ช่วงไต่ตามทาง : 

- ผู้ฟังท่านนี้เป็นโรคกลัวที่แคบ ส่งผลต่อการดำรงชีวิต เช่น นั่งรถ ขึ้นเครื่องบิน ขึ้นลิฟท์ ต้องมีคนไปด้วย เข้าเครื่องทำ MRI หรือ CT Scan ไม่ได้ ต้องให้ยาสลบหรือยากล่อมประสาท และมีอาการนอนไม่หลับร่วมด้วย เป็นปมมาจากตอนเด็กเคยถูกทำโทษถูกขังให้อยู่ในโกดังคนเดียว 

- ผู้ฟังท่านนี้สวดมนต์ นั่งสมาธิ ทำบุญทำทาน มาอย่างสม่ำเสมอตั้งแต่สาว ๆ แต่อาการก็ยังไม่หาย จนกระทั่งอายุประมาณ 70 ปี อาการกลัวที่แคบและนอนไม่หลับก็หายไปเอง

- พิจารณาแล้วเห็นว่า เพราะความกลัวตายจึงกลัวที่แคบ เกิดจากความคิดปรุงแต่ง แต่การปฏิบัติธรรมอย่างต่อเนื่องและเมื่อเกษียณมีเวลาปฏิบัติธรรมได้มากขึ้น ได้พิจารณามรณานุสติ ทำให้เข้าใจความตาย ความกลัวตายจึงลดลง จนปล่อยวางได้ ซึ่งเป็นกระบวนการที่ต้องใช้เวลาเป็นสิบ ๆ ปี

- การรักษาโรคภัยไข้เจ็บด้วยสมาธิ ถ้าจิตเป็นสมาธิ มีปีติปราโมทย์แล้ว จะทำให้โรคที่มีอยู่ หายได้ ตามควรแก่ฐานะของมัน การมีธรรมะรักษาจิตใจ แม้โรคทางกายจะไม่หาย ต้องเป็นไปตามเหตุเงื่อนไขปัจจัย แต่เมื่อต้องตายก็จะมีจิตใจที่ผาสุกอยู่ได้ มีจิตใจที่สูงที่ประเสริฐ เมื่อละกายนี้ไป ก็จะไปเกิดในที่ที่ดี สุขคติโลกสวรรค์ เป็นหนทางที่ธรรมะสามารถนำพาไปได้

ช่วงปรับตัวแปรแก้สมการ :

- อดีต = ความคิดปัจจุบัน ในเรื่องที่ผ่านมาแล้ว

อนาคต = ความคิดปัจจุบัน ในเรื่องที่ยังมาไม่ถึง

- เรื่องดีในตอนนั้น อาจเป็นเรื่องไม่ดีในอนาคตได้ หรือเรื่องไม่ดีในตอนนั้น อาจเป็นเรื่องดีในอนาคตได้ ไม่มีอะไรแน่นอน แต่การจมอยู่ในอดีตจะทำให้มองไม่เห็นอนาคตว่าจะเป็นอย่างไร 

- ปมในอดีต = มีความยึดถือในจุดนั้นต่อเนื่องมา จนสะท้อนเป็นพฤติกรรมในปัจจุบัน อดีตและอนาคตจึงเป็น Timeline ที่มาด้วยกัน 

วิธีเลิกอดีตและอนาคต ให้อยู่กับปัจจุบัน:

- วิธีตัดความเชื่อมโยงในอดีต = ให้อภัย มีเมตตา วางอุเบกขา ไม่คิดปองร้ายอาฆาต แผ่ไปให้ คนที่ทำไม่ดีต่อเรา

- วิธีวางอนาคต = อนาคตยังไม่มาถึง อย่าเพิ่งไปนึกถึง วางแผนงานได้ แต่อย่าคาดหวัง

- ให้อยู่กับปัจจุบัน = ปัจจุบันเป็นของไม่เที่ยง เกิดได้ ดับได้ และไม่เพลินไปกับปัจจุบัน แต่ให้อยู่กับปัจจุบันด้วยสติสัมปชัญญะ ก็จะคลายความยึดถือทั้งอดีต ปัจจุบัน อนาคต ได้ โดยให้ปฏิบัติตามมรรค 8 ก็จะมีความสุขในปัจจุบัน ไม่ว่าอนาคตจะเกิดอะไรขึ้นก็ตาม ให้จิตของเราอยู่เหนือสุข เหนือทุกข์ ด้วยสติสัมปชัญญะ ก็จะอยู่เหนือโลก

- การเข้าใจอดีต อนาคต และปัจจุบันอย่างถูกต้อง ก็จะสามารถปล่อยวางจิตใจได้อย่างสบาย มีเงื่อนไขปัจจัยในโลกผ่านเข้ามาทางตา ทางหู ให้เห็นด้วยความเป็นของไม่เที่ยง อันนี้เป็นการกระทำที่ถูกต้อง ให้มีระบบในการทำปัจจุบันให้มีความเหมาะสมถูกต้องดีงาม ด้วยอิทธิบาท 4

อุบายกำจัดความผูกเวร :

- จุดที่เกิดความผูกเวร ความอาฆาต ได้แก่ ตัวเรา คนที่เรารัก คนที่เราเกลียด 

- ต้องกำจัดที่จุดนั้น ให้เห็นความไม่เที่ยง ณ จุดนั้น ความผูกเวร ความอาฆาต ก็จะคลายลง

วิธีคลายความกลัวตาย :

ความกลัวอนาคต สุดจบอยู่ที่การตาย วิธีคลายความกังวลในความตายมี 4 อย่าง

1. ไม่ประมาทในการละกายทุจริต บำเพ็ญกายสุจริต

2. ไม่ประมาทในการละวจีทุจริต บำเพ็ญวจีสุจริต

3. ไม่ประมาทในการละมโนสุจริต บำเพ็ญมโนสุจริต

4. ไม่ประมาทในการละมิจฉาทิฏฐิ บำเพ็ญสัมมาทิฏฐิ

วิธีฝึกสะสมอาสวะที่ดีในปัจจุบัน : 

1. ฝึกอยู่คนเดียว - ทำจิตใจให้ดีอยู่ได้ ไม่เบื่อ ไม่เซ็ง

2. หาความสุขจากภายใน – ไม่พึ่งสิ่งภายนอก

3. รักษาสุขภาพกาย - รู้ประมาณในการบริโภค นอนให้ถูกเวลา ออกกำลังกาย

4. แบ่งเวลา ใช้เวลาให้ถูกต้องเหมาะสม 

5. มีกัลยาณมิตร - มีศรัทธา ศีล จาคะ ปัญญา

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Q1: ช่วยเหลือผู้อื่น เป็นเจ้ากรรมนายเวรหรือไม่

