🌍 Rok 2024 był pełen zmian. 🗳️ Odbyły się wybory w prawie 70 krajach. 👥 Do urn wyborczych poszło ok. 4 mld ludzi. Niektóre wyniki, jak chociażby zwycięstwo Donalda Trumpa w USA, mogą mieć kluczowe znaczenie dla następnych lat.

📈 Nowy prezydent Stanów Zjednoczonych zapowiada w duchu protekcjonizmu gospodarczego restrykcyjną politykę celną, którą zostaną objęte zarówno Chiny, główny konkurent USA, jak i kraje UE.

⚡ A to wszystko dzieje się w warunkach gospodarki, która wciąż odczuwa skutki kryzysu energetycznego, wysokiej inflacji i kiepskiej koniunktury w przemyśle.

💡 Gdy światowy układ geopolityczny zmienia się na naszych oczach, pojawiają się nowe pytania:

📌 Czy Europa musi zreformować Zielony Ład, aby zachować konkurencyjność cen energii?

📊 Czy Unia Europejska już przegrała wyścig technologiczny?

👉 Jak Polska ma się odnaleźć w tej układance?

🎙️ O tym rozmawia Tomasz Mądry z Andrzejem Kubisiakiem, zastępcą dyrektora Polskiego Instytutu Ekonomicznego.

📢 Rumuński sąd konstytucyjny stwierdził w piątek 6 grudnia nieważność pierwszej tury wyborów prezydenckich.

📱 Powodem była skala dezinformacji szerzonej za pośrednictwem TikToka.

🇦🇺 W ubiegłym miesiącu Australia zakazała korzystania z mediów społecznościowych osobom poniżej 16 r.ż.

🤖 Firma OpenAI waha się, czy udostępnić aplikację Sora w Europie, ponieważ nie jest pewna ostatecznego kształtu regulacji, które chce wprowadzić Komisja Europejska.

💬 Coraz częściej krytykuje się media społecznościowe za szkodliwy wpływ zarówno na debatę publiczną, jak i na nasze zdrowie. Regulacje mają być odpowiedzią na te głosy. Nie jest jednak jasne, czy uregulowanie platform i egzekucja tych przepisów jest w ogóle możliwa. A nawet jeśli jest możliwa, wciąż nie wiadomo, w jakim zakresie.

🎙️ O tym rozmawiają Łukasz Baszczak z Ignacym Święcickim, kierownikiem zespołu gospodarki cyfrowej w PIE.

📈Mija rok od wyboru Javiera Milei na urząd prezydenta Argentyny. Od tamtego czasu gospodarka tego kraju przeszła prawdziwą rewolucję, choć trzeba przyznać, że wiele wskaźników uległo poprawie.

🧐Milei swoją polityką państwa minimum skutecznie zdławił inflację i doprowadził nawet do powstania nadwyżki w budżecie. Niestety wszystko to odbyło się bardzo dużym kosztem społecznym.

🤔Jak ocenić rok rządów Milei? Czy prezydentowi Argentyny udaje się wyprowadzić kraj z wieloletniego kryzysu gospodarczego? Do jakiego stopnia droga, na którą wkroczyła Argentyna, jest porównywalna z historią polskiej transformacji gospodarczej?

👉O tym rozmawia Tomasz Mądry z dr Katarzyną Sierocińską, starszą analityczką z zespołu gospodarki światowej w PIE.

👂Odcinka możecie także wysłuchać na:

📹YouTube: https://youtu.be/qdM9Iyfu-rQ

📣🌞Na zagrożenia związane ociepleniem klimatu zwracamy uwagę niechętnie. To długi proces, którego skutków doświadczymy w pełni dopiero za wiele lat. Odstraszają nas też koszty transformacji energetycznej, a przede wszystkim widmo spadku jakości życia.

🔬👨‍⚕️Rozwiązaniem mogą być nowe technologie. Tak naprawdę sprawiedliwa transformacja powinna polegać na zmianie modelu konsumpcji, a nie na jej ograniczeniu. Niemniej wciąż pozostaje pytanie, co zrobić, żeby klasa średnia i niższa mały poczucie, że rzeczywiście do sprawiedliwej transformacji doszło.

👉O tym rozmawia Łukasz Baszczak z dr. Adamem Juszczakiem, starszym doradcą z zespołu klimatu i energii w PIE, oraz dr. Radosławem Zyzikiem, starszym doradcą z zespołu ekonomii behawioralnej w PIE.

🛒Ponad 60 proc. Polaków skorzystało w ubiegłym roku z promocji z okazji Black Friday. W ten dzień bowiem oraz w następujący po nim Cyber Monday sprzedawcy znacznie obniżają ceny swoich produktów. Przeceny oscylują średnio w 20-30%.

⚖Praktyka pokazuje jednak, że nie zawsze promocje są uczciwe. Konsumenci zaś często nabywają w dużych ilościach rzeczy, których nie potrzebują, produkując przy tym duże ilości śmieci i zwiększając własne zadłużenie.

👉O skutkach Black Friday rozmawia Tomasz Mądry z Aleksandrą Wejt-Knyżewską, starszą analityczką z zespołu foresightu gospodarczego w PIE.

