लामो समय देखि प्रत्यक्ष वा अप्रत्यक्ष रुपमा ओखलढुंगामा मानसिक रोगीहरुको लागि सेवा पुर्याउँदै आउनु भएका नेपालका सिनियर मनोरोग चिकित्सक विद्यादेव शर्मासँग गरिएको कुराकानी सुन्न सक्नु हुनेछ । उहाँले जिल्लामा काम गर्दाको अनुभव, भोगाई र अहिले ओखलढुंगा सामुदायिक अस्पतालले मानसिक समस्याबारे दिन शुरु गरेको सेवाबारे छलफल गर्ने छौं । बाँकि चाँहि नेपालका सिनियर मनोरोग चिकित्सक विद्यादेव शर्मासँग गरिएको कुराकानी सुनौं  ःःःःःःःःः

डिप्रेसन के हो ? डिप्रेसन रोग लाग्यो भनेर कसरी थाहा पाउने ? यदि कुनै पनि व्यक्तिमा डिप्रेसन भएमा यसको कसरीे व्यवस्थापन गर्न सकिन्छ ? भन्नेबारेमा मैले ओखलढुंगा सामुदायिक अस्पताल मानसिक स्वास्थ्य विभागका मनोरोग नर्स सोनी भडेलसँग कुराकानी गरेकी छु ।  कार्यक्रममा लागौं कुराकानी तर्फ नै ःःःःःःःःःःःःःःःःःःःःःःःः

मेलिनाको जीवन कथा

आजको बसाईमा चिन्ता व्यावस्थापनको विषयमा जानकारी पाउनु हुनेछ । चिन्ता के हो ? कस्तो अवस्थामा चिन्ता रोग बन्न सक्छ ? र कसरी आफै चिन्ताको व्यवस्थापन गर्न सकिन्छ ? भन्नेबारेमा मैले युएनएफपिए ओखलढुंगाका संयोजक रेखा श्रेष्ठसँग कुराकानी गरेकी छु ।  कार्यक्रममा लागौं कुराकानी तर्फ नै ःःःःःःःःःःःःःःःःःःःःःःःः

ओखलढुंगा खिजिदेम्बा खिजीफलाटेका फुर्वा शेर्पालाई १३ वर्षको उमेर देखि मानसिक समस्या देखियो । उनलाई धामिझाँक्रि र स्वास्थ्य संस्था पनि पुर्याइयो । तर डाक्टरको सल्लाह अनुसार निरन्तर औषधी सेवन नगरे पछि फुर्वाको मानसिक समस्या पटक पटक बल्झिरह्यो । उनी पछिल्लो पटक झण्डै ५ वर्ष देखि थला परिन, त्यस पछि भने गाउँघरमै धामिझाँक्रि गरेर टारियो । उनको हातखुट्टा नचल्ने भए पछि खाना खान समेत अरुकै भर पर्नु पर्ने भो । वडापालिकाले उनलाई पुर्ण अशक्तको अपाङ्गता परिचय पत्र दिएर त्यस बापतको सेवा सुविधा पनि पाईन । कम्जोर आर्थिक अवस्था, चेतनाको कमीका कारण फुर्वा आफै र उनका परिवारले उनको मृत्यु कुरिरहेको जस्तै थियो । फुर्वा कै गाउँपालिकामा ओखलढुंगा सामुदायिक अस्पतालले सिबीआर अर्थात समुदायमा आधारित पुर्नस्थापना कार्यक्रम सञ्चालन गरिरहेको छ । त्यसै कार्यक्रमले गरेको अपाङ्गता सर्वेक्षणको क्रममा फुर्वा फेला परिन । र सिबिआर कार्यक्रमले नै उपचारको लागि अस्पतालसम्म ल्यायो । उनको समस्या जटिल भएकोले फुर्वालाई अस्पतालले नै थप उपचारको लागि काठ्माण्डौ पठायो । त्यसरी झण्डै ५ वर्ष थला परेकी फुर्वा उपचार पछि निको भएकी छिन । बाँकि उनको कथा फुर्वा र त्यस क्षेत्रमा सेवारत सिविआर कार्यक्रमका सहजकर्ता खेम बरालसँग गरिएको कुराकानीबाट  ःःःःःःःःःःःःःःःःःःःःःःःः