A: การอุปการะผู้อื่นก่อน เป็นธรรมะค้ำจุนโลก

- การช่วยเหลือผู้อื่นโดยคิดว่าเขาจะช่วยกลับ จะทำให้ได้บุญน้อย

- การช่วยเหลือผู้อื่นเพื่อให้เป็นเครื่องประดับจิต เป็นเครื่องปรุงแต่งจิต จะทำให้ได้บุญมาก เพราะจิตจะนุ่มนวลเหมาะสำหรับการเจริญสมถวิปัสสนา 

Q2: กรรมเก่า เจ้ากรรมนายเวร

A: ความเข้าใจที่ถูกต้อง คือ ทุกอย่างมีเหตุ มีปัจจัย มีเงื่อนไข บางอย่างเกิดจากกรรมเก่า บางอย่างเกิดจากกรรมใหม่ บางอย่างเกิดจากผู้มีอำนาจบันดาล ให้เรายืนหยัดตั้งมั่นในการสร้างกรรมดีไว้ แม้จะมีทุกข์บ้าง สุขบ้าง ก็เป็นเรื่องธรรมดาในโลก

- ถ้ามีคนมาผูกเวรกับเรา แต่เราจะไม่ผูกเวรกับใคร จะมองสรรพสัตว์ทั้งหลายด้วยความเป็นมิตร ไม่มองเห็นใครด้วยความเป็นศัตรูเลย ให้แผ่เมตตา ไม่คิดพยาบาทหรือเบียดเบียน

- บทสวดมนต์แผ่เมตตาให้เจ้ากรรมนายเวร เป็นวจีกรรม การกระทำดีทั้งทางกาย วาจา และใจ ต้องให้สอดคล้องกันด้วย

Q3: บรรลุธรรมสมัยพุทธกาลทำได้ง่ายกว่าปัจจุบัน

A: การบรรลุธรรมง่ายหรือยาก ขึ้นอยู่กับเหตุที่สร้าง ซึ่งแต่ละคนสร้างเหตุแห่งการบรรลุธรรมมาไม่เท่ากัน

- แม้สัทธรรมปฏิรูป (ธรรมะปลอม,ผิดเพี้ยนไปจากความเป็นจริง) จะมีมากขึ้นในปัจจุบัน ทำให้เกิดความเข้าใจผิด ปฏิบัติผิด อย่างไรก็ตาม เหตุที่จะทำให้เกิดการบรรลุธรรมยังคงมีเหมือนเดิม นั่นคือ มรรค 8 (ศีล สมาธิ ปัญญา) ดังนั้น หากสร้างเหตุแห่งการบรรลุธรรม การบรรลุธรรมก็เกิดขึ้นได้ไม่ยาก  

Q4: ความสงบ คืออะไร

A: ความสงบ หมายถึง สงบจากราคะ โทสะ โมหะ

- วิเวก ได้แก่ วิเวกทางกาย (เสนาสนะสงัด) กับวิเวกทางใจ (ไม่คิดทางกาม พยาบาท เบียดเบียน)

- วิเวกขั้นพื้นฐาน คือ มีความคิดในทางกุศล

Q5: ลาภทั้งหลาย มีความไม่มีโรคเป็นอย่างยิ่ง

A: ลาภ = การได้

- การไม่มีโรค เป็นลาภอันประเสริฐ คือ ไม่มีโรคทางกาย และไม่มีโรคทางใจ (ราคะ โทสะ โมหะ)

Q6: ทรัพย์มีความสันโดษ เป็นอย่างยิ่ง

A: สันโดษ = ความพอใจยินดีในสิ่งที่มีอยู่ 

- สันโดษ ทำให้ไม่ทุกข์ ช่วยรักษาจิต ดังนั้น ความสันโดษ จึงเป็นทรัพย์อย่างยิ่ง

Q7: ญาติมีความคุ้นเคยเป็นอย่างยิ่ง

A: สังคหวัตถุ 4 เป็นธรรมที่ช่วยประสานญาติมิตรได้ คือ ให้ทาน พูดดีต่อกัน ประพฤติประโยชน์ต่อกัน เป็นน้ำหนึ่งอันเดียวกัน 

Q8: พระนิพพานเป็นสุขอย่างยิ่ง

A: พระนิพพานเป็นความสุขที่ละเอียด

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

ช่วงไต่ตามทาง: 

• ผู้ฟังท่านนี้ เป็นคนจิตใจดี ชีวิตมีความราบรื่นในทุกด้าน ยกเว้นเรื่องคุณแม่ที่มีจิตใจรุ่มร้อน อารมณ์ร้อน นำเงินไปใช้ในทางไม่ควร บ่ายเบี่ยงในการฟังธรรม ผู้ฟังท่านนี้เกิดความกลุ้มใจ เคยพูดเตือน แต่คุณแม่ไม่รับฟัง เลยเปลี่ยนวิธีการพูดโดยยกเอาความดีของท่านขึ้นมาก่อน ความรัก ความเมตตา ความอดทน ยกย่องแม่ด้วยใจจริง จิตใจคุณแม่มีความนุ่มนวลลง จิตใจเปิดกว้างมากขึ้น ทำให้พฤติกรรมเปลี่ยนแปลงไปในทางที่ดีขึ้น รับฟังลูกมากขึ้น 
• “สัมมาวาจา” พูดให้เกิดประโยชน์ เป็นกุศล คนฟังก็จะรู้สึกได้ ปมเงื่อนความขัดข้องในจิตใจก็จะคลายลง นำไปสู่ความเปลี่ยนแปลงในทางที่ดีได้ 

ช่วงปรับตัวแปรแก้สมการ: “วิธีสื่อสารให้พฤติกรรมเปลี่ยนแปลง”

