By RFI ខេមរភាសា / Khmer
The podcast currently has 44 episodes available.
ប្រើសេរីភាពផ្ទាល់ខ្លួន ហិចហើរ ដើរ ជក់ ឈរ អង្គុយ តម្រូវឱ្យគោរពសិទ្ធអ្នកដទៃផង។ ជក់បារី ជាទង្វើដ៏ចង្រៃមួយ ដែលប៉ះពាល់ដល់សិទ្ធអ្នកនៅជិតខាងខ្លួន។ ព្រឹត្តបត្រ ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី២៩ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២០ ឆាយ ហុកផេង ធ្វើអធិប្បាយក្រោមប្រធានបទ «ហាមជក់បារី»។
នៅសម័យមុន របប ប៉ុល ពត ខ្មែរយើងទាំងចាស់ទាំងក្មេង គ្មានទម្លាប់ចូលតៀមកាហ្វេព្រឹកថ្ងៃល្ងាច ហើយក៏គ្មានតៀមកាហ្វេណាក្រៅពីភោជនីយដ្ឋានធំៗ ដូចជា La paillotte ឬ Pacific។ ជាពិសេស កាលខ្ញុំទៅដល់ស្រុកបារាំងចុងឆ្នាំ១៩៧៤ ខ្ញុំសង្កេតឃើញមានទម្លាប់មួយ គឺនិស្សិតបារាំង គេប្រមូលផ្តុំគ្នាក្នុងតៀមកាហ្វេ ក្រោយពេលបាយថ្ងៃត្រង់ ថែមទាំងជក់បារី បង្ហុយផ្សែងខ្មួរខ្មាញ់ ដូចមានចុះអ័ព្ទទាំងថ្ងៃ។ ខ្ញុំមិនប្រកាន់យកទម្លាប់នេះទេ ពីព្រោះមិនចង់ស្រូបយកផ្សែងបារី ដែលអ្នកជក់បង្ខំឱ្យយើងដកដង្ហើមតាមមាត់បង្ហុយស្អុយផ្សែងរបស់គេយ៉ាងព្រហើន។ ខ្ញុំប្រកាន់យកឥរិយាបថនេះ រហូតដល់មានច្បាប់ហាមឃាត់កុំឱ្យជក់បារី លើកលែងតែនៅកន្លែងដែលរៀបចំសម្រាប់អ្នកជក់។
En effet, la Convention cadre de l'Organisation mondiale de la santé pour la lutte anti-tabac du 21 mai 2003 ratifiée par décret du 22 mars 2005 invite toutes les autorités publiques à lutter contre le tabagisme passif. La France a dès lors introduit dans le code de la santé publique l'article L.3511-7. Pour compléter, une circulaire du 17 septembre 2008 précise que des espaces extérieurs pouvant recevoir les fumeurs sont "les terrasses totalement découvertes quand bien même, elles seraient closes sur leurs côtés" et "les terrasses couvertes mais dont le côté principal serait également ouvert".
ផ្ទុយទៅវិញ លានឬលំហជាប់នឹងតៀមកាហ្វេមួយនោះនៅស្រុកបារាំង ម្ចាស់ហាងទុកចន្លោះតែ៥០cm វាស់ពីដំបូលដល់ជញ្ជាំងខាងលើ ទុកឱ្យផ្សែងបារីចេញតាមនោះ។ ពិតមែនហើយ ជញ្ជាំងទាំង៣ជ្រុងផ្សេងទៀត បិតហ៊ុំជិតលំហឬលាន Terrasse នៃភោជនីយដ្ឋាននោះ។ សមាគមឈ្មោះថា «សិទ្ធអ្នកមិនជក់បារី» បានដាក់ពាក្យប្តឹងភោជនីយដ្ឋានដែលមានឈ្មោះថា Indiana Café នៅតាមដងវិថី Montmatre ក្រុងប៉ារីស ដោយយកទឡ្ហីករណ៍ថាមិនគោរពច្បាប់ ព្រមទាំងបទបញ្ជា គឺ règlement R. 3512 – 2, 2è នៃក្រមសុខាភិបាលសាធារណៈ។ បទល្មើសនេះជាបទលហុ ដែលត្រូវបង់ពិន័យតែប្រាក់កាសប៉ុណ្ណោះ។ អ្នកមិនជក់បារីចាញ់ក្តីទាំងពីរដងនៅមុខសាលាដំបូងផងនិងសាលាឧទ្ធរណ៍ផងទៀត ហើយប្តឹងឡើងដល់តុលាការកំពូល។
L'article L.3511-7 du code de la santé publique prescrit, quant à lui, qu'il "est interdit de fumer dans les lieux affectés à un usage collectif, notamment scolaire, et dans les moyens de transport collectif, sauf dans les emplacements expressément réservés aux fumeurs."
