Niemiecki wicekanclerz i minister gospodarki i ochrony klimatu Robert Habeck udaje się z wizytą do Warszawy. Rozmowy mają dotyczyć dostaw ropy do rafinerii PCK w Schwedt, która jest najważniejszym tego typu obiektem we wschodnich Niemczech. Dlaczego rafineria stanowi obecnie problem i wyzwanie dla rządu w Berlinie? Jakie są możliwości polsko-niemieckiej współpracy energetycznej i jaką rolę może odegrać wodór? Na te tematy z ekspertem ds. energetyki dr Witoldem Ostantem rozmawia dr Piotr Andrzejewski.

Na niemieckiej scenie politycznej zachodzą zmiany, które w znaczący sposób mogą wpłynąć na wyniki zaplanowanych na ten rok wyborów: do Parlamentu Europejskiego i do Landtagów trzech wschodnioniemieckich krajach związkowych. Oprócz powołania nowej partii „Sojuszu Sahry Wageknecht”, także stowarzyszenie „WerteUnion” (związane dotychczas z CDU) zapowiedziało chęć stworzenia nowej siły politycznej. Zmianom krajobrazu politycznego Niemiec sprzyjają także słabe notowania koalicji oraz niezadowolenie społeczeństwa z polityki migracyjnej ostatnich lat.

W najnowszym odcinku podcastów Instytutu Zachodniego Patrycja Tepper oraz dr Piotr Kubiak rozmawiają o nowych partiach politycznych w Niemczech, scenariuszach na rok 2024, a także genezie kryzysu w rządzącej koalicji.

W październiku 2023 r. ukazała się książka dr Martyny Siudak "Andrzej Sakson. Mazur z wyboru", która stanowi reportaż biograficzny, w którym losy głównego bohatera stają się drogą do przybliżenia czytelnikom "sprawy mazurskiej". Książka wzbudziła niezwykłe zainteresowanie na Mazurach, ale także stanowi ważną publikację na temat mniejszości narodowy i etnicznych zamieszkujących Ziemie Zachodnie i Północne. Mimo że książka ma charakter publicystyczny, oparta jest na rzetelnej kwerendzie tekstów naukowych oraz wywiadach z bohaterem i jego otoczeniem, co sprawia że w przystępny sposób popularyzuje ona nie tylko biografię i drogę naukową prof. Andrzeja Saksona, który jest cenionym badaczem Mazurów, ale także jego ustalenia naukowe.

Rozmowę o bohaterach książki, pracy nad nią i kolejnych pokoleniach Mazurów z Autorką dr Martyną Siudak prowadzi Małgorzata Bukiel w kolejnym odcinku podcastów Instytutu Zachodniego.

Agresja Rosji w lutym 2022 roku spowodowała masowy napływ uchodźców z Ukrainy do państw europejskich. W Niemczech pojawiają się wyzwania związane z zarządzaniem tą sytuacją, co wynika z konieczności współpracy na wielu szczeblach, włączając w to Unię Europejską, rząd federalny i władze krajów związkowych.

W najnowszym odcinku podcastów Instytutu Zachodniego Patrycja Tepper rozmawia z Viktorem Savinokiem o prawnych uwarunkowaniach bycia uchodźcą z Ukrainy, starając się zarysować profil tej grupy. Omawiana jest także tematyka edukacji, warunków mieszkaniowych oraz niskiej aktywności zawodowej uchodźców ukraińskich w Niemczech.

Dziesięć lat temu Europejski Trybunał Praw Człowieka wydał wyrok, w którym uznał, iż Rosja w stosunku do członków ofiar zbrodni katyńskiej nie naruszyła ani obowiązku przeprowadzenia efektywnego skutecznego śledztwa, ani zakazu nieludzkiego traktowania. Z ówczesnym pełnomocnikiem ofiar prof. I. C. Kamińskim o kontekście prawnym i politycznym postępowania rozmawia główny analityk IZ Magdalena Bainczyk, stawiając pytanie: „Czy dziś zapadłby również wyrok o identycznej treści?” Prof. I.C. Kamiński jest autorem licznych tekstów dotyczących tej problematyki, m.in. książki napisanej wraz z E. Łosińską „Skarga katyńska”, a także licznych artykułów prasowych:

https://www.rp.pl/sady-i-trybunaly/art12754271-katyn-krajobraz-po-strasburskiej-bitwie

https://www.rp.pl/w-sadzie-i-w-urzedzie/art11961721-prof-kaminski-o-zbrodniach-hitlerowskich-wnuk-krwiozerczego-ludojada-w-strasburgu

Link do podcastu ze zdjęciami (Podcast zawiera drastyczne sceny (dla dorosłych). Zdjęcia pochodzą z Archiwum Instytutu Zachodniego): https://youtu.be/7Sc5SiEdujA