• ถ้ามีความอยาก (ตัณหา) และมีความไม่รู้ (อวิชชา) เกิดขึ้นแล้ว สิ่งที่จะตามมา คือ “ความโลภ” (อยากได้) และ “ความกลัว” (จะสูญเสีย) ก็จะเกิด “ความโกรธ” และ “ความเศร้าเสียใจ” ตามมาเสมอ
• แม้ต้องเผชิญกับพฤติกรรมไม่ดีของผู้อื่น แต่เราก็ต้องตั้งอยู่ในกุศลธรรมให้ได้ จิตใจเราต้องนุ่มนวลอยู่ได้ เป็นสัมมา แต่ถ้าจิตใจเราเศร้าหมอง แสดงว่าไม่ถูก เป็นมิจฉา ความถูกผิดยกไว้ก่อน อยู่ที่เราจะควบคุมจิตใจเราได้หรือไม่ ละมิจฉาได้หรือไม่ เปรียบได้กับซากศพสุนัขวางอยู่หน้าบ้าน ต้องรีบเอาไปทิ้ง ไม่เอาเข้าบ้าน จะเหม็นเน่ามากยิ่งขึ้น
• คนที่จะทำแบบนี้ได้ ต้องมีสติสัมปชัญญะ มีความตั้งจิตใจว่าจะเปลี่ยนแปลง โดยตั้งอยู่ในกุศลธรรม
• จิตใจทั้งสองฝ่ายจะลงกันได้ เข้ากันได้ ต้องมีความนุ่มนวล อ่อนเหมาะ ทั้งสองฝ่าย จึงต้องเริ่มปรับจิตใจของเราให้ดีก่อน (ไม่โกรธตอบ พูดจาดี ๆ ตอบ เอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ มีความเมตตากรุณา) ด้วยความดีข้อนี้ ก็จะแผ่ไปได้ทั้งตัวเราและผู้อื่น ซึ่งต้องใช้เวลา อาจมากน้อยไม่เท่ากัน

“กระบวนการสื่อสารความจริง” (Total Truth Process) คือ กระบวนการสื่อสารที่ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงทั้งจิตใจและพฤติกรรม ซึ่งสอดคล้องกับคำสอนของพระพุทธเจ้า มี 6 ขั้นตอน ตามลำดับ ดังนี้

1. มีความโกรธ อย่างไร
2. มีความเจ็บปวด เจ็บใจ อย่างไร 
3. มีความกลัว ความกังวล อะไร
4. มีความเสียใจ ความรู้สึกเศร้าใจ อย่างไร
5. มีความต้องการจริง ๆ คืออะไร
6. จบด้วยมีความรัก ความปรารถนาดี การให้อภัย ความกรุณา อุเบกขา การขอบคุณ 

• การใคร่ครวญ 6 ขั้นตอนนี้ แล้วสื่อสารออกมาเป็นคำพูดหรือการเขียน จะสามารถเปลี่ยนความโกรธให้เป็นความรักความเมตตาได้ 
• ขันธ์ 5 เป็นของหนัก หากถือไว้นานก็จะมีความเหนียวแน่นมาก เวลาจะปล่อย ก็ต้องค่อยๆ แซะออก ค่อยๆ ระบายออกมา อาจต้องทำหลายๆ รอบ หากทำครบ 6 ขั้นตอนดังกล่าว ก็จะเกิดการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมต่อกันได้ 

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Q1: ให้อภัยแต่ได้รับผลร้าย

A: การมีเมตตา ต้องไม่มีประมาณ ไม่มีเงื่อนไข ไม่มีเวร

• แต่การมีเมตตาต้องมีอุเบกขาประกอบด้วย กล่าวคือ ต้องรู้จักที่จะหยุด (วาง) ด้วยอำนาจของอุเบกขา ไม่เปิดช่องให้คนไม่ดีทำไม่ดีกับเราอีก เราก็จะไม่ได้รับโทษจากการที่มีเมตตา  
• ดังนั้น ต้องปรับเมตตาให้เหมาะสมกับอุเบกขา
• อุปมาเรื่องเมตตาเสือตกบ่อ แต่ผู้ช่วยเหลือกลับถูกไล่จับเป็นอาหาร จนตกลงไปในบ่อเสียเอง เป็นการได้รับโทษจากการมีเมตตา  
• บัณฑิต จะมองจิตของผู้ทำความดี มีเมตตา เป็นจิตที่มีกุศลธรรม ควรยกย่องผู้ที่มีจิตแบบนี้ ไม่ว่าการมีชีวิตอยู่ของผู้นั้นจะสั้นหรือยาวก็ตาม 

Q2: หาความสุขในชีวิตนี้ให้เต็มที่ 

A: กามสุข = ความสุขที่เกิดจากตา หู จมูก ลิ้น กาย ทำได้ตราบใดที่ไม่ผิดศีล

• แต่ความสุขที่เหนือกว่ากามสุข มีอยู่ คือ ความสุขที่เกิดจากความสงบ การมีปัญญา มีสมาธิ
• ให้หาความสุขที่ละเอียดประณีตยิ่งขึ้นจากภายนอกเข้ามาสู่ในภายใน

Q3: ทำบุญด้วยความไม่เต็มใจ

A: การทำบุญทำทานยังไงก็ได้บุญ เพราะเกิดจากการกระทำทางกาย แต่จะได้บุญมากหรือน้อย เศร้าหมองหรือไม่ อยู่ที่ว่ากำหนดจิตไว้อย่างไร ไม่ได้อยู่ที่จำนวนเงินมากหรือน้อย ดังนั้นผู้ให้ต้องตั้งจิตไว้ให้ดี กาย วาจา ใจ ต้องสอดคล้องไปด้วยกัน 

Q4: ทำบุญหวังผล

A: ทำบุญต้องหวังผล 

• ถ้าผลที่หวังเป็นเรื่องกาม = บุญก็จะไม่บริสุทธิ์ ได้บุญน้อย 
• ถ้าผลที่หวังคือความดี ให้จิตสูงขึ้น กำจัดความตระหนี่ = ได้บุญมาก
• การอ้อนวอนขอร้อง = หวังเอาผลโดยไม่สร้างเหตุ ไม่ใช่คำสอนของพระพุทธเจ้า เป็นเรื่องของคนมีทุกข์ต้องการที่พึ่ง
• การตั้งจิตอธิษฐาน ไม่ใช่การอ้อนวอนขอร้อง แต่เป็นการตั้งจิตเพื่อสร้างเหตุและปัจจัยให้เกิดความสำเร็จ 