ក្រៅពីនេះ សមាគម«សិទ្ធអ្នកមិនជក់បារី» សំអាងលើអង្គច្បាប់មួយទៀត គឺសារាចរថ្ងៃទី១៧ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០០៨ ដែលឱ្យនិយមន័យថា អ្វីទៅជាលំហ ឬ Terrasse នោះ។ សាលដីកាសាលាឧទ្ធរណ៍សំអាងទៅលើចន្លោះ៥០cm ថាគ្រប់គ្រាន់ឱ្យផ្សែងបារីហុយចេញបាន ទើបវិនិច្ឆ័យសេចក្តីឱ្យសមាគមចាញ់។ សាលដីកានេះគ្មានអង្គច្បាប់ជាសំអាងទេ ដ្បិតអីសារាចរមានតម្លៃត្រឹមតែជាការណែនាំរបស់ក្រសួងប៉ុណ្ណោះ គឺថា មិនមែនជាច្បាប់ ជាបទបញ្ជាអ្វីទាំងអស់។ តុលាការកំពូល គប្បីឈរលើកំហុសផ្លូវច្បាប់នៃសាលាឧទ្ធរណ៍នេះ ដើម្បីទាត់ចោលសាលដីកា។ ផ្ទុយទៅវិញ តុលាការកំពូលខ្លួនឯងនេះ ក៏សំអាងលើអនុសញ្ញាគំរូនៃអង្គការសុខភាពអន្តរជាតិ ថ្ងៃទី២១ ខែឧសភា ឆ្នាំ ២០០៤ និងច្បាប់ក្នុងក្រមសុខាភិបាលជាតិ ដែលសុទ្ធសឹងជាឧបករណ៍ប្រហោងធ្លុង មានត្រឹមតែអំណះអំណាងនូវគោលការណ៍ដោយគ្មានឃើញមាត្រាណាមួយចែងឱ្យច្បាស់ថា អ្វីទៅ លានលំហ ឬ Terrasse នោះ។ ម្តងនេះ សមាគម«សិទ្ធអ្នកមិនជក់បារី» បានឈ្នះក្តី ប៉ុន្តែសាលដីកាតុលាការកំពូលឈរលើខ្យល់ដូចគ្នានឹងសាលាឧទ្ធរណ៍ដែរ ប៉ុន្តែអ្វីដែលធ្ងន់ជាងនេះ គឺតុលាការតាំងខ្លួនជាអ្នកដាក់បទបញ្ជាស្តីអំពីលានលំហនេះតែម្តង។
En l'espèce, la Cour de cassation aurait dû casser celui de la Cour d'appel pour défaut de motif outre une contradiction de motif au lieu de donner une définition technique de la terrasse ouverte d'un café s'érigeant ainsi en juge régulateur qui dicte les mesures règlementaires que voici: "la terrasse d'un établissement accueillant du public ne constitue pas un lieu fermé et couvert où s'impose l'interdiction totale de fumer, dès lors que close des trois côtés, elle n'a ni toit ni auvent, ou bien si, disposant d'un toit ou auvent, elle est intégralement ouverte en façade frontale."
នៅក្នុងព្រឹត្តបត្រមុន ខ្ញុំបានលើកយកករណីតុលាការសិទ្ធមនុស្សអឺរ៉ុប ដែលចេញបទបញ្ជាឱ្យប្រទេសនៃសហភាពអឺរ៉ុប មកធ្វើអត្ថាធិប្បាយ។ ថ្ងៃនេះ គឺតុលាការកំពូលបារាំងដែលចេញសាលដីកាស៊ីជម្រៅមួយបែបទៀត គឺតាំងខ្លួនជាក្រសួងឬជាអំណាចនីតិប្រតិបត្តិ ដើម្បីឱ្យនិយមន័យថាអ្វីទៅលានលំហតៀមកាហ្វេ ដោយចម្លងយកត្រង់ៗតែម្តងនូវសារាចរក្រសួងសុខាភិបាល ថ្ងៃទី១៧ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០០៨ ដាក់ចូលសាលដីការបស់ខ្លួន ថ្ងៃទី១៣ ខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០១៣។
មុននឹងបញ្ចប់ ខ្ញុំសូមបន្ថែមថា អាជីពជាចៅក្រម មិនអនុញ្ញាតឱ្យចេញសាលក្រមគំរូ ឬ ផ្តន្ទាទោសជាគំរូ ឬក៏ បញ្ចេញមតិជានិន្នាការលើបញ្ហាសង្គមណាមួយ ជាដាច់ខាត។ ទោះបីក្នុងករណីព្រឹត្តបត្រថ្ងៃនេះ ចៅក្រមជាអ្នកជក់បារី ឬមិនចូលចិត្តហិតផ្សែងបារីក៏ដោយ។
Cependant, il convient de souligner que les jugements et les arrêts qui s'égarent dans le "monde de l'exécutif" sont rares...
បើគេប្រើពាក្យគន្លាស់ពី ចៅក្រម គឺ ចំក្រៅ។ ប៉ុន្តែ ចៅក្រម ជាអ្នកដែលវិនិច្ឆ័យសេចក្តីឱ្យចំកណ្តាលអង្គហេតុ និងអង្គច្បាប់ ទើបសាលក្រមក្លាយទៅជា«ទ្រនំ»នៃច្បាប់បាន។ ព្រឹត្តបត្រ ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ទី១៥ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២០ ឆាយ ហុកផេង អធិប្បាយអំពី «សាលក្រមស៊ីជម្រៅ »។
ពាក្យចាស់លោកថា «ចាស់អាងស្លាប់ ពាលអាងកាប់ ក្មេងអាងយំ»។ ឥឡូវ យើងបង្កើតពាក្យថ្មីមួយ ដែលអាចក្លាយជាពាក្យចាសទៅថ្ងៃមុខ គឺពាក្យថា «ស្មាក្តីចាញ់ច្រាប សាលក្រមបង្គាប់ ស៊ីជ្រៅបង្គួរ»។ ពាក្យថ្មីសន្លាង មិនទាន់ស្លោកនៅឡើយនេះ វាចាក់ចំសរសៃបេះដូងនៃច្បាប់ ដែលខ្លាចរអាក្រែង សាលក្រម វាធំជាងក្រឹត្យ ជាងច្បាប់។ តាមការពិត តុលាការត្រូវនៅដោយឡែក កុំបែកគំនិត យកសាលក្រមធ្វើជាក្រឹត្យ ដែលបារាំងហៅថា gouvernement des juges។ រឿងបែបនេះ កើតមានឡើងតាមរយៈ សាលដីកាមួយចំនួន នៃតុលាការសិទ្ធមនុស្សអឺរ៉ុប ជាពិសេសសាលដីកា ចុះថ្ងៃទី៨ ខែមករា ឆ្នាំ២០១៣។ តុលាការដាក់ទោសប្រទេសអ៊ីតាលី ដែលមិនគោរពសិទ្ធមនុស្ស ផ្ញុកអ្នកទោសដល់ទៅជិត៧ម៉ឺននាក់ ក្នុងពន្ធធនាគារពេញផ្ទៃប្រទេស ដែលអាចទទួលបានតែ៤ម៉ឺននាក់ ប៉ុណ្ណោះ (ស្ថិតិឆ្នាំ២០១០)។
C'est l'arrêt Torreggiani c/ Italie sanctionnant la violation de l'article 3 de la CEDH en ce que les conditions de détention ne sont pas compatibles avec le principe de dignité humaine. En somme, l'Etat doit veiller à ne pas compromettre la santé et le bien-être du prisonnier. L'évidence même de la violation des droits de l'homme prisonnier résulte de la durée de la détention. Le Comité européen pour la prévention de la torture et des traitements inhumains
préconise le seuil de 4m2 de l'espace habitable par détenu. Or, en l'espèce, une cellule collective n'offre au prisonnier que 3m2 par personne outre la durée moyenne de la détention oscillant entre 14 mois et 54 mois.
