رادیو جامعه (پادکست اجتماعی)

دختری که با خانواده‌اش از سقز راهی شمال شدند و از آنجا با برخی خویشاوندان برای دیدن پایتخت راهی تهران شد نمی‌دانست این سفر به قیمت ازدست‌دادن جانش تمام می‌شود و نامش را به نمادی برای مطالبه آزادی‌خواهانه دختران و زنان ایران بدل می‌کند.
مهسا امینی متولد ۱۷ مهرماه سال ۱۳۷۹ بود. خانواده او برای‌آنکه یک سال از مدرسه عقب نماند، در شناسنامه تاریخ تولدش را ۲۵ شهریور ثبت کردند. روزی که سال ۱۴۰۱ روز پایان زندگی‌ او شد.
مهسا دختری آرام و مهربان و علاقه‌مند به تحصیل در رشته پزشکی بود.
مژگان افتخاری مادر مهسا دلیل انتخاب نام او در شناسنامه را نگرانی از حساسیت‌ به اسامی کردی دانسته‌ که ممکن بود در دوران دانشگاه مشکلاتی برایش به وجود بیاورد.
خانواده نمی‌دانستند رؤیای تحصیل در دانشگاه هرگز برای مهسا محقق نمی‌شود.
مهسا در دوران کودکی و نوجوانی دوستان زیادی نداشت و بیشتر وقت خود را با مادرش و برادرش اشکان که ۴ سال از او کوچک‌تر بود می‌گذراند.
او مقطع ابتدایی را در دبستان رسالت سقز گذراند و از دوران متوسطه تصمیم گرفت در یکی از رشته‌های مرتبط با پزشکی تحصیل کند. گذراندن دوره‌ تکنسینی داروخانه در ایام دبیرستان و اشتیاق خرید لوازم پزشکی، نشان از شور مهسا برای تحصیل در این رشته بود.

در کنار نقش‌آفرینی احمد شاه مسعود به‌عنوان یک چریک و فرمانده نظامی موفق، او از هوش سیاسی بالایی برخوردار بود. طی دوره جنگ با طالبان، احمدشاه مسعود بارها تلاش کرد از طریق مذاکره، جامعه جهانی متوجه ضرورت تغییر حکومت طالبان شود.
برخی معتقدند همین تلاش‌های دیپلماتیک مقدمه ترور مسعود شدند.
مسعود سال ۱۳۸۰ با سفر به مقر پارلمان اروپا در شهر استراسبورگ، مجموعه مذاکراتی را انجام داد که  تداوم آن می‌توانست توجه جامعه جهانی را بیش از همیشه متوجه افغانستان و خطر حکومت طالبان کند.
پیام احمد شاه مسعود به بوش، رئیس‌جمهور وقت آمریکا که در آن هشدار داده بود، استقرار نیروهای بنیادگرا و تروریست در خاک افغانستان، به‌زودی اروپا و غرب را متحمل خسارت خواهد کرد، پیش‌بینی دقیقی از حمله القاعده به برج‌های نیویورک بود.
مسعود ۱۸ شهریورماه به قتل رسید. اهمیت او در جبهه مبارزان مخالف طالبان به حدی بود که خبر درگذشتش با تاخیر اعلام شد و طالبان هرگز مسئولیت آن را نپذیرفت. 
ابهام ترور احمدشاه مسعود همچنان پابرجاست. مسعود که تمام جوانی‌ خود را در میادین جنگ سپری کرده بود، طی عملیاتی تروریستی هدف انفجار انتحاری قرار گرفت.
قتل مسعود تنها دو روز پیش از عملیات تروریستی ۱۱ سپتامبر در شهر نیویورک، معمای این ترور را پیچیده‌تر کرده است.

حسن نصرالله مردی است که بی‌وقفه اسرائیل را تهدید می‌کند و رویای خود را شهادت اعلام کرده است. اما مدت‌ها است که حاضر نیست جز از طریق دوربین تلویزیونی با پیروانش دیدار کند.
نصرالله که امروز مرد اول حزب‌الله لبنان است در ۳۱ اوت سال ۱۹۶۰ در شهرک البازوریه از محله‌های فقیرنشین شرق صور در جنوب لبنان به دنیا آمد. مادرش مهدیه صفی‌الدین و پدرش سید عبدالکریم شهروندانی ساده در لبنانی بودند.
رهبر حزب‌الله لبنان مدرسه ابتدایی را در شهر زادگاهش گذراند و برای سپری‌کردن دوران راهنمایی به بیروت رفت و بار دیگر برای گذران دوران دبیرستان راهی زادگاهش شد.
او با اتمام دوره دبیرستان و شروع جنگ داخلی لبنان وارد جنبش امل شد تا در سمت مسئول سازمانی جنبش شیعی امل در روستای البازوریه اولین تجربه سیاسی خود را تجربه کند.
حدود سه سال پس از ربوده شدن امام موسی صدر در سال ۱۹۸۲ به علت اختلاف سیاسی-نظامی میان رهبران جنبش امل، نصرالله همراه برخی دیگر از مقام‌های جنبش امل به رهبری عباس موسوی که علاقه‌مندان به تحولات سال ۵۷ ایران بودند، از این گروه خارج شدند که همین اتفاق مقدمه‌ تاسیس گروه حزب‌الله شد.
بدل‌شدن به روحانی بانفوذ امروز سرآغازش به شانزده‌سالگی نصرالله باز می‌گردد. او با سفارش سید محمد غروی، امام‌جمعه صور، علاقه‌مند به تحصیل در حوزه علمیه شده و برای تحصیل راهی شهر نجف در عراق شد.
همین سفر و آشنایی با روحانیون سیاسی مانند سید محمدباقر صدر از او جوانی با تمایلات سیاسی ساخت. 
دیدار و آشنایی با عباس موسوی باعث شد نصرالله در شاخه‌های سیاسی گروه‌های شبهه نظامی مخالف اسرائیل در لبنان عضو شود.
دو سال اقامت در نجف و بازگشت به لبنان پایان تحصیل حوزوی حسن نصرالله نبود. او در مدرسه امام منتظر شهر بعلبک دروس حوزوی خود را ادامه داد.
بهار سال ۱۳۶۱، گروه ۹ نفره فراکسیون حزب‌الله که در آن زمان بخشی از جنبش امل لبنان بودند راهی تهران شدند و با روح الله خمینی دیدار کردند.

آلن دلون، بازیگر سرشناس فرانسوی، چهره‌ای که برای دهه‌ها نماد جذابیت و زیبایی بود، سرانجام در سن ۸۸ سالگی درگذشت. 
او سوم بهمن‌ماه سال ۱۳۴۸ در فرودگاه مهرآباد تهران مورد استقبال تعداد زیادی از دختران و پسران جوان ایرانی و طرف‌داران خود قرار گرفت و برای بیش از نیم‌قرن یکی از محبوب‌ترین چهره‌های سینمای جهان در ایران بود.

پسر خوش‌چهره سینمای فرانسه، سال ۱۹۶۰ ، در سن ۲۵ سالگی با بازی در فیلم «ظهر بنفش» نخستین‌بار به شهرت رسید. 
او طی دهه شصت میلادی بازی در فیلم‌هایی مانند «پلنگ و روکو و برادرانش» لقب زیباترین مرد جهان و سینما را به خود اختصاص داد. 
آلن دلون مغرور، با نگاهی نافذ، شیک‌پوش و اغواکننده، القابی بوده‌اند که طی سالیان مختلف به این اسطوره داده شده‌اند.
محبوبیت و جذابیت این ستاره و اسطوره سینمای فرانسه از مرزهای کشورش عبور کرد و در کشورهایی مانند ایران تصاویر او را بر جلد نشریات نشاند.
چهره جذاب دوران جوانی دلون که او را نماد زیبایی مردانه برای زنان و دختران در حدفاصل دهه ۴۰ تا ۷۰ کرده بود، تا امروز نیز موردتوجه است.
شدت این علاقه را می‌توان در سلمانی‌ محله‌های قدیمی تهران و برخی شهرهای ایران مشاهده کرد. تصاویر آلن دلون بر دیوار این مغازه‌ها نشان می‌دهند، الگوی موهای دلون در جوانی محبوب برخی پسران ایرانی بوده است.

هگمتانه مجموعه‌ای باستانی، باقی‌مانده از دوران حکومت مادها بر ایران است که از گزند حوادث عبور کرده و به ما، یادگار رسیده است. 
مجموعه تاریخی «هگمتانه» در چهل و ششمین اجلاس میراث جهانی یونسکو به‌عنوان بیست و هشتمین اثر جهانی ایران در یونسکو ثبت شد. 
در جلسه دهلی‌نو پس از انجام اصلاحات درخواستی، هگمتانه به فهرست آثار ثبت شده جهانی ایران اضافه شد. 
اصلاحات برای ثبت هگمتانه که در جلسه سال ۲۰۲۳ به خواسته شورای جهانی بناها و محوطه‌های تاریخی (ایکوموس)، بازوی مشورتی یونسکو اعلام شد، شامل ارائه اسناد اصالت، اسناد حفاظت، مرزها، حمایت قانونی و جامعه محلی شهر همدان و بافت تاریخی هگمتانه بود. 
هگمتانه که از آن به‌عنوان پایتخت تابستانی هخامنشیان یاد می‌شود، در محل شهر همدان فعلی روزگاری پایتخت امپراتوری مادها بوده است. 
این شهر به‌واسطه قدمت تاریخی خود یکی از نمادهای هویت ایرانی به شمار می‌رود و سندی بر تمدن دیرپای این سرزمین است. 
مساحت این محوطه باستانی حدود ۳۰ هکتار است. معابر هگمتانه با سنگ‌فرش و آجرهای مربع‌شکل و منظم مزین شده است. در تپه هگمتانه حصاری به ارتفاع ۹ متر است که در آن ۲ برج عظیم کشف شده است.

مردی که در نوار غزه مشهور به ابوالعبد بود، در آخرین سفرش به تهران زندگی‌اش در خط پایان متوقف شد.
اسماعیل عبدالسلام هنیه رئیس‌دفتر سیاسی جنبش مقاومت اسلامی که حماس نامیده می‌شود، از رهبران سرشناس فلسطینی بود.
هنیه متولد سال ۱۹۶۲ میلادی در اردوگاه الشاطی غزه است. اردوگاهی که در آن سال تحت نظارت دولت مصر قرار داشت. 
والدین هنیه طی جنگ مشهور از شهر اشکلون خارج شدند. جنگی که اعراب نام آن را مصیبت یا نکبت گذاشته‌اند و برای اسرائیلی‌ها جنگ استقلال است. 
هنیه در دانشگاه اسلامی غزه تحصیل کرد. او مدرک لیسانس در رشته ادبیات عربی را در سال ۱۹۸۷ دریافت کرد. 
این رهبر بانفوذ فلسطینی از بدو تاسیس سازمان حماس به عضویت آن در آمد و فعالیت سیاسی خود را آغاز کرد. 
اسماعیل هنیه سال ۱۹۸۹ به مدت سه سال زندانی از سوی اسرائیل بازداشت و زندانی شد. پس از آزادی در سال ۱۹۹۲، او همراه با «عبدالعزیز الرنتیسی» و «محمود الزهار» و ۴۰۰ فعال دیگر از رهبران ارشد حماس به لبنان تبعید شدند. این تبعید فرصت شناخته‌شدن از سوی رسانه‌ها را برای حماس و هنیه فراهم کرد.

انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده آمریکا برای اکثر شهروندان جهان حائز اهمیت است. به همین دلیل روند برگزاری و نتایج آن به صورت گسترده دنبال می‌شود. 
رقابت انتخاب ریاست جمهوری ایالات متحده آمریکا در شرایطی با کناره‌گیری جو بایدن از نامزدی حزب دموکرات حساس‌تر شده است که شکل برگزاری و شمارش آرا آن همچنان برای بسیاری از مردم جهان روشن نیست. 
سال ۲۰۱۶ زمانی که دونالد ترامپ با شکست هیلاری کلینتون، پیروز انتخابات ریاست جمهوری آمریکا معرفی شد، مردم کشورهای مختلف جهان متعجب بودند که چگونه زمانی که کلینتون در مجموع با ۶۵٬۸۵۳٬۵۱۴ رای معادل ۴۸.۲ درصد آرا نسبت دونالد ترامپ با ۶۲٬۹۸۴٬۸۲۸ معدل ۴۶.۱ درصد آرا پیشتاز بود، شکست خورد. 
پاسخ این سئوال را باید در ساختار فدرالی آمریکا و تاثیر آن بر انتخاب رئیس جمهور جستجو کرد. ملاک پیروزی نامزدها در آیالات متحده آمریکا در کنار مجموع آرا، به دست آوردن مجموع سهمیه هر ایالت است که الکترال نامیده می‌شود. 
آنچه موجب شد ترامپ پیروز انتخابات در رقابت با هیلاری کلینتون باشد میزان رای الکترال بود. ترامپ در آن انتخابات ۳۰۴ رای الکترال به دست آورد و کلینتون ۲۲۷ رای الکترال را کسب کرد. 
در آمریکا ایالت‌ها به سه بخش تقسیم می‌شوند. ایالت‌هایی که به‌طور سنتی حامی حزب دموکرات شناخته می‌شوند و به ایالات آبی معروفند. ایالت‌هایی که همواره حامی جمهوری‌خواهان بوده‌اند و ایالت قرمز نامیده می‌شوند و ایالت‌هایی که در انتخابات‌های مختلف تغییر سبد رای آن‌ها کلید اصلی پیروزی نامزدها است.

دانشگاه تهران بنای کهن‌سالی که نماد تحول عرصه فرهنگ و آموزش در ایران است ۹۰ساله شد. 
دانشگاه تهران به دلیل وسعت و تنوع دانشکده‌هایش، شهرت به «دانشگاه مادر» در ایران دارد. 
همچنین به این دانشگاه «شهر کوچک دانش در دل پایتخت» هم می‌گویند. دانشگاه تهران نه‌تنها کماکان قلب تپنده ساختار آموزش عالی در ایران است که راوی لحظه‌های مهم تاریخی و جنبش دانشجویی است. 
سال ۱۳۱۰ رضاشاه که به دنبال تبدیل ایران به کشوری توسعه‌یافته و مدرن بود، به وزیر دربار خود تیمورتاش دستور داد، صدیق اعلم راهی آمریکا شود تا از شیوه آموزش در این کشور گزارشی تهیه کند. 
سال ۱۳۱۲ قرائت این گزارش در جلسه کابینه محمدعلی فروغی، ساخت دانشگاه در پایتخت ایران شد. 
تخصیص بودجه ۲۵۰ هزارتومانی به وزارت معارف برای تهیه زمین مناسب، آغاز ساخت یکی تاریخ‌سازترین بنا‌های پایتخت بود. 
طرح ایجاد دانشگاه تهران در ۲۲ اسفند ۱۳۱۲ به مجلس شورای ملی رفت و در هشتم خرداد ۱۳۱۳ به تصویب رسید. 
در این طرح آمده بود دانشگاه تهران با شش دانشکده ادبیات، فلسفه و علوم تربیتی، علوم طبیعی و ریاضی، فنی، پزشکی و شعب و فروع آن از جمله آموزشگاه عالی مامایی و آموزشگاه پرستاری و آموزشگاه عالی بهداشت و بیمارستان‌های تهران، حقوق و علوم سیاسی و اقتصادی، معقول و منقول آغاز بکار خواهد کرد.

دیده‌بان ۲۱ ساله تیپ ۲۱ امام رضا استان خراسان که دی ماه سال ۱۳۶۵ در جریان عملیات کربلای ۵، به دلیل نبود امکانات کافی در بیمارستان صحرایی منطقه شلمچه پای راست خود را از دست داد، در انتخابات شکست خورد اما گفت عزم ما بر مشارکت است. جلیلی که بعد از شکست در سال ۹۲ مقابل روحانی و در سال ۱۴۰۰ مقابل رئیسی اعلام کرده بود که قصد دارد «دولت سایه» تشکیل دهد، امروز می‌گوید اگر کسی از گفتمان دولت سایه احساس خطر می‌کند یعنی معنایش را نمی‌داند.
سعید جلیلی از سال ۱۳۷۸ تا کنون عضو شورای راهبردی روابط خارجی، نماینده رهبر جمهوری اسلامی در شورای عالی امنیت ملی و عضو حقیقی مجمع تشخیص مصلحت نظام است.
سعید جلیلی پس از اتمام تحصیلات به استخدام وزارت امور خارجه درآمد و تا سمت معاونت اروپا و آمریکای این وزارتخانه در دوره محمود احمدی‌نژاد پیشرفت داشت.
رئیس اداره بازرسی وزارت خارجه در سال ۱۳۷۰، معاون اداره اول آمریکا در وزارت خارجه سال ۱۳۷۶، مدیر بررسی‌های جاری دفتر رهبری در سال ۱۳۷۹، معاون اروپا و آمریکای وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۸۴ سمت‌های جلیلی تا پیش از قرارگرفتن در جایگاه دبیری شورای عالی امنیت ملی است.

مردی که مدعی است به دلیل پیشینه خانوادگی و کارنامه مسئولیت‌هایش نمایندگی اقوام ایران را بر عهده دارد و با خواسته‌های آنان آشناست، سرانجام نامش به‌عنوان نهمین رئیس‌جمهوری اسلامی ایران اعلام شد.
پزشکیان با پایین‌ترین میزان مشارکت مردمی در انتخابات ریاست‌جمهوری بر مسند دولت چهاردهم خواهد نشست. موفقیت او در انتخابات بیش از آنکه حاصل توافق مردم ایران با تداوم سیاست‌های جمهوری اسلامی باشد، نتیجه شکل‌گرفتن بزرگ‌ترین موج مخالفت عمومی با وضع موجود و مشروعیت نظام است.
بسیاری عقیده دارند ورود مجدد اصلاح‌طلبان به رقابت‌های سیاسی و عرصه قدرت در ایران و پیروزی مسعود پزشکیان برابر سعید جلیلی، حاصل تفاهم کلیت نظام بر سر این موضوع است که در شرایط آشفته فعلی و باتوجه‌به افول چشمگیر مشروعیت نظام اسلامی، راهی جز استفاده از رای مردم و مشارکت سیاسی جامعه به‌عنوان سپر دفاعی حکومت، برای فراهم‌شدن فرصت لازم برای عبور از بحران‌ وجود ندارد.
 
معاونت سلامت وزارت بهداشت در ساله‌ای ۱۳۷۹ و ۱۳۸۰ و پس از آن وزارت بهداشت دولت دوم خاتمی آغاز ورود رسمی و پررنگ مسعود پزشکیان در عرصه سیاست است.
وزیری که در کابینه خاتمی شاید تنها چهره غیرحزبی شناخته می‌شد. با پایان‌یافتن دولت از سال ۱۳۸۳ در مجالس هشتم تا مجلس دوازدهم نمایندگی مردم تبریز را برعهده دارد.