Q5: ที่สุดของการให้ทาน

A: การให้ทานมีหลายขั้น

1. ให้ทานด้วยความอยาก ได้บุญนิดหน่อย
2. ให้ทานด้วยคิดว่าเป็นเรื่องที่ดี
3. ให้ทานด้วยว่าเป็นประเพณี โดยปรารภถึงบรรพบุรุษ
4. ให้ทานด้วยว่าภิกษุ ไม่อาจทำอาหารเองได้ 
5. ให้ทานด้วยว่าผู้ปฏิบัติดีปฏิบัติชอบให้ทาน
6. ให้ทานด้วยจิตเลื่อมใส
7. ให้ทานเป็นเครื่องปรุงแต่งจิต = ทานนั้นทำให้เกิดสมถะวิปัสสนา คือ เกิดปีติ เกิดปัญญาจากการสละออก

Q6: การเพิ่มกำลังของอินทรีย์ 5

A: อินทรีย์ 5 = ความเป็นใหญ่ของจิตใจที่จะบรรลุธรรม ได้แก่ ศรัทธา วิริยะ สติ สมาธิ ปัญญา 

เมื่อทำสิ่งใด สิ่งนั้นจะมีพลัง ดังนั้น ให้ฝึกเจริญอินทรีย์ 5 แต่ละข้อให้มาก ก็จะมีกำลังมากขึ้น 

Q7: ฟังบทสวดมนต์แล้วหลับ

A: แต่ละคนมีอินทรีย์แก่กล้าไม่เท่ากัน บางคนฟังเทศน์ ฟังบทสวดมนต์ แล้วไม่หลับ เพราะมีกำลังจิตไม่เหมือนกัน 

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

ค่าของเงิน VS ค่าของผลมะเดื่อ

• เลขศูนย์แต่ละตัวในเงินมีค่าไม่เท่ากัน เปรียบเทียบกับการได้กินผลมะเดื่อยามหิว ลูกแรก ๆ รู้สึกอร่อย มีค่ามากกว่าลูกหลัง ๆ  
• ฐานของรวงผึ้งหรือจอมปลวกจะกว้างกว่าส่วนปลายเสมอ เปรียบกับการสะสมฐานของทรัพย์หรือหน้าที่การงานต้องมีความมั่นคง 
• พระพุทธเจ้าสอนหลักสมชีวิตา การสะสมโภคทรัพย์ต้องเป็นระบบ คือรายรับต้องท่วมรายจ่ายและอุดรอยรั่ว

รายรับ & รายจ่าย

• รายรับ = ต้องได้มาโดยธรรม ไม่ว่าจะทำเองหรือให้คนอื่นทำให้ Active Income หรือ Passive Income
• รายจ่าย = ต้องจ่ายใน 4 หน้าที่ คือ 1) ใช้จ่ายในครัวเรือน 2) เก็บไว้เผื่อวันฝนตก 3) ลงทุนให้งอกเงย 4) ให้เพื่อสงเคราะห์หรือหวังเอาบุญ (สงเคราะห์ผู้อื่น ทำพลีกรรม ทำบุญกับเนื้อนาบุญ) 

อุดรอยรั่วของทรัพย์

1. ความมัวเมา เช่น อบายมุข นักเลงสุรา ใช้จ่ายสุรุ่ยสุร่าย 
2. เอาเงินเก็บเผื่อวันฝนตก มาใช้จ่าย
3. คบเพื่อนชั่ว
4. ความงมงาย
5. แสวงหารายรับโดยวิธีที่ไม่เป็นไปตามธรรม

ระบบการจัดการทรัพย์ที่ดี คือ

• รายรับต้องท่วมรายจ่าย รายรับต้องได้มาโดยธรรม รายจ่ายต้องจ่ายไปใน 4 หน้าที่ และต้องอุดรอยรั่วของทรัพย์ โดยให้ทำอย่างสม่ำเสมอ ทุกวัน ทุกเดือน ทุกปี ต้องมีความระมัดระวังสม่ำเสมอ ไม่ประมาท ไม่ติดในกามคุณ
• เมื่อมีระบบการจัดการทรัพย์ที่ดีแล้ว เศรษฐีก็จะสร้างรวงผึ้งหรือจอมปลวกไว้หลายแห่ง และมีอิทธิบาท 4
• ระหว่างคนที่ให้ทานกับคนที่ไม่ให้ทาน พระอรหันต์จะแสดงธรรมให้กับผู้ให้ทานก่อน เพราะแสดงว่าเป็นผู้มีศรัทธา มีปัญญา รู้จักแบ่งจ่ายทรัพย์ 

โดยสรุป: 

ในยามสถานการณ์ไม่ดีเกิดขึ้น (โรคระบาด อุทกภัย สงคราม) หากเป็นผู้มีระบบจัดการทรัพย์ที่ดี มีความเหมาะสมแล้ว จะมีความไม่สะดุ้งสะเทือน ตรงกันข้ามกับผู้ที่ประมาท ไม่มีระบบจัดการทรัพย์ที่ดี เมื่อเกิดวิกฤตก็จะทุกข์มาก ท่านจึงให้ตั้งอยู่ในความไม่ประมาท ไม่ว่าจะมีเงินน้อยหรือเงินมาก ก็สามารถสร้างระบบจัดการทรัพย์ที่ดีได้ ให้เลิกในสิ่งที่ควรเลิก ให้ทำในสิ่งที่ควรทำ ให้มีวินัย มีความเพียร ความสำเร็จก็จะมีขึ้นมาได้ ความสำเร็จในที่นี้ ไม่ใช่ให้มีขนาดรวงผึ้งหรือจอมปลวกใหญ่ แต่ให้มีระบบจัดการทรัพย์ที่ดี ให้ลูกมะเดื่อเรียงอยู่อย่างถูกต้อง รู้จักรับจ่ายให้เหมาะสม ถูกหน้าที่ตามธรรม นั่นคือความผาสุก เล็กใหญ่ไม่สำคัญ มากน้อยไม่ใช่สาระ สาระสำคัญอยู่ที่มีระบบหรือไม่ มีสมชีวิตาหรือไม่ ผลมะเดื่อหมายถึงสมชีวิตา รวงผึ้งหรือจอมปลวก หมายถึงการสะสมหมุนไปให้ถูกต้อง ให้เรานำมาปฏิบัติ ชีวิตก็จะดีขึ้นได้อย่างแน่นอน

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Q1: ขีดความสามารถของมนุษย์ ชนะได้ด้วยความเพียร

A: ความพยายามของมนุษย์ ในการทำสิ่งต่าง ๆ ทำให้เกิดความสำเร็จได้ เช่น ไปดวงจันทร์ ปีนภูเขาสูง