स्मृति सुनुवार शारिरीक अपाङ्गता हुन । ओखलढुंगा खिजीदेम्बा खिजीकाती उनको घर । अहिले उनी कक्षा १० मा पढ्दैछिन । अपाङ्गता भएर पनि उनले आफ्नो अध्ययनलाई छाडेकी छैनन । भविष्यमा नर्स बनेर सेवा गर्ने उनको इच्छा छ । उनकै घरमा पुगेर उनीसँग भलाकुसारी गरेको छु । अब बाँकी चाँहि भलाकुसारी बाटनैःःःःःःःःःःः

ओखलढुंगा सामुदायिक अस्पताल अन्तर्गत सिबिआर अर्थात समुदायमा आधारित पुर्नस्थापना कार्यक्रमले जिल्लाको मोलुङ र खिजिदेम्बा गाउँपालिकामा सेवा प्रदान गरिरहेको छ । यस कार्यक्रमले अपाङ्गता भएकाहरुको शिक्षा, स्वास्थ्य, पैरवी लगायतको क्षेत्रलाई मध्ये नजर गर्दै सेवा दिदै आएको छ । जस मध्ये पालिकाको हरेक वडा र गाउँपालिका स्तर मै अपाङ्गताहरुको अपाङ्गता समन्वय समिति गठन गरेको छ । यहि समिती मार्फत संस्थाले एकजुट भई संविधान र कानुनले प्रदत्त गरेको अपाङ्गताहरुको हक अधिकारको बारेमा जानकारी दिनुका साथै अगाडि बढ्न मद्दत गरिरहेको छ । समितीहरु हरेक महिनामा बैठक बस्ने, अपाङ्गता भएकाहरुको हक र अधिकारको बारेमा छलफल गर्ने साथै अपाङ्गता भएकाहरुको जिविकोपार्जनको लागि बचत, ऋण लिनेदिने जस्ता कृयाकलापहरु गर्दा रहेछन । खिजिदेम्बा ४ खिजिकातीको वडा स्तरको समितिको बैठकमा मैले पनि सहभागी हुने मौका पाएँ । बैठक पछि मैले समितिका सचिव सोमछिरिङ तामाङ, उपाध्यक्ष बिनिसा सुनुवार र अध्यक्ष डेण्डि शेर्पासँग भलाकुसारी गरेकी छु । अब बाँकी चाँहि भलाकुसारी बाटनैःःःःःःःःःःः

अमिता राई १८ वर्षका भए । उनको घर ओखलढुंगा मोलुङ गाउँपालिका ८ राँगादिप उनको घर । उनी पुर्ण अपाङ्गता हुन । जन्मिएको ६ महिनामा अमितालाई टाउको दुख्ने र ज्वरो आउने समस्या भयो । त्यस पछि उनलाई ३ महिनासम्म धामी झाँक्री लगाईयो । अहिले उनको हातखुट्टा राम्रो चल्दैन, बोली आउदैन । उनलाई बस्नको लागि आरामहोस भन्ने हेतुले ओखलढुंगा सामुदायिक अस्पताल अन्तर्गत सिबिआर अर्थात समुदायमा आधारीत पुर्नस्थापना कार्यक्रमले विशेष किसिमको कुर्सी दिने हुँदा कुर्सी लिन आमासँग अस्पताल आएका थिए । त्यसै समयमा अमिताको आमा आशा राई र सिबिआर कार्यक्रमका सल्लाकार क्लेयर ग्रीम्बोलसँग भलाकुसारी गरेकी छु । बाँकी चाँहि भलाकुसारीबाट न

सुनिल मगर शारिरीक अपाङ्गता हुन । दिप्रुङ चुइचुम्मा गाउँपालिका ७ तेम्मा उनको घर । ४ कक्षामा पढ्दै गर्दा उनको हात र खुट्टा सुक्ने समस्या भए पछि अपाङ्गता हुन पुगे । रेडियो सुन्ने रचनाहरु लेख्ने गर्दै उनको दिनचर्या बित्ने गर्छ । केही समय अघि उनले कार्यक्रम दृष्टिकोणमा आफ्नो कुरा राख्ने चाहाना भएको फोनमा बताएका थिए । त्यस पश्चात टेलिफोन मार्फत नै दुःख सुख गफिएका छौं । बाँकि चाँहि भलाकुसारी बाट नै