Als een grunt valt in een concertzaal, maar niemand hoort hem, maakt hij dan geluid? Nee, natuurlijk niet. Metal bestaat bij gratie van luisteraars. Marketingspecialist Jaap-Jene Langevoord analyseert hoe ingenieus bands hun publiek bereiken, en waarom metal bij uitstek één groot marketingfestijn is.

Hoe trv cvlt metal ook altijd pretendeert te zijn, ook overstuurde gitaren, dubbele basdrums, subsonische baspartijen en grommende zangers bestaan bij gratie van de mensen die ernaar luisteren. En hoe bereik je metalheads? Precies: met marketing.

Vies woord natuurlijk. L’art pour l’art, metal pour metal, marketing is voor popartiesten!

Nou nee. In deze editie van Dood & Verderf neemt marketingmanager, Nyenrode-alumnus en metalhead Jaap-Jene Langevoord ons mee in de wondere wereld van metalmarketing. 

We horen hoe Black Sabbath zo’n commercieel succes kon worden, waarom Metallica goud in handen heeft met Stranger Things, wat fans betekenen voor Iron Maiden, waar de gekte van System Of A Down toe kan leiden, en wie er door algoritmen ongemerkt metalfan van Arch Enemy wordt.

(inclusief liner notes van Jaap-Jene)

1: Black Sabbath - Paranoid (Paranoid, 1970)

De commerciële wereld, en zeker marketing, draait om lijstjes. De beste, de langste, et cetera En dan kom je uit bij een prachtig voorbeeld van commercie. Er is een redelijke consensus over de beste (commerciële) metalplaat: Paranoid van Black Sabbath. En daarmee Ozzy, met al zijn slimme en mogelijk minder slimme exploitaties. Denk Ozzfest, maar ook uiteraard de real life soap met de Prince of Darkness in slippers en ochtendjas.

2: Metallica – Wherever I May Roam (Metallica, 1991)

The one to define them all. Het meest commerciële metalalbum en mogelijk de definitie van metal voor de massa. En nog steeds de meest efficiënt draaiende marketing machine van misschien wel alle grote acts. Denk aan unieke opnames gelijk na een concert maar ook Stranger things.

3: Iron Maiden – Fear of the Dark (Fear of the Dark, 1992)

Metalfans zijn de meest trouwe fans in de wereld. Als het gaat om merchandise bezitten metal fans vaak de grootste hoeveelheid shirts en andere collectibles. Iron Maiden heeft naast de fanschare ook altijd goed ingespeeld met allerlei collectibles per land/regio maar ook door bijvoorbeeld Eddie en zijn portret op de serie albums.

4: Led Zeppelin - Whole lotta love (Led Zeppelin II, 1969)

1 van de orginators en 1 van de eerste bands die zichzelf goed wist te positioneren als headliner en daarmee aanzienlijk meer verdiende dan andere vergelijkbare acts.

5: System Of A Down – Chop Suey! (Toxicity, 2001)

Het bewijs dat onlogisch genoeg ook onbekende metal een plek kan veroveren in de hitlijsten en daarmee ‘nieuwe’ stromingen een kans geeft. Ook gepaard met een volledig opkomst van een subcultuur.

6: Arch Enemy – War Eternal (War Eternal, 2014)

Iets persoonlijker, maar dankzij AI en de algoritmes in onder andere Spotify verandert ons luistergedrag en is het conceptalbum, ook een metal-fundament, steeds meer aan het verdwijnen. Ik heb zo zelf Arch Enemy ontdekt omdat ik a la Alice in Wonderland een bepaalde richting werd meegenomen

7: Sleep Token - Summoning (Take me back To Eden, 2023)

Bij Maarten Ondersteijn, hoofdredacteur van Zware Metalen, komt bij het thema marketing direct één naam naar boven: Sleep Token. Want, zo legt hij aan Jaap-Jene uit: