เพราะไม่รู้ ปฏิจจสมุปบาท

เพราะไม่รู้ ธัมมะ ที่อาศัยกันเกิดขึ้น ในตนเอง

เพราะไม่มีคุณธรรมของ สัทธานุสารีย์ ธัมมานุสารีย์ โสดาบัน หรืออริยบุคคลทั้งหลาย

ย่อมไม่แจ้งใน จิต มโน วิญญาณ

ปฏิจจสมุปบาท คืออะไร?

คนเลี้ยงโคและภิกษุ ผู้ไม่ฉลาด

อธิบายปฏิจจสมุปบาท ตั้งแต่อุปาทาน จนถึงชรามรณะ

อธิบายเรื่องปฏิจจสมุปบาท นับตั้งแต่ สังขารทั้งหลาย เรื่อยไป

จนถึงตัณหา

อัคคัปปสาทสูตร

พระไตรปิฎก ไทย (ฉบับมหาจุฬาฯ) เล่มที่ ๒๑ หน้าที่ ๕๓

ทำความเข้าใจ กามตัณหา ภวตัณหา วิภวตัณหา

บทสนทนาเกี่ยวกับการแสดงธรรมที่ สุธัมมาเทวสภา และอื่นๆ

ดวงตา ญาณ ปัญญา วิชชา แสงสว่าง หรือ สัมมาญาณะ จะเกิดขึ้นได้

ต้องอาศัย การเห็นปฏิจจสมุปบาท

การโยนิโสมนสิการไปตามปฏิจจสมุปบาท ทางนี้ ทางเดียว เท่านั้น

ที่จะเป็นไปเพื่อให้เห็นปฏิจจสมุปบาท

เพื่อให้เกิดปัญญา เพื่อให้ถึงวิมุตติ

พระไตรปิฎก ไทย (ฉบับมหาจุฬาฯ) เล่มที่ ๑๖ หน้าที่ ๔๐

อุปนิสสูตร