دکتر سرگلزایی

Mohammadreza Sargolzaee (Persian: محمدرضا سرگلزایی, born 26 October 1970) is an Iranian psychiatrist, poet, author, and researcher in philosophy and mythology. He is known as the founder of the first government clinic for the treatment of alcohol addiction in Iran.

Mohammadreza Sargolzaee

محمدرضا سرگلزایی

Born

26 October 1970

Zabol, Sistan and Baluchestan province, Iran

Nationality

Iranian

Education

Psychiatrist

Alma mater

Zahedan University of Medical Sciences

Mashhad University of Medical Sciences

Occupation(s)

Physician, psychiatrist, poet, writer

Known for

Psychology and philosophy lectures on YouTube Establishment of the first government clinic for the treatment of alcohol dependence in Iran

Website

https://drsargolzaee.com/

Background

Mohammadreza Sargolzaee was born on 26 October 1970, in Zabol, Sistan and Baluchestan province, Iran. He spent his childhood in South Khorasan province (Birjand and Qaen) and his adolescence in Mashhad. In the fall of 1988, he entered Zahedan University of Medical Sciences and started working in medicine in 1995.

He entered a specialized course in psychiatry in 1997 and in 2000 he received his specialized board of psychiatry with the third rank in Iran and became a member of the Mashhad University of Medical Sciences, although in 2004 he left teaching at the university with the aim of public education and wider cultural activities. In 2014, at the invitation of the National Center for Addiction Studies of Iran (Tehran University of Medical Sciences), he set up the first government clinic for alcohol addiction treatment in Iran.

References

سوگیری شناختی

خطای هاله‌ای

اقتصاد رفتاری

سوگیری گذشته‌نگارانه

سوگیری‌های شناختی (به انگلیسی: Cognitive bias) یا خطاهای شناختی، خطاهایی هستند ذهنی که به صورتی نظام‌مند به گرایش، نگرش، وهم یا باوری غلط منجر می‌شوند و در تصمیم‌گیری، استدلال، ارزیابی، یادآوری، ادراک و شناخت افراد تاثیر می‌گذارند. سوگیری‌ شناختی یکی از مباحث مهم علوم شناختی است. علوم شناختی تعداد زیادی از این خطاهای ذهنی را شناسایی کرده و زوایای متفاوتی از شرایط ظهور و بروزشان را بررسی کرده است. فهرست انواع خطاهای شناختی بسیار طولانی است.

بخشی از دنبالهروان‌شناسی

• نمای کلیتاریخزیرشاخه‌ها

▾

شاخه‌های پایهٔ روان‌شناسی

▾

شاخه‌های کاربردی

▾

رویکردهای روان‌شناسی

• 
  
•  درگاه روان‌شناسی

نبو

سوگیری‌های شناختی مبتنی بر تمامی الگوها و الگوریتم‌های ابداعی است که از بدو تولد به جهت یادگیری، حل مسئله و تصمیم‌گیری در انسان به‌وجود می‌آید و باعث ایجاد انحراف از واقعیت می‌گردد که به موجب آن، نتیجه‌گیری‌هایی که در فرایند مرتبط با تصمیم‌گیری (به انگلیسی: Decision-Making) دارد ممکن است به شکلی غیرمنطقی صورت گیرند. اساس و تاریخچه سوگیری شناختی توسط جان فون نویمان و اسکار مورگنشترن برای اولین بار بیان کردند که افراد همیشه یک سری ترجیحات مشخص دارند و سعی می‌کنند در تصمیم‌گیری مسائل را ساده‌تر کنند و معمولاً از یک سری الگوها و الگوریتم‌های از پیش تعیین شده ابداعی بهره می‌جویند.

برخی از انواع سوگیری‌ها (فهرست سوگیری‌های شناختی)

• سوگیری تاییدی (Confirmation Bias)
• خطای بنیادی برچسب‌زدن (Fundamental attribution error)
• اثر قالب بندی (Framing effect)

ویژگی‌های عمده یک سوگیری شناختی

۱- همیشه در انحراف از واقعیت بروز پیدا می‌کند.