នៅប្រទេសអ៊ីតាលី ក៏ដូចនៅប្រទេសបារាំងដែរ គេមានបង្កើតអង្គភាពអនុវត្តទណ្ឌកម្ម ដែលមានចៅក្រមអនុវត្តទោស ជាអ្នកទទួលបន្ទុក ដ្បិតអីច្បាប់នៃប្រទេសទាំងពីរនេះ បើកសិទ្ធឱ្យអ្នកទោសដាក់ពាក្យសុំចៅក្រមព្យួរទោស ដែលនៅសេសសល់តិចតួច ដើម្បីឱ្យឆាប់បានចេញពីគុក ឬសុំចេញមកព្យាបាលជំងឺ ជួបគ្រួសារ ឬក៏ រកការងារធ្វើ។ល។ ប៉ុន្តែ សាលដីកា នៃតុលាការសិទ្ធមនុស្សអឺរ៉ុប គូសបញ្ជាក់ថា ប្រទេសអ៊ីតាលី ជាពិសេស អាជ្ញាធរពន្ធនាគារ មិនធ្វើ ឬកម្រធ្វើតាមការវិនិច្ឆ័យសេចក្តីនៃចៅក្រមអនុវត្តទោសណាស់។ អ៊ីចឹង ជីវិតរស់នៅ មិនសមស័ក្តិ ជាមនុស្សម្នាក្នុងងារជាអ្នកទោស វាកាន់តែតឹងតែងជាក់ស្តែងឡើង ត្បិតអីអ្នកទោសដែលចៅក្រមអនុញ្ញាតឱ្យចេញជួបគ្រួសារ ទីបំផុត គាត់នៅតែសំងំក្នុងគុក ដូចស្រូវក្នុងជង្រុក ចង្អៀតគ្នាដដែល។
Quand bien même les prisonniers requérants ont obtenu leurs transferts dans d'autres cellules qui sont conformes à la norme de 4m2, outre la fin de peine de certains d'entre eux redevenus libres le jour du procès à Strasbourg, l'Etat italien est toujours tenu par l'obligation
de réparer les préjudices subis par ces derniers dans la prison de Busto Arsizio dont M. Torreggiani était détenu et celle de Piacenza.
Voici un morceau choisi de l'arrêt: "Même si la Cour admet qu'en l'espèce rien n'indique qu'il y ait eu intention d'humilier ou de rabaisser les requérants, l'absence d'un tel but ne saurait exclure un constat de violation de l'article 3. La Cour estime que les conditions de détention en cause, compte-tenu également de la durée d'incarcération des requérants, ont soumis les intéressés à une épreuve d'une intensité qui excédait le niveau inévitable de souffrance inhérent à la détention.
នីតិវិធីមុខតុលាការសិទ្ធមនុស្សអឺរ៉ុប ដែលស្ថិតនៅខែត្រ Strasbourg ប្រទេសបារាំង តម្រូវឱ្យ ដើមបណ្តឹង បើកសំណុំរឿងប្តឹងតុលាការក្នុងប្រទេសរបស់ខ្លួន រហូតដល់តុលាការកំពូលចេញសាលក្រមឱ្យចាញ់សិន ទើបមានសិទ្ធដាក់ពាក្យចូលតុលាការសិទ្ធមនុស្សអឺរ៉ុប។ គោលការណ៍នេះ គោរពអធិបតេយ្យនៃតុលាការរបស់ប្រទេសនីមួយៗដែលជាសមាជិកនៃសហភាពអឺរ៉ុប គឺថា ទុកឱកាសឱ្យប្រទេសដេលជាចុងចោទចាត់វិធានការកែកំហុសឱ្យមកស្របតាមច្បាប់វិញ។ នៅក្នុងករណីដែលលើកយកមកបរិយាយថ្ងៃនេះ អ្នកដើមបណ្តឹងឈ្មោះ Torreggiani ជាអ្នកនាំមុខ មិនបានគោរពនីតិវិធីនេះទេ។ អ៊ីចឹង តើតុលាការវិនិច្ឆ័យសេចក្តីបែបណាដែរ?
Profitant de cela pour battre en brèche le crédit de Torreggiani, le gouvernement italien multiplie les moyens d'irrecevabilité sans obtenir pour autant de succès. Car il est constant pour la Cour de Strasbourg que s'il appert que la règle de l'épuisement des voies de recours internes a pour finalité de permettre aux Etats parties de faire amende honorable, encore faut-il qu'il existe "un recours effectif et accessible". Telles furent ses décisions en dates des 19 février 1998 et 26 octobre 2000 dans les affaires respectivement de Dalia c/ France et Kudla c/ Pologne.
