ការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់អាណត្តិទី៥ បានបញ្ចប់ទៅហើយ នៅឡើយការប្រកាសលទ្ធផលផ្លូវការ ដែលនឹងគ្រោងធ្វើឡើងនៅថ្ងៃទី២៦ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២២ខាងមុខ។ ទោះជាមិនទាន់ប្រកាសលទ្ធផលផ្លូវការក៏ដោយ ក៏លទ្ធផលបណ្តោះអាសន្នបានបង្ហាញថា គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលកាន់អំណាចបានឈ្នះការបោះឆ្នោតនេះ ហើយគណបក្សប្រឆាំងសំខាន់ជាងគេគឺគណបក្សភ្លើងទៀន បានឈ្នះបន្ទាប់ ខណៈគណបក្ស១៥ផ្សេងទៀត បានសម្លេងតិចតួច បូកបញ្ចូលគ្នាមានគម្លាតដាច់ឆ្ងាយពីគណបក្សធំៗទាំងពីរខាងលើ។ 

តាមលទ្ធផលបណ្តោះអាសន្ន គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាទទួលបានសម្លេងគាំទ្រចំនួនជាង ៥,៣លានសម្លេង ហើយគណបក្សភ្លើងទៀនទទួលបានសម្លេងគាំទ្រចំនួនជាង ១,៦លានសម្លេង និងត្រូវគេប៉ាន់ស្មានទៅថាបានប្រមាណជាជាង ២ពាន់អាសនៈក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ ក្នុងនោះក៏បានឈ្នះ ៤អាសនៈមេឃុំផងដែរ។ ក្រៅពីនេះ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាយកស្ទើរតែទាំងអស់ក្នុងចំណោមអាសនៈឃុំ សង្កាត់សរុបចំនួន ១៦៥២ និងបានបែងចែកតិចតួចទៅគណបក្សក្រៅរដ្ឋាភិបាលចំនួន៧ផ្សេងទៀត។

លទ្ធផលឆ្នោតក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់អាណត្តិទី៥នេះ រួមនឹងអំណះអំណាងផ្សេងៗ ធ្វើឲ្យមានការទាញសមត្ថកម្មថា លទ្ធផលឆ្នោតពេលនេះ អាចឆ្លុះបញ្ចាំងខ្លះទៅនឹងការបោះឆ្នោតសំខាន់នៅឆ្នាំ២០២៣ គឺការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រនីតិកាលទី៧។

កាលពីឆ្នាំ ២០១៨ ការបោះឆ្នោតសកលនៅកម្ពុជាមិនមានការចូលរួមពីគណបក្សប្រឆាំងគីឡូធ្ងន់ទេ ដោយហេតុថាគណបក្សសង្គ្រោះជាតិត្រូវបានតុលាការកំពូលរំលាយបន្ទាប់ពីមានការចោទប្រកាន់រឿងនយោបាយដ៏ស្រួចស្រាល់។ ហេតុដូច្នេះ អាសនៈរដ្ឋសភាទាំង១២៥ នៅឆ្នាំ២០១៨ ត្រូវបានទៅលើគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាទាំងអស់។

វិលមកពិនិត្យមើលលទ្ធផលការបោះឆ្នោតក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់អាណត្តិទី៥នេះវិញ គណបក្សប្រឆាំងថ្មីគឺគណបក្សភ្លើងទៀន ត្រូវគេមើលឃើញថានឹងអាចដើរតួនាទីសំខាន់ជាគណបក្សប្រឆាំងគីឡូធ្ងន់អាចចូលប្រកួតជាមួយគណបក្សកាន់អំណាចនៅឆ្នាំ ២០២៣បាន។ គណបក្សភ្លើងទៀន ត្រូវគេរំពឹងថានឹងអាចស្រូបទាញអាសនៈពីគណបក្សប្រជាជនបានវិញនៅក្នុងកំរិតមួយ បើទោះណាពេលនេះ សម្លេងប្រឆាំងតំណាងឲ្យ២០% នៅក្នុងការបោះឆ្នោតឃុំសង្កាត់ក៏ដោយ។  

បើនិយាយពីសម្លេងប្រឆាំងវិញកាលពីការបោះឆ្នោតក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់ឆ្នាំ២០១៧ អតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិទទួលបានប្រមាណជិត ៣,១លានសម្លេង ស្មើនឹង ៤៣,៨៣% ខណៈគណបក្សប្រជាជនទទួលបាន ៣,៥លានសម្លេង ស្មើនឹង ៥០,៧៦%។ ក៏ប៉ុន្តែលទ្ធផលប្រកៀកប្រកិតគ្នានេះ គឺអាស្រ័យដោយកាលណោះគណបក្សប្រឆាំងមានការរួបរួមគ្នាភ្លើងទៀន និងសិទ្ធិមនុស្ស។ ដូច្នេះការស្រោចស្រង់សម្លេងប្រឆាំងឲ្យត្រលប់មកដូចដើមវិញ និងអាចលើសពីនេះ នៅក្នុងការបោះឆ្នោតសកលនៅឆ្នាំក្រោយយ៉ាងណានោះ គឺវាអាចអាស្រ័យទៅលើកត្តាមួយចំនួន។

