"ಯಾತಕವ್ವಾ ಹುಬ್ಬಳ್ಳಿ ಧಾರವಾಡ,

ನಮ್ಮ ಬೆಂಗಳೂರು ಊರ ನಮಗ ಪಾಡ!

ಹರಿಹರೇಶ್ವರನ ಗುಡ್ಡ ಬಲು ಚಂದ,

ಅದರ ಉದ್ಯಾನ ಕಣ್ಣಿಗೆ ಅಂದ,

ಗವಿಯಲಿರುವ ಗಂಗಾಧರನ ನೋಡ,

ಅವನ ಚರಣಕ ನೀ ಸಣಮಾಡ !!"

ಎಂದು ಹಾಡುತ್ತಾ ಈ ಸಲ ದನಿಪಯಣದಲ್ಲಿ ನಾವು ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಗವಿಪುರದ ಗವಿಗಂಗಾಧರೇಶ್ವರನ ದೇವಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಪಯಣ ಬೆಳೆಸಿದ್ದೇವೆ.

👉 ಪ್ರತಿ ಸಂಕ್ರಾಮಣದ ಸಂಜೆ ಸೂರ್ಯ ಕಿರಣ ನೇರವಾಗಿ ಗಂಗಾಧರನ ಮೇಲೆ ಬಿದ್ದು ಬೆಳಕಿನ ಅಭಿಷೇಕ ಮಾಡುತ್ತವೆ. ಇದು "ಸೂರ್ಯ ಮಜ್ಜನ" ಎಂದೇ ಪ್ರಸಿದ್ಧ.

👉 ಬಹಳ ಜನರಿಗೆ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲ, ಜನೇವರಿ ೧೪/೧೫ ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ ನವಂಬರ್ ೩೦ರಂದು ಕೂಡ ಸೂರ್ಯ ಕಿರಣಗಳು ಗಂಗಾಧರನ ಮೇಲೆ ನೇರವಾಗಿ ಬೀಳುತ್ತವೆ.

👉 ಇಲ್ಲಿರುವ ಬೃಹದಾಕಾರದ ತ್ರಿಶೂಲ, ಡಮರು, ಸೂರ್ಯಪಾನ , ಚಂದ್ರಪಾನಗಳು ಬಹು ಕಾಲದಿಂದ ಜನರನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸಿವೆ. ಹಲವಾರು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿವೆ.

👉 ಸೂರ್ಯ-ಚಂದ್ರ ಪಾನಗಳನ್ನು ಹಿಂದಿನವರು ಉತ್ತರಾಯಣ, ದಕ್ಷಿಣಾಯಣ ಗುರುತಿಸಲು ಉಪಯೋಗಿಸುತ್ತಿದ್ದರು.

👉 ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಾಹಿತಿ ತಿಳಿಸಲು ಖ್ಯಾತ ಖಭೌತ ವಿಜ್ಞಾನಿ, ಡಾ. ಬಿ.ಎಸ್. ಶೈಲಜಾ ಅವರು ಇರುತ್ತಾರೆ. ಅವರು ಬೆಂಗಳೂರಿನ ನೆಹರು ತಾರಾಲಯದ ನಿವೃತ್ತ ನಿರ್ದೇಶಕರು, ಸಧ್ಯ ಅಲ್ಲಿನ ಸಂದರ್ಶಕ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರು.

ಈ ಎಲ್ಲಾ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ನಮ್ಮ #ದನಿಪಯಣ ದ ಈ ಸಂಚಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಕೇಳಿ.

ಈ ಸಂಚಿಕೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಚಿತ್ರಗಳು ಈ ಬ್ಲಾಗಿನಲ್ಲಿವೆ : http://antarangada-mrudanga.blogspot.com/2020/01/blog-post.html

ಕಳೆದ ಸಲದ ದನಿಪಯಣದಲ್ಲಿ ನಾವು ಶ್ರೀ ಕನಕದಾಸರ ಹೆಜ್ಜೆ ಗುರುತುಗಳನ್ನು ಹುಡುಕಿಕೊಂಡು ಕದರಮಂಡಲಗಿಗೆ ಹೋಗಿದ್ದೆವು. ಈ ಸಲ ಅಲ್ಲಿಂದ ಕನಕರ ಜನ್ಮಭೂಮಿ ಬಾಡ, ಅವರ ಕರ್ಮಭೂಮಿ ಕಾಗಿನೆಲೆಗೆ ಹೋಗಲಿದ್ದೇವೆ. ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಬಾಡದಲ್ಲಿ ಸರಕಾರ ಪುನರ್ನಿರ್ಮಾಣ ಮಾಡಿರುವ ಕನಕರ ಅರಮನೆಯನ್ನು ನೋಡುತ್ತ ಅವರ ಜೀವನ-ಕೃತಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತಾಡಲಿದ್ದೇವೆ.

