De Liemers ligt in het rivierengebied tussen de Rijn en de IJssel in Gelderland en is al duizenden jaren een populaire plek om te wonen. In de Romeinse tijd liggen hier verschillende Germaanse nederzettingen net ten noorden van de Limes. De vele Romeinse vondsten laat zien dat er onderling veel contact is geweest. Amateurarcheoloog Alex Koster neemt ons deze aflevering mee in veertig jaar onderzoek in de Liemers. Hij is betrokken geweest bij alle opgravingen in Wehl en Didam, waar nederzettingen en grafvelden zijn teruggevonden.

De afgelopen jaren zijn de marskampen, of tijdelijke Romeinse legerkampen zoals Jens Goeree ze noemt, regelmatig in het nieuws geweest. Ondertussen zijn er vier kampen bekend op de Veluwe, die vanuit de lucht nog volledig zichtbaar zijn. Jens Goeree raakt als student geïnteresseerd in deze kampen. Hij ontwikkelt een model om de meest aannemelijke locaties van deze kampen aan te kunnen wijzen en ontdekt zelf twee nieuwe tijdelijke legerkampen. Luister naar deze aflevering waarbij we een uitstapje maken ten noorden van de Limes.

Deze zomer reis ik voor mijn podcast ‘De Limes leeft!’ door de provincie Gelderland. Ik ga voorbij de noordgrens van het Romeinse Rijk en start bij Museum het Pakhuis in Ermelo. In deze omgeving zijn twee tijdelijke legerkampen ontdekt, de eerste alweer 100 jaar geleden. In de eerste aflevering die binnenkort verschijnt, zal Jens Goeree alle ins en outs delen over de tijdelijke legerkampen.

Museum het Pakhuis besteedt ook aandacht aan deze bijzondere kampen met de tentoonstelling ‘Romeinen; ontmoetingen met smaak’. De zomervakantie is een ideaal moment voor een bezoek, want deze tentoonstelling is nog maar een paar maanden te zien.

Deze zomer zijn er leuke activiteiten voor kinderen, zoals een Romeinse soldatentraining en het spelen van Romeinse spelletjes, zie activiteiten.

Meer weten?

• Museum Het Pakhuis

• Tijdelijke Romeinse legerkampen in Ermelo

• Jonge Archeologenclub

• Aftrap Jonge Archeologenclub

foto: Mijn DMA

foto: Mijn DMA

foto: Mijn DMA

foto: Mijn DMA

foto: Mijn DMA

foto: Mijn DMA

foto: Mijn DMA

In Bodegraven, aan de rand van een nieuwbouwwijk, ligt de Hortus Populus. Dit is een Romeinse pluk- en oogsttuin waar duurzaam leven wordt gepromoot. Om een plek te creëren voor vrijwilligers en het organiseren van workshops, is ervoor gekozen om een Romeinse soldatenbarak te bouwen. In het centrum van Bodegraven heeft namelijk een Romeins Castellum gestaan. Alleen de hoofdpoort is terug gevonden. Ik spreek architect Gert-Jacob de Graaf, de initiatiefnemer van de bouw.

Archeologen kennen deze locatie in Zwammerdam als dé plek waar de beroemde Romeinse Zwammerdamschepen zijn gevonden en waar Castellum Nigrum Pullum onder de grond ligt. Voor 500 cliënten van zorginstelling Ipse de Bruggen is het echter hun woon én werkplek. Leen van Zwieten neemt me mee in zijn wereld van zorg. Hij vertelt hoe het Romeinse verhaal wordt meegenomen in het leven van de cliënten en zo betekenis krijgt. Tijdens mijn bezoek is Wouter Groenendijk van Bodac bezig met een opgraving net buiten het Romeinse fort. Hij vertelt wat er is gevonden en hoe de cliënten waardevolle hulp bieden tijdens de opgraving.

In deze zomerspecial van 'De Limes leeft!' reis ik langs de Limes in Zuid-Holland. Ik bezoek de locaties van de serie-expositie 'Goden, Gemmen en Geluk'. Vanaf Katwijk neem ik de bus naar Valkenburg. Ik stap uit bij de N206 en loop direct tegen een visualisatie van de Romeinse Limesweg. Na een kwartiertje wandelen loop ik door de hoofdpoort van het Castellum, die in de straat is gevisualiseerd. Het museum ligt bovenop het Castellum. Ik spreek met Gerrit Russchenberg van de Vereniging Oud Valkenburg.

In deze zomerspecial van 'De Limes leeft!' reis ik langs de Limes in Zuid-Holland. Ik bezoek de locaties van de serie-expositie 'Goden, Gemmen en Geluk'. Vandaag reis ik met de trein en bus naar het uiterste westen van de Neder-Germaanse Limes. Eeuwen geleden was vanuit Katwijk het mythische fort de Brittenburg nog te zien. In het Katwijks Museum spreek ik met collectiebeheerder Greet van Duijn. Het speerpunt van het museum is de kunstenaarskolonie van een eeuw geleden. Als het gaat over de Limes en de Romeinen, zijn ze in het museum het meest trots op hun versie van de Peutingerkaart.

In deze zomerspecial van 'De Limes leeft!' reis ik langs de Limes in Zuid-Holland. Ik bezoek de locaties van de serie-expositie 'Goden, Gemmen en Geluk'. Als afsluiting van deze bijzondere serie spreek ik met de bedenkers en makers van de tentoonstelling Tom Hazenberg en Patricia Pol. Deze tentoonstelling blijkt het startpunt van een groter project om de tentoonstelling verder langs de Limes te brengen en onderzoek te doen naar de betekenis van gemmen langs de Limes.

In deze zomerspecial van 'De Limes leeft!' reis ik langs de Limes in Zuid-Holland. Ik bezoek de locaties van de serie-expositie 'Goden, Gemmen en Geluk'. Gemeente Alphen aan den Rijn is rijk aan locaties waar je het Romeinse verleden kunt beleven. In het centrum van Alphen is een kleine tentoonstelling over de Limes in Erfgoedwinkel de Vergulde Wagen. De Historische Vereniging Alphen organiseert vanuit hier rondleidingen door Pleisterplaats Albaniana. Ik spreek met Han Hendrickx van de HVA.

In deze zomerspecial van 'De Limes leeft!' reis ik langs de Limes in Zuid-Holland. Ik bezoek de locaties van de serie-expositie 'Goden, Gemmen en Geluk'. Na mijn bezoek aan de Hortus Populus in Bodegraven, ben ik nu in het centrum, waar het poortgebouw van een castellum is gevonden dat slechts kort zou hebben bestaan. In het Groene Harthuys spreek ik met John de Vries. We bezoeken de locaties waar Romeinse vondsten zijn gedaan en hij laat me zien hoe de Romeinse aanwezigheid in het huidige straatbeeld is teruggebracht.