សាលដីកាមួយទៀត នៃតុលាការសិទ្ធមនុស្សអឺរ៉ុប ថ្ងៃទី១៨ ខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៩៦ Aksoy c/ Turquie បានគូសបញ្ជាក់ក្នុងអង្គហេតុថា ទម្លាប់ឬទង្វើនៃរដ្ឋបាលតួកគីដែលច្រានចោល១០០% នូវពាក្យបណ្តឹងទាំងឡាយប្រឆាំងនឹងរដ្ឋអំណាច ទង្វើបែបនេះធ្វើឱ្យកាតព្វកិច្ចនៃដើមបណ្តឹង ដែលត្រូវឡើងដល់តុលាការកំពូលក្លាយទៅជាទង្វើឥតបានការជាមុនស្រេចហើយ។ អាស្រ័យហេតុនេះ បើតាមអង្គច្បាប់ ផ្អែកលើគោលការណ៍ទូទៅនៃច្បាប់អន្តរជាតិ គឺ គោលការណ៍«ប្តឹងឱ្យបានការ» ឬបារាំងហៅថា Recours effectif គោលការណ៍នេះ មានប្រៀបជាងគោលការណ៍ប្តឹងឱ្យដល់កំពូល។ ទោះបី Torreggiani មិនបានគោរពនីតិវិធីនេះក្តី ក៏ទឡ្ហីករណ៍នេះ ត្រូវតុលាការសិទ្ធមនុស្សអឺរ៉ុប ច្រានចោលទៅវិញ ដោយនៅចុងបញ្ចប់ វិនិច្ឆ័យសេចក្តីឱ្យប្រទេសអ៊ីតាលី ចាញ់ Torreggiani។ លើសពីនេះទៅទៀត នៅត្រង់ចំណុចមួយនៃអង្គហេតុ ដែលនាំឱ្យតុលាការវិនិច្ឆ័យសេចក្តីបែបនេះ តុលាការគូសបញ្ជាក់ថា ប្រទេសសមាជិកសហភាពអឺរ៉ុប គប្បី«ពន្យុះ»(inciter) ចៅក្រម និង រដ្ឋអាជ្ញា កុំឱ្យឧស្សាហ៍ដាក់ទោសជាប់ពន្ធនាគារពេក ឱ្យងាករេ យកទណ្ឌកម្មផ្សេងៗ ក្រៅពីនេះផង។ សាលដីកានេះ ស៊ីជម្រៅ ពីព្រោះ លូកដៃ កកូរ ឡូកឡំ កិច្ចការផ្ទាល់នៃតុលាការប្រទេសនីមួយៗ ដោយសារសំអាងលើកត្តាតែមួយ គឺមនុស្សច្រើនជ្រុលពេកក្នុងគុក។ តុលាការ និង ចៅក្រមស៊ើបសួរ ដែលសម្រេចដាក់ទណ្ឌិត និងជនជាប់ចោទក្នុងពន្ធនាគារ គឺធ្វើការវិនិច្ច័យសេចក្តីបែបនេះ ទៅតាមអង្គហេតុ និង អង្គច្បាប់ មិនមែនឈរលើនយោបាយចង់ឱ្យអ្នកទោសរស់ស្រួលសមជាមនុស្សម្នានោះទេ។ បើរដ្ឋអំណាច មិនគ្នាន់គ្នេរ សង់ពន្ធនាគារបន្ថែម ឬក៏រករក្សាសន្តិសុខសង្គម ពីដំបូងទីទេ ចៅក្រមមិនអាចទទួលយកកត្តាទាំងនេះ ជាអង្គហេតុក្រៅសំណុំរឿង ដើម្បីធ្វើខ្លួនឱ្យក្លាយជាអ្នកចៅក្រម «ចំក្រៅ»បានឡើយ។ ចៅក្រម ត្រូវនៅចំកណ្តាលសាច់រឿង ទើបមានយុត្តិធម៌។
Pour terminer, dans l'arrêt du 10 janvier 2012, Ananyev c/ Russie, la Cour de Strasbourg osait énoncer des mesures précises afin de réduire le nombre de détention provisoire. Regrettable est la confusion entre juger et gouverner.
នៅលើដងវិថីខ្លះ គេឃើញមានភូមិគ្រឹះល្អប្រណីត ដិតជាប់ដោយរថយន្តទំនើបតូចធំ ចតក្នុងទីធ្លា។ រីឯ រចនាបទនយោបាយ ដែលជាផ្នត់គំនិតរបស់មនុស្ស គេមិនអាចឃើញ ដោយងាយៗឡើយ។ ព្រឹត្តបត្រថ្ងៃនេះ ឆាយ ហុកផេង ធ្វើអត្ថាធិប្បាយអំពី «រចនាបទនយោបាយ» ឬ Design Politique។
ទេសចរដែលនាំគ្នាមកលេងតំបន់អង្គរខែត្រសៀមរាប ក្នុងឱកាសបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌនេះ គេមិនស្វែងរកទេសភាពថ្មីប្លែកៗ ឬផ្លូវបំបែកជា ៨ ៩ ទិស ឬក៏ភូមិគ្រឹះ ត្នោតលៃខ្ពស់ស្កឹមស្កៃកប់ពពកនោះទេ។ ទេសចរខ្មែរទាំងឡាយនេះ ដែលភាគច្រើនមកពីរាជធានីភ្នំពេញ ស្វែងរកអ្វីមួយដែលធ្លាប់បានឃើញរាប់សិបដងរួចមកហើយ ហើយក៏នៅតែចង់ឃើញទៀត គឺស្វែងរកមើល Design ដ៏ល្អបវរនៃប្រាសាទថ្ម មានអង្គរវត្ត តាព្រហ្ម បាយ័ន ចៅសាយ ព្រះខ័ន នាគព័ន្ធ ។ល។ ពាក្យ Design អាចយល់ជាខ្មែរថា រចនាបទ។ សួរថា រចនាបទទាំងឡាយ ព្រមទាំងរចនាបទនយោបាយ វាមានភិនភាគយ៉ាងដែរ?
Au Japon, il existe un parti politique se voulant être le pendant asiatique et bouddhiste de la doctrine chrétienne genre parti Démocratie Chrétienne chère à feu Aldo Moro en Italie. Donc au Japon, c'est le parti Komeito, l'un des sept parties politiques participants à la coalition anti Parti Libéral Démocrate (PLD). Cette coalition a gouverné le Japon pendant dix mois, entre août 1993 et juin 1994. Aujourd'hui le Komeito est le 4eme parti politique après le PLD, le parti socialiste et le parti communiste japonais. Le Komeito se veut parti du gouvernement éclairé soutenant la distinction entre religion et Etat, tout en voulant appliquer les principes religieux du bouddhisme à la politique japonaise.