👉 ಆದಿಕೇಶವನ ಮೂಲನೆಲೆ ಕಾಗಿನೆಲೆ ಅಲ್ಲ, ಬಾಡ ಎಂದು ನಿಮಗೆ ಗೊತ್ತೇ?

👉 ಕಾಗಿನೆಲೆ ಆದಿಕೇಶವನ ಗುಡಿಯ ಸ್ಥಾಪಕರು ಕನಕರು. ಅದೇ ಆವರಣದಲ್ಲಿರುವ ಲಕ್ಷ್ಮೀನಾರಾಯಣ ದೇವಸ್ಥಾನದ ಸ್ಥಾಪಕರು ಯಾರು ?

👉 ಕನಕರು ಉಪಯೋಗಿಸಿದ ಗೋಪಾಳ-ಶಂಖ ಇನ್ನೂ ಕಾಗಿನೆಲೆಯ ದೇವಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿವೆ.

👉 ಕಾಗಿನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಕನಕರು ೫೦೦ ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ನೆಟ್ಟ ಮರದ ಕೆಳಗೆಯೇ ಅವರ ಗದ್ದುಗೆಯಿದೆ‌.

👉 ಕನಕರಿಗೆ ಉಂಬಳಿ ಬಂದ ಊರು ದಾಸನಕೊಪ್ಪ ಎಂದು ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾದರೆ ಕನಕರು ಡೋಳ್ಳು ಬಾರಿಸಿ ಮಳೆ ತರಿಸಿದರು ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುವ ಊರು ಕನಕಾಪುರ ಎಂದು ಹೆಸರು ಪಡೆದಿದೆ.

ಈ ಎಲ್ಲಾ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ನಮ್ಮ #ದನಿಪಯಣ ದ ಈ ಸಂಚಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಕೇಳಿ.

ಈ ಸಲದ ದನಿಪಯಣದಲ್ಲಿ ನಾವು ಶ್ರೀ ಕನಕದಾಸರ ಹೆಜ್ಜೆ ಗುರುತುಗಳನ್ನು ಹುಡುಕಿಕೊಂಡು ಕದರಮಂಡಲಗಿಗೆ ಹೋಗಲಿದ್ದೇವೆ.

👉 ಕನಕದಾಸರು ಕದರಮಂಡಲಗಿಯ ಕಾಂತೇಶನ ಸನ್ನಿಧಿಯಲ್ಲಿ ಇದ್ದು ತಮ್ಮ "ಮೋಹನತರಂಗಿಣಿ"ಯನ್ನು ಬರೆದಿದ್ದರಂತೆ.

👉 ಕನಕದಾಸರು ಕಾಂತೇಶನ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ಇರುತ್ತಿದ್ದ ಗುಡಿಗೆ "ಕನಕಪ್ಪನ ಗುಡಿ" ಎಂದೇ ಹೆಸರು..

👉 ಕನಕದಾಸರಿಗೆ ತಿರುಪತಿಯ ತಿಮ್ಮಪ್ಪ ದರ್ಶನ ಕೊಟ್ಟ ಎಂದು ಹೇಳುವ ಜಾಗದಲ್ಲಿ ಇಂದು ತಿಮ್ಮಪ್ಪನ ಗುಡಿಯಿದೆ.

👉 ನಿಮಗೆ ಗೊತ್ತಾ, ಕಡುಕಲಿ ಧೊಂಡಿಯಾ ವಾಘ ತನ್ನ ಬಲಗೈ ಪಟ್ಟಾಕತ್ತಿ ಶಿಕಾರಿಪುರದ ಹುಚ್ಚುರಾಯಸ್ವಾಮಿಗೆ ಅರ್ಪಿಸಿದ್ದರೆ, ಎಡಗೈ ಪಟ್ಟಾಕತ್ತಿಯನ್ನು ಕದರಮಂಡಲಗಿಯ ಕಾಂತೇಶನಿಗೆ ಅರ್ಪಿಸಿದ್ದಾನೆ..

