Fed schiet Amerikaanse overheid te hulp, en dat is niet zuiver

In het licht van de aankomende inflatiecijfers uit de Verenigde Staten is het belangrijk om aandacht te vragen voor de balans van de Amerikaanse centrale bank, de Fed. Die is in de loop der tijd opgeblazen naar 9.000 miljard dollar, terwijl dat een ruim decennium geleden nog rond de 1.000 miljard dollar lag. 'Vriend en vijand is het erover eens dat dit veel te veel is, de Fed is hiermee veel te dominant', zegt macro-econoom Edin Mujagic.  

Die balans is in loop der tijd zo opgeblazen omdat ook de Amerikaanse centrale bank op grote schaal staatsobligaties heeft gekocht. Die balans zal moeten worden afgebouwd zonder dat er al te veel schokken ontstaan in de economie. Door de opbrengst van de verkoop van die staatsobligaties deels of volledig te gebruiken voor de aankoop van nieuwe obligaties, wordt de balans automatisch verkleind.  

Waarom is dit zo van belang?  

Omdat het afbouwen van die balans neerkomt op het verhogen van de rente. Terwijl de centrale bank zich juist opmaakt voor het verlagen van de rente, dat hebben we bij het laatste rentebesluit duidelijk te horen gekregen van voorzitter Jerome Powell.  

Wat overeind blijft staan is dat de balans 9.000 miljard dollar groot is. Daarmee is de Fed een hele dominante speler op die markt, en misschien wel de speler die de markt verstoort. En dat is een rol die je als centrale bank nou net níet wil spelen. 

Maar ik kan mij niet aan de indruk onttrekken dat dit allemaal te maken heeft met de financiële positie van die Amerikaanse overheid. Die gaat de komende jaren heel veel obligaties proberen te verkopen, omdat het begrotingstekort van de VS gigantisch is en ook gigantisch blijft de komende jaren. De afgelopen decennia stonden de kopers van Amerikaanse staatsobligatie rijen dik, maar de interesse bij met name China, Saudi-Arabië en Japan zijn een stuk minder enthousiast. Beleggen in Amerikaanse staatsobligaties staat namelijk vrijwel garant staat voor verlies. En niemand wil willens en wetens verlies lijden.  

Maar de Fed zal zich echt zorgen gaan maken. Want wanneer de drie grote afnemers minder happig zijn op Amerikaanse staatsobligaties terwijl het aanbod daarvan enorm gaat stijgen, dan neemt de kans op een financiële ramp alleen maar toe. Terwijl het begrotingstekort in Amerika dit en volgend jaar heel hoog zal zijn. Dan zou je als Fed inderdaad kunnen overwegen om toch weer te gaan beleggen in Amerikaanse staatsobligaties.  

Maar dan schiet de Fed dus Amerikaanse overheid feitelijk te hulp?  

Klopt, en dat is begrijpelijk maar niet zuiver. Het opkopen van staatsobligaties was ooit controversieel, maar sinds 2021 zien alle centrale banken, inclusief de Fed, het als een standaard instrument.  

Maar als de Amerikaanse overheid in problemen komt met financieren van de almaar hogere schulden, dan is het niet uitgesloten dat de Fed de rol van Japan, China en Saudi-Arabië overneemt. Maar dat is een hele gevaarlijke conclusie, want een onafhankelijke centrale bank is eigenlijk het enige wat tussen de bevolking en een hoge inflatie staat. Maar het gaat de verkeerde kant op met die onafhankelijkheid van de centrale banken, niet alleen bij de Fed maar ook de ECB.  

Mijn vertrouwen in de wil van de centrale bankiers om in eerste instantie te handelen in belang van de maatschappij in plaats van de overheid is in elk geval heel laag. 

  See omnystudio.com/listener for privacy information.