Dissociatie maakt dat je je niet veilig kan leren voelen bij anderen en als je onveilig gehecht zijt, lokt dat dissociatie uit als een beschermingsmechanisme waarbij je je leert afschermen van reacties die te pijnlijk zijn, te lastig, zaken waar je niet mee weet wat je ermee moet, hoe je ze moet interpreteren enz.
Hierbij een lijstje van dingen die mensen doen wanneer ze dissociëren. Op die manier kan je het voor jezelf beter leren herkennen.
1. Afwezigheid of "er niet helemaal bij zijn"
Beschrijving: Mensen lijken fysiek aanwezig, maar mentaal ergens anders. Ze kunnen moeilijk concentreren, lijken afgeleid, of reageren vertraagd op vragen.
Voorbeeld: Tijdens een vergadering staren ze naar het raam en merken niet dat iemand hen een vraag stelt. Ze ‘komen terug’ met een schok of verwarring.
2. Geheugenproblemen ("blackouts")
Beschrijving: gaten in het geheugen, waarbij iemand zich niet herinnert wat er net is gebeurd of wat ze hebben gezegd of gedaan.
Voorbeeld: “Waar is de tijd gebleven? Ik herinner me niets meer van de laatste tien minuten rijden.”
3. Automatische piloot
Beschrijving: Iemand voert taken uit zonder zich daarvan bewust te zijn, alsof ze een robot zijn.
Voorbeeld: de hele dag gewerkt hebben en geen idee hebben wat je juist gedaan hebt.
4. Verlies van emotionele connectie
Beschrijving: Iemand lijkt emotioneel afgevlakt of onverschillig, zelfs in situaties die normaal intense emoties oproepen.
Voorbeeld: Bij slecht nieuws reageren ze met een monotone stem of helemaal geen emotie, zoals “Oh, oké.”
5. Verandering in lichaamsbewustzijn
Beschrijving: Mensen voelen zich ‘vreemd’ in hun eigen lichaam, alsof ze zweven of zichzelf van buitenaf zien (depersonalisatie).
Voorbeeld: “Het voelt alsof ik mezelf van bovenaf bekijk, en mijn handen lijken niet echt van mij te zijn.”
6. Fysieke starheid of bevriezing
Beschrijving: Iemand kan plotseling verstijven of stilvallen in een gesprek of activiteit, alsof hun lichaam niet meer reageert.
Voorbeeld: Tijdens een stressvolle situatie lijkt iemand letterlijk bevroren, met een lege blik en verstijfde houding.
7. Verandering in stem of gedrag
Beschrijving: Soms kan er sprake zijn van een plotselinge gedrags- of stemverandering, wat kan lijken op het aannemen van een andere 'persoonlijkheid'.
Voorbeeld: Stemverzwaring, stemverhoging, maar ook heel bekwaam willen overkomen – met veel handgebaren, beginnen zenuwachtig lachen,
8. Verlies van tijdsbesef
Beschrijving: Iemand heeft geen idee hoeveel tijd is verstreken en kan zich niet herinneren wat ze in die tijd hebben gedaan.
9. Overdreven aanpassen of please-gedrag
Beschrijving: In sociale situaties kunnen mensen extreem aangepast gedrag vertonen, alsof ze zich loskoppelen van hun eigen gevoelens en behoeften.
Voorbeeld: Ze zeggen overal ‘ja’ op, zelfs als het duidelijk ongemakkelijk voor hen is, om conflicten te vermijden.
10. Moeite met verbinden in relaties
Beschrijving: Dissociatie kan ervoor zorgen dat iemand afstandelijk overkomt of moeite heeft met echte emotionele verbinding.
Voorbeeld: Ze vermijden oogcontact en praten op een oppervlakkige manier, zelfs met mensen die dichtbij staan.
11. Voelen dat je jezelf niet kan afzetten.
Je moet opstaan en wandelen omdat je de stress in je lichaam niet verdraagt, je moet jezelf bekwaam voordoen in een meeting, je wil jezelf bewijzen dat je het wel kan, je bent klaar om je te verdedigen naar anderen toe.
12. Onverschilligheid
‘Gewoon even doen’ mentaliteit waarbij je je eigen gevoelens op dat moment helemaal uitschakelt.