۲- به‌طور سازمان یافته در گروهی از افراد جامعه رخ می‌دهد و نه توسط فقط یک نفر

۳- اجتناب از آن بسیار دشوار است حتی اگر به افراد گفته شود!

۴- در این حالت مسیر تصمیم‌گیری کاملاً متمایز از مسیر درست پردازش اطلاعات در مغز است.

افراد، «واقعیت اجتماعی ذهنی» شان را از طریق مشاهده ورودی‌ها شکل می‌دهند که این مسئله مبتنی بر ادراک است. شکل‌گیری «واقعیت اجتماعی» یک فرد، رفتار وی در جامعه را دیکته می‌کند و نه ورودی‌های عینی او؛ بنابراین، سوگیری شناختی، در نهایت ممکن است به تحریف درک، قضاوت نادرست، تفسیر غیرمنطقی یا آنچه که به‌طور گسترده، بی‌خردی نامیده می‌شود، منجر شود.

جستارهای وابسته

• فهرست سوگیری‌های شناختی

منابع

1. بهمن شهری (۶ دی ۱۳۹۷). «چرا دانستن سوگیری‌های شناختی مهم است؟». بی‌بی‌سی فارسی. دریافت‌شده در ۶ دی ۱۳۹۷.
2. علیرضا امیدوند (۳۱ شهریور ۱۳۹۹). «مهم‌ترین خطاهای شناختی که روی تصمیمات شما تاثیر می‌گذارند». مجله موفقیت تارنوشت. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ ژانویه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۳۱ شهریور ۱۳۹۹.
3. John Von Neumann and Oskar Morgenster
4. M. L. Graber, S. Kissam, V. L. Payne, A. N. Meyer, A. Sorensen, N. Lenfestey, E. Tant, K. Henriksen, K. LaBresh, and H. Singh, “Cognitive interventions to reduce diagnostic error: a narrative review,” BMJ Quality & Safety, pp. bmjqs–2011, 2012.
5. B. Fischhoff, “Debiasing/kahneman, d. , slovic, p. and tversky, a,” in Judgment Under Uncertainty: Heuristics and Biases, D. Kahneman, P. Slovic, and A. Tversky, Eds. Cambridge University Press, 1982.
6. [1] R. F. Pohl, Cognitive illusions: Intriguing Phenomena in thinking, judgement and memory. Psychology Press, 2016.

• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Cognitive bias». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲ ژوئن ۲۰۱۵.

▴

نبو

سوگیری‌ها

سوگیری‌های شناختی

• سوگیری رضایتلنگر انداختنتوجهسوگیری اسنادیسوگیری اعتقادیحمایت از انتخابتأییدیسوگیری هم‌نهشتیخطای بنیادی برچسب‌زدنخطای هاله‌ایپس‌نگریسوگیری اسنادی خصومت‌آمیزسوگیری حافظه‌ایخوشبینینتیجه‌نگریسوگیری واکنشیسوگیری خودخدمتیدگرگون گریزی (وضع موجود)سوگیری بقاقطبی شدن گروهانتظار مشاهده‌گر
• سوگیری‌های آماریبرآوردگرسوگیری اطلاعاتسوگری زمان انتظارمتغیرهای حذف‌شدهسوگیری نمونه‌برداریسوگیری انتخابیسوگیری خودگزینیسوگیری جامعه‌پسندیسوگیری طیفیخطای سیستماتیکسوگیری سیستمی
• سایر سوگیری‌هاسوگیری دانشگاهیسوگیری فوتونرسانه‌ایسوگیری فاقد چکیدهٔ موجودسوگیری نشریسوگیری گزارشیذهن بازخشک‌اندیشیاشتباهاتی صورت گرفتهپیش‌گویی خودمحقق‌کننده (اثرِ هانسِ باهوش، پلاسیبو، پندار آرزومندانه)تفکر نقادانهناهماهنگی شناختیتوسل به اکثریتسانسور
• کاهش سوگیریکاهش سوگیری شناختیDebiasingHeuristics in judgment and decision-making

فهرست‌ها: اصلی • سوگیری حافظه

▾

نبو

جهان‌بینی

Enjoying Wikiwand?