• ความรู้จากภายนอกไม่มีที่สิ้นสุด แต่ที่สิ้นสุดของโลกหาได้จากภายในกายและใจของเรา ซึ่งการจะรู้เรื่องกายใจของเรานั้นต้องเดินตามทางมรรค 8
• ให้ยินดีกับความสำเร็จของผู้อื่น เป็นมุทิตาในหลักพรหมวิหาร 4

Q2: คำกล่าวที่ดี 

A: คนเราไม่จำเป็นต้องพูดมาก การกล่าวคำที่ดี คือให้กล่าวคำที่ควรค่าแก่การจดจำ เป็นคำที่ประกอบด้วยธรรม ประกอบด้วยวินัย ถูกต้องตามเวลา ถูกกาล และถูกบุคคล

Q3: ประเพณีสวดพระมาลัย

A: เป็นการรวบรวมร้อยเรียงคำสอนของพระพุทธเจ้ามาอ่านให้ฟังในงานศพเพื่อสอนคนเป็น

Q4: ตายแล้วไปไหน

A: “จุติ” แปลว่า ตาย, เคลื่อนจากชาติหนึ่งมาเกิดในอีกชาติหนึ่ง มักใช้กับเทวดาที่มีแต่กายละเอียด ไม่มีกายหยาบ 

• จิตไม่สามารถอยู่ได้หากไม่มีนามรูปเป็นตัวเกาะไว้ ดังนั้นเมื่อจิตเคลื่อนออกจากนามรูปคือกายหนึ่งแล้ว จิตก็จะต้องไปมีนามรูปใหม่จึงจะอยู่ได้ 
• เมื่อตายแล้วจิตก็จะเคลื่อนออกจากนามรูปคือกาย ไปเกาะนามรูปใหม่ทันที (เกิดชาติใหม่ทันที) ตามแต่กรรมที่เขาทำไว้ ตามแต่เหตุปัจจัยของสภาวะจิตสุดท้ายในขณะนั้นว่าจะไปก้าวลงในสภาวะนามรูปแบบไหนต่อไป กล่าวคือ 

1. ถ้าจิตสุดท้ายกังวลใจ โกรธ ไม่พอใจ = จิตก็จะก้าวลงไปเกาะในนามรูปที่มีสภาวะความกังวลใจ ความโกรธ ความไม่พอใจ มีความเบียดเบียน ความแก่งแย่ง อยู่มาก คือ สัตว์เดรัจฉาน, สัตว์นรก 
2. ถ้าจิตสุดท้ายมีความเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ แบ่งปัน = จิตก็จะก้าวลงไปเกาะกับนามรูปที่มีลักษณะแบ่งปัน เอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ มีศีล เป็นส่วนมาก คือ เทวดา, มนุษย์ 
3. ถ้าจิตสุดท้ายมีความเมตตา กรุณา มุทิตา อุเบกขา = จิตก็จะก้าวลงไปเกาะกับนามรูปที่มีลักษณะมีเมตตา กรุณา มุทิตา อุเบกขา อยู่มาก คือ เป็นพรหม 
4. ถ้าเป็นพระอรหันต์ = ท่านจะไม่เกิดอีกแล้ว ดับเย็นตั้งแต่ตอนที่ท่านบรรลุเป็นพระอรหันต์แล้ว

• การทำบุญให้คนตาย ช่วยคลายความโศกเศร้าให้คนเป็น และเป็นหน้าที่ของลูกหลานที่จะต้องทำทักษิณาทาน (ทำบุญ ให้ทาน รักษาศีล) อุทิศให้บรรพบุรุษ คือ เขียนชื่อบรรพบุรุษเป็นผู้ทำบุญนั้น และให้ทำต่อเนื้อนาบุญ

Q5: ไรเดอร์อ่านหนังสือระหว่างรออาหาร

A: ตรงกับหลักอิทธิบาท 4 ในข้อ “จิตตะ” คือ ความเอาใจใส่อยู่ตลอดเวลา

• การตั้งเป้าหมายในชีวิตที่ถูกต้องเป็นมงคล
• ผู้ที่มีอิทธิบาท 4 ทำอะไรก็จะสำเร็จ

Q6: ความไม่แน่นอนในชีวิต

A: พระพุทธเจ้าทรงเตือนไว้ว่า เหตุปัจจัยแห่งความตายมีมากและไม่มีอะไรจะต้านทานได้

• ให้เอาความดีที่เคยทำไว้เป็นที่พึ่งที่ระลึกตอนที่จะตาย ดังนั้นขณะที่มีชีวิตอยู่ ให้ประพฤติธรรม สร้างความดี สร้างกุศล เอาไว้ให้มาก

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

ช่วงไต่ตามทาง : 

- ผู้ฟังท่านนี้เป็นนักขายประกัน เป็นคนที่มีศรัทธาตั้งมั่นในพระรัตนตรัย ไม่เชื่อว่าการบนบานศาลกล่าวจะทำให้ขายประกันเพิ่มได้ แต่เพื่อนร่วมวงการไปบนบานแล้วได้ลูกค้าเพิ่ม และตนเองก็เจอลูกค้าที่ให้หมอดูไพ่ก่อนทำประกัน จึงลังเลว่าจะไปบนบานศาลกล่าวบ้างดีหรือไม่ แต่ก็แย้งในใจว่าตนมีศรัทธาตั้งมั่นในพระรัตนตรัย 

- ผู้ฟังอีกท่านหนึ่ง เป็นคนที่มีศรัทธาตั้งมั่นในพระรัตนตรัย ลูกจะสอบเข้ามหาวิทยาลัย คนอื่นไปบนกับสิ่งศักดิ์สิทธิ์ขอให้สอบได้ แต่ผู้ฟังท่านนี้ไม่ได้พาลูกไปบนบานศาลกล่าวที่ใด

- ความมั่นใจอันหยั่งลงมั่นไม่หวั่นไหวในพระพุทธ พระธรรม และพระสงฆ์ สามารถยังประโยชน์ให้ถึงความสำเร็จในชีวิตได้

ช่วงปรับตัวแปรแก้สมการ: การอธิษฐาน VS การบน

- พระพุทธเจ้าสอนว่า “ถ้าลำพังคนเราจะได้อะไร เพียงจากการอ้อนวอนขอร้องแล้ว จะไม่มีใครเสื่อมจากอะไร” การอ้อนวอนขอร้องไม่ใช่หลักการของคำสอนของพระพุทธเจ้าโดยสิ้นเชิง สิ่งที่ท่านให้ทำคือ “อธิษฐาน”