ಈ ಎಲ್ಲಾ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ನಮ್ಮ #ದನಿಪಯಣ ದ ಈ ಸಂಚಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಕೇಳಿ.

👉 ಬೆಂಗಳೂರಿಗೆ ಬೆಂದಕಾಳಿನಿಂದ ಆ ಹೆಸರು ಬಂತು ಅನ್ನೋದು ಎಷ್ಟು ನಿಜ?

👉 ಬೆಂಗಳೂರಲ್ಲಿ ಇದ್ದದ್ದು ಎರಡು ಕೋಟೆ ಗೊತ್ತಾ ?

👉 ಬೆಂಗಳೂರು ಕೋಟೆಯ ದೆಹಲಿದ್ವಾರ ಯಲಹಂಕದ್ವಾರಕ್ಕಿಂತ ದಕ್ಷಿಣಕ್ಕಿದೆ. ಅದ್ಯಾಕೆ ಅಂತ ಗೊತ್ತಾ?

👉 ಶ್ರೀ ವಾದಿರಾಜರಿಂದ ಸ್ಥಾಪಿತವಾದ ಹನುಮ ಇಲ್ಲಿ ಮಿಂಟೋ ಆಂಜನೇಯ ಎಂದು ಹೆಸರು ಪಡೆದದ್ದು ಹ್ಯಾಗೆ ಗೊತ್ತಾ?

👉 ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಕೋಟೆ ವೆಂಕಟೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನ ಮೊದಲು ಬಸವಣ್ಣನ ಗುಡಿಯಾಗಿತ್ತಂತೆ, ಹೌದಾ?

ಇಂತಹ ಇನ್ನೂ ಆಸಕ್ತಿಕರ ಮಾಹಿತಿಗಾಗಿ ಈ ಸಂಚಿಕೆ ದನಿಪಯಣ ಕೇಳಿ.

ಪಾಡ್‌ಕಾಸ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದ ಜಾಗಗಳ ಚಿತ್ರಗಳಿಗಾಗಿ - https://antarangada-mrudanga.blogspot.com/2019/11/Dani-payana-Bengaluru-kote.html

👉 ನಿಮಗೆ ಗೊತ್ತಾ ? ಕ್ರಿ.ಶ ೧೯೦೦ರ ಸುಮಾರಿಗೆ ಏಕಕಾಲಕ್ಕೆ ಅಸ್ತಿತ್ವಕ್ಕೆ ಬಂದ ಬಸವನಗುಡಿ ಮತ್ತು ಮಲ್ಲೇಶ್ವರ, ಎರಡೂ ಅವಳಿ ಬಡಾವಣೆಗಳು.

👉 ಕಾದಂಬರಿಕಾರ ಶ್ರೀ ಆರ್ಕೆ ನಾರಾಯಣ ಅವರು ತಮ್ಮ ಕಲ್ಪನೆಯ ನಗರಕ್ಕೆ ಹೆಸರಿಡುವಾಗ ಮಲ್ಲೇಶ್ವರದ ಮೊದಲ ಅಕ್ಷರಗಳಾದ "Mal"ಗಳನ್ನು ಬಸವನಗುಡಿಯ ಕೊನೆಯಕ್ಷರಗಳಾದ "gudi"ಯನ್ನು ಸೇರಿಸಿ "ಮಾಲ್ಗುಡಿ" ಎಂದು ಹೆಸರಿಟ್ಟಿದ್ದರಂತೆ ಹೌದಾ?

👉 ದಕ್ಷಿಣ ಅಮೇರಿಕಾ ಮೂಲದ ಕಡಲೆಕಾಯಿ/ಶೇಂಗಾ ನಮ್ಮ ದೇಶಕ್ಕೆ ಬಂದದ್ದು ಯುರೋಪಿಯನ್ನರ ಮೂಲಕ. ಹಾಗಾದರೆ 'ಕಡಲೆಕಾಯಿ' ಪರಿಷೆಗೆ ಐನೂರು ವರ್ಷಗಳ ಇತಿಹಾಸವಿದೆ ಎನ್ನುವುದು myth/ಮಿಥ್ಯವೇ?