រចនាបទ តម្រូវទៅតាមកាលៈទេសៈ និងចំណង់ជំនោរចិត្តមនុស្ស។ កាលៈទេសៈសព្វថ្ងៃសម័យកូវីដ១៩នេះ សាលាបឋមសិក្សាវត្តបូព៌ា នៅសៀមរាប បានកែច្នៃកម្មវិធីបន្ថយសិស្សពី៦០នាក់ មកត្រឹមតែ ២០នាក់ ក្នុងមួយថ្នាក់ និងចំនួនថ្ងៃសិក្សាពី១សប្តាហ៍ ៦ថ្ងៃ មកត្រឹមតែ២ថ្ងៃ ក្នុងមួយសប្តាហ៍វិញ។ សិក្សណាដែលមិនបានចូលរៀនក្នុងថ្នាក់ ឬថ្ងៃណាដែលសិស្សមិនបានមករៀនក្នុងសាលា លោកនាយក ពឹង គឹមឆេន ទម្លាក់មេរៀនក្នុងកន្ត្រកប្រព័ន្ធអ៊ិនធ័រនែត ផ្សព្វផ្សាយតាមផ្ទះសិស្សានុសិស្សឱ្យបានទទួលចំណេះដឹងព្រមៗគ្នា។ គរុកោសល្យតាមរចនាបទនេះ តម្រូវឱ្យដំឡើងកម្លាំងនៃប្រព័ន្ធអ៊ិនធ័រនែត ដោយចំណាយថវិកាបន្ថែមលើសពីពេលធម្មតា។
C'est la voie de la sagesse, vu que nous vivons une période transitoire allant vers le vaccin anti covid-19. En effet, le directeur a conçu un design pédagogique inspiré par l'homme pas par la technologie. Le débit habituel du réseau internet de l'école étant ce qu'il est, si le directeur avait été inspiré par la technologie sans oser la performer, les 6 000 élèves auraient trouvé plus de loisirs que le plaisir de recevoir les enseignements en temps et en heure. C'est la même chose en automobile. Chez Jaguar, dans son nouveau centre de design près du site de Gaydon en Angleterre, Julian Thomson a déclaré : "Nous concevons ici des voitures inspirées par l'homme, pas par la technologie". (Le Figaro, 15/10/2019).
កាលដែលមិនទាន់មានគ្រឿង អេឡិចត្រូនិក ក្នុងរថយន្ត ការប្រកួតប្រជែងគ្នាតាមទីផ្សារ សំអាងលើភាពរឹងមាំនៃគ្រឿងម៉ាស៊ីន។ បច្ចុប្បន្នកាល រចនាបទនៃទ្រង់ទ្រាយរថយន្ត មានសារៈសំខាន់ខ្លាំងចំពោះអ្នកទិញ ពីព្រោះម៉ាស៊ីនដែលល្អឥតខ្ចោះ អាចបើកលឿនដូចហោះ ក៏គេមិនអាចធ្វើអ៊ីចឹងទៅបានទេ ពីព្រោះវាជាប្រភពនៃគ្រោះថ្នាក់សម្រាប់ខ្លួនឯងនិងអ្នកដទៃ ណាមួយទៀត វាខុសនឹងច្បាប់ចរាចរណ៍ដែលកម្រិតល្បឿនបើកបរ។ រីឯរចនាបទនយោបាយក៏តម្រូវឱ្យគណបក្សនីមួយៗលើកស្ទួយលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ សេរីភាព សមភាព យុត្តិធម៌ កម្រមានឬគ្មានគណបក្សណា មានភាពក្លាហានហ៊ានចរចាជាមួយរាស្ត្រថា គេនឹងប្រកាន់លទ្ធិរើសអើងពូជសាសន៍ សម្លាប់រង្គាល បែបក្រុមអ៊ីស្លាមជ្រុលនិយម ហៅថា ជីហាត ឬ Daech នោះណាស់។ សូម្បីតែរបបប៉ុលពត ខ្មែរក្រហម ក៏បន្លំឈ្មោះថា កម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យដែរ។ រីឯរចនាបទគណបក្សពុទ្ធសាសនានិយម ដែលគេឃើញមាននៅប្រទេសជប៉ុន ឈ្មោះគណបក្ស Komeito ក៏គេមិនជ្រុលនិយមយកសាសនាជាធំ ដូចក្រុមអ៊ីស្លាម Daechនោះទេ។ Komeito ប្រកាសថា ត្រូវចែកឱ្យដាច់ រវាង សាសនា និង នយោបាយ ក្នុងន័យថា មិនមែនសម្តេចព្រះសង្ឃរាជ ជាមេគណបក្ស ឬក៏ ការបែងចែកវណ្ណៈជាធរមានក្នុងជួរព្រះសង្ឃ ត្រូវបានយកជារចនាសម្ព័ន្ធនយោបាយរបស់បក្ស Komeito ក៏ទេដែរ។
Vu ainsi l'acte de création politique parait bien désincarné. Les Japonais conçoivent ici des lignes politiques inspirées par l'homme, pas par la soif du pouvoir. Force est de souligner que le Komeito est issu de la branche laïque de l'école bouddhiste Nichiren Shoshu. En France, depuis une dizaine d'années, les collectivités territoriales et les services de l'Etat voient dans le design un outil de transformation de l'action publique. Cependant, il n'existe aucune vision d'ensemble ni vraie réflexion sur le bon usage du design appliqué à la conception de politique publique. Il est sans conteste que le design a la cote auprès des administrations. L'on se demande dès lors, s'agit-il là des feux de paille successifs ou un changement de fond ? Et en quoi le design peut-il redonner de l'oxygène à la politique qui somnole ? Certains optimistes voire opportunistes prétendent que le design est l'outil de résolution des grands problématiques économiques et sociales de notre temps.