- ความงมงาย = ศรัทธาที่ไม่ประกอบด้วยปัญญา

- อธิษฐาน = ไม่ใช่การบนบาน อ้อนวอนขอร้อง แต่หมายถึง การตั้งใจมั่นอย่างแรงกล้าที่จะทำสิ่งใดสิ่งหนึ่ง ที่เป็น “การสร้างเหตุ” ที่จะทำให้เกิดผลสำเร็จ ไม่ใช่อธิษฐานเพื่อขอผลสำเร็จ โดยจะมีเครื่องบูชาหรือไม่ก็ได้ สำคัญอยู่ที่ใจ เช่น เพื่อให้ได้ผลนี้ ขออธิษฐานตั้งจิตไว้ว่าจะสร้างเหตุอย่างนี้

- อย่างไรก็ตาม การบูชาสิ่งที่ควรบูชาเป็นมงคลอย่างยิ่ง เช่น การบูชาบรรพบุรุษ (ความเมตตากรุณาที่ท่านเลี้ยงดูเรามา) การบูชาเทพเจ้า (ซึ่งมีความดี เช่น ความกล้าหาญ ความซื่อสัตย์ ความเพียร) ให้บูชาความดีเหล่านั้นให้เข้ามาอยู่ในจิตใจของเรา

- เครื่องบูชา มี 2 รูปแบบ ได้แก่ การให้ทานโดยมีผู้รับ และการบูชายัญโดยไม่มีผู้รับ ความเชื่อที่ว่ายัญที่บูชาแล้วมีผล ทานที่ให้แล้วมีผล นั่นเป็นสัมมาทิฏฐิ

- สังคหวัตถุ 4 ธรรมให้เกิดความเป็นที่รัก สามารถทำให้เกิดความสำเร็จได้ ได้แก่ การให้ การมีปิยวาจา การประพฤติประโยชน์ และการวางตนเสมอกัน

- การมีระเบียบวินัย นำไปสู่ความสำเร็จได้

- พระพุทธเจ้าอธิษฐานสร้างเหตุให้เกิดความสำเร็จในการตรัสรู้เป็นพระพุทธเจ้า ซึ่งเป็นสิ่งที่ยากที่สุด

- ศรัทธา = ความมั่นใจ = ความเชื่อที่ประกอบด้วยเหตุและผล ประกอบด้วยปัญญา ไม่ใช่ความเชื่อแบบงมงาย

1. ศรัทธาในเรื่องของกรรม = เชื่อในกฎแห่งกรรม

2. ศรัทธาในผลของกรรม (วิบาก) = ผลของกรรมอาจไม่ได้ให้ผลในทันที แต่จะให้ผลในเวลาต่อไป และให้ผลไม่เท่ากัน มากบ้างน้อยบ้าง

3. ศรัทธาว่าสัตว์มีกรรมเป็นของของตน = แต่ละคนย่อมต้องรับผิดชอบในการกระทำของตนที่ได้ทำไว้

4. ศรัทธาในการตรัสรู้ของพระพุทธเจ้า = พุทโธ (ทางพ้นทุกข์มีอยู่) ธัมโม (วิธีปฏิบัติเพื่อให้ถึงความพ้นทุกข์มีอยู่) สังโฆ (ผู้ปฏิบัติแล้วพ้นทุกข์ได้จริงมีอยู่) ให้มีศรัทธาในข้อนี้แบบอจลศรัทธา คือ ศรัทธาเหมือนเสาหินยาว 16 ศอก มีเส้นผ่านศูนย์กลางยาว 1 ศอก เป็นเสาหินทั้งแท่งไม่มีรอยต่อ ฝังลงไปในดินลึก 8 ศอก โผล่ขึ้นพ้นดินยาว 8 ศอก ทำมุม 90 องศากับพื้นดิน ตบดินให้แน่นอย่างดี ลมจะไม่สามารถพัดเสานี้ให้สั่นคลอนได้ ผู้ที่มีศรัทธาในข้อนี้อย่างเต็มเปี่ยม สามารถยังประโยชน์ให้ไม่ต้องเกิดอีก เป็นพระโสดาบันเข้าถึงกระแสที่จะเข้าสู่พระนิพพานได้

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Q1: วันมาฆบูชา 

A: เป็นวันที่พระพุทธเจ้าทรงแสดงโอวาทปาติโมกข์ ในปีที่ 1 หลังการตรัสรู้ และเป็นวันที่พระพุทธเจ้าปลงอายุสังขาร ในปีที่ 45 หลังการตรัสรู้ ก่อนการปรินิพพาน 3 เดือน 

- โอวาทปาติโมกข์ เป็นคำสอนที่สำคัญ

- ให้เป็นผู้ที่มีสติสัมปชัญญะ มีความเพียร เอาเรื่องนี้เป็นเครื่องเตือนสติ ไม่ควรประมาท ควรทำให้รู้แจ้งในคำสอนของพระพุทธเจ้า อย่ารอตอนเกษียณ

Q2: วันวาเลนไทน์

A: ความรักในทางพระพุทธศาสนา = ความเมตตา

- ลักษณะของความเมตตา = ไม่มีเงื่อนไข ไม่มีประมาณ และไม่เว้นใครไว้ (ไม่ผูกเวร)

- การแผ่เมตตา ให้เริ่มจากตัวเราไปยังสรรพสัตว์ทั้งหลาย ในทิศเบื้องหน้า เบื้องหลัง เบื้องขวา เบื้องซ้าย เบื้องบน เบื้องล่าง เหมือนคนเป่าสังข์ให้ได้ยินไปทั่วทุกทิศ

Q3: การเมตตาต่อบิดามารดา

A: ให้ลดเงื่อนไขของแต่ละฝ่ายลง อีกฝ่ายก็จะลดเงื่อนไขลงเช่นกัน ก็จะรับรู้ได้ถึงความเมตตา

Q4: ติดการดูซีรีส์

A: การติด = ความยึดถือ = อุปาทาน

- การติดทำให้พฤติกรรมเปลี่ยนแปลงไป ต้องแก้ที่เวทนา (สุขเวทนาที่เกิดจากสิ่งนั้น) โดยต้องตั้งสติ ตรวจให้เจอว่าเวทนาอยู่ตรงไหน เมื่อเห็นเวทนาแล้วก็อย่าตามไป ให้เห็นเวทนานั้นโดยความเป็นของไม่เที่ยง ทำซ้ำ ๆ เรื่อย ๆ แล้วเวทนานั้นจะอ่อนกำลังลง ค่อย ๆ จางหายไป 

