Sign up to save your podcasts
Or
Share 【台語講怪奇】 EP04-死亡崙古城 台語白話字 Tâi-gí POJ (Pe̍h-ōe-jī)
Share to email
Share to Facebook
Share to X
Share to email
Share to Facebook
Share to X
Or
【台語講怪奇】 EP04-死亡崙古城 台語白話字 Tâi-gí POJ (Pe̍h-ōe-jī)
咱chit ê節目是用台語來kā ta̍k家介紹chit ê世界上，chiâⁿ chōe奇奇怪怪ê代誌。
用台語來表現，ǹg望ta̍k家聽liáu會感覺趣味。
[Podcast]
SoundOn
https://bit.ly/ChKaL_SO
Spotify
https://spoti.fi/48jD2tI
KKBOX Podcast
https://bit.ly/ChKaL_KK
Apple Podcast
https://apple.co/3HZyfD3
YouTube Podcast
https://bit.ly/ChKaL_YT
[社交平台 Siā-kau Pêⁿ-tâi]
YouTube
https://bit.ly/ChKaL_YT
https://bit.ly/ChKaL_FB
https://www.instagram.com/chokangalang/
X (Twitter)
https://twitter.com/chokangalang
方格子
https://vocus.cc/salon/cho-kang-a-lang
以下內容是漢羅kah pe̍h-ōe-jī原稿，有需要歡迎ta̍k-ke來參考。
【漢羅版】
歡迎收聽「台語講怪奇」。
Tī 1922年，teh印度MohenjoDaro chit ê所在，發現1 ê古城，因為chit ê城，起teh水邊á ê山崙頂頭，人ka hō做死亡崙古城。
古城四界攏有，印度chit ê死亡崙古城kám有khah怪奇？
有o͘h！Chit ê古城上有名--ê，to̍h是真chē人懷疑講，khah早tī chia發生過核子戰爭。
古早時戰來戰去，che定定有--ê-lah，m̄-koh，你講核子戰爭，che kám有啥證據，你是m̄通烏白講ŏ͘！
Che m̄是我烏白講，che是聽人講--ê-lah！
Ŏ͘？別人是án怎講--ê？
Tī印度，有1 ê 3500年前，流傳--落-來ê故事，內底是teh講1場古早時代所發生ê戰爭。
所擺是3500年前ê戰爭。
M̄是--lah，當初講故事ê人mā是聽人講--ê，戰爭是閣khah久進前，差不多4600年前所發生ê代誌。
Hăⁿ？Hiah久進前發生ê事件，kah核子戰爭有啥關係？
聽講in 2 pêng teh相戰ê時陣，m̄-nā有giâ刀ê軍隊，閣有teh天頂飛ê UFO，tī hiah射飛彈。
啥物？Hit ê時陣to̍h有飛彈？
Hèⁿ ā，in 2 pêng ê boss攏駛UFO，teh天頂射來射去，pin-pin-piàng-piàng，閣有1台UFO，飛去3 ê城市頂頭，原子彈ka結--lòe，pòng，大爆炸！
Ái-iò͘，che nah是戰爭chiàn-cheng？聽--起-來根本to̍h是大屠殺--mah！
He爆炸ê光，親像日頭hiah-nī鑿目，城內ê人攏總死了了，khah遠ê所在，hit寡兵á，身軀攏to̍h火，裝備趕緊thǹg--落-來，隨時to̍h跳--落-去水內底浸。
Kah hiah奇，hit ê時代to̍h有UFO，閣有原子彈，che真正有夠怪奇，你m̄-tio̍h講ho͘khah詳細--leh？
有趣味hōⁿ，我專工去chhōe hit ê故事出來看，發現1件閣khah怪奇ê代誌！
Hăⁿ？緊講緊講。
Hit ê故事內底，根本to無寫tio̍h啥物tī天頂teh飛ê戰車--lah，飛彈--lah，原子彈hit寡物件。
Eh！你頭tú-á講chiah久，攏是teh烏白chòaⁿ o͘h？你無彩我ê時間！
Eh eh，m̄是--lah，我頭起先tio̍h有講，che是聽人講--ê，聽人講--ê無teh負責--ê-lah！
Chit寡有--ê無--ê是聽siáng講--ê？叫伊出來負責！
Chit件代誌，上早是瑞士1 ê足有名ê tio̍h獎ê作家講--ê，伊tī 1968年出1本冊，內面寫講，古早古早，有真chē無法度解說ê代誌，攏是外星人舞--ê。
Tio̍h獎ê作家？伊是tio̍h啥物獎？
伊the̍h tio̍h 1991年，笑詼Nobel賞。
莫怪伊會tio̍h chit ê獎。
好，咱轉來講今á日ê主題，印度ê死亡崙古城。
Ĕ？Tio̍h hoⁿh，聽tio̍h UFO，soah差1點á bē記chit咱今á日ê主題。
Chit ê遺跡是teh 1922年發現--ê，伊規劃kah kán-ná棋盤--leh，城市內底ê交通真利便。
Án-ne應該是先kā城市規劃好chiah起--ê，m̄-chiah有法度kā路起做棋盤形。
Chit ê城市ê建築足先進，兩層樓ê厝，ta̍k間攏有馬桶，閣有規劃代先ê下水道系統。
幾千年前neh，竟然有下水道ê設計！
而且chit ê城市規模足大，專家研究，當時應該差不多有4萬人tòa tī chia。
想bē到印度人ê祖先chiah-nī-á厲害！
是m̄是印度人ê祖先，che to̍h歹講--à，因為挖--出-來ê物件，頂頭ê文字kah印度文無kâng，無人看有。
所擺hit ê文明已經滅亡--ah？是án怎無--去-ê，4萬人neh，上無mā應該有留1寡線索hông研究。
若講tio̍h古早文明ê滅亡，一般咱想--tio̍h-ê，攏是hit幾ê理由，天災--lah，戰爭--lah！
無的確是外星人kā in接--轉-去！
Mài未曾未to̍h先牽去外星人hia，外星人mā是蓋無辜，我本底是beh接講，凡勢是破病死了了--ah。
M̄是外星人án-ne to̍h無趣味--ā，好--lah，好--lah，無是tó 1款你講看māi？
咱拄chiah有講--tio̍h，chit ê城市起teh水邊á，經過專家ê研究，khah早in bat hō͘水淹幾nā擺，有人講in擋bōe牢，搬走--ah！
M̄-koh水若退，to̍h會使轉去--ā，無，chiah-nī-á大ê城市，規ê放ho͘去，m̄是足phah-sńg。
Hèⁿ--ā，hit ê時代，你是beh搬去tó位，chiah有法度ta̍k間厝攏有便所通khû！
便所kám是重點？
Eh！便所蓋重要neh，he是咱已經慣勢--ah，無感覺，你若搬去無便所ê所在tòa，你to̍h知--lah！
想想--leh，án-ne講mā是tio̍h--lah！叫我搬去無便所ê所在tòa，我chiah無ài。
而且便所mā m̄是凊彩起tio̍h好，teh起進前tio̍h ài先挖下水道chiah會使neh，he大工程o͘h！
Ĕ？下水道？M̀，Kám會是in當初淹水ê時，大水流入去下水道，滿--khài，soah規ê he攏浮--起-來。
臭1 ē soah無人敢tòa！
心理創傷meh！
其實hoⁿh，當初teh挖死亡崙古城ê過程，閣有挖tio̍h 40外副ê死人骨頭，有ê規陣死teh路中央，有ê死tī厝內。
是臭--死-ê a̍h是去hō͘水淹死--ê？
拜託--eh，臭死--ê是看會出來--o͘h！
Nah會看bē出--來？你看伊ê手是m̄是掩tĕ鼻孔hia--a。
Ah若1肢手掩teh嘴--eh，另外1肢手khǹg teh腹肚hia，你kám會講伊是笑死--ê？
啥？閣有挖tio̍h笑死--ê！
無--lah！
Án-ne hit寡人to̍h是hō͘水淹死--ê-mah！
我認為m̄是，若是做大水淹死--ê，應該會chia 1-ê hia 1-ê án-ne，若真正水siuⁿ大，規ê沖了了，mā bōe講規陣死teh路中央chiahtio̍h--ā。