📣 Czas po ogłoszeniu zwycięstwa Donalda Trumpa wypełniły zapowiedzi polityki prezydenta-elekta oraz informacje o nominacjach do nowej amerykańskiej administracji. Powstają pytania o wysokość ceł, które Trump chce nałożyć na import do USA, lub o rolę Elona Muska w rządzie, którego słowa o uczynieniu ze Stanów Zjednoczonych kryptowalutowego mocarstwa doprowadziły do rekordowego wzrostu kursu kryptowalut.

🤔 Czy Trump blefował z wysokością ceł? Kim będą współpracownicy nowego prezydenta USA? Co będzie robił Elon Musk?

💬 O tym rozmawia Tomasz Mądry z Markiem Wąsińskim, kierownikiem zespołu gospodarki światowej w PIE, oraz Krystianem Łukasikiem, starszym analitykiem z zespołu gospodarki cyfrowej w PIE.

💼 Postrzeganie ryzyka bezrobocia często rozmija się z danymi. Chociaż stopa bezrobocia w skali kraju utrzymuje się według Eurostatu poniżej 3 proc., to prawie 40 proc. Polaków obawia się utraty pracy.

🌍 Ogólne dane nie uwzględniają sytuacji na lokalnym rynku, różnic w zapotrzebowaniu na konkretne kompetencje, a także wspomnień pracowników, którzy mogli bardzo źle doświadczyć utraty pracy w przeszłości.

👉O rozbieżności między percepcją danych ekonomicznych a samymi danymi rozmawia Łukasz Baszczak z Andrzejem Kubisiakiem, zastępcą dyrektora PIE, oraz Agnieszką Wincewicz-Price, kierowniczką zespołu ekonomii behawioralnej w PIE.

🚗Wprowadzone przez Komisję Europejską cła na chińskie samochody elektryczne są wyłącznie środkiem przejściowym. Chińczycy produkują auta tańsze i o porównywalnym standardzie technologicznym, podczas gdy samochody oferowane przez europejski przemysł, głównie niemiecki, pozostają cenowo niedostępne dla przeciętnego konsumenta.

📉Jednocześnie zadyszka niemieckiej motoryzacji przykuwa uwagę, gdyż pociąga za sobą gorsze wyniki państw Europy Środkowo-Wschodniej.

📉Odzyskanie przewagi konkurencyjnej nad Chinami wydaje się trudne. Być może okaże się niemożliwe, a europejski przemysł już jest na straconej pozycji.

👉O tym rozmawiają Łukasz Baszczak z Andrzejem Kubisiakiem, zastępcą dyrektora PIE, oraz dr. Jakubem Rybackim, kierownikiem zespołu makroekonomii w PIE.

Zdjęcie: Wikipedia, Car factory production line. Opel Astra J manufactured in General Motors Manufacturing Poland plant in Gliwice, foto by Marek Ślusarczyk, CC BY 3.0

👵Starzenie się polskiego społeczeństwa wymusi konieczność aktywizacji zawodowej seniorów. Tymczasem odsetek osób w wieku osób w wieku 60-89 lat, które pozostają aktywne zawodowo, wyniósł w Polsce w 2022 r. 15,7 proc. W grupie osób między 55. a 64. roku życia aktywność zawodowa wynosi 58,4 proc., czyli o 5,8 ptk. proc. mniej niż średnia w UE.

❌Jednocześnie seniorzy, którzy chcieliby wrócić do pracy, mierzą się z różnego rodzaju barierami - począwszy od uprzedzeń, a skończywszy na nieumiejętności posługiwania się nowoczesnymi technologiami.

👉O tym, co zrobić, żeby znieść te bariery i zachęcić seniorów do powrotu na rynek pracy, rozmawia Tomasz Mądry z dr Urszulą Kłosiewicz-Górecką, starszą analityczką z zespołu foresightu gospodarczego.

🏛️Instytucje to zespół zasad, norm oraz mechanizmów, które regulują interakcje gospodarcze i społeczne, tworząc ramy, w których działa gospodarka. Zdaniem tegorocznych noblistów – D. Acemoglu, S. Johnson i J.A. Robinson - inkluzywne instytucje, czyli te związane z demokracją, rządami prawa, respektowaniem indywidualnego prawa własności, prowadzą do długotrwałego rozwoju gospodarczego.

🤔Choć na poparcie ich tez można znaleźć liczne przykłady, to jednak takie postawienie sprawy nie jest bezsporne. Istnieje wiele państw, w których rozwój gospodarczy dokonał się w otoczeniu instytucjonalnym, które ani trochę nie było inkluzywne.

👉O dorobku tegorocznych noblistów rozmawia Tomasz Mądry z prof. Dominikiem Kopińskim, starszym doradcą w zespole gospodarki światowej w PIE, oraz Łukaszem Baszczakiem, starszym analitykiem w zespole gospodarki światowej w PIE.

Zdjęcie CC: Osama Shukir Muhammed Amin FRCP(Glasg) - Own work Nobel prize medal for medicine, Sweden, 1945, to Sir Alexander Fleming (1881-1955) who discovered Penicillin. On display at the National Museum of Scotland, Edinburgh, Scotland, UK.