Een indringende blik in de schaduwrijke periode waarin Nederlandse vrijmetselaarsloges worstelden met de realiteit van bezetting, vervolging en morele dilemma's. Ed neemt ons mee naar een tijd waarin broederschap werkelijk op de proef werd gesteld en onthult zowel heldhaftige als pijnlijke episodes uit dit hoofdstuk van onze geschiedenis.

Wat gebeurt er met een broederschap wanneer fundamentele vrijheden worden ontnomen? Al in de jaren '30 worstelde de Nederlandse vrijmetselarij met haar positie tegenover het opkomende nazisme, vasthoudend aan een strikte neutraliteitspolitiek terwijl in Duitsland vrijmetselaarsloges werden verboden of zich zelfs aanpasten aan antisemitische ideologieën. Met de Duitse inval in 1940 volgde een genadeloze liquidatie: logegebouwen werden geconfisqueerd, archieven geroofd en rituele voorwerpen vernietigd – een verlies dat in moderne valuta op 75 miljoen euro wordt geschat.

Te midden van deze duisternis ontstonden contrasterende verhalen. Terwijl sommige broeders hun eigen medebroeders verrieden of actief collaboreerden, organiseerde grootmeester Van Tongeren al vroeg financiële steun voor het verzet voordat hij stierf in Sachsenhausen. Zijn dochter Jacoba zette dit werk voort, gebruikmakend van een geheim netwerk om ondergedoken Joden te helpen.

Na de bevrijding volgde een nieuwe beproeving: hoe herbouw je een broederschap wanneer sommigen hadden gefaald in het naleven van de meest fundamentele principes? De pijnlijke zuivering van collaborateurs en de worsteling met verzoening tonen hoe crisis onderlinge verhoudingen op scherp zet. Dit aangrijpende verhaal weerspiegelt tijdloze vragen over menselijke keuzes onder extreme druk en leert ons dat vrijheid en medemenselijkheid actieve verdediging vereisen, ook vandaag.

Adolf Eichman - https://nl.wikipedia.org/wiki/Adolf_Eichmann
Thomas Mann - https://nl.wikipedia.org/wiki/Thomas_Mann
Arthur Seyss-Inquart - https://nl.wikipedia.org/wiki/Arthur_Seyss-Inquart
Hanns Albin Rauter - https://nl.wikipedia.org/wiki/Hanns_Albin_Rauter
Groep 2000 - https://nl.wikipedia.org/wiki/Groep_2000
Hermannus van Tongeren - https://nl.wikipedia.org/wiki/Hermannus_van_Tongeren_sr.
Jacoba van Tongeren - https://nl.wikipedia.org/wiki/Jacoba_van_Tongeren

Vrijmetselarij tijdens de holocaust: https://encyclopedia.ushmm.org/content/en/article/freemasonry-under-the-nazi-regime

Support the show

🙋‍♂️ Ik vind het leuk als je contact met me opneemt. Dat kan via:
📧 E-mail - [email protected]
📸 Instagram - VrijmetselaarsPodcast
👍 Facebook - VrijmetselaarsPodcast

📰 Substack - VrijmetselaarsPodcast

🧑‍💻 Website - https://vrijmetselaarspodcast.buzzsprout.com

🫙Luister je graag naar de Vrijmetselaars Podcast en wil je een fooi geven? Dat kan! Ga naar Fooienpod en doneer vrijblijvend éénmalig of maandelijks een zelf te bepalen bedrag. Alvast bedankt!