有道理，而且in規陣倒tī hia，to̍h是講事件發生了後，攏無人轉來整理，若是4萬人沖了了，無可能留he幾ê，án-ne，kám會是戰爭ê關係？
戰爭是1種講法，因為死亡崙古城滅亡ê時陣，拄好是Á-lī-àn人四界發動戰爭ê年代。
所以--à，in真有可能是去hō͘ Á-lī-àn人phah--死-ê！
Ah m̄-koh tòa 4萬人ê所在，若是戰爭，應該會死chiâⁿchē人--ā，chhun--ê人--leh？連骨頭tio̍h揣無--ō͘，閣再講，in文明發展hiah-nī-á懸，beh kah人相戰kám會輸？
若連骨頭to̍h揣無，án-ne mā無可能是破病死--ê，若有真chē人破病，死kah bē赴埋，一定會挖tio̍h真chē骨頭chiah tio̍h。
Hèⁿ--à，in滅亡ê因端，過四千外年，已經揣無證據--ah，後--來tī hit ê所在活動ê人，對chit ê古城ê代誌，完全無任何ê記錄。
Ŏa-à，in人緣chiah-nī bái nih，攏無朋友通kā in祭拜--o͘h！
To̍h是án-ne，完全死無人知neh，閣有1件足奇怪ê代誌，當初teh挖chit ê古城ê時陣，挖tio̍h足chē玻璃。
Kám講hit ê時代to̍h發明玻璃--ā？
M̄是，hia ah無挖tio̍h啥玻璃罐á，m̄-koh hit kho͘圍á，規土腳攏是碎糊糊ê玻璃，甚至連壁頂mā有，in to̍h kā he玻璃，送去實驗室研究。
Kám有研究出啥物怪奇ê代誌 ？
Hò͘，一研究--lòe，驚死人，he玻璃竟然是普通ê土砂，經過1400度燒--過，然後溫度雄雄降--lòe，chiah會變做hit款玻璃。
Ái-iò͘，1400度，是發生啥物代誌，燒kah按呢生？
後--來inchiah發見講，he竟然是1 ê爆炸ê現場。
Chiah拄好，咱進前chiah講到王恭廠大爆炸，chit回又閣是爆炸！
Chit ê爆炸，無輸王恭廠hit ê，ùi爆炸ê中心tùi外圍算--出-去，1000公尺以內，所有ê厝攏總無--去。
驚--死，che爆炸ê規模chiah-nī-á大，規ê城市to̍h因為án-ne無去，mā講ē得過--lah！
發現chit ê遺跡到taⁿ已經超過100冬--a，100冬前ê專家，完全想無che是啥物狀況！
Kám會是去hō͘火流星kiat--tio̍h？
哪有一日到暗teh火流星，無hiah拄好--lah，chit件代誌一直到幾十冬了後，科技發展--起-來，有人kā in當初挖--tio̍h ê骨頭the̍h去化驗，竟然驗出有輻射留teh頂頭ŏ͘！
Hăⁿ--à，莫怪會有人主張講，古早時發生過核子戰爭。
He to̍h是hit當陣拄好是冷戰時期，ta̍k-ke足驚會發生核子戰爭，m̄ chiah會想tio̍h beh去驗看māi。
是講，超過4000年--ah，kám閣驗會出輻射？
我a̍h知，有ê人講有，有ê人講無，我想應該是無--lah！
你nah ē-tàng確定？
若有輻射，kám有可能開放hō͘人去hia chhit-thô。
Hia閣有開放--o͘h？Án-ne若有人beh去印度chhit-thô，ē-tàng去hit ê所在行行看看--leh hoⁿh！
Chit-má若去印度是看bōe-tio̍h--eh-lah！
Hăⁿ？你又閣teh kă騙？
M̄是--lah，發見古城ê hit ê所在，後--來因為Pakistan獨立建國，to̍h變做Pakistan ê領土。
Ŏ͘，是án-ne o͘h，我想講你閣teh kā我騙！
無--lah，我nah會敢kā你騙，nā準講是kā你騙，橫直he攏mā是聽人講--ê，我是無teh負責--ê ŏ͘！
無負責閣敢講kah chiah大聲！
Án-ne感謝ta̍k家今á日來收聽「台語講怪奇」，我是Niau-tāu，我是Chiá-siông，咱後回再會ŏ͘！
【Pe̍h-ōe-jī pán】
Hoan-gêng siu-thiaⁿ “Tâi-gí Kóng Koài-kî”.
Tī 1922 nî, teh Ìn-tō͘ MohenjoDaro chit ê só͘-chāi, hoat-hiān 1 ê kó͘-siâⁿ, in-ūi chit ê siâⁿ, khí teh chúi-piⁿ-á ê soaⁿ-lūn téng-thâu, lâng ka hō-chò “Sí-bông-lūn Kó͘-siâⁿ”.
Kó͘-siâⁿ sì-kè lóng ū, Ìn-tō͘ chit ê Sí-bông-lūn Kó͘-siâⁿ kám ū khah koài-kî?
Ū o͘h! Chit ê kó͘-siâⁿ siōng ū-miâ--ê, to̍h sī chin chē lâng hoâi-gî kóng, khah chá tī chia hoat-seng kòe he̍k-chú chiàn-cheng.
Kó͘-chá-sî chiàn lâi chiàn khì, che tiāⁿ-tiāⁿ ū--ê-lah. m̄-koh, lí kóng he̍k-chú chiàn-cheng, che kám ū siáⁿ chèng-kù, lí sī m̄-thang o͘-pe̍h-kóng ŏ͘!
Che m̄-sī góa o͘-pe̍h-kóng, che sī thiaⁿ lâng kóng--ê-lah!
Ŏ͘? Pa̍t-lâng sī án-chóaⁿ kóng--ê?
Tī Ìn-tō͘, ū 1 ê 3500 nî chêng, liû-thoân--lo̍h-lâi ê kò͘-sū, lāi-té sī teh kóng 1 tiûⁿ kó͘-chá sî-tāi só͘ hoat-seng ê chiàn-cheng.
Só͘-pái sī 3500 nî chêng ê chiàn-cheng.
M̄-sī--lah, tong-chho͘ kóng kò͘-sū ê lâng mā sī thiaⁿ lâng kóng--ê, chiàn-cheng sī koh khah kú chìn-chêng, chha-put-to 4600 nî chêng só͘ hoat-seng ê tāi-chì.
Hăⁿ? Hiah kú chìn-chêng hoat-seng ê sū-kiāⁿ, kah he̍k-chú chiàn-cheng ū siáⁿ koan-hē?
Thiaⁿ-kóng in 2 pêng teh sio-chiàn ê sî-chūn, m̄-nā ū giâ-to ê kun-tūi, koh ū teh thiⁿ-téng poe ê UFO, tī hia siā hui-tôaⁿ.
Siáⁿ-mih? Hit ê sî-chūn to̍h ū hui-tôaⁿ?
Hèⁿ ā, in 2 pêng ê boss lóng sái UFO, teh thiⁿ-téng siā lâi siā khì, pin-pin-piàng-piàng, koh ū 1 tâi UFO, poe khì 3 ê siâⁿ-chhī téng-thâu, goân-chú-tôaⁿ ka kiat--lòe, pòng, tōa po̍k-chà!
Ái-iò͘, che nah sī chiàn-cheng? Thiaⁿ--khí-lâi kin-pún to̍h sī tōa-tô͘-sat--mah!
He po̍k-chà ê kng, chhin-chhiūⁿ ji̍t-thâu hiah-nī chha̍k-ba̍k, siâⁿ-lāi ê lâng lóng-chóng sí-liáu-liáu, khah hn̄g ê só͘-chāi, hit kóa peng-á, seng-khu lóng to̍h-hóe, chong-pī kóaⁿ-kín thǹg--lo̍h-lâi, sûi-sî to̍h thiàu--lo̍h-khì chúi lāi-té chìm.
Kah hiah kî, hit ê sî-tāi to̍h ū UFO, koh ū goân-chú-tôaⁿ, che chin-chiàⁿ ū-kàu koài-kî, lí m̄-tio̍h kóng ho͘ khah siông-sè--leh?
Ū chhù-bī hōⁿ, góa choan-kang khì chhōe hit ê kò͘-sū chhut-lâi khòaⁿ, hoat-hiān 1 kiāⁿ koh khah koài-kî ê tāi-chì!
Hăⁿ? Kín kóng kín kóng.
Hit ê kò͘-sū lāi-tóe, kin-pún to bô siá tio̍h siáⁿ-mih tī thiⁿ-téng teh poe ê chiàn-chhia--lah, hui-tôaⁿ--lah, goân-chú-tôaⁿ hit kóa mi̍h-kiāⁿ.
Eh! Lí thâu-tú-á kóng chiah kú, lóng sī teh o͘-pe̍h chòaⁿ o͘h? Lí bô-chhái góa ê sî-kan!
Eh eh, m̄-sī--lah, góa thâu-khí-seng tio̍h ū kóng, che sī thiaⁿ lâng kóng--ê, thiaⁿ lâng kóng--ê bô teh hū-chek--ê-lah!
Chit kóa ū--ê bô--ê sī thiaⁿ siáng kóng--ê? Kiò i chhut-lâi hū-chek!
Chit kiāⁿ tāi-chì, siōng-chá sī Sūi-sū 1 ê chiok ū-miâ ê tio̍h chióng ê chok-ka kóng--ê. i tī 1968 nî chhut 1 pún chheh, lāi-bīn siá kóng, kó͘-chá kó͘-chá, ū chin-chē bô-hoat-tō͘ kái-soeh ê tāi-chì, lóng sī gōa-chheⁿ-lâng bú--ê.
Tio̍h chióng ê chok-ka? I sī tio̍h siáⁿ-mih chióng?
I the̍h tio̍h 1991 nî, chhiò-khoe Nobel siúⁿ.
Bo̍k-koài i ē i to̍h chit ê chióng.
Hó, lán tńg-lâi kóng kin-á-ji̍t ê chú-tê, Ìn-tō͘ ê Sí-bông-lūn Kó͘-siâⁿ.
Ĕ? Tio̍h hoⁿh, thiaⁿ tio̍h UFO, soah chha 1 tiám-á bē-kì-chit lán kin-á-ji̍t ê chú-tê.
Chit ê ûi-chek sī teh 1922 nî hoat-hiān--ê, i kui-ōe kah kán-ná kî-pôaⁿ--leh, siâⁿ-chhī lāi-tóe ê kau-thong chin lī-piān.
Án-ne èng-kai sī seng kā siâⁿ-chhī kui-ōe hó chiah khí--ê, m̄-chiah ū hoat-tō͘ kā lō͘ khí chò kî-pôaⁿ hêng.
Chit ê siâⁿ-chhī ê kiàn-tiok chiok sian-chìn, nn̄g chàn lâu ê chhù, ta̍k-keng lóng ū bé-tháng, koh ū kui-ōe tāi-seng ê hā-chúi-tō hē-thóng.
Kúi chheng nî chêng neh, kèng-jiân ū hā-chúi-tō ê siat-kè!
Jî-chhiáⁿ chit ê siâⁿ-chhī kui-bô͘ chiok tōa, choan-ka gián-kiù, tong-sî èng-kai chha-put-to ū 4 bān lâng tòa tī chia.
Siūⁿ-bē-kàu Ìn-tō͘-lâng ê chó͘-sian chiah-nī-á lī-hāi!
Sī-m̄-sī Ìn-tō͘-lâng ê chó͘-sian, che to̍h pháiⁿ-kóng--à, in-ūi ó͘--chhut-lâi ê mi̍h-kiāⁿ, téng-thâu ê bûn-jī kah Ìn-tō͘-bûn bô-kâng, bô lâng khòaⁿ ū.
Só͘-pái hit ê bûn-bêng í-keng bia̍t-bông--ah? Sī án-chóaⁿ bô--khì-ê, 4 bān lâng neh, siōng-bô, mā èng-kai ū lâu 1 kóa sòaⁿ-soh hông gián-kiù.
Nā kóng tio̍h kó͘-chá bûn-bêng ê bia̍t-bông, it-poaⁿ lán siūⁿ--tio̍h-ê, lóng sī hit kúi ê lí-iû, thian-chai--lah, chiàn-cheng--lah!
Bô-tek-khak sī gōa-chheⁿ-lâng kā in chiap--tńg-khì!
Mài bōe-chêng-bōe to̍h seng khan khì gōa-chheⁿ-lâng hia, gōa-chheⁿ-lâng mā sī kài bû-ko͘, góa pún-té sī beh chiap kóng, hoān-sè sī phòa-pēⁿ sí-liáu-liáu--ah.
M̄-sī gōa-chheⁿ-lâng án-ne to̍h bô chhù-bī--ā, hó--lah, hó--lah, bô sī tó 1 khoán lí kóng khòaⁿ-māi?
Lán tú-chiah ū kóng--tio̍h, chit ê siâⁿ-chhī khí teh chúi-piⁿ-á, keng-kòe choan-ka gián-kiù, khah-chá in bat hō͘ chúi im kúi-nā pái, ū lâng kóng in tòng-bōe-tiâu, poaⁿ-cháu--ah!
M̄-koh chúi nā thè, to̍h ē-sái tńg-khì--ā, bô, chiah-nī-á tōa ê siâⁿ-chhī, kui-ê pàng ho͘ khì, m̄-sī chiok phah-sńg.
Hèⁿ--ā, hit ê sî-tāi, lí sī beh poaⁿ-khì tó-ūi, chiah ū hoat-tō͘ ta̍k-keng lóng ū piān-só͘ thang khû!
Piān-só͘ kám sī tiōng-tiám?
Eh! Piān-só͘ kài tiōng-iàu neh, he sī lán í-keng koàn-sì--ah, bô-kám-kak, lí nā poaⁿ-khì bô piān-só͘ ê só͘-chāi tòa, lí to̍h chai--lah!
Siūⁿ siūⁿ--leh, án-ne kóng mā sī tio̍h--lah! Kiò góa poaⁿ-khì bô piān-só͘ ê só͘-chāi tòa, góa chiah bô-ài.
Jî-chhiáⁿ piān-só͘ mā m̄-sī chhìn-chhái khí tio̍h hó, teh khí chìn-chêng tio̍h ài seng ó͘ hā-chúi-tō chiah ē-sái neh, he tōa-kang-têng o͘h!
Ĕ? Hā-chúi-tō? M̀, kám ē sī in tong-chho͘ im-chúi ê sî, tōa-chúi lâu ji̍p-khì hā-chúi-tō, boán--khài, soah kui ê he lóng phû--khí-lâi.
Chhàu 1 ē soah bô lâng káⁿ tòa!
Sim-lí chhòng-siong meh!
Kî-si̍t hoⁿh, tong-chho͘ teh ó͘ Sí-bông-lūn Kó͘-siâⁿ ê kòe-têng, koh ū ó͘ tio̍h 40 gōa hù ê sí-lâng kut-thâu, ū ê kui-tīn sí teh lō͘ tiong-ng, ū ê sí tī chhù-lāi.
Sī chhàu--sí-ê a̍h-sī khì hō͘ chúi im-sí--ê?
Pài-thok--eh, chhàu-sí--ê sī khòaⁿ ē chhut-lâi--o͘h!
Nah ē khòaⁿ bē chhut--lâi? Lí khòaⁿ i ê chhiú sī-m̄-sī am tĕ phīⁿ-khang hia--a.
Ah nā 1 ki chhiú am teh chhùi--eh, lēng-gōa 1 ki chhiú khǹg teh pak-tó͘ hia, lí kám ē kóng i sī chhiò-sí--ê?
Siáⁿ? Koh ū ó͘ tio̍h chhiò-sí--ê!
Bô--lah!
Án-ne hit kóa lâng to̍h sī hō͘ chúi im-sí--ê-mah!