នៅក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែរ រចនាបទនយោបាយ ដែលមានជំហរ «ស្នេហាជាតិ» ប្រឈមនឹងបែបបទនៃជីវិតដែលបានរចនាមនុស្សឱ្យស្រឡាញ់សេចក្តីសុខផ្ទាល់ខ្លួន ជាងអ្វីទាំងអស់។ ឧទាហរណ៍ ស្តេចកន ដែលធ្វើសង្គ្រាមបានជោគជ័យ និងធ្វើគត់ហ្លួងសុគន្ធបទ បណ្តាលឱ្យព្រះអនុជពញ្ញាចន្ទរាជា ភៀសខ្លួនទៅស្រុកទេព គឺប្រទេសថៃ។ លុះដល់ថ្ងៃត្រូវប្រើកលល្បិចថាចេញទៅទាក់ដំរីសថ្វាយស្តេចសៀម ដើម្បីបានរេហ៍ពលហែរហមចូលមាតុភូមិកម្ចាត់ស្តេចកន ពញ្ញាចន្ទរាជា ក៏បបួលពញ្ញាអុង ថា«អ្នកបងលែងគិតស្រុកយើងហើយឬ?» ពញ្ញាអុងដែលត្រូវបានស្តេចសៀមប្រគល់ឱ្យគ្រប់គ្រងស្រុកសុវណ្ណខាក់លោក ក៏ឆ្លើយថា «បងបានប៉ុណ្ណេះហើយ បងក៏សុខណាស់ហើយ... ចំណែកស្រុកខ្មែរវិញ បងលែងនឹករលឹកអាលោះអាល័យហើយ តាមតែអ្នកអូនគិតគូរចុះ»។ ដោយសង្ខេប រចនាបទ នយោបាយ គឺជាផ្នត់គំនិតនៃអ្នកដឹកនាំ៕
មនុស្សត្រូវការពន្លឺ អ្នកជំងឺត្រូវការថ្នាំ។ ទាំងពីរមុខនេះ បើគេប្រើខុសរបៀប វានឹងនាំមកនូវសេចក្តីវិនាសទៅវិញ។ ព្រឹត្តបត្រថ្ងៃព្រហស្បត្តិ៍ ទី១០ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២០ ឆាយ ហុកផេង លើកយកប្រធានបទ«ពន្លឺបរមាណូ » មកធ្វើអត្ថាធិប្បាយ។
នៅពេលរាត្រី សូម្បីតែសត្វអំពិលអំពែក ក៏ធ្វើឱ្យយើងត្រេកត្រអាលចង់មើលវាហោះហើរភ្លឹបភ្លែតៗ ជ្រែកស្បៃអន្ធការ។ យ៉ាងណាមិញ បថុជ្ជនដូចយើងរាល់គ្នានេះ ដែលជាមនុស្សអវិជ្ជា ទើបបានជាដិតជាប់នឹងវដ្តសង្សារ ស្លាប់កើតៗនោះ គេប្រដូចបានទៅនឹងពន្លឺអំពិលអំពែកដូច្នេះឯង។ ជាទូទៅ ជីវិតមនុស្សពឹងលើពន្លឺ នេះជាការពិត ពន្លឺព្រះអាទិត្យព្រះច័ន្ទ ពន្លឺហ្វូងផ្កាយលើមេឃ ដើម្បីតម្រង់ទិស ពន្លឺចង្កៀងគោមដុតប្រេងកាតដុតខ្លាញ់ត្រី ។ល។ បច្ចុប្បន្នកាល ពន្លឺមួយដែលយើងធ្វើឱ្យយើងត្រេកត្រអាល ភ្លេចគិតដល់មហន្តរាយ បណ្តាលមកពីកាកសំណល់របស់វា គឺពន្លឺបរមាណូ។
Disons le tout de suite qu'il est possible d'éviter deux défauts majeurs des réacteurs nucléaires existants, lesquels sont la voracité en uranium des centrales ainsi que leur production des déchets radioactifs. Et ce, sans parler du péché originel du système actuel de production de l'énergie nucléaire par les usines à fission en service. Selon le scientifique Daniel Ingersoll: "Aux débuts du nucléaire, les chercheurs faisaient peu de cas des risques potentiels, et dont la sûreté intrinsèque des différents réacteurs envisagée n'était pas importante, parce qu'il régnait alors un fort sentiment d'urgence" (Science & Vie, nov. 2011, p.73).