Wikiwand is a leading donor to the Wikimedia Foundation, we pledge to give a portion of our income to help Wikipedia thrive. By using Wikiwand, for FREE, you directly contribute to keep Wikipedia alive.

Donate now

30% goes to Wikimedia!

Not right now, thanks

Related Articles

• 
  
• 
  
• خطای هاله‌ای
• در روانشناسی و علوم شناختی خطای هاله‌ای به تمایلی گفته می‌شود که در آن یک فرد، شرکت، نشان تجاری یا محصول، به دلیل مثبت بودن در یک زمینه، در سایر زمینه‌ها نیز مثبت تلقی می‌شود. اثر هاله‌ای نام مفهومی‌ست که به موجب آن سنجشگر تمایل به تأثیرپذیری بر اساس قضاوتهای قبلی مبتنی بر شخصیت یا کارایی داشته‌باشد. این خطا، نوعی سوگیری شناختی‌ست و می‌تواند فرد را...
• Read article
• 
  

• اقتصاد رفتاری
• اقتصاد رفتاری و فاینانس رفتاری رشته‌ای است که با روش علمی در فضای روان‌شناسی شناختی، فاکتورهای مربوط به احساسات و اجتماع را در تحلیل و فهم بازارها و عوامل اقتصادی به کار می‌گیرد. از آنجا که واحد تحلیل در این دو علم، فرد و رفتار او می‌باشد تعامل بین علم اقتصاد و روان‌شناسی می‌تواند برای نظریه‌پردازی اقتصادی مورد استفاده اقتصاددانان قرار گیرد در طی س...
• Read article
• 
  

• سوگیری گذشته‌نگارانه
• گرایشِ ناآگاهانهٔ فرد به باخبرشدن و استفاده از داده‌های هر رویداد پس از رخ دادنِ آن رویداد را اصطلاحاً سوگیری پس‌نگر می‌گویند.
• Read article
• 
  

• ناهماهنگی شناختی
• ناهماهنگی شناختی تضاد بین باورها و نگرش‌های متفاوت در ذهن یک شخص است. یا تضاد و ناسازگاری بین باور شخص و آنچه واقعیت دارد. معمولاً ذهن برای برطرف کردن چنین تضادهایی و احساس ناخوشاینده برآمده از آنها دچار خطاهای ادراکی می‌شود.
• Read article
• 
  

• سوگیری
• گرایستگی یا سوگیری یا سوگرایی، تمایل به جانبداری از یک نظریه یا قضیه بدون بررسیِ درستی یا نادرستی آن است و با خودداری و امتناع از در نظر گرفتن دیدگاه‌های جایگزین منطقی همراه است. سوگیری غالباً به‌طور ناآگاهانه در داوری شخص اثر می‌گذارد و غالباً به سوءتفاهم و تعارض می‌انجامد. افراد می‌توانند در دفاع یا در برابر یک فرد، قومیّت، ملّت، مذهب، طبقهٔ اجتم...
• Read article
• 
  

• سوگیری تأییدی
• سوگیری تأییدی گرایش به جستجو در اطلاعات یا تعبیر کردن آن به نحوی است که باورها یا فرضیه‌های خودِ شخص را تأیید کند. سوگیری تأییدی یکی از انواع سوگیری شناختی محسوب می‌شود و از جمله خطاهایی است که به شکل سیستماتیک، در استدلال‌ورزی استقرایی مشاهده می‌شود. سوگیری تأییدی را نخستین بار پیتر واسن (۱۹۲۴–۲۰۰۳)، روانشناس برجسته دانشگاه کالج لندن استفاده کرد. ...
• Read article
• 
  