Góa jīn-ûi m̄-sī, nā-sī chò-tōa-chúi im-sí--ê, èng-kai ē chia 1-ê hia 1-ê án-ne, nā chin-chiàⁿ chúi siuⁿ tōa, kui-ê chhiâng liáu-liáu, mā bōe kóng kui-tīn sí teh lō͘ tiong-ng chiah tio̍h--ā.
Ū tō-lí, jî-chhiáⁿ in kui-tīn tó tī hia, tio̍h sī kóng sū-kiāⁿ hoat-seng liáu-āu, lóng bô-lâng tńg-lâi chéng-lí, nā-sī 4 bān lâng chhiâng liáu-liáu, bô-khó-lêng lâu he kúi-ê, án-ne, kám ē sī chiàn-cheng ê koan-hē?
Chiàn-cheng sī 1 chióng kóng-hoat, in-ūi Sí-bông-lūn Kó͘-siâⁿ bia̍t-bông ê sî-chūn, tú-hó sī Á-lī-àn lâng sì-kè hoat-tōng chiàn-cheng ê nî-tāi.
Só͘-í--à, in chin ū khó-lêng sī khì hō͘ Á-lī-àn lâng phah--sí-ê!
Ah m̄-koh tòa 4 bān lâng ê só͘-chāi, nā-sī chiàn-cheng, èng-kai ē sí chiâⁿ chōe lâng--ā. chhun--ê lâng--leh? Liân kut-thâu tio̍h chhōe bô--ō͘, koh chài-kóng, in bûn-bêng hoat-tián hiah-nī-á koân, beh kah lang sio-chiàn kám ē su?
Nā liân kut-thâu to̍h chhōe bô, án-ne mā bô-khó-lêng sī phòa-pēⁿ sí--ê, nā ū chin-chē lâng phòa-pēⁿ, sí kah bē-hù tâi, it-tēng ē ó͘ tio̍h chin-chē kut-thâu chiah tio̍h.
Hèⁿ--ā, in bia̍t-bông ê in-toaⁿ, kòe sì chheng gōa nî, í-keng chhōe bô chèng-kù--ah, āu--lâi tī hit ê só͘-chāi oa̍h-tāng ê lâng, tùi chit ê kó͘-siâⁿ ê tāi-chì, oân-choân bô jīm-hô ê kì-lio̍k.
Ŏa-à, in lâng-iân chiah-nī bái nih, lóng bô pêng-iú thang kā in chè-pài--o͘h!
To̍h sī án-ne, oân-choân sí bô lâng chai neh, koh ū 1 kiāⁿ chiok kî-koài ê tāi-chì, tong-chho͘ teh ó͘ chit ê kó͘-siâⁿ ê sî-chūn, ó͘ tio̍h chiok chōe po-lê.
Kám kóng hit ê sî-tāi to̍h hoat-bêng po-lê--ā?
M̄-sī, hia ah bô ó͘ tio̍h siáⁿ po-lê-koàn-á, m̄-koh hit-kho͘-ûi-á, kui thô͘-kha lóng sī chhùi-kô͘-kô͘ ê po-lê, sīm-chì liân piah-téng mā ū, in to̍h kā he po-lê, sàng-khì si̍t-giām-sek gián-kiù.
Kám ū gián-kiù chhut siáⁿ-mih koài-kî ê tāi-chì?
Hò͘, chi̍t gián-kiù--lòe, kiaⁿ-sí-lâng, he po-lê kèng-jiân sī phó͘-thong ê thô͘-soa, keng-kòe 1400 tō͘ sio--kòe, jiân-āu un-tō͘ hiông-hiông kàng--lòe, chiah ē piàn-chò hit khoán po-lê.
Ái-iò͘, 1400 tō͘, sī hoat-seng siáⁿ-mih tāi-chì, sio kah án-ne-siⁿ?
Āu--lâi in chiah hoat-kiàn kóng, he kèng-jiân sī 1 ê po̍k-chà ê hiān-tiûⁿ.
Chiah tú-hó, lán chìn-chêng chiah kóng tio̍h Ông-kiong-chhiúⁿ tōa po̍k-chà, chit hôe iū-koh sī po̍k-chà!
Chit ê po̍k-chà, bô-su Ông-kiong-chhiúⁿ hit ê, ùi po̍k-chà ê tiong-sim tùi gōa-ûi sǹg--chhut-khì, 1000 kong-chhioh í-lāi, só͘-ū ê chhù lóng-chóng bô--khì.
Kiaⁿ--sí, che po̍k-chà ê kui-bô͘ chiah-nī-á tōa, kui ê siâⁿ-chhī to̍h in-ūi án-ne bô-khì, mā kóng ē-tit-kòe--lah!
Hoat-hiān chit ê ûi-chek kàu taⁿ í-keng chhiau-kòe 100 tang--a, 100 tang chêng ê choan-ka, oân-choân siūⁿ bô che sī siáⁿ-mih chōng-hóng!
Kám ē sī khì hō͘ hóe-liû-chhiⁿ kiat--tio̍h?
Nah ū chi̍t-ji̍t-kàu-àm teh hóe-liû-chheⁿ, bô hiah tú-hó--lah, chit kiāⁿ tāi-chì it-ti̍t kàu kúi cha̍p tang liáu-āu, kho-ki hoat-tián--khí-lâi, ū-lâng kā in tong-chho͘ ó͘--tio̍h ê kut-thâu the̍h khì hòa-giām, kèng-jiân giām chhut ū hok-siā lâu teh téng-thâu ŏ͘!
Hăⁿ--à, bo̍k-koài ē ū-lâng chú-tiuⁿ kóng, kó͘-chá-sî hoat-seng kóe he̍k-chú chiàn-cheng.
He to̍h sī hit-tang-chūn tú-hó sī léng-chiàn sî-kî, ta̍k-ke chiok kiaⁿ ē hoat-seng he̍k-chú chiàn-cheng, m̄ chiah ē siūⁿ tio̍h beh khì giām khòaⁿ-māi.
Sī kóng, chhiau-kòe 4000 nî--ah, kám koh giām ē chhut hok-siā?
Góa a̍h chai, ū ê lâng kóng ū, ū ê lâng kóng bô, góa siūⁿ èng-kai sī bô--lah!
Lí nah ē-tàng khak-tēng?
Nā ū hok-siā, kám ū khó-lêng khai-hòng hō͘ lâng khì hia chhit-thô.
Hia koh ū khai-hòng--o͘h? Án-ne nā ū lâng beh khì Ìn-tō͘ chhit-thô, ē-tàng khì hit ê só͘-chāi kiâⁿ-kiâⁿ khòaⁿ-khòaⁿ--leh hoⁿh!
Chit-má nā khì Ìn-tō͘ sī khòaⁿ-bōe-tio̍h--eh-lah!
Hăⁿ? Lí iū-koh teh kă phiàn?
M̄-sī--lah, hoat-kiàn kó͘-siâⁿ ê hit ê só͘-chāi, āu--lâi in-ūi Pakistan to̍k-li̍p kiàn-kok, to̍h piàn-chò Pakistan ê léng-thó͘.
Ŏ͘, sī án-ne o͘h, góa siūⁿ kóng lí koh teh kā góa phiàn!
Bô--lah, góa nah ē káⁿ kā lí phiàn, nā chún-kóng sī kā lí phiàn, hoâiⁿ-ti̍t he lóng mā sī thiaⁿ lâng kóng--ê, góa sī bô teh hū-chek--ê ŏ͘!
Bô hū-chek koh káⁿ kóng kah chiah tōa-siaⁿ!
Án-ne kám-siā ta̍k-ke kin-á-ji̍t lâi siu-thiaⁿ “Tâi-gí Kóng Koài-kî”, góa sī Niau-tāu,
góa sī Chiá-siông, lán āu-hôe chài-hōe ŏ͘!