ប្រវត្តិដើមនៃការផលិតថាមពល អ្នកប្រាជ្ញមានគម្រោងដែលជាគំនិតដើមខ្ទង់១២០បែប ដើម្បីបង្កើតថាមពលអគ្គិសនី ដូចបច្ចេកទេសប្រើរ៉ែមួយបែបទៀតឈ្មោះ Thorium មិនមែន Uranium ដូចសព្វថ្ងៃនេះទេ។ រ៉ែ Thorium នេះ គេរកឃើញមានច្រើនជាង Uranium ដល់ទៅ៤ឯណោះ នៅលើផែនដីយើងនេះ។ បទពិសោធថាមពលធ្វើចេញពី Thorium ចេះតែវិវឌ្ឍទៅ ប៉ុន្តែទន្ទឹមគ្នានេះ សហរដ្ឋអាមេរិកខ្វាយខ្វល់ចង់បានគ្រាប់បែកបរមាណូមុនរុស្ស៊ី ដូច្នេះមានតែ Uranium ទេ ដែលអ្នកប្រាជ្ញបានពិសោធដឹងថា វាអាចផលិត plutonium ដែលជាសារធាតុដើម អាចធ្វើគ្រាប់បែកប្រល័យលោកបរមាណូ បាន។ លុះបានគ្រាប់បែកនេះមុនគេ សហរដ្ឋអាមេរិក ក៏កំញើញរុស្ស៊ី ដែលចង់លេបត្របាក់ប្រទេសជប៉ុន ដែលកំពុងតែថយដៃក្នុងការវាយសឹកសង្គ្រាមលោកលើកទី២ ហើយក៏យកលេសថា «បង្ក្រាបជប៉ុន» សហរដ្ឋអាមេរិកក៏ទម្លាក់គ្រាប់បែកពីរគ្រាប់លើក្រុង ណាហ្គាសាគី និង ហ៊ីរ៉ូស៊ីម៉ា ធ្វើឱ្យរុស្ស៊ីរអា មិនហ៊ានបំពេញមហិច្ឆតារបស់ខ្លួន លើកោះជប៉ុននានា។ ចាប់ពីគ្រានោះមក ថាមពលផ្នែកយោធានិងផ្នែកស៊ីវិល ដែលប្រើរ៉ែ Uranium ទាំងស្រុងនេះ ទោះបីពីដំបូងទី អ្នកប្រាជ្ញមិនទាន់មានឱកាសប្រៀបធៀបគុណសម្បត្តិនិងគុណវិបត្តិនៃរ៉ៃ Thorium និង Uranium ក្តី ក៏ជំនោរនយោបាយប្រឈមនឹងការប្រញាប់បន្ទាន់ ត្រូវឱ្យប្រើ Uranium 235 រហូតដល់សព្វថ្ងៃ ដោយបំភ្លេច Thorium ចោល ពីព្រោះ Thorium ដែលនៅចុងបញ្ចប់ ក្លាយជានិស្សន្ទវត្ថុ Produit dérivé គឺទៅជា Uranium 232 និង 233 មិនអាចធ្វើគ្រាប់បែកបរមាណូយ៉ាងស្រួលនោះទេ។
Le combustible thorium se présente sous forme de liquide et non en bâtonnets solides. Première expérience pratique, en novembre 1954, aux Etats-Unis, on a réussi à faire fonctionner les bombardiers stratégiques pendant 100 heures grâce au réacteur au thorium. En 1965, un deuxième prototype au thorium a tourné pendant 13 000 heures. En 1969, un véritable réacteur de 1 000 mégawatts a été dessiné. Cependant, en 1973, plus de financement pour ce genre de recherche aux USA. En France, il y a une dizaine d'année, les physiciens du CNRS, à Grenoble, ont dessiné un réacteur à 1 500 mégawatts. La Chine, quant à elle, a lancé début 2011 un vaste programme de 250 millions de dollars sur le concept thorium. En effet, un réacteur de 900 mégawatts produit en moyenne chaque mois 500 000 mégawatts/h, ce qui correspond à la consommation de 400 000 foyers environ.
សេចក្តីបារម្ភជាទូទៅ មិនថាជាតិសាសន៍ណាទេ គឺខ្លាចក្រែងសំណល់បន្ទាប់ពីផលិតថាមពលអគ្គិសនីរួចហើយ កាកសំណល់អាតូមិក ដែលដិតដាមដោយវិទ្យុសកម្ម ធ្វើឱ្យមានគ្រោះថ្នាក់ដល់សុខភាព និងអាយុជីវិតមនុស្សលោក ក្នុងរយៈកាលរាប់សែនឆ្នាំទៅមុខទៀត ដោយហេតុថា គ្មានអ្នកប្រាជ្ញណារកឃើញមធ្យោបាយបន្សាបឥទ្ធិពលរបស់វាបាននៅឡើយ។ ដូច្នេះហើយ យើងត្រូវគូសសម្គាល់ថា ថាមពល Thorium បន្សល់កាកវាចំនួន១ម៉ឺនដងតិចជាង Uranium ពោលគឺកាតបន្ថយហានិភ័យ១ម៉ឺនដង។ ម្យ៉ាងទៀត និស្សន្ទវត្ថុ Produit dérivé នៃ Thorium ពិតនឹងកែច្នៃឱ្យក្លាយទៅជាគ្រាប់បែកបរមាណូ គឺថា មិនដូច Uranium 235 នោះទេ។ នេះក៏ជាគុណសម្បត្តិមួយទៀត នៃរ៉ែ Thorium។
Actuellement, le principal souci des gens est de préserver les générations futures des effets nocifs des déchets irradiés. On parle dès lors de réacteur génération 4, mais le problème reste entier. Cependant, une maigre consolation se dessine car se trouvant parmi les six réacteurs de la génération 4, le réacteur au thorium à sels fondus. Effectivement, "le minerai de thorium est dissous dans des sels fondus et introduit dans un circuit entourant la cuve du réacteur" (Op.cit, p. 64).