• مغالطه عطف منطقی
• مغالطهٔ عطف منطقی یا مغالطه تلفیق احتمالات که یک مغالطه صوری است و زمانی اتفاق می‌افتد که شرایط خاصی محتمل‌تر از یک وضعیت کلی فرض می‌شود. بر اساس کتاب تفکر سریع و کند نوشته دانیل کانمن این مغالطه زمانی روی میدهد که: شخصی درصد وقوع دو رویداد احتمالی را باهم و همزمان از هر کدام از دو احتمال به تنهایی بیشتر بداند. در واقع ترکیب یا همزمانی یا تلفیق دو ...
• Read article
• 
  

• سوگیری حمایت از انتخاب
• سوگیری حمایت از انتخاب ، یکی از جهت‌گیری‌های شناختی مغز انسان است. در این جهت‌گیری شناختی، شخص تصمیم‌گیرنده فقط به صرف این که آن تصمیم را گرفته، بر آن پافشاری و تأکید می‌کند. از دیدگاه شخص ما، تصویری که ما از تصمیمات خود در ذهن خود داریم گاهی به اندازهٔ خود آن تصمیم پراهمیت است، به خصوص در مشخص کردن این که این تصمیم تا چه اندازه احساس پشیمانی یا رض...
• Read article
• 
  

• سوگیری خودکارسازی
• سوگیری خودکارسازی به تمایل بیش از اندازهٔ افراد به واگذاری تصمیمات خود به سامانه‌های خودکار گفته می‌شود. این نوع سوگیری می‌تواند به بی‌دقتی در نظارت و تصمیم‌گیری منجر شود.
• Read article
• 
  

• ادراک زمان
• ادراک زمان یک زمینهٔ مطالعاتی در روانشناسی، زبان‌شناسی شناختی و علوم اعصاب است. ادراک زمان به تجربه ذهنی از زندگی اشاره دارد: زمان. زمان برای هر شخصی به شکل فاصلهٔ بین وقایع یا طول یک اتفاق خاص مفهوم پیدا می‌کند. فاصله زمانی بین دو اتفاق پی در پی در مغز انسان با یک طول مشخص فهم می‌شود. ادراک افراد مختلف از یک زمان ثابت می‌تواند متفاوت باشد. فهم شخص...
• Read article
• 
  

• فهرست سوگیری‌های شناختی
• سوگیری‌های شناختی، انحرافات و اشتباهات ذهن در هنگام قضاوتِ درست هستند. این سوگیری‌ها یا «اشتباهات ادراکی» اغلب در روان‌شناسی و اقتصاد رفتاری بررسی می‌شوند. به بیانی دیگر می‌توان گفت که هر گونه اشکال و اشتباه در تصمیم‌گیری، ارزیابی اطلاعات و به خاطر آوری که به شکل الگوی فکری درآمده باشد را «سوگیری شناختی» یا «اشتباه ادراکی» می‌گویند.
• Read article
• 
  

• کاهش سوگیری شناختی
• کاهش سوگیری شناختی پیشگیری و کاهش اثرات منفی تأثیر ناخودآگاه و خودکار سوگیری های شناختی، در قضاوت انسان و تصمیم‌گیری اوست، که به‌طور پایایی خطاهای استدلالی تولید می‌کنند.
• Read article
• 
  

• تفکر، سریع و آهسته
• تفکر، سریع و آهسته کتابی است که در سال ۲۰۱۱ توسط دانیل کانمن، برنده جایزه نوبل در اقتصاد منتشر شد. این کتاب خلاصه‌ای از تحقیقاتش در چندین دهه است. او اغلب پژوهش‌هایش را با همکاری آموس تورسکی انجام می‌داد. این کتاب سه مرحله زندگی پژوهشی او را شامل می‌شود: اولین اقدامات او در تحقیق دربارهٔ سوگیری شناختی، کار پژوهشی او در ارائه نظریه چشم انداز و پژوهش...
• Read article
• 
  

