De kwaliteit van de democratie staat ter discussie, zo lijkt het. In deze aflevering van Radiostilte spreken Sophie van Berkesteijn en Piet-Hein Peeters hierover met journalist Mark Lievisse Adriaanse. Hij schreef in 'Wat iedereen aangaat' over de ontwikkeling van democratie in de laatste decennia en benadrukt onder meer het belang van polarisatie. Wat is er nodig om uit de tijd van de post-democratie te komen en welke rol kan de politie daarbij spelen?

Leiding geven is interactie, is 'in gesprek zijn'. Die gesprekken zijn regelmatig ongemakkelijk. Je weet de ander of de anderen niet te bereiken, het lukt niet echt contact te krijgen, er is 'ongemak'. In deze aflevering van Radiostilte spreken Sophie van Berkesteijn en Piet-Hein Peeters hierover met hoogleraar 'socio-ecologische interactie' Noëlle Aarts. 'Je hart gaat wat sneller. Je wordt rood. Het kan van ergernis zijn , van verlegenheid, van schaamte. Heel vaak denk je achteraf 'had ik maar dit of dat'. Je bent zo bezig dat je de ander nauwelijks meer hoort'.

'Het is oorlog maar niemand die het ziet'. De onheilspellende titel van een van de boeken van onderzoeksjournalist Huib Modderkolk, werkzaam voor De Volkskrant. In Radiostilte bevragen Sophie van Berkesteijn en Piet-Hein Peeters hem over de dreiging van digitale technologie en de betekenis van die dreiging voor politiewerk. 'Waarom is onze omgang met technologie zoals die is, dan is een deel van de verklaring dat wij als samenleving gewend zijn om alles wat beschikbaar is om een vorm van onveiligheid te bestrijden te gaan gebruiken zonder de vraag 'is dat eigenlijk wel wenselijk?'.

Janny Knol zei recent in een interview in het televisieprogramma Buitenhof dat de politie er is om de vrede te bewaren. Vrede is misschien wel het belangrijkste wat mensen die samen leven willen. Maar wat is vrede? En wat draagt de politie daaraan bij? In de kerstaflevering van Radiostilte spreken Sophie van Berkesteijn en Piet-Hein Peeters met filosoof en denker des vaderlands Marjan Slob.

'Dat mag niet'. 'Het kan niet'. 'Daar hebben we geen capaciteit voor'. 'Dat is niet onze verantwoordelijkheid'. Voorbeelden van defensieve routines zoals die vaak door professionals gebruikt worden en die frusterend kunnen zijn. Wat is de waarde ervan? Hoe doorbreek je defensieve routines? En wat is dan de rol van de leidinggevenden? Antwoorden van Harry Kruiter van het Instituut voor Publieke Waarden en co-auteur van 'Mag niet bestaat niet'.

Grensoverschrijdend gedrag is een heet onderwerp. Het gesprek erover luistert nauw. Naomi Ellemers is hoogleraar organisatiepsychologie en was een van de auteurs van het rapport over de publieke omroep. We spraken met haar over slachtoffers, daders en omstanders, over definities en over de essentiële rol van leiderschap.

XR, Black Lives Matter, het boerenprotest, KOZP, de 'wappies': Nederland demonstreert tegenwoordig. Dat vraagt veel van politiewerk. Met Menno Hurenkamp, hoogleraar 'democratie als mensenwerk', bespreken we in de podcast Radiostilte het woord 'demonstreren'. Wat is de waarde ervan in een democratie, waarom is een goede demonstratie 'grensoverschrijdend', waarom is neutraal zijn als politie volgens Hurenkamp niet het juiste vertrekpunt?

De druk van grote maatschappelijke problemen, zoals de klimaatcrisis maar denk ook aan georganiseerde criminaliteit, en de verleiding van algoritmes en articificiële intelligentie zetten de rechtsstaat onder druk. Filosoof en schrijver Maxim Februari zet in deze aflevering van Radiostilte uiteen waarom de rechtsstaat 'geen belang is wat je kunt uitruilen tegen andere belangen, de rechtsstaat juist een structuur is waarbinnen je verschillende belangen tegen elkaar kunt afwegen.' Hij werkt uit waarom 'waakzaam en dienstbaar aan de waarden van de rechtsstaat' juist in deze tijd essentieel is en hoe je dat als politie(leider) invult.

'Leiderschap of leiding geven is een relationele daad, maar als we het over leiderschap hebben, zien we toch eigenlijk de persoon die in zijn of haar eentje het verschil moet maken'. Marijke Spanjersberg, gerenommeerd organisatieadviseur en systeemdeskundige, schreef 'Tussentaal' omdat in organisaties en in de ontwikkeling van leiderschap te veel gaat over wat er 'in mensen' gebeurt en te weinig over 'tussen mensen'. Sophie van Berkesteijn en Piet-Hein Peeters spreken met haar voor de SPL-podcast 'Radiostilte'

Blauwdruk vertelt met gevoel voor detail en precisie het verhaal van de eerste jaren in de ontwikkeling van de nationale politie. Het boek van Theo Postma en Wim Bentvelzen geeft zicht op de veeleisende turbulentie in die tijd. In deze aflevering van de SPL podcast 'Radiostilte' spreken Sophie van Berkesteijn en Piet-Hein Peeters met Wim Bentvelzen. Wat voor leiderschap toonde zich in die periode? Wat valt daarvan te leren? Hoe verliep het samenspel tussen de vele partijen die bij de geboorte van de nationale politie betrokken waren? Welke ideeën van toen zijn inderdaad binnen de politie nu dominant geworden?