--
Hosting provided by SoundOn
View all episodes
By Chò-kang-á-lâng Kang-chok-sek 做工á人工作室
咱chit ê節目是用台語來kā ta̍k家介紹chit ê世界上，chiâⁿ chōe奇奇怪怪ê代誌。
用台語來表現，ǹg望ta̍k家聽liáu會感覺趣味。
[Podcast]
SoundOn
https://bit.ly/ChKaL_SO
Spotify
https://spoti.fi/48jD2tI
KKBOX Podcast
https://bit.ly/ChKaL_KK
Apple Podcast
https://apple.co/3HZyfD3
YouTube Podcast
https://bit.ly/ChKaL_YT
[社交平台 Siā-kau Pêⁿ-tâi]
YouTube
https://bit.ly/ChKaL_YT
https://bit.ly/ChKaL_FB
https://www.instagram.com/chokangalang/
X (Twitter)
https://twitter.com/chokangalang
方格子
https://vocus.cc/salon/cho-kang-a-lang
以下內容是漢羅kah pe̍h-ōe-jī原稿，有需要歡迎ta̍k-ke來參考。
【漢羅版】
歡迎收聽「台語講怪奇」。
Tī 1922年，teh印度MohenjoDaro chit ê所在，發現1 ê古城，因為chit ê城，起teh水邊á ê山崙頂頭，人ka hō做死亡崙古城。
古城四界攏有，印度chit ê死亡崙古城kám有khah怪奇？
有o͘h！Chit ê古城上有名--ê，to̍h是真chē人懷疑講，khah早tī chia發生過核子戰爭。
古早時戰來戰去，che定定有--ê-lah，m̄-koh，你講核子戰爭，che kám有啥證據，你是m̄通烏白講ŏ͘！
Che m̄是我烏白講，che是聽人講--ê-lah！
Ŏ͘？別人是án怎講--ê？
Tī印度，有1 ê 3500年前，流傳--落-來ê故事，內底是teh講1場古早時代所發生ê戰爭。
所擺是3500年前ê戰爭。
M̄是--lah，當初講故事ê人mā是聽人講--ê，戰爭是閣khah久進前，差不多4600年前所發生ê代誌。
Hăⁿ？Hiah久進前發生ê事件，kah核子戰爭有啥關係？
聽講in 2 pêng teh相戰ê時陣，m̄-nā有giâ刀ê軍隊，閣有teh天頂飛ê UFO，tī hiah射飛彈。
啥物？Hit ê時陣to̍h有飛彈？
Hèⁿ ā，in 2 pêng ê boss攏駛UFO，teh天頂射來射去，pin-pin-piàng-piàng，閣有1台UFO，飛去3 ê城市頂頭，原子彈ka結--lòe，pòng，大爆炸！
Ái-iò͘，che nah是戰爭chiàn-cheng？聽--起-來根本to̍h是大屠殺--mah！
He爆炸ê光，親像日頭hiah-nī鑿目，城內ê人攏總死了了，khah遠ê所在，hit寡兵á，身軀攏to̍h火，裝備趕緊thǹg--落-來，隨時to̍h跳--落-去水內底浸。
Kah hiah奇，hit ê時代to̍h有UFO，閣有原子彈，che真正有夠怪奇，你m̄-tio̍h講ho͘khah詳細--leh？
有趣味hōⁿ，我專工去chhōe hit ê故事出來看，發現1件閣khah怪奇ê代誌！
Hăⁿ？緊講緊講。
Hit ê故事內底，根本to無寫tio̍h啥物tī天頂teh飛ê戰車--lah，飛彈--lah，原子彈hit寡物件。
Eh！你頭tú-á講chiah久，攏是teh烏白chòaⁿ o͘h？你無彩我ê時間！
Eh eh，m̄是--lah，我頭起先tio̍h有講，che是聽人講--ê，聽人講--ê無teh負責--ê-lah！
Chit寡有--ê無--ê是聽siáng講--ê？叫伊出來負責！
Chit件代誌，上早是瑞士1 ê足有名ê tio̍h獎ê作家講--ê，伊tī 1968年出1本冊，內面寫講，古早古早，有真chē無法度解說ê代誌，攏是外星人舞--ê。
Tio̍h獎ê作家？伊是tio̍h啥物獎？
伊the̍h tio̍h 1991年，笑詼Nobel賞。
莫怪伊會tio̍h chit ê獎。
好，咱轉來講今á日ê主題，印度ê死亡崙古城。
Ĕ？Tio̍h hoⁿh，聽tio̍h UFO，soah差1點á bē記chit咱今á日ê主題。
Chit ê遺跡是teh 1922年發現--ê，伊規劃kah kán-ná棋盤--leh，城市內底ê交通真利便。
Án-ne應該是先kā城市規劃好chiah起--ê，m̄-chiah有法度kā路起做棋盤形。
Chit ê城市ê建築足先進，兩層樓ê厝，ta̍k間攏有馬桶，閣有規劃代先ê下水道系統。
幾千年前neh，竟然有下水道ê設計！
而且chit ê城市規模足大，專家研究，當時應該差不多有4萬人tòa tī chia。
想bē到印度人ê祖先chiah-nī-á厲害！
是m̄是印度人ê祖先，che to̍h歹講--à，因為挖--出-來ê物件，頂頭ê文字kah印度文無kâng，無人看有。
所擺hit ê文明已經滅亡--ah？是án怎無--去-ê，4萬人neh，上無mā應該有留1寡線索hông研究。
若講tio̍h古早文明ê滅亡，一般咱想--tio̍h-ê，攏是hit幾ê理由，天災--lah，戰爭--lah！
無的確是外星人kā in接--轉-去！
Mài未曾未to̍h先牽去外星人hia，外星人mā是蓋無辜，我本底是beh接講，凡勢是破病死了了--ah。
M̄是外星人án-ne to̍h無趣味--ā，好--lah，好--lah，無是tó 1款你講看māi？
咱拄chiah有講--tio̍h，chit ê城市起teh水邊á，經過專家ê研究，khah早in bat hō͘水淹幾nā擺，有人講in擋bōe牢，搬走--ah！
M̄-koh水若退，to̍h會使轉去--ā，無，chiah-nī-á大ê城市，規ê放ho͘去，m̄是足phah-sńg。
Hèⁿ--ā，hit ê時代，你是beh搬去tó位，chiah有法度ta̍k間厝攏有便所通khû！
便所kám是重點？
Eh！便所蓋重要neh，he是咱已經慣勢--ah，無感覺，你若搬去無便所ê所在tòa，你to̍h知--lah！
想想--leh，án-ne講mā是tio̍h--lah！叫我搬去無便所ê所在tòa，我chiah無ài。
而且便所mā m̄是凊彩起tio̍h好，teh起進前tio̍h ài先挖下水道chiah會使neh，he大工程o͘h！
Ĕ？下水道？M̀，Kám會是in當初淹水ê時，大水流入去下水道，滿--khài，soah規ê he攏浮--起-來。
臭1 ē soah無人敢tòa！
心理創傷meh！
其實hoⁿh，當初teh挖死亡崙古城ê過程，閣有挖tio̍h 40外副ê死人骨頭，有ê規陣死teh路中央，有ê死tī厝內。
是臭--死-ê a̍h是去hō͘水淹死--ê？
拜託--eh，臭死--ê是看會出來--o͘h！
Nah會看bē出--來？你看伊ê手是m̄是掩tĕ鼻孔hia--a。
Ah若1肢手掩teh嘴--eh，另外1肢手khǹg teh腹肚hia，你kám會講伊是笑死--ê？
啥？閣有挖tio̍h笑死--ê！
無--lah！
Án-ne hit寡人to̍h是hō͘水淹死--ê-mah！
我認為m̄是，若是做大水淹死--ê，應該會chia 1-ê hia 1-ê án-ne，若真正水siuⁿ大，規ê沖了了，mā bōe講規陣死teh路中央chiahtio̍h--ā。
有道理，而且in規陣倒tī hia，to̍h是講事件發生了後，攏無人轉來整理，若是4萬人沖了了，無可能留he幾ê，án-ne，kám會是戰爭ê關係？
戰爭是1種講法，因為死亡崙古城滅亡ê時陣，拄好是Á-lī-àn人四界發動戰爭ê年代。
所以--à，in真有可能是去hō͘ Á-lī-àn人phah--死-ê！
Ah m̄-koh tòa 4萬人ê所在，若是戰爭，應該會死chiâⁿchē人--ā，chhun--ê人--leh？連骨頭tio̍h揣無--ō͘，閣再講，in文明發展hiah-nī-á懸，beh kah人相戰kám會輸？