Q5: ทาสหมา ทาสแมว

A: การนึกถึงหมาแมวแล้วเกิดความรักใคร่เอ็นดู นั่นคือ เมตตา เป็นเทคนิคหนึ่งที่ทำให้จิตตั้งไว้กับเมตตาได้

Q6: ใส่บาตรแล้ว ต้องกรวดน้ำให้ตัวเองหรือไม่

A: การทำทาน = เป็นบุญแล้ว 

- การให้ทานนั้นอาจทำให้จิตจะตั้งไว้ด้วยกับเมตตาเพิ่มขึ้นมาได้ แล้วแผ่เมตตานั้นไปยังสรรพสัตว์ทั้งหลาย โดยไม่จำเป็นต้องกรวดน้ำก็ได้

- การกรวดน้ำ = การอุทิศส่วนบุญส่วนกุศลนั้นเฉพาะเจาะจงให้กับบรรพบุรุษที่ล่วงลับไปแล้ว ซึ่งเป็นบุญกุศลที่เกิดจากการทำทานนั้น

- การทำทาน แม้ไม่กรวดน้ำ หากตั้งจิตอุทิศให้ ก็ถึงเช่นกัน

- โดยสรุป การอุทิศส่วนบุญส่วนกุศลจากการให้ทาน ไม่ต้องกรวดน้ำให้ตัวเอง เพราะเราทำบุญกับมือเราแล้ว แต่ถ้าเป็นเมตตาต้องแผ่ให้ตัวเองด้วย

Q7: การแผ่เมตตา

A: การแผ่เมตตาอยู่ที่การตั้งจิต จะแจกแจงเจาะจงให้ใครก็ได้ หรือจะแผ่ให้สรรพสัตว์ทั้งหลายก็ครอบคลุมทุกคน

- การแผ่เมตตาให้สัตว์ที่ไม่ชอบ เป็นอานิสงส์ของการเจริญเมตตาภาวนา 1 ใน 11 อย่าง นั่นคือ การที่อมนุษย์จะรัก ไม่คิดประทุษร้าย

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Q1: การเมตตาต่อคนในครอบครัว

A: ให้แสดงออกซึ่งความรักต่อคนในครอบครัวให้ตรงกันทั้งกาย วาจา ใจ

- ให้ใช้เครื่องมือของพรหมวิหาร คือ เมตตา กรุณา มุทิตา อุเบกขา

- อย่าโฟกัสในจุดที่มีปัญหา ให้โฟกัสในจุดที่ดี การเปลี่ยนแปลงก็จะเกิดขึ้นได้ 

Q2: คำว่า “นมัสการ” ใช้กับใคร

A: คำว่า “นมัสการ” ใช้ได้กับนักบวช รวมถึงแม่ชีด้วย 

Q3: อินทรีย์ 5

A: อินทรีย์ 5 = ศรัทธา วิริยะ สติ สมาธิ ปัญญา

- ความก้าวหน้าในการปฏิบัติธรรม ต้องพัฒนาอินทรีย์ 5 ให้มีกำลัง

Q4: ปี 2568 เน้นเรื่องการทำสมาธิ

A: การทำสมาธิต้องฝึก  

- อุปมาเรื่อง “แม่โคปีนภูเขา” 

Q5: คนใจร้อน สมองช้า ฟังธรรม

A: กิเลส (ราคะ โทสะ โมหะ) เป็นตัวบีบคั้น ทำให้จิตใจตัวเราไม่เป็นตัวเอง ตกเป็นทาสของกิเลส 

- สติ ทำให้ไม่ตกเป็นทาสของกิเลส

- คนสมองช้า ยิ่งเรียนรู้ธรรมได้ดี เพราะสามารถมีสติ สังเกตได้ดี สามารถแยกแยะกิเลสออกจากจิตได้ ความใจร้อนก็จะลดลง กิเลสก็จะลดลง 

Q6: ฝึกทำสมาธิได้บ้าง หลุดบ้าง

A: การระลึกถึงพุทโธ ธัมโม สังโฆ นำไปสู่ความสำเร็จในการทำสมาธิได้

- พุทโธ = การมีศรัทธาในการตรัสรู้ของพระพุทธเจ้า ท่านทำสำเร็จมาก่อนแล้ว

- ธัมโม (กระบวนการ) = วิธีทำจิตให้สงบ คือ การมีสติ สมาธิ ศีล สำรวมอินทรีย์ รู้ประมาณในการบริโภค

- สังโฆ (ลงมือปฏิบัติ) = มีผู้ลงมือปฏิบัติตามคำสอนของพระพุทธเจ้าสำเร็จแล้ว

Q7: สมาทานศีล 

A: ศีล คือ ความเป็นปกติ 

- สมาทานศีล คือ การตั้งเจตนาในการรักษาศีล

Q8: พระบอกให้ใส่บาตร

A: ถ้าเคยปวารณา (ออกตัวให้ขอได้) ต่อพระรูปนั้นไว้ ท่านก็ขอได้

Q9: เทคนิคการทำสมาธิด้วยจินตนาการ

A: องค์ประกอบของฌาน 1 คือ วิตก วิจารณ์ ปีติ และสุข

- การจินตนาการนึกถึงภาพพระพุทธเจ้านั่งสมาธิอยู่ใต้ต้นโพธิ์ริมฝั่งแม่น้ำเนรัญชรา (วิตก=ความตริตรึกที่ไม่มีกามพยาบาทเบียดเบียน) มีรายละเอียดอย่างไร เช่น มีแมลงบิน ลมพัด พระอาทิตย์อยู่ตรงไหน (วิจารณ์) เมื่อนึกถึงแล้วเกิดความอิ่มเอิบใจ ความสบายใจ (ปีติ) และเกิดความสุขที่เกิดจากปีตินั้น (สุข) ถือว่าครบองค์ประกอบของฌาน 1 แล้ว

- โดยสรุป: การที่เราจินตนาการตริตรึกในเรื่องที่ไม่เกี่ยวข้องด้วยกาม พยาบาท เบียดเบียน แล้วเกิดความอิ่มเอิบใจ ความสบายใจ นั่นแหละคือสิ่งที่ทำให้สมาธิเกิดขึ้น เราสามารถเลือกเรื่องที่ต้องการคิดได้ เรื่องไหนที่ไม่อยากคิดก็ไม่คิดได้ ลักษณะนี้เรียกว่าเป็น “ผู้ที่มีอำนาจเหนือจิต” 