កត្តាទាំងនោះរួមមាន ការរួបរួមគ្នាឡើងវិញពីអ្នកប្រជាធិបតេយ្យ និងការជម្រុញឲ្យពលរដ្ឋដែលបានខកខានការបោះឆ្នោតក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់ឆ្នាំ២០២២នេះ ត្រលប់ទៅបោះឆ្នោតឲ្យបានភាគរយខ្ពស់។ ការរៀបចំខ្លួនឲ្យបានល្អ និងគ្រប់លក្ខណៈចូលរួមរបស់ក្រុមប្រឆាំងចាប់តាំងពីដំណើរការចុះឈ្មោះ រហូតដល់ការផ្ទៀងផ្ទាត់ឈ្មោះអ្នកមានសិទ្ធិបោះឆ្នោតនៅក្នុងបញ្ជីបោះឆ្នោត និងការចែកប័ណ្ណព័ត៌មានអ្នកបោះឆ្នោតជាដើម។ ការពន្យល់ផ្សព្វផ្សាយដល់ពលរដ្ឋបន្ថែមទៀតអំពីសារៈសំខាន់នៃការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រ។ ដោះស្រាយភាពមន្ទិលជាមួយគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត(គ.ជ.ប) ដែលតែងតែមានការចម្រូងចម្រាសជាមួយបក្សប្រឆាំងឲ្យជ្រះស្រឡះ។ ក៏ប៉ុន្តែបក្សប្រឆាំងអាចនឹងមានការលំបាកខ្លះ ប្រសិនបើមេដឹកនាំសំខាន់ៗ ដែលជាតួអង្គនយោបាយលេចធ្លោ នៅតែជាប់ទោស និងរងបណ្តឹង ជាហេតុធ្វើឲ្យក្រុមប្រឆាំងប្រៀបបាននឹងពស់ដាច់ក្បាល។ ចំណុចមួយទៀត ដែលសំខាន់នោះ គឺ ការចរចានយោបាយទឹកចុងក្រោយមួយ ដោយមានការឃ្លាំមើលពីអន្តរជាតិឲ្យមេដឹកនាំសំខាន់ៗបក្សប្រឆាំងអាចវិលមកធ្វើនយោបាយឡើងវិញ នោះជាអ្វីដែលមានការំពឹងថាសម្លេងប្រឆាំងនឹងវិលមករកសភាពដើមវិញ។

ជាមួយគ្នានេះ គណបក្សប្រជាជនដែលគ្រោងនឹងបើកកិច្ចប្រជុំគណៈកម្មាធិការកណ្តាលរបស់ខ្លួននៅថ្ងៃទី១៦ និង១៧ ខែកក្កដាខាងមុខ ក៏នឹងកំណត់យកយុទ្ធសាស្ត្រដ៏មានប្រសិទ្ធភាព ដើម្បីយកឈ្នះលើគូប្រកួតជាថ្មីដែរ តាមរយៈលទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ អាណត្តិទី៥នេះ។ ថ្វីត្បិតតែលទ្ធផលរបស់គណបក្សកាន់អំណាចពេលនេះ មានភាពវិជ្ជមានច្រើន ក៏ប៉ុន្តែនៅមិនទាន់អាចកំណត់បានជាក់លាក់ និងបាត់បង់ការព្រួយបារម្ភទាំងស្រុងនោះទេ ប្រសិនបើគណបក្សចាស់វស្សាមួយនេះនៅមានចំណុចខ្សោយច្រើននៅតាមមូលដ្ឋាន។

គណបក្សកាន់អំណាចនឹងមិនអាចរក្សាសម្លេងរបស់ខ្លួនបានណែន និងគង់វង្សទេ ប្រសិនបើចំណុចខ្សោយមួយចំនួនមិនត្រូវបានកែប្រែ។ នោះគឺឥរិយាបទមិនល្អរបស់អាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន។ អាជ្ញាធរមូលដ្ឋានដែលជាកូតាគណបក្សកាន់អំណាច មិនទាំងអស់ទេ នៅតែរងការរិះគន់ដដែល ចំពោះបញ្ហាសំខាន់ៗមួយចំនួន ដូចជាការផ្តល់សេវាសាធារណៈមិនបានល្អ អំពើពុករលួយ បញ្ហាគ្រឿងញៀន និងមូលដ្ឋានខ្លះទុកឲ្យហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធផ្លូវថ្នល់ស្ថិតនៅរខេករខាក ស្ទះលូ លិចលង់ទឹកសំអុយនៅរដូវវស្សាជាដើម។

លើសពីនេះទៅទៀត មន្ត្រីរាជការដែលមានបុណ្យស័ក្តិ និងធនធានមួយចំនួនបង្ហាញចរិកមើលងាយមើលថោកពលរដ្ឋក្រីក្រនៅមូលដ្ឋាន បក្សពួកនិយម និងបង្ហាញពីនីទណ្ឌភាពជាសាធារណៈនៅពេលមានបញ្ហាជាមួយប្រជាពលរដ្ឋសាមញ្ញ ឬពលរដ្ឋក្រីក្រ ដែលទង្វើទាំងអស់នេះ គឺជាគោលដៅសំអប់របស់មហាជនទូទៅ ហើយដែលមានបង្ហាញតៗគ្នាលើបណ្តាញសង្គមផងដែរ។ មានចំណុចអយុត្តិធម៌ជាច្រើនទៀត ដែលជាទង្វើរបស់មន្ត្រីថ្នាក់ក្រោម និងថ្នាក់កណ្តាល ហើយថ្នាក់លើមិនបានដឹង ឬក៏ខ្លះបានដឹងដែរ តែស៊ុំគ្រលំការពារគ្នា។ ដូច្នេះបើគណបក្សកាន់អំណាចអាចចាត់វិធានការកាត់បន្ថយឥរិយាបទទាំងអស់នេះឲ្យបានជាអតិបរមា នោះទើបអាចរក្សាបានការគាំទ្រដ៏ស្ថិតស្ថេរមួយ និងប្រាកដថាលទ្ធផលដែលគណបក្សប្រជាជនទទួលបានអំឡុងពេលនៃការបោះឆ្នោតក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់ពេលនេះ បានឆ្លុះបញ្ចាំងពីជ័យជម្នះរបស់ខ្លួននៅឆ្នាំ ២០២៣៕