若連骨頭to̍h揣無，án-ne mā無可能是破病死--ê，若有真chē人破病，死kah bē赴埋，一定會挖tio̍h真chē骨頭chiah tio̍h。
Hèⁿ--à，in滅亡ê因端，過四千外年，已經揣無證據--ah，後--來tī hit ê所在活動ê人，對chit ê古城ê代誌，完全無任何ê記錄。
Ŏa-à，in人緣chiah-nī bái nih，攏無朋友通kā in祭拜--o͘h！
To̍h是án-ne，完全死無人知neh，閣有1件足奇怪ê代誌，當初teh挖chit ê古城ê時陣，挖tio̍h足chē玻璃。
Kám講hit ê時代to̍h發明玻璃--ā？
M̄是，hia ah無挖tio̍h啥玻璃罐á，m̄-koh hit kho͘圍á，規土腳攏是碎糊糊ê玻璃，甚至連壁頂mā有，in to̍h kā he玻璃，送去實驗室研究。
Kám有研究出啥物怪奇ê代誌 ？
Hò͘，一研究--lòe，驚死人，he玻璃竟然是普通ê土砂，經過1400度燒--過，然後溫度雄雄降--lòe，chiah會變做hit款玻璃。
Ái-iò͘，1400度，是發生啥物代誌，燒kah按呢生？
後--來inchiah發見講，he竟然是1 ê爆炸ê現場。
Chiah拄好，咱進前chiah講到王恭廠大爆炸，chit回又閣是爆炸！
Chit ê爆炸，無輸王恭廠hit ê，ùi爆炸ê中心tùi外圍算--出-去，1000公尺以內，所有ê厝攏總無--去。
驚--死，che爆炸ê規模chiah-nī-á大，規ê城市to̍h因為án-ne無去，mā講ē得過--lah！
發現chit ê遺跡到taⁿ已經超過100冬--a，100冬前ê專家，完全想無che是啥物狀況！
Kám會是去hō͘火流星kiat--tio̍h？
哪有一日到暗teh火流星，無hiah拄好--lah，chit件代誌一直到幾十冬了後，科技發展--起-來，有人kā in當初挖--tio̍h ê骨頭the̍h去化驗，竟然驗出有輻射留teh頂頭ŏ͘！
Hăⁿ--à，莫怪會有人主張講，古早時發生過核子戰爭。
He to̍h是hit當陣拄好是冷戰時期，ta̍k-ke足驚會發生核子戰爭，m̄ chiah會想tio̍h beh去驗看māi。
是講，超過4000年--ah，kám閣驗會出輻射？
我a̍h知，有ê人講有，有ê人講無，我想應該是無--lah！
你nah ē-tàng確定？
若有輻射，kám有可能開放hō͘人去hia chhit-thô。
Hia閣有開放--o͘h？Án-ne若有人beh去印度chhit-thô，ē-tàng去hit ê所在行行看看--leh hoⁿh！
Chit-má若去印度是看bōe-tio̍h--eh-lah！
Hăⁿ？你又閣teh kă騙？
M̄是--lah，發見古城ê hit ê所在，後--來因為Pakistan獨立建國，to̍h變做Pakistan ê領土。
Ŏ͘，是án-ne o͘h，我想講你閣teh kā我騙！
無--lah，我nah會敢kā你騙，nā準講是kā你騙，橫直he攏mā是聽人講--ê，我是無teh負責--ê ŏ͘！
無負責閣敢講kah chiah大聲！
Án-ne感謝ta̍k家今á日來收聽「台語講怪奇」，我是Niau-tāu，我是Chiá-siông，咱後回再會ŏ͘！
【Pe̍h-ōe-jī pán】
Hoan-gêng siu-thiaⁿ “Tâi-gí Kóng Koài-kî”.
Tī 1922 nî, teh Ìn-tō͘ MohenjoDaro chit ê só͘-chāi, hoat-hiān 1 ê kó͘-siâⁿ, in-ūi chit ê siâⁿ, khí teh chúi-piⁿ-á ê soaⁿ-lūn téng-thâu, lâng ka hō-chò “Sí-bông-lūn Kó͘-siâⁿ”.
Kó͘-siâⁿ sì-kè lóng ū, Ìn-tō͘ chit ê Sí-bông-lūn Kó͘-siâⁿ kám ū khah koài-kî?
Ū o͘h! Chit ê kó͘-siâⁿ siōng ū-miâ--ê, to̍h sī chin chē lâng hoâi-gî kóng, khah chá tī chia hoat-seng kòe he̍k-chú chiàn-cheng.
Kó͘-chá-sî chiàn lâi chiàn khì, che tiāⁿ-tiāⁿ ū--ê-lah. m̄-koh, lí kóng he̍k-chú chiàn-cheng, che kám ū siáⁿ chèng-kù, lí sī m̄-thang o͘-pe̍h-kóng ŏ͘!
Che m̄-sī góa o͘-pe̍h-kóng, che sī thiaⁿ lâng kóng--ê-lah!
Ŏ͘? Pa̍t-lâng sī án-chóaⁿ kóng--ê?
Tī Ìn-tō͘, ū 1 ê 3500 nî chêng, liû-thoân--lo̍h-lâi ê kò͘-sū, lāi-té sī teh kóng 1 tiûⁿ kó͘-chá sî-tāi só͘ hoat-seng ê chiàn-cheng.
Só͘-pái sī 3500 nî chêng ê chiàn-cheng.
M̄-sī--lah, tong-chho͘ kóng kò͘-sū ê lâng mā sī thiaⁿ lâng kóng--ê, chiàn-cheng sī koh khah kú chìn-chêng, chha-put-to 4600 nî chêng só͘ hoat-seng ê tāi-chì.
Hăⁿ? Hiah kú chìn-chêng hoat-seng ê sū-kiāⁿ, kah he̍k-chú chiàn-cheng ū siáⁿ koan-hē?
Thiaⁿ-kóng in 2 pêng teh sio-chiàn ê sî-chūn, m̄-nā ū giâ-to ê kun-tūi, koh ū teh thiⁿ-téng poe ê UFO, tī hia siā hui-tôaⁿ.
Siáⁿ-mih? Hit ê sî-chūn to̍h ū hui-tôaⁿ?
Hèⁿ ā, in 2 pêng ê boss lóng sái UFO, teh thiⁿ-téng siā lâi siā khì, pin-pin-piàng-piàng, koh ū 1 tâi UFO, poe khì 3 ê siâⁿ-chhī téng-thâu, goân-chú-tôaⁿ ka kiat--lòe, pòng, tōa po̍k-chà!
Ái-iò͘, che nah sī chiàn-cheng? Thiaⁿ--khí-lâi kin-pún to̍h sī tōa-tô͘-sat--mah!
He po̍k-chà ê kng, chhin-chhiūⁿ ji̍t-thâu hiah-nī chha̍k-ba̍k, siâⁿ-lāi ê lâng lóng-chóng sí-liáu-liáu, khah hn̄g ê só͘-chāi, hit kóa peng-á, seng-khu lóng to̍h-hóe, chong-pī kóaⁿ-kín thǹg--lo̍h-lâi, sûi-sî to̍h thiàu--lo̍h-khì chúi lāi-té chìm.
Kah hiah kî, hit ê sî-tāi to̍h ū UFO, koh ū goân-chú-tôaⁿ, che chin-chiàⁿ ū-kàu koài-kî, lí m̄-tio̍h kóng ho͘ khah siông-sè--leh?
Ū chhù-bī hōⁿ, góa choan-kang khì chhōe hit ê kò͘-sū chhut-lâi khòaⁿ, hoat-hiān 1 kiāⁿ koh khah koài-kî ê tāi-chì!
Hăⁿ? Kín kóng kín kóng.