مدل ذهنی

• مدل ذهنی ، توصیف فرایند تفکر فردی دربارهٔ چگونگی کار در دنیای واقعی است. مدل ذهنی نمایشی از جهان پیرامون، روابط بین بخشهای مختلف آن و درک مستقیم یک فرد در مورد اقدامات خود و نتایج آن می‌باشد. مدل‌های ذهنی می‌توانند رفتار را شکل دهند و رهیافتی را برای حل مشکلات و انجام وظایف ایجاد کنند.
• Read article
• 
  

نتیجه‌نگری

• نتیجه‌نگری یا سوگیری نتیجه‌نگر نوعی سوگیری شناختی است که ذهن وقتی برای تصمیم‌گیری به قضاوت می‌نشیند به جای آنکه کل فرایند تصمیم‌گیری و کیفیتش را مد نظر قرار دهد فقط به نتایج تصمیم اهمیت می‌دهد. به عبارت دیگر ارزیابی درستی یک تصمیم صرفاً براساس نتیجهٔ نهایی آن و نه بر اساس دلایل و فرآیندهای تصمیم‌گیری. به نوعی در ضمیر ناخودآگاه همه ما هست که اگر تصم...
• Read article
• 
  

الدار شفیر

• الدر شفیر دانشمند علوم رفتاری آمریکایی است و نویسنده کمیابی: چرا بسیار کم داشتن این‌قدر مهم است است. وی استاد علوم رفتاری و سیاست‌های عمومی است از سال ۱۹۸۷ و استاد روان‌شناسی و روابط عمومی دانشکده روان‌شناسی دانشگاه پرینستون و دانشکده روابط عمومی و بین‌المللی وودرو ویلسون است. وی عضو دانشکده در انستیتوی علوم اجتماعی کمی در دانشگاه هاروارد است. او ب...
• Read article
• 
  

• واقع‌گرایی خام (روان‌شناسی)
• در روان‌شناسی اجتماعی، واقع‌گرایی خام، به معنی گرایش بشر به این باور است که ما جهان پیرامون خود را به صورت عینی می‌بینیم و مخالفان ما، بی اطلاع، بی‌خرد یا سوگیر هستند.
• Read article
• 
  

ادراک گزینشی

• ادراک گزینشی ، تمایلی برای فراموشی سریع و توجه نکردن به انگیزه‌های است که باعث ناراحتی احساسی می‌شود و در تناقض با باورهای قبلی ما قرار دارد؛ مثلاً به دلیل وجود جانب‌گرایی درون-گروهی در صنف، ممکن است معلمی یک شاگرد محبوب داشته باشد. معلم عملکرد ضعیف شاگرد محبوب خود را نادیده می‌گیرد. در حالی‌که ممکن است به پیشرفت شاگردی که برای او کمترین محبوبیت دا...
• Read article
• 
  

• نظریه افشاء گزینشی
• نظریه افشاء گزینشی ، نظریه‌ای در روان‌شناسی است که اغلب در پژوهش‌های رسانه‌ای و ارتباطی به‌کار می‌رود، از نظر تاریخی این نظریه می‌گوید: افراد تمایل دارند به اطلاعاتی توجه نمایند که نگرش‌های پیشین آن‌ها را تقویت کرده و از اطلاعاتی که در تناقض با نگرش‌های پیشین آن‌ها قرار دارد، خودداری می‌نمایند. افشاء گزینشی در متون مختلف، طی سال‌ها با اصطلاحاتی چون...
• Read article
• 
  

• سوگیری شناختی در جانوران
• سوگیری شناختی در جانوران ، الگویی از انحراف در قضاوت است که به موجب آن استنباط دربارهٔ دیگر جانوران و موقعیت‌ها ممکن است تحت تأثیر اطلاعات نامربوط یا حالت‌های احساسی قرار گیرد. گاهی گفته می‌شود که جانوران "واقعیت اجتماعی ذهنی" خود را از درک خود از ورودی ایجاد می‌کنند.