Waarom praten Friezen zo moeilijk over hun gevoelens? Daar moet een historische verklaring voor zijn. Dat is de premisse van het recent verschenen boek De laatste dagen van de dorpsgek, geschreven door Anne-Goaitske Breteler, cultuurhistorica, antropologe en Friezin. Programmamaker Christianne Alvarado dook in deze geschiedenis van geestelijke gezondheid op het platteland in deze audiodocumentaire, genaamd De Friese Stilte.

In deze documentaire wordt gepraat over zelfdoding. Luisteraars die daarover in gesprek willen kunnen anoniem bellen naar 113 of chatten via 113.nl.

In Het Spoor Terug het verhaal van Klaas Jan Bas, drijvende kracht achter de Kereta Buku, de Javaanse boekentrein die begin jaren vijftig het eiland rondreed om boeken tot in de kleinste dorpen te brengen.

Bas had kind noch kraai toen hij in 1935 de boot nam naar Batavia, om daar in een boekwinkel te werken voor bijna uitsluitend koloniale, witte clientèle. Dat vond hij niks, de idealistische Bas had veel meer met de Indonesiërs en hun verlangen naar onafhankelijkheid. Hij probeerde te helpen door zoveel mogelijk les- en studieboeken over Java te verspreiden. Eerst met een auto, later met een boekentrein die in een jaar tijd over het hele eiland reed en overal stopte.

Of er veel werd verkocht van de boeken in het Engels, Indonesisch en Nederlands is de vraag, want het analfabetisme was groot. Door het Nederlandse koloniale onderwijssysteem kon tachtig procent van de bevolking in 1950 niet lezen of schrijven. Maar de glimmende Kereta Buku met moderne boekhandel aan boord was een symbool van vooruitgang in de jonge Indonesische republiek.

De boekentrein van Bas reed drie jaar en is sindsdien vergeten. Maar door het opduiken van een oud fotoalbum en onderzoek van boekhistoricus Eline Kortekaas herleeft deze geschiedenis. Waarvan ook verslag in de Spoor-documentaire Kereta Buku – de Boekentrein van Bas van Marten Minkema in samenwerking met Wilbert van der Heijden. Met medewerking van Mat Wijn en Gerard Walhof. Eindredactie: Laura Stek en Katinka Baehr. Eindmix: Alfred Koster.

Volgend jaar is het 100 jaar geleden dat Jo Van Gogh-Bonger stierf. Weinig mensen kennen haar naam, en dat terwijl zij heeft gezorgd voor de grote bekendheid van Vincent van Gogh.

Hoe kreeg Jo Bonger voor elkaar dat deze tot dan toe onbegrepen schilder uiteindelijk wereldfaam genoot. En waarom heeft ze zich haar hele leven ingezet om dit doel te bereiken?

“Een ongemeen stoere vrouw” is een documentaire van Stef Visjager van Radiomakers Desmet.

Zomer 2025 is de tentoonstelling “Kiezen voor Vincent “ te zien in Het van Gogh museum Amsterdam: een tentoonstelling over Theo, Jo en hun zoon: de Ingenieur

De dagboeken van Jo Bonger staan online, evenals alle brieven van Vincent:

https://vangoghletters.org/vg/by_period.html

https://bongerdiaries.org/introduction

De biografie over Jo Bonger van Hans Luijten heet: 'Alles voor Vincent'.

Kees woonde vanaf zijn tweede in een Zeeuws sanatorium vanwege bot-tuberculose. Bijna 5 jaar lag hij daar in een gipsbed en kon hij nauwelijks bewegen.

Kees is de oom van programmamaker Jacomien Kodde. Zij maakte de documentaire ‘Horizontaal Leven’ waarin ze met Kees teruggaat naar de plek waar als kind zo lang weinig anders mocht doen dan liggen.

Deze documentaire is gemaakt tijdens de Oorzaken Podcast Academy, met steun van het NPO-fonds en het Fonds Bijzondere Journalistieke Projecten.

Eindredactie van de Podcast Academy: Tjitske Mussche

Eindredactie OVT: Katinka Baehr

Muziek: Peter Akkerman

Eindmix: Tymen Bergman en Alfred Koster

In de laatste aflevering van deze serie over wederdoper Jan van Leiden horen we hoe hij het tot koning weet te schoppen én hoe hij aan zijn einde kwam.

In hoeverre kunnen we Jan van Leiden vergelijken met extremisten uit onze eigen tijd?