Hit ê kò͘-sū lāi-tóe, kin-pún to bô siá tio̍h siáⁿ-mih tī thiⁿ-téng teh poe ê chiàn-chhia--lah, hui-tôaⁿ--lah, goân-chú-tôaⁿ hit kóa mi̍h-kiāⁿ.
Eh! Lí thâu-tú-á kóng chiah kú, lóng sī teh o͘-pe̍h chòaⁿ o͘h? Lí bô-chhái góa ê sî-kan!
Eh eh, m̄-sī--lah, góa thâu-khí-seng tio̍h ū kóng, che sī thiaⁿ lâng kóng--ê, thiaⁿ lâng kóng--ê bô teh hū-chek--ê-lah!
Chit kóa ū--ê bô--ê sī thiaⁿ siáng kóng--ê? Kiò i chhut-lâi hū-chek!
Chit kiāⁿ tāi-chì, siōng-chá sī Sūi-sū 1 ê chiok ū-miâ ê tio̍h chióng ê chok-ka kóng--ê. i tī 1968 nî chhut 1 pún chheh, lāi-bīn siá kóng, kó͘-chá kó͘-chá, ū chin-chē bô-hoat-tō͘ kái-soeh ê tāi-chì, lóng sī gōa-chheⁿ-lâng bú--ê.
Tio̍h chióng ê chok-ka? I sī tio̍h siáⁿ-mih chióng?
I the̍h tio̍h 1991 nî, chhiò-khoe Nobel siúⁿ.
Bo̍k-koài i ē i to̍h chit ê chióng.
Hó, lán tńg-lâi kóng kin-á-ji̍t ê chú-tê, Ìn-tō͘ ê Sí-bông-lūn Kó͘-siâⁿ.
Ĕ? Tio̍h hoⁿh, thiaⁿ tio̍h UFO, soah chha 1 tiám-á bē-kì-chit lán kin-á-ji̍t ê chú-tê.
Chit ê ûi-chek sī teh 1922 nî hoat-hiān--ê, i kui-ōe kah kán-ná kî-pôaⁿ--leh, siâⁿ-chhī lāi-tóe ê kau-thong chin lī-piān.
Án-ne èng-kai sī seng kā siâⁿ-chhī kui-ōe hó chiah khí--ê, m̄-chiah ū hoat-tō͘ kā lō͘ khí chò kî-pôaⁿ hêng.
Chit ê siâⁿ-chhī ê kiàn-tiok chiok sian-chìn, nn̄g chàn lâu ê chhù, ta̍k-keng lóng ū bé-tháng, koh ū kui-ōe tāi-seng ê hā-chúi-tō hē-thóng.
Kúi chheng nî chêng neh, kèng-jiân ū hā-chúi-tō ê siat-kè!
Jî-chhiáⁿ chit ê siâⁿ-chhī kui-bô͘ chiok tōa, choan-ka gián-kiù, tong-sî èng-kai chha-put-to ū 4 bān lâng tòa tī chia.
Siūⁿ-bē-kàu Ìn-tō͘-lâng ê chó͘-sian chiah-nī-á lī-hāi!
Sī-m̄-sī Ìn-tō͘-lâng ê chó͘-sian, che to̍h pháiⁿ-kóng--à, in-ūi ó͘--chhut-lâi ê mi̍h-kiāⁿ, téng-thâu ê bûn-jī kah Ìn-tō͘-bûn bô-kâng, bô lâng khòaⁿ ū.
Só͘-pái hit ê bûn-bêng í-keng bia̍t-bông--ah? Sī án-chóaⁿ bô--khì-ê, 4 bān lâng neh, siōng-bô, mā èng-kai ū lâu 1 kóa sòaⁿ-soh hông gián-kiù.
Nā kóng tio̍h kó͘-chá bûn-bêng ê bia̍t-bông, it-poaⁿ lán siūⁿ--tio̍h-ê, lóng sī hit kúi ê lí-iû, thian-chai--lah, chiàn-cheng--lah!
Bô-tek-khak sī gōa-chheⁿ-lâng kā in chiap--tńg-khì!
Mài bōe-chêng-bōe to̍h seng khan khì gōa-chheⁿ-lâng hia, gōa-chheⁿ-lâng mā sī kài bû-ko͘, góa pún-té sī beh chiap kóng, hoān-sè sī phòa-pēⁿ sí-liáu-liáu--ah.
M̄-sī gōa-chheⁿ-lâng án-ne to̍h bô chhù-bī--ā, hó--lah, hó--lah, bô sī tó 1 khoán lí kóng khòaⁿ-māi?
Lán tú-chiah ū kóng--tio̍h, chit ê siâⁿ-chhī khí teh chúi-piⁿ-á, keng-kòe choan-ka gián-kiù, khah-chá in bat hō͘ chúi im kúi-nā pái, ū lâng kóng in tòng-bōe-tiâu, poaⁿ-cháu--ah!
M̄-koh chúi nā thè, to̍h ē-sái tńg-khì--ā, bô, chiah-nī-á tōa ê siâⁿ-chhī, kui-ê pàng ho͘ khì, m̄-sī chiok phah-sńg.
Hèⁿ--ā, hit ê sî-tāi, lí sī beh poaⁿ-khì tó-ūi, chiah ū hoat-tō͘ ta̍k-keng lóng ū piān-só͘ thang khû!
Piān-só͘ kám sī tiōng-tiám?
Eh! Piān-só͘ kài tiōng-iàu neh, he sī lán í-keng koàn-sì--ah, bô-kám-kak, lí nā poaⁿ-khì bô piān-só͘ ê só͘-chāi tòa, lí to̍h chai--lah!
Siūⁿ siūⁿ--leh, án-ne kóng mā sī tio̍h--lah! Kiò góa poaⁿ-khì bô piān-só͘ ê só͘-chāi tòa, góa chiah bô-ài.
Jî-chhiáⁿ piān-só͘ mā m̄-sī chhìn-chhái khí tio̍h hó, teh khí chìn-chêng tio̍h ài seng ó͘ hā-chúi-tō chiah ē-sái neh, he tōa-kang-têng o͘h!
Ĕ? Hā-chúi-tō? M̀, kám ē sī in tong-chho͘ im-chúi ê sî, tōa-chúi lâu ji̍p-khì hā-chúi-tō, boán--khài, soah kui ê he lóng phû--khí-lâi.
Chhàu 1 ē soah bô lâng káⁿ tòa!
Sim-lí chhòng-siong meh!
Kî-si̍t hoⁿh, tong-chho͘ teh ó͘ Sí-bông-lūn Kó͘-siâⁿ ê kòe-têng, koh ū ó͘ tio̍h 40 gōa hù ê sí-lâng kut-thâu, ū ê kui-tīn sí teh lō͘ tiong-ng, ū ê sí tī chhù-lāi.
Sī chhàu--sí-ê a̍h-sī khì hō͘ chúi im-sí--ê?
Pài-thok--eh, chhàu-sí--ê sī khòaⁿ ē chhut-lâi--o͘h!
Nah ē khòaⁿ bē chhut--lâi? Lí khòaⁿ i ê chhiú sī-m̄-sī am tĕ phīⁿ-khang hia--a.
Ah nā 1 ki chhiú am teh chhùi--eh, lēng-gōa 1 ki chhiú khǹg teh pak-tó͘ hia, lí kám ē kóng i sī chhiò-sí--ê?
Siáⁿ? Koh ū ó͘ tio̍h chhiò-sí--ê!
Bô--lah!
Án-ne hit kóa lâng to̍h sī hō͘ chúi im-sí--ê-mah!
Góa jīn-ûi m̄-sī, nā-sī chò-tōa-chúi im-sí--ê, èng-kai ē chia 1-ê hia 1-ê án-ne, nā chin-chiàⁿ chúi siuⁿ tōa, kui-ê chhiâng liáu-liáu, mā bōe kóng kui-tīn sí teh lō͘ tiong-ng chiah tio̍h--ā.
Ū tō-lí, jî-chhiáⁿ in kui-tīn tó tī hia, tio̍h sī kóng sū-kiāⁿ hoat-seng liáu-āu, lóng bô-lâng tńg-lâi chéng-lí, nā-sī 4 bān lâng chhiâng liáu-liáu, bô-khó-lêng lâu he kúi-ê, án-ne, kám ē sī chiàn-cheng ê koan-hē?
