Kaçık Prens: Psikoloji ve Günlük Hayat Üzerine Söyleşiler

Bir işi iyi yapmak için en iyi tavsiyeyi o işin ustasının mı vereceğini düşünüyoruz? Peki ustalardan alınan tavsiye usta olmayanlardan alınan tavsiyeye göre performansı gerçekten artırıyor mu? Artırmıyorsa niye ısrarla ustalardan tavsiye istiyoruz?

GPT-4o’nun sahne almasıyla ortamlarda AI sohbetleri yeniden ısındı. Sosyal psikoloji araştırmalarında AI’ın yeni ve henüz çok basit uygulamalarını konuştuk. Sınırını göremediğimiz olasılıklar bizi bir gün AI sevgiliyle ilişki üzerine bölüm yapmaya götürür mü sorusuna ilişkin spekülasyonlarımızı kayda geçirdik.

Önünüzde iki iş teklifi var: Birinin ücreti yüksek fakat işi anlamlı bulmuyorsunuz, diğer işi anlamlı buluyorsunuz ama ücreti düşük. Hangisini seçersiniz? Haliniz vaktiniz yerindeyse seçiminiz ne olur? Tüm bunların Matrix’te Morpheus’u satan Cypher karakteriyle ne ilgisi var? Bütün soruların cevapları yeni bölümümüzde!

Her sene Mart ayında yaptığımız gibi önce olabildiğince cehaletimizle Oscar'ları yorumladık. Sonra dümeni biraz daha iyi bildiğimiz bir alana kırdık ve sosyal psikolojinin kendimizce beş büyük fikrini sıraladık.

Yardıma ihtiyacı olan biri var ve etrafta sadece siz varsınız. Yardım eder misiniz? Peki ya etrafta başkaları da varsa? Yardım etmeye yatkınlığınız halen aynı mı olur yoksa düşer mi? 

Onuncu yılımızın ilk bölümünde yeni yıl kararlarına farklı bir perspektiften bakalım dedik. Hiç yeni yıl kararı almasak karar alanlardan bir farkımız olur mu? Kararları aldık diyelim, büyük ihtimalle hepsinin gereğini yerine getiremeyeceğiz. O durumda ne yapmak lazım?

Yakın ilişkilerimizin esenliğimize etkisini bu podcastte çok konuştuk. Yakın olmadığımız tanıdıklar ya da hiç tanımadığımız insanlarla yaşadığımız günlük küçük etkileşimler de mutluluğumuzu artırıyor olabilir mi? Yeni bölümde, KONDA ile iş birliği yaptığımız Türkiye genelindeki bir araştırmamızın ışığında bu soruya yanıt aradık.

Yeni bölüme kendimizi ait hissettiğimiz grupların üyelerinin ahlaki ihlallerine neden sert tepki veriyoruz sorusuna cevap arayarak başladık. Laf lafı açıp nazımızın geçtiği yakınlarımıza neden sert davrandığımıza kadar geldi.

Bazı kültürlerin görece daha bireyci bazılarınınsa toplulukçu olmasının belirleyicilerinden biri o kültürlerin nasıl bir sosyal, fiziksel, ekonomik çevrede oluştuğu. Yeni bölümde kültürlerin oluşumunda tarihsel olarak baskın geçim kaynaklarının rolünü konuştuk. Atası buğday yetiştirenin mi pirinç yetiştirenin mi Starbucks’ta ortamın sahibiymiş gibi davranacağı sorusunu irdeledik!

Son haftalarda sosyal psikoloji ve davranışsal ekonomi alanları iki büyük araştırma yolsuzluğu ile çalkalanıyor. Ünlü bilim insanları Dan Ariely (Duke Üniversitesi) ve Francesca Gino’nun (Harvard Üniversitesi) araştırmalarında usulsüzlük olduğuna dair ciddi iddialar var. Dan Ariely’nin çalışmalarından bazılarına biz de 8 sene önceki bir bölümümüzde değinmiştik. Olayların iç yüzünü, neler yaşandığını, 8 sene önce bahsettiğimiz hangi çalışmaların artık hükümsüz olduğunu uzun uzun konuştuk. Magazini, gıybeti bol bir bölüm oldu.