Ciąg dalszy homerowej Odysei – od pieśni XI do końca. Po spotkaniu ze zmarłymi Odys wyrusza w dalszą drogę. Mija Skyllę i Charybdę, wsypę syren, napotyka woły Heliosa. Dociera do wyspy Feaków – na tym kończy się jego opowieść. Po licznych perypetiach dociera do Itaki, gdzie zostaje rozpoznany i z pomocą Ateny rozprawia się z zalotnikami.   

Okładkę zaprojektowała i wykonała Zosia Komarowska  

Homer, Odyseja, przeł. R. R. Chodkowski, Lublin 2020. 

Homer, Odyseja, przeł. Józef Wittlin, Warszawa 1982. 

J. Gryffin, Homer, Warszawa 2004. 

T. Zieliński, Po co Homer, Kraków 1970.

Być może autorem Odysei jest stary poeta, który wcześniej stworzył Iliadę. W pierwszym odcinku opowiadamy co dzieje się w pieśniach od I do XI, zastanawiamy się co znaczyło być "mężem bywałym" ("obrotnym"? "pełnym pomysłów"?) i czym różni się Odyseusz od poznanych wcześniej herosów. 

Na scenie: Odyseusz, Telemach, Penelopa oraz towarzysząca im Atena. 

Okładkę zaprojektowała i wykonała Zosia Komarowska 

Homer, Odyseja, przeł. R. R. Chodkowski, Lublin 2020. 

Homer, Odyseja, przeł. Józef Wittlin, Warszawa 1982. 

J. Gryffin, Homer, Warszawa 2004. 

T. Zieliński, Po co Homer, Kraków 1970. 

A. Piotrkowska, Koniec zagadki Odysei, "Gazeta Wyborcza". 

J. Hajduk, Wiatr od Kolchidy, "Przegląd Polityczny", 156/2019. 

Ciąg dalszy rozmowy o "Trojankach" Eurypidesa - Eksodos. W tym odcinku skupiamy się jednak na parafrazie (a może tłumaczeniu) tego dramatu przez Jean Paul Sartre'a, wybitnego przedstawiciela egzystencjalizmu ateistycznego, laureata Nagrody Nobla w dziedzinie literatury, której przyjęcia jednak odmówił.

Na dzieło Sartra niewątpliwy wpływ miała perspektywa drugiej wojny światowej. Czytając "Trojanki" dzisiaj nieodzowny jest kontekst wojny w Ukrainie. 

Jean Paul Sartre, "Trojanki według Eurypidesa" 1965

O. Śmiechowicz, "Trojanki Jana Klaty", 2020.

S. Stabryła, Wstęp, [w:] Ajschylos, Sofokles, Eurypides: Antologia tragedii greckiej, Kraków 1989. 

"O Troi" Zbigniew Herbert z tomu "Struna światła" 1956

"Monolog dla Kassandry" Wisława Szymborska z tomu "Dwukropek" 2006

kontekst teatralny: 

"Trojanki" reż. Jan Klata, Teatr Wybrzeże, Gdańsk 2018.

"Trojanki" reż. Katarzyna Michalak, Teatr Polski, Poznań, 2016.

Trojańskie kobiety opowiadają o tym, co zostaje po wojnie oraz czy wojnę ktokolwiek wygrywa?

Wielkie oratorium kobiet z pierwszym głosem Hekabe matki, żony, babki, królowej bez królestwa.  

Pisze o tym Eurypides w "Trojankach", wystawionych w 415 roku p. n. e. - czy to starożytny pacyfizm?

W pierwszej części dopowiadamy co zdarzyło się po końcu akcji "Iliady" i streszczamy "Trojanki" Eurypidesa do Eksodosu. 

Odwołujemy się do "Troades" Seneki oraz spolszczenia Łukasza Górnickiego "Troas". 

W podkaście pojawiają się fragmenty tekstu piosenki "Troy" Sinéad O’Connor oraz wiersza "No Second Troy" Williama Butlera Yeatsa.

Okładkę odcinka zaprojektowała Zosia Komarowska.

Druga część podróży przez treść Iliady Homera - pieśni XVI - XXIV i przepowiednia koniów.

*w odcinku odwołujemy się do serialu "Dolina łez" (2020, Daniel Amsel, Amit Cohen, Ron Leshem, Gal Zaid, Yaron Zilberman).