Deze serie is gemaakt door Max Boogaard, in samenwerking met OPERA2DAY en de Nederlandse Bachvereniging nav de opera ‘De Apocalyps’ over Jan van Leiden eerder dit jaar.

Dit is het bizarre, waargebeurde verhaal van wederdoper Jan van Leiden die het van kroegbaas to koning schopte.

In deze derde aflevering duiken we verder in het verhaal van Jan van Leiden en de wederdopers van Münster. De wederdopers grijpen de macht in de stad. Nu is het zaak om de stad zo snel mogelijk te zuiveren; iedereen wordt gedoopt. Jan Matthijs bereidt ondertussen een uitval op het leger van de bisschop voor. Want de eindtijd zal op Pasen 1534 aanbreken – of toch niet?

Deze podcastserie is gemaakt door Max Boogaard, in samenwerking met OPERA2DAY en de Nederlandse Bachvereniging nav de opera ‘De Apocalyps’ over Jan van Leiden eerder dit jaar.

Deze podcastserie vertelt de bizarre geschiedenis van Jan van Leiden, een kroegbaas die het in twee jaar tijd tot een koning weet te schoppen.

Deze podcast productie is oorspronkelijk gemaakt door Max Boogaard, in samenwerking met OPERA2DAY en de Nederlandse Bachvereniging naar aanleiding van de opera 'De Apocalyps' over Jan van Leiden eerder dit jaar.

"Jan van Leiden en het einde der tijden’ is het krankzinnige verhaal over de wederdoper die het van kroegbaas tot koning wist te schoppen. Programmamaker Max Boogaard maakte de serie voor Opera2Day en de Nederlandse Bachvereniging, naar aanleiding van de opera 'De Apocalyps' over Jan van Leiden eerder dit jaar.

Een erg mooie serie die we daarom graag herhaling in OVT.

'Poème Électronique' gaat over de ontstaansgeschiedenis van de elektronische muziek. Die geschiedenis gaat een stuk verder terug dan de meeste mensen weten. Ruim tien jaar voordat Otis Redding zong dat hij on the dock of the bay zat, werd er in het Eindhovense Natuurkundig Laboratorium al volledig elektronische muziek gecomponeerd en opgenomen. De luisteraar wordt in deze documentaire meegenomen naar de jaren '50 van de vorige eeuw, waarin componisten een nieuw hoofdstuk van de muziekgeschiedenis konden openen.

De nieuwe machines, die in eerste instantie niet eens waren ontworpen om muziek mee te maken, stelden gerenommeerde componisten in staat om op een helemaal nieuwe manier met geluid en toonopbouw aan de slag te gaan. Het mondde uit in een multimediaspektakel in het Philipspaviljoen op de Wereldtentoonstelling in Brussel in 1958: Het Poème Électronique.

Maker: Wisse Beets

Eindredactie: Katinka Baehr

Editing: Alfred Koster

De muziek die in de documentaire te horen is:

Edgard Varèse - Poème Électronique

Henk Badings - Kaïn En Abel

Kid Baltan - Song of the Second Moon

Richard Wagner - Ride of the Valkyries

Gottfried Michael Koenig - Klangfiguren II

Tom Dissevelt - Vibration

Pierre Schaeffer - Étude violette

Pierre Schaeffer - Études de bruits

Pierre Schaeffer - Étude aux objets

Beethoven - Cello Sonata No. 3 in A major

Karlheinz Stockhausen - Studie I

Kid Baltan - Song of the Second Moon

Tom Dissevelt - Syncopation

Joop De Knegt - Ik sta op wacht

Benjamin Britten - The Young Person's Guide to the Orchestra

Edgard Varèse - Deserts

Gottfried Michael Koenig - Klangfiguren II

Twee jaar geleden kwam de 22-jarige Iraanse Mahsa Amini om het leven door geweld van de Iraanse zedenpolitie. Het ketende een ongekend protest los, geleid door vrouwen. De wereld keek er met ontzag naar, maar ook met enige verbazing. Want dat Iran een historisch sterke vrouwenbeweging heeft is niet breed bekend. Daar willen twee Iraans-Nederlandse vrouwen verandering in brengen: hoogleraar sociologie aan de VU Halleh Gorashi en universitair docent Internationale Betrekkingen Donya Ahmadi. ‘Vrouw Leven Vrijheid: een Iraanse vrouwengeschiedenis’ is gemaakt door Laura Stek.

Het boek van Donya Ahmadi heet ‘A history of the iranian women’s rights movement’.