👉 ಕಸಾಪ ಸ್ಥಾಪಕರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರಾದ, #ಕನ್ನಡದ ಮೊದಲ ವಿಜ್ಞಾನ ಪತ್ರಿಕೆ “ವಿಜ್ಞಾನ”ವನ್ನು ಹೊರತಂದ ಬೆಳ್ಳಾವೆ ವೆಂಕಟನಾರಣಪ್ಪನವರು ಇಲ್ಲಿನ ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ ದೇವಸ್ಥಾನದ ಸ್ಥಾಪಕರೂ ಹೌದು ಎಂದು ನಿಮಗೆ ಗೊತ್ತೇ?

ಈ ಎಲ್ಲಾ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ನಮ್ಮ #ದನಿಪಯಣ ದ ಈ ಸಂಚಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಕೇಳಿ.

👉 "ಒಂದು ಬದಿ ಸಹ್ಯಾದ್ರಿ, ಒಂದು ಬದಿ ಕಡಲು, ನಡು ಮಧ್ಯದಲಿ ಅಡಕೆ ತೆಂಗುಗಳ ಮಡಿಲು, ಸಿರಿಗನ್ನಡದ ಚಪ್ಪರವೆ ನನ್ನ ಜಿಲ್ಲೆ, ಇಲ್ಲಿಯೇ ಇನ್ನೊಮ್ಮೆ ಹುಟ್ಟುವೆನು ನಲ್ಲೆ" ಎಂದು ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಬರೆದ ಚುಟುಕು ಬ್ರಹ್ಮ ದಿನಕರ ದೇಸಾಯಿ ಅವರು ಇಲ್ಲಿನ ಸಂಸದರಾಗಿ ಚುನಾಯಿತರಾಗಿದ್ದರು, ಗೊತ್ತಾ ?

👉 ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಉಪ್ಪಿನ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹ ಶುರುವಾದದ್ದು ಎಲ್ಲಿ ಗೊತ್ತಾ?

👉 ಬ್ರಿಟಿಷರು ಬಾಲಕ್ಕೆ ಎರಡು ಆಣೆಯಂತೆ ಪ್ರತಿ ದನಕ್ಕೂ ಕರವಿಧಿಸಿದ್ದರು, ಗೊತ್ತಾ?

👉 ಶಿರಸಿಯ ಶ್ರೀ ಮಾರಿಕಾಂಬಾ ಗುಡಿಯಲ್ಲಿ ಚಳವಳಿಗಾರರ ಸಭೆ ನಡೆದಿದ್ದವು, ಗೊತ್ತಾ?

👉 ಲಿಲಾವಿನಲ್ಲಿ ಜಪ್ತಿ ಮಾಡಿದ ಎಮ್ಮೆ ಕೊಂಡವರ ಮನೆಮುಂದೆ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹ ಮಾಡಿದ ಮಹಿಳೆಯರು ಮನೆಯವರ ಹೃದಯ ಪರಿವರ್ತನೆ ಮಾಡಿ ಎಮ್ಮೆಯನ್ನು ಮೆರವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ ವಾಪಸು ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಹೋದದ್ದು ಗೊತ್ತಾ?

ಇಂತಹ ಇನ್ನೂ ಆಸಕ್ತಿಕರ ಮಾಹಿತಿಗಾಗಿ ನಮ್ಮ ಈ ಸಲದ ದನಿಪಯಣ ಕೇಳಿ.

ಲಾಲ್‌ಬಾಗ ಇತಿಹಾಸ ನಿಮಗೆಷ್ಟು ಗೊತ್ತು ?

👉 ಗದುಗಿಗೆ ಕೃತುಪುರ ಎಂದು ಹೆಸರು ಬರಲು ಕಾರಣ ಏನು ಗೊತ್ತಾ?

👉 "ಗದುಗು" ಎನ್ನುವ ಹೆಸರಿಗೆ ಕನಿಷ್ಟ 800 ವರ್ಷದ ಹಿನ್ನೆಲೆ ಇದೆ ಗೊತ್ತಾ?

👉 ಗದುಗಿನ ತ್ರಿಕೂಟೇಶ್ವರ ವೀರನಾರಾಯಣ ಪ್ರಸಿದ್ಧ, ಆದರೆ ಹಾವಳಿ ತ್ರಿಕೂಟೇಶ್ವರ , ಹಾವಳಿ ನಾರಾಯಣ ಗೊತ್ತಾ?

👉 ಬೆಟಗೇರಿಯ ಹಿಂದಿನ ಹೆಸರು ಬಟ್ಟಗೆರೆ ಅಂತ ನಿಮಗೆ ಗೊತ್ತಿತ್ತಾ?