Bij de opening van Fenix heeft architect Ma Yansong van MAD staan kijken hoe er op de ontworpen ruimtes gereageerd werd. Dat observeren doet hij graag. Hij zag mensen in tranen en mensen elkaar kussen. Iedereen ervaart het museum en de spiralende dubbele trap die eruit omhoog rijst op zijn eigen manier, constateert hij.

Het verhaal gaat dat Ma Yansong bij het eerste bezoek aan de Fenix loods met Wim Pijbes van Stichting Droom en Daad zo stil was dat Wim zich afvroeg of hij er wel iets mee kon. Maar aan het eind van het bezoek constateerde Ma dat het allemaal om beweging ging en maakte daarna een schets van een spiralende route die uit de loods omhoog zou komen.

Die schets vatte zijn emotie bij die plek en het toekomstige museum samen. Hij vond het vervolgens heel belangrijk om die schets zo nauwgezet mogelijk te vertalen in een gebouwde realiteit. In de podcast benoemt hij dat als hij die schets op een ander moment had gemaakt, die er waarschijnlijk anders uit had gezien. Maar het gaat in zijn optiek niet om het bereiken van perfectie, maar om de menselijkheid die uit de schets naar voren komt. Dat de route geen geoptimaliseerde spiraal is, maar juist een onregelmatige vorm heeft. Dat hij niet op kolommen rust, maar voor je gevoel zweeft. Dat hij door het dak heenbreekt en daar richting de kade uitkraagt. Bij de gerealiseerde spiralende trap hoopt hij dat mensen ervaren wat hij er destijds ook bij gevoeld heeft.

Met gekromde lijnen en een wat abstractere materialisering hoopt Ma in zijn werk emotie op te roepen bij mensen die er een bezoek aan brengen of het gebruiken. Bouwkundige details en installaties wil hij zoveel mogelijk onzichtbaar maken, zodat de aandacht uitgaat naar de ruimtes, en hoe het licht daar op of in valt. Voor mensen om het op hun eigen manier te kunnen ervaren, moet de ruimte enerzijds abstract genoeg zijn en anderzijds ook specifiek genoeg zijn – daarin zoekt hij steeds een balans.

In de podcast geeft hij aan dat hij in zijn werk ervoor waakt gebouwen te perfect of te mooi te maken. Dat kan gebouwen namelijk ook afstandelijk maken. Juist in de imperfectie zit het menselijke, vindt hij. Daaraan gekoppeld zit de wens om gebouwen te maken die echt voor iedereen zijn, voor alle lagen van de bevolking, dus niet alleen voor een elite. Daarom is hij ook zo enthousiast over Fenix en het naastgelegen Danshuis, waar hij momenteel nog aan werkt; beide instellingen richten zich op iedereen in de stad.

Het gesprek komt via het werk van Antoni Gaudi en de hutongs waarin hij opgroeide uit bij de woningbouwopgave in China. Het gaat er in een samenleving om dat we omgaan met mensen die anders tegen dingen aankijken, vindt hij. Waar die onderlinge dialoog in de hutongs sterk aanwezig was, is het wonen in een woontoren erg individueel. Daarbij worden woongebieden in China vaak ook nog omheind, zodat je alleen nog gelijkgestemden tegenkomt. 

In de tentoonstelling in het Nieuwe Instituut wordt een groot sociale woningbouwproject getoond dat MAD in Beijing heeft ontworpen. Bovenop een laag met voorzieningen, die zich openen naar de straat, is een gemeenschappelijke, verhoogde daktuin gerealiseerd voor de bewoners, maar waar anderen ook kunnen komen. Andere woongebieden zouden zich op een vergelijkbare manier kunnen openen, stelt hij voor.

De bij de podcast gebruikte foto's van Fenix zijn gemaakt door architectuurfotograaf Iwan Baan.

Deze podcast wordt mede mogelijk gemaakt door AGC. Halverwege de podcast vertelt Anton Peters van AGC over hun low-carbon glas dat maar liefst 45% minder CO2-uitstoot heeft dan traditioneel glas.