*wiersza W. H. Audena "Tarcza Achillesa"

*książki Jonathana Shay'a "Achilles in Vietnam: Combat Trauma and the Undoing of Character" (1994)

*tomiku poetyckiego E. Tkaczyszyna-Dyckiego "Nenia i inne wiersze" (1990)

Pierwsza część podróży przez treść Iliady Homera - pieśni I-XV.  

Homer stworzył pierwszy z dwóch eposów około VIII lub VII wieku przed naszą erą. Jest to dzieło o ludzkiej kondycji, wojnie, wielkich wartościach i międzyludzkiej czułości. Heroizm ściera się z interesami jednostki.   

W odcinku próbujemy wyjaśnić jak greccy bogowie patrzyli na ludzi, co czyniło bohaterów epickich wyjątkowymi oraz jak Homer ukazuje to, co Zygmunt Kubiak nazwał „greckim pięknem”.  Śledzimy losy Achillesa, Patroklosa, Hektora, Priama, Agamemnona, Bryzeidy, Hekabe, Andromachy i Heleny.

Jasper Griffin, Homer, Warszawa 1999.

Okładkę odcinka zaprojektowała Zosia Komarowska.

Wprowadzenie do "Iliady" Homera. Czym właściwie jest mitologia Greków, kim był Homer, jakie są wyznaczniki eposu i czy wojna trojańska jest tylko mityczną opowieścią. Czyli słów kilka o wielkości kultury greckiej, człowieczeństwie jako powołaniu do wysiłku i co zdarzyło się przed akcją "Iliady". Odcinek ultra-ważny przed zbliżającą się rozmową o arcydzielnym, jednym z najstarszych zabytków literatury europejskiej.

Grecy smutni i piękni - rozmowa Katarzyny Janowskiej z Zygmuntem Kubiakiem, Polityka nr 17 (2138), 25 kwietnia 1998

Z. Kubiak, Mitologia Greków i Rzymian, Warszawa 2005. 

Jasper Griffin, Homer, Warszawa 1999.

J. Łanowski, Wstep do Iliady, Warszawa 2005.

E. Auerbach, Mimesis- Rzeczywistość przedstawiona w literaturze zachodu, Warszawa 2005.

Okładkę odcinka zaprojektowała Zosia Komarowska.

Część druga rozważań o "Antygonie" Sofoklesa. 

*w odcinku cytujemy fragmenty wiersza "Antygona" Cz. Miłosza i odwołujemy się do filmu "Obiecująca. Młoda. Kobieta." (2020) w reżyserii Emerald Fenell

J. Kott, Zjadanie bogów, Kraków 1986.

A. Lesky, Tragedia grecka, Kraków 2006.

R. R. Chodkowski, Tragedia grecka, Lublin 2003. 

Okładkę odcinka zaprojektowała Zosia Komarowska

"Antygona" to chronologicznie (pod względem przedstawionej historii) ostatnia tragedia z trylogii tebańskiej, napisana przez Sofoklesa przed "Edypem w Kolonos", w 442 p.n.e. W tym odcinku analizujemy dalsze losy dzieci-rodzeństwa Edypa od początku do epeisodionu III włącznie.

Czyli rozważania o władzy, etyce i losach nędznika, który zabił syna i żonę, choć tego nie chciał.

* w odcniku cytujemy fragment tekstu utworu "Kreon" zespołu Manaam

A. Lesky, Tragedia grecka, Kraków 2006.

H.D.F. Kitto, Tragedia grecka. Studium literackie, Kraków 1997.

A. Libera, Wstęp do "Antygony" [w:] Sofokles, Tragedie. Tom 1. Cykl tebański, Warszawa 2020.

Okładkę odcinka zaprojektowała Zosia Komarowska.

Kontynuacja rozmowy o "Edypie w Kolonos".

*w odcinku odwołujemy się do filmu P. Domalewskiego "Cicha noc" (2017) i spektaklu B. Szydłowskiego "Wałęsa w Kolonos"

A. Lesky, Tragedia grecka, Kraków 2006.

J. de Romilly, Tragedia grecka, Warszawa 1994.

Okładkę odcinka zaprojektowała Zosia Komarowska.