1. Weten we zeker dat het een gifgasaanval was?

De Franse president Macron en de Wereld Gezondheidsorganisatie zeggen het zeker te weten, Rusland noemt het onzin. Veel westerse regeringen vermoeden het, maar zijn niet helemaal zeker, zoals Trumps minister van defensie. De enige echte experts dat zijn de mensen van de Organisatie voor de Preventie van Chemische Wapens beginnen pas dit weekend aan hun onderzoek. Het enige beeld dat we hebben is één video, waarschijnlijk van een mobiele telefoon.

2. Staat de schuld van Assad vast?

Nee, maar de indirecte bewijslast is wel groot. De slachtoffers zijn allemaal in het anti-Assad kamp. Als Macron en de WHO gelijk hebben, en de beelden zijn echt wat we aannemen, maar ook niet helemaal zeker weten kan het alleen een aanval van Assad zijn, al dan niet met medeweten of hulp van Rusland en Iran.

3. Is er wel eens een vergeldingsaanval, bijvoorbeeld met kruisraketten, uitgevoerd zonder volledig en overtuigend bewijs?

Meestal is dat bewijs er wel, maar niet altijd. In 1986 liet Ronald Reagan het paleis van de Libische leider Kadaffi bombarderen, als vergelding voor een aanslag op een disco in Berlijn, waarbij Amerikaanse soldaten omkwamen. De aanslag was waarschijnlijk door Libiërs gepleegd, maar helemaal zeker was dat niet. De Veiligheidsraad veroordeelde die aanval. Bij andere vergeldingsacties was het bewijs redelijk overtuigend. Bill Clinton gooide in 1993 kruisraketten op het hoofdkwartier van de Iraakse inlichtingendienst in Bagdad als vergelding voor een verijdelde aanslag op zijn voorganger, Bush Sr. In 1998 liet hij Al Qaeda-kampen in Soedan en Afghanistan met kruisraketten bestoken als wraak voor aanslagen op de Amerikaanse ambassades in Kenia en Tanzania. Barack Obama zette in 2011 kruisraketten in tegen Libië, Donald Trump deed dat vorig jaar tegen Syrië als vergelding voor het gebruik van chemische wapens.

4. Hebben vergeldingsacties zin?

Militair gezien eigenlijk nooit. Een raketaanval of kort bombardement heeft geen invloed op het verloop van een conflict, je verslaat er de tegenstander niet mee, en het is zelfs de vraag of het moreel van de vijand eronder lijdt. Het is dus vooral een politieke daad, bedoeld om je eigen volk een signaal te geven dat je een oorlogsmisdrijf of aanslag niet ongestraft laat. Je zou ook kunnen zeggen: het is wraak. In de kwestie van de veronderstelde gifgasaanval zal een represaille de oorlog in Syrië met geen dag verkorten.

5. Wat levert vergelding dan op?

Een gevoel van rechtvaardigheid. Je laat zien dat je een geweten hebt, en dat je een grote misdaad niet ongestraft laat. En als je de fabrikant bent van Tomahawk kruisraketten dat is Raytheon rinkelt de kassa, want elke raket kost een miljoen. Aan Trumps aanval van vorig jaar verdiende de fabrikant in een paar minuten, zogezegd 60 miljoen.

See omnystudio.com/listener for privacy information.