Wesprzyj mnie na:

⁠https://patronite.pl/mrocznewieki⁠

⁠https://buycoffee.to/mrocznewieki⁠

⁠https://suppi.pl/mrocznewieki

Jak wyglądały ziemie w dorzeczu Wisły przed tysiącem lat? Czym zajmowali się zamieszkujący je ludzie? Jak wysocy byli, długo żyli i na jakie choroby cierpieli? Jak wyglądało ich najbliższe otoczenie? Jakie zwierzęta spotykali w gęstych puszczach otaczających ich osady i w sumie to czy te puszcze naprawdę były takie mroczne i gęste jak nam się dzisiaj wydaje? Wreszcie dlaczego będąc kobietą w czasach pierwszych Piastów najbardziej opłacało się zostać zakonnicą? Na te i wiele innych pytań postaram się odpowiedzieć w dzisiejszym epizodzie. Porzucimy przy tym dywagacje o wielkiej polityce i ludziach kształtujących losy tysięcy lub całych milionów w zaciszu swoich zamków i pałaców. Zamiast nich przyjrzymy się prostym ludziom kształtującym swoją codzienność w otoczeniu przyrody, jeszcze dzikiej i ciągle nieokiełznanej.

Mroczne Wieki to podcast historyczny prowadzony przez Michała Kuźniara w całości oparty na publikacjach (naukowych i popularnonaukowych), tekstach źródłowych oraz własnych wnioskach.

Okładka: ChatGPT 5

Źródła:

Słowiańszczyzna starożytna i wczesnośredniowieczna, red. G. Labuda, Sorus, Poznań 1999.

Opracowania:

Buczek K., Ziemie polskie przed tysiącem lat, PAN, Kraków 1967.

Buko A., Świt państwa polskiego, IAiEPAN, Warszawa 2021.

Dyakowski B., O dawnych łowach i dawnej zwierzynie, M. Arcta, Warszawa 1925.

Modzelewski K., Chłopi w monarchii wczesnopiastowskiej, Ossolineum, Wrocław 1987.

Łowmiański H., Podstawy gospodarcze formowania się państw słowiańskich, PWN, Warszawa 1953.

Artykuły:

Izdebski A., Czerwiński S., Jankowiak M., Danielewski M., Fiołna S., Gromig R., Guzowski P., Haghipour N., Hajdas I., Kołaczek P., Lamentowicz M., Marcisz K., Niebieszczański J., Sankiewicz P., & Wagner, B. Unbalanced social–ecological acceleration led to state formation failure in early medieval Poland, Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 122 (18) e2409056122, https://doi.org/10.1073/pnas.2409056122 (2025).

Kozłowski T., Obraz średniowiecznych populacji ludzkich z terenu Polski w świetle badań antropologii historycznej, w: Źródła historyczne wydobywane z ziemi, red. S. Suchodolski, Chromcon, Wrocław 2008

Makowiecki D., Użytkowanie mięsa i konsumpcja mięsa w średniowieczu w świetle badań archeozoologicznych. Wybrane zagadnienia, w: Źródła historyczne… op. cit.

Milecka, K. (2013). Wyniki analizy pyłkowej osadów organicznych z doliny Rawki. Acta Geographica Lodziensia, 101.

Moździoch S., From a tribe to a State, w: The Past Societies 5. 500 AD - 1000 AD, red. P. Urbańczyk, Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 2016.

Piątkowska-Małecka, J. (2024). Zwierzęta w życiu mieszkańców wczesnośredniowiecznego grodu na Zawodziu w Kaliszu w świetle dawnych i aktualnych wyników badań archeozoologicznych. Archeologia Polski, 68. https://doi.org/10.23858/APol68.2023.009