Chiàn-cheng sī 1 chióng kóng-hoat, in-ūi Sí-bông-lūn Kó͘-siâⁿ bia̍t-bông ê sî-chūn, tú-hó sī Á-lī-àn lâng sì-kè hoat-tōng chiàn-cheng ê nî-tāi.
Só͘-í--à, in chin ū khó-lêng sī khì hō͘ Á-lī-àn lâng phah--sí-ê!
Ah m̄-koh tòa 4 bān lâng ê só͘-chāi, nā-sī chiàn-cheng, èng-kai ē sí chiâⁿ chōe lâng--ā. chhun--ê lâng--leh? Liân kut-thâu tio̍h chhōe bô--ō͘, koh chài-kóng, in bûn-bêng hoat-tián hiah-nī-á koân, beh kah lang sio-chiàn kám ē su?
Nā liân kut-thâu to̍h chhōe bô, án-ne mā bô-khó-lêng sī phòa-pēⁿ sí--ê, nā ū chin-chē lâng phòa-pēⁿ, sí kah bē-hù tâi, it-tēng ē ó͘ tio̍h chin-chē kut-thâu chiah tio̍h.
Hèⁿ--ā, in bia̍t-bông ê in-toaⁿ, kòe sì chheng gōa nî, í-keng chhōe bô chèng-kù--ah, āu--lâi tī hit ê só͘-chāi oa̍h-tāng ê lâng, tùi chit ê kó͘-siâⁿ ê tāi-chì, oân-choân bô jīm-hô ê kì-lio̍k.
Ŏa-à, in lâng-iân chiah-nī bái nih, lóng bô pêng-iú thang kā in chè-pài--o͘h!
To̍h sī án-ne, oân-choân sí bô lâng chai neh, koh ū 1 kiāⁿ chiok kî-koài ê tāi-chì, tong-chho͘ teh ó͘ chit ê kó͘-siâⁿ ê sî-chūn, ó͘ tio̍h chiok chōe po-lê.
Kám kóng hit ê sî-tāi to̍h hoat-bêng po-lê--ā?
M̄-sī, hia ah bô ó͘ tio̍h siáⁿ po-lê-koàn-á, m̄-koh hit-kho͘-ûi-á, kui thô͘-kha lóng sī chhùi-kô͘-kô͘ ê po-lê, sīm-chì liân piah-téng mā ū, in to̍h kā he po-lê, sàng-khì si̍t-giām-sek gián-kiù.
Kám ū gián-kiù chhut siáⁿ-mih koài-kî ê tāi-chì?
Hò͘, chi̍t gián-kiù--lòe, kiaⁿ-sí-lâng, he po-lê kèng-jiân sī phó͘-thong ê thô͘-soa, keng-kòe 1400 tō͘ sio--kòe, jiân-āu un-tō͘ hiông-hiông kàng--lòe, chiah ē piàn-chò hit khoán po-lê.
Ái-iò͘, 1400 tō͘, sī hoat-seng siáⁿ-mih tāi-chì, sio kah án-ne-siⁿ?
Āu--lâi in chiah hoat-kiàn kóng, he kèng-jiân sī 1 ê po̍k-chà ê hiān-tiûⁿ.
Chiah tú-hó, lán chìn-chêng chiah kóng tio̍h Ông-kiong-chhiúⁿ tōa po̍k-chà, chit hôe iū-koh sī po̍k-chà!
Chit ê po̍k-chà, bô-su Ông-kiong-chhiúⁿ hit ê, ùi po̍k-chà ê tiong-sim tùi gōa-ûi sǹg--chhut-khì, 1000 kong-chhioh í-lāi, só͘-ū ê chhù lóng-chóng bô--khì.
Kiaⁿ--sí, che po̍k-chà ê kui-bô͘ chiah-nī-á tōa, kui ê siâⁿ-chhī to̍h in-ūi án-ne bô-khì, mā kóng ē-tit-kòe--lah!
Hoat-hiān chit ê ûi-chek kàu taⁿ í-keng chhiau-kòe 100 tang--a, 100 tang chêng ê choan-ka, oân-choân siūⁿ bô che sī siáⁿ-mih chōng-hóng!
Kám ē sī khì hō͘ hóe-liû-chhiⁿ kiat--tio̍h?
Nah ū chi̍t-ji̍t-kàu-àm teh hóe-liû-chheⁿ, bô hiah tú-hó--lah, chit kiāⁿ tāi-chì it-ti̍t kàu kúi cha̍p tang liáu-āu, kho-ki hoat-tián--khí-lâi, ū-lâng kā in tong-chho͘ ó͘--tio̍h ê kut-thâu the̍h khì hòa-giām, kèng-jiân giām chhut ū hok-siā lâu teh téng-thâu ŏ͘!
Hăⁿ--à, bo̍k-koài ē ū-lâng chú-tiuⁿ kóng, kó͘-chá-sî hoat-seng kóe he̍k-chú chiàn-cheng.
He to̍h sī hit-tang-chūn tú-hó sī léng-chiàn sî-kî, ta̍k-ke chiok kiaⁿ ē hoat-seng he̍k-chú chiàn-cheng, m̄ chiah ē siūⁿ tio̍h beh khì giām khòaⁿ-māi.
Sī kóng, chhiau-kòe 4000 nî--ah, kám koh giām ē chhut hok-siā?
Góa a̍h chai, ū ê lâng kóng ū, ū ê lâng kóng bô, góa siūⁿ èng-kai sī bô--lah!
Lí nah ē-tàng khak-tēng?
Nā ū hok-siā, kám ū khó-lêng khai-hòng hō͘ lâng khì hia chhit-thô.
Hia koh ū khai-hòng--o͘h? Án-ne nā ū lâng beh khì Ìn-tō͘ chhit-thô, ē-tàng khì hit ê só͘-chāi kiâⁿ-kiâⁿ khòaⁿ-khòaⁿ--leh hoⁿh!
Chit-má nā khì Ìn-tō͘ sī khòaⁿ-bōe-tio̍h--eh-lah!
Hăⁿ? Lí iū-koh teh kă phiàn?
M̄-sī--lah, hoat-kiàn kó͘-siâⁿ ê hit ê só͘-chāi, āu--lâi in-ūi Pakistan to̍k-li̍p kiàn-kok, to̍h piàn-chò Pakistan ê léng-thó͘.
Ŏ͘, sī án-ne o͘h, góa siūⁿ kóng lí koh teh kā góa phiàn!
Bô--lah, góa nah ē káⁿ kā lí phiàn, nā chún-kóng sī kā lí phiàn, hoâiⁿ-ti̍t he lóng mā sī thiaⁿ lâng kóng--ê, góa sī bô teh hū-chek--ê ŏ͘!
Bô hū-chek koh káⁿ kóng kah chiah tōa-siaⁿ!
Án-ne kám-siā ta̍k-ke kin-á-ji̍t lâi siu-thiaⁿ “Tâi-gí Kóng Koài-kî”, góa sī Niau-tāu,
góa sī Chiá-siông, lán āu-hôe chài-hōe ŏ͘!
--
Hosting provided by SoundOn
More shows like 做工á人台語工作室 Chò Kang á Lâng Tâi-gí Kang-chok-sek
View all
轉角國際新聞 Daily Podcast
180 Listeners
牽囡仔 ê 手，來聽囡仔古
15 Listeners
《The Real Story》By 報導者
304 Listeners
60%台語幹話王
8 Listeners
下一本讀什麼？
177 Listeners
寶島全世界-鄭弘儀
38 Listeners
布袋戲，講予恁聽
5 Listeners
阿嬤講古予你聽 ～ 台語繪本唸讀
9 Listeners
公視台語台
15 Listeners
李講古我來聽・用台語講100個台灣人的故事
31 Listeners
微微笑台語播客
2 Listeners
3Q陳柏惟
43 Listeners
台語好代誌
2 Listeners
台語話恐龍
0 Listeners
臺北百科全書
10 Listeners