W Orędziu o stanie Unii (13.09.2023 r.) Ursula von der Leyen zapowiedziała rozpoczęcie przez Komisję Europejską dochodzenia w sprawie subsydiów dla pojazdów elektrycznych z Chin. Wynikiem dochodzenia może być wprowadzenie ograniczeń ich importu do Europy, co wywołuje krytyczną reakcję ze strony Pekinu i oskarżenia o protekcjonizm. Elektromobilność to tylko jeden z obszarów, w których Unia Europejska chce wprowadzać rozwiązania w myśl strategii de-riskingu i bezpieczeństwa gospodarczego. Propozycje KE stały się przedmiotem dyskusji w ramach Unii – szczególnie Berlin postrzega je sceptycznie ze względu na głębokie powiązania z Chinami, co czyni niemiecką gospodarkę bardziej podatną na ewentualne środki odwetowe.

Te zagadnienia w rozmowie z Patrycją Tepper rozmawia dr Tomasz Morozowski, analityk Instytutu Zachodniego, w naszym najnowszym podcaście.

Zakończył się Intensywny okres wyborczy w Niemczech, gdy mieszkańcy Bawarii i Hesji oddali swoje głosy w niedzielę, 8 października. Oba te kraje związkowe są ekonomicznymi potęgami Niemiec i mieszka w nich jedna piąta obywateli kraju. Dlatego wyniki tych wyborów stanowią istotny barometr nastrojów w całym Niemczech.

W najnowszym odcinku podcastów Instytutu Zachodniego Patrycja Tepper rozmawia z dr. Piotrem Kubiakiem na temat sytuacji politycznej w obu landach oraz prognoz dotyczących potencjalnych koalicji i ich wpływu na politykę na szczeblu federalnym. W odcinku omówione zostaną także szczególne aspekty wyborów, takie jak „afera Aiwangera”, a także niespodziewane wyniki, jak drugie miejsce zdobyte przez AfD w Hesji i trzecie miejsce tej partii w Bawarii. W obu krajach związkowych zwyciężyły partie chadeckie: CSU w Bawarii (37,0% poparcia) i CDU w Hesji (34,6%).

Od 21 lipca do 31 października 1948 r., dokładnie przez 100 dni, we Wrocławiu dostępna była dla zwiedzających imponujących rozmiarów Wystawa Ziem Odzyskanych, której głównym celem było propagandowe umocnienie mitu Ziem Odzyskanych. Według ówczesnych szacunków wystawę odwiedziło ponad 1,5 mln zwiedzających, a teren wystawowy stał się miejscem prezentacji najnowszych zdobyczy technologicznych, nowych prądów artystycznych, ale także imponujących płodów rolnych. O wystawie, jej kulisach i egzotycznych pomysłach towarzyszących z prof. Andrzejem Saksonem z Instytutu Zachodniego i Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza rozmawia Małgorzata Bukiel.

W dniach 11-12 lipca 2023 r. w Wilnie miał miejsce kolejny szczyt NATO. Wśród wielu istotnych kwestii poruszonych podczas szczytu na szczególną uwagę zasługuje m.in. wyrażenie przez Turcję zgody na kontynuowanie procedury prowadzącej do członkostwa w Sojuszu Szwecji, przyjęcie ustaleń co do dalszego wsparcia dla Ukrainy oraz skrócenie i ułatwienie ukraińskiej drogi do Paktu, potępienie Rosji i jej sojuszników, wzmocnienie Paktu czy współpraca z innymi pozanatowskimi partnerami. O powyższych zagadnieniach, ale też innych ustaleniach szczytu, w tym choćby przedłużeniu mandatu sekretarza generalnego NATO Jensa Stoltenberga i znaczeniu tego wydarzenia w rozmowie z Marcinem Zielonackim opowiada prof. Sebastian Wojciechowski.

Szerzej na temat szczytu i jego oceny zob. też S. Wojciechowski ,,Czy Rosja ratuje NATO przed śmiercią mózgową? Konkluzje po szczycie w Wilnie’’: https://defence24.pl/polityka-obronna/czy-rosja-ratuje-nato-przed-smiercia-mozgowa-konkluzje-po-szczycie-w-wilnie-komentarz

W dniu 13 lipca 2023 r. miała miejsce publikacja długo wyczekiwanego dokumentu – pierwszej Strategii Chińskiej rządu niemieckiego, będącej uzupełnieniem opublikowanej miesiąc wcześniej Narodowej Strategii Bezpieczeństwa RFN. Publikacja dokumentu była kilkukrotnie przekładana, a w Niemczech trwała intensywna dyskusja na temat tego, jaki przybierze on kształt i jak mocno zmieni relacje Berlina z Pekinem w porównaniu z erą Angeli Merkel.

O treści Strategii Chińskiej RFN, jej głównych założeniach i możliwych konsekwencjach dla polityki niemieckiej i europejskiej wobec Chin w rozmowie z Patrycją Tepper opowiada dr Tomasz Morozowski.