Q10: การถ่อมตัว

A: หลักธรรมะ: เราจะไม่มัวเพ่ง (โทษ) ดูผู้อื่น แต่จะเพ่งดูตัวเอง

- ถ้าจะดูผู้อื่นให้ดูที่ความดีของเขา 

- เราไม่มองใครโดยความเป็นศัตรูเลย จะมองดูผู้อื่นด้วยสายตาแห่งความเป็นมิตร ก็จะมีการพัฒนาได้อย่างเต็มที่

- การฟังธรรมแล้วจดบันทึกไว้เป็นข้อดี

Q11: ขณะเดินจงกรมเห็นตัวเองไม่มีความคิด

A: ในอิริยาบถเดิน การที่ไม่คิดอะไรแสดงว่าไม่มีวิตกวิจารณ์ แล้วจิตใจมีความเบาสบายแสดงว่ามีปีติสุข มีความสุขที่เกิดจากความอิ่มเอิบใจ ความสบายใจ แสดงว่ามีสติสมาธิ ให้ฝึกทำบ่อย ๆ ในทุก ๆ อิริยาบท สิ่งที่จะเกิดขึ้นต่อไปคือ “ปัญญา”

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Q1: การพูดตรง ๆ

A: สัมมาวาจา 4 ประการ = พูดจริงไม่โกหก, ไม่พูดหยาบ, ไม่พูดยุยงให้แตกกัน, ไม่พูดเพ้อเจ้อ 

- วาจาหยาบ = วาจาทิ่มแทง หอกคือปาก ไม่ใช่แค่คำหยาบ แต่รวมถึงคำพูดไม่หยาบแต่เนื้อหาทำให้สะเทือนใจ จิตเหินห่างจากสมาธิ

- ไม่พึงกล่าวคำล่วงเกินต่อหน้า = การเตือนเมื่อเขาทำไม่ดี ให้พูดเฉพาะกับเขาโดยตรง ไม่พูดขณะที่มีคนอื่นอยู่ และคำพูดนั้นต้อง 1. เป็นคำจริง 2. ประกอบด้วยประโยชน์ 3.ถูกเวลา 4. ผู้พูดมีจิตเมตตา

Q2: การแต่งกายไปวัดของคนเมืองกับคนชนบท

A: เกิดจากผัสสะที่มากระทบให้เกิดความพอใจหรือไม่น่าพอใจสำหรับคนเมืองมีมากกว่าคนในชนบท คนในชนบทจึงสำรวมอินทรีย์ได้มากกว่า 

- ให้ดูที่คุณธรรมของแต่ละคนว่าสามารถตั้งคุณธรรมในการสำรวมอินทรีย์ได้มากน้อย ไม่ควรเหมารวมว่าเป็นคนเมืองหรือคนในชนบท

- ต้องอธิบายโทษหรือประโยชน์ด้วยสัมมาวาจา การช่วยเหลือเอื้อเฟื้อแนะนำจะเป็นความเจริญในธรรมวินัย

Q3: ทำบาปในวัด VS ทำบาปนอกวัด บาปต่างกันหรือไม่

A: ไม่ควรทำบาป ไม่ว่ามากหรือน้อย 

- การกระทำจะเป็นบาปหนักหรือเบา ขึ้นอยู่กับเจตนา

- ขณะอยู่ในวัด เห็นพระพุทธรูป มีเครื่องเตือนให้เกิดหิริโอตัปปะ (ความละอายและเกรงกลัวต่อบาป) แต่ก็ละทิ้งหิริโอตัปปะนั้น แล้วทำบาป แสดงว่าต้องมีเจตนาในการกระทำมากกว่าอยู่นอกวัด

Q4: วิธีทำสมาธิสำหรับคนไม่มีเวลา

A: ในงานพบปะผู้ฟังประจำปี (26 ม.ค. 68) พระอาจารย์จะพูดเกี่ยวกับ “การเข้าถึงการมีอำนาจเหนือจิต เพื่อเข้าถึงทุกปัญหาของชีวิต ด้วยเครื่องมือแห่งสมาธิ 5 ประการ”

- เครื่องมือแรกที่ทำให้จิตเป็นสมาธิ คือ “สติ” โดยสติคือการสังเกตเฉย ๆ เหมือนยามเฝ้าดูคนเข้าออก ซึ่งคนเราสามารถมีสติในทุกอิริยาบถที่เกิดขึ้นในชีวิตประจำวันได้ ถ้าไม่มีสติก็จะเกิดความเพลิน 

- เครื่องมือที่ทำให้เกิดสติ เช่น การสังเกตลมหายใจเข้าออก หรือการจดจ่ออยู่กับอิริยาบถที่ทำงานอยู่

Q5: ปล่อยวาง คืออะไร

A: ปล่อยวาง คือ การวางความยึดถือ (อุปาทาน) ในขันธ์ 5, ในตัวตน, ในสิ่งนั้น โดยแยบคาย

- ปล่อยวางไม่ใช่ทำลายขันธ์ 5 และไม่ใช่การหนีปัญหา

- ต้องฝึกให้มีสติอยู่บ่อยๆ จิตก็จะสงบ เมื่อจิตสงบก็จะเกิดปัญญา เมื่อเกิดปัญญาแล้วก็จะสามารถแยกความแตกต่างระหว่างสิ่งที่เราไปยึดถือกับตัวความยึดถือได้ จิตก็อย่างหนึ่ง สิ่งที่เราไปยึดถือก็อย่างหนึ่ง ตัวความยึดถือก็อย่างหนึ่ง 3 อย่างนี้เมื่อมาอยู่ด้วยกันจึงคิดว่าเป็นอันเดียวกัน แต่ความจริงแล้วไม่ใช่ พระพุทธศาสนาจึงสอนให้แยกแยะแล้วกำจัดสิ่งที่ไม่ใช่เสีย แล้วรักษาสิ่งที่เป็นประโยชน์ไว้ ก็จะสามารถหลุดพ้นได้

- สุขทุกข์เกิดขึ้นเป็นธรรมดา เมื่อปล่อยวางได้แล้ว ก็จะมีสุขที่เหนือกว่าสุขเวทนาที่เกิดขึ้นจากสิ่งนั้น

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.