https://youtu.be/kFMCTyhYLb4

Project drawdown verzamelt, analyseert en presenteert de best beschikbare onderzoeken en data over sociale, ecologische en technologische oplossingen voor het substantieel verlagen van de concentraties broeikasgassen in de atmosfeer.

Paul Hawken, de auteur, heeft tachtig van deze oplossingen samengebracht in het boek Drawdown. Het is het meestomvattende plan om klimaatonwrichting te keren. De Nederlandse vertaling is mede georganiseerd en uitgegeven door Maurits Groen. We kregen het boek van hem. De originele uitgave (Engels) is uit 2017.

Het boek beschrijft 60 oplossingen die zijn opgedeeld in zeven groepen:

EnergieVoedselVrouwen en meisjesGebouwen en stedenLandgebruikTransportMaterialen

Aansluitend zijn er 20 innovaties opgenomen. Projecten die zich niet concreet laten berekenen maar zeer interessant zijn.

Bij het totaaloverzicht achter in het boek zie je een aantal opvallende oplossingen in de top 10 staan, zoals koelmiddelen (luister naar het gesprek met de oprichters van Dutch Climate Controle) op één, windturbines op land op twee, voedselverspilling tegengaan op drie, en daarnaast plantenrijk dieet, onderwijs voor meisjes, gezinsplanning en bosbeweiding.

Telkens weer zie je interessante oplossingen waarbij het team rondom Drawdown heeft berekend welke CO2-reductie ze opleveren, wat de nettokosten zijn en wat de nettobesparing is, economisch gezien. Waarbij het soms lastig is om op basis van deze getallen te bepalen waar je voorrang aan geeft. Zo wordt bijvoorbeeld biomassa genoemd, maar daar zitten veel voorwaarden aan voordat het een CO2 reductie oplevert. Veel van de huidige biomassa levert geen positieve bijdrage en het is een tussenoplossing in de energietransitie.

In het essay in dit eerste deel lees je dat het al decennia bekend is dat de mens invloed heeft op het klimaat en de ecologie, in negatieve zin. Er zijn sindsdien al heel wat verdragen getekend, maar nog steeds groeit ons energieverbruik, de CO2-uitstoot en onze afvalbergen. We zijn verknocht aan groei, meer spullen, meer geld en gemak.

Een opvallende oplossing is windturbines op land, terwijl daar telkens weer lokaal veel weerstand tegen is. Verder is het interessant om naar het gesprek met een van de oprichters van Solarge zonnepanelen op het dak te luisteren, de eerste circulaire zonnepanelen. Andere oplossingen waar maatschappelijk kritisch naar wordt gekeken die ook genoemd worden in het boek zijn kernenergie, biomassa en zonneparken.

In de voedselgroep zie je dat een plantenrijk dieet veel impact heeft, maar je ziet hier ook dat het lastig is om uit te rekenen wat de economische kosten en opbrengsten zijn van deze oplossing. Het is daarnaast een ingewikkeld onderwerp in Nederland, met boeren die vlees, eieren en zuivel ‘produceren’ voor de export. Nog belangrijker is dat we groenten die door boeren worden geproduceerd voor een groot deel weggooien omdat ze er niet mooi uitzien. Dit levert veel onnodige CO2-uitstoot op. We zouden veel meer lokaal, in het seizoen en alle vormen van groenten moeten promoten.

In dit onderdeel komt ook sterk het verschil terug tussen het rijke Westen en de landen op het zuidelijk halfrond. De mensen die daar wonen en leven hebben veel minder impact op de CO2-uitstoot, maar krijgen toch aandacht in de vorm van oplossingen. Zo is er de cookstove, waarmee je schoner kookt dan op houtskool in hutjes. Mensen op het zuidelijk halfrond gooien daarentegen weinig groente weg omdat het er niet ‘goed genoeg’ uitziet.

Interessant is ook het essay in dit deel over voedsel, over hoe de planten met elkaar verbonden zijn.

Het blok over vrouwen en meisjes is kort, maar heeft een enorme impact. Vrouwen moeten meer rechten moeten krijgen, als boer bijvoorbeeld, zodat ze grond kunnen kopen en geld kunnen lenen. Daarnaast zie je het effect van gezinsplanning, vooral in de arme delen van de wereld. Aan de andere kant: de ervaring leert dat wanneer de welvaart toeneemt,