តើយើងភ្លេចហើយឬ ថាដើម្បីកាត់បន្ថយអគ្គិភ័យឆេះព្រៃ បណ្តាលមកពីកន្ទុយបារី ជិត១០ឆ្នាំមកហើយ ក្រដាស់រុំថ្នាំជក់ដែលលក់តាមទីផ្សារ ជាក្រដាសពិសេសម្យ៉ាងដែលឆាប់រលត់កាលណាអ្នកជក់ឈប់បឺតយកផ្សែង ឬក៏ ក្រវែងចោលទៅលើដី ក្នុងព្រៃឬលើគំនរសំរាម? ជាទីបញ្ចប់ គិតសព្វៗទៅ មនុស្សយើងខ្លាចណាស់អគ្គិភ័យ ប៉ុន្តែសព្វថ្ងៃចៀសប្រើពន្លឺបរមាណូពុំបាន ទោះបីជាវាកំពុងនាំផ្លូវឆ្ពោះទៅរកកប្បវិនាសដោយភ្លើងក៏ដោយ៕
បើយើងលេខ ៥ បូកនឹង ៤ គ្មានលេខអ្វីបង្ហាញលទ្ធផលនៃការបូកលេខនេះទេ។ ត្បិតអី គេនិយាយ ៥បូកនឹង៤ គឺ៥/៤ ប្រាំបួន។ បើគេសរសេរលេខ ៥ និងលេខ ៤ ជាប់គ្នា គេអាចមើលថា ៥៤។ ព្រឹត្តបត្រនេះ បណ្ឌិត ឆាយ ហុកផេង ធ្វើអត្ថាធិប្បាយអំពី «លេខពិត គឺគិតត្រូវ»។
តម្លៃទំនិញ ឬម៉ោងពេលដែលគេចំណេញដោយដើរផ្លូវកាត់ ឬក៏ទម្ងន់មនុស្ស ស្គមឬធាត់ ទំាំងអស់នេះ គេប្រើចំនួនគឺជាប្រើលេខចំនួនប៉ុណ្ណេះប៉ុណ្ណោះទើបស្តាប់គ្នាបាន។ ឧទាហរណ៍ ផ្លែទៀប១គីឡូក្រាម ថ្លៃ១ម៉ឺនរៀល។ មនុស្សទាបតូចស្តើង ទម្ងន់៤០គីឡូក្រាម មនុស្សកម្ពស់១ជំហរទ្វារផ្ទះ មានទម្ងន់៣ដងលើនេះជាអាទិ៍។ ប៉ុន្តែ ខ្មែរយើងមានក្បាច់រាប់ក្រៅពីនេះ ដូចជា១ផ្លូន ១តៅ ១យោជន៍ ១ហាត់។ ដោយឡែក ចំនួនក៏អាចជាចំណោទក្នុងការយល់ដឹងប្រសិនវាមិនគ្រប់ក្បាច់ ឬក៏ហួសប្រមាណហួសពីការស្មាន ដូចជាចំនួនរាប់សែន លាននាក់ ដែលត្រូវបានរងគ្រោះមហន្តរាយប្រល័យពូជសាសន៍ ទុរ្ភិក្សភ័យ បាក់ទំនប់ ឆ្លាយប្រឡាយ ស៊ូណាមិ អគ្គិភ័យ។ល។
Le nombre pluriel est composé à partir de deux. Cependant, deux têtes pensantes qui comptent le nombre des manifestants ne donnent pas forcément le même chiffre. Il est dès lors constant que les organisateurs événementiaux avancent un nombre plus important que le chiffre donné par la préfecture. En effet, nous avons tous appris à faire la différence entre nombre, chiffre et numéro outre les différents points de vue selon que le compteur se trouve dans le même camp ou dans le camp opposé. Personnellement, je suis aussi sensible à la force du chiffre. Entre un grand chiffre d'affaire et un petit chiffre d'affaire, l'on devine sans peine la taille de l'entreprise. Mais attention tout de même, une grande firme qui est au bord de la faillite débite un toute petit chiffre d'affaire.
ខ្មែរយើងនិយមប្រើពាក្យលេខអត្តៈ បើនិយាយអំពីហោរាសាស្ត្រ ទស្សន៍ទាញតាមជើងលេខថ្ងៃខែឆ្នាំកំណើត។ បើឱ្យលេខត្រូវ ហោរទាញត្រូវ។ តើវាដូចគ្នានឹងលេខឆ្នោតលេខឡូតូឬទេ? ខុស១លេខខាត១លាន។ កម្រនរណាមានបាននឹងល្បែងទាំងនេះណាស់។ ចុះហោរាវិញ គេមិនថា ភូតនៅហោរ ចោរនៅជាង? តាមការពិត បើយើងស្រពិចស្រពិលនឹងលេខខ្លួនឯង កុំបន្ទោសថា ហោរភូតភរ។ ជាងដែលក្លាយជាចោរ ក៏អាស្រ័យលើតារាងលេខនេះដែរ។ ខូច១ថា២ ខូចប៊ូស៊ី ថែមសម្បុកអ៊ែរ ផ្លាស់ថ្មីមួយទៀត ទោះបីវានៅប្រើប្រាស់បាននៅឡើយ ក៏ដោយ។
Par ailleurs, l'importance des chiffres est un mal inhérent à toutes les administrations. On entend souvent les gens parler de statistique alors qu'il s'agit plutôt des chiffres voire la ration ou le rapport entre deux valeurs données à savoir rapport qualité/prix, nombre de lits/nombre de malades, les délits poursuivis/ les délits jugés etc. Une ration exprime le rapport de deux grandeurs, dont on attribue une signification particulière à certaines valeurs. On dit aussi coefficient, La statistique, quant à elle concerne les grands nombres, les phénomènes complexes. définition du Petit Robert: "étude méthodique des faits sociaux, par des procédés numériques, destinée à renseigner et aider les gouvernements". Par exemple, statistique de natalité, statistique de morbidité.
ចំនួនតុភ្ញៀវពេលរៀបការ គឺជាសញ្ញានៃប្រព័ន្ធក្នុងសង្គមរបស់គ្រួសារទាំងសងខាង ឬមួយទៀត ក៏វាអាចជាកត្តារកកម្រៃតាមចំនួនចំណងដៃ។ ជាសរុប នៅក្នុងវិស័យណាក៏ដោយ តួលេខ វាកន្ទ្រាក់អារម្មណ៍ អ្នកគ្រប់គ្រងការងារឱ្យចាត់វិធានការផ្សេងៗ ដើម្បីទប់ស្កាត់ការបង់ខាតប្រាក់ចំណូល ឬក៏ប្រមូលថាមពលរក្សាការពារដែនដីព្រៃសត្វ។ ទាំងអស់នេះ សំដៅលើតួលេខចំនួនប្រជាជន កម្ពស់ទឹកជំនន់ ចំនួនស្រះអណ្តូង។ ប៉ុន្តែ នៅពេលខ្លះ មនុស្សយើងប្រកួតអួតអាងគ្នាក្នុងឱកាសបុណ្យដូចជាបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ ជាអាទិ៍ថា នំអន្សមរបស់ក្រុមនោះវែងជាងគេ ឬថា បច្ច័យបុណ្យផ្កាវេរចូលវត្តនេះ វត្តនោះ តិចឬច្រើនជាងគ្នា ជាអាទិ៍។ មនុស្សសំអាងតួលេខ ប្រៀបដូចភ្នែកពឹងលើកែវយឹត និងវ៉ែនតា ទើបមើលឃើញច្បាស់ ភ្លឺ ឆ្ងាយ។
L'empire des chiffres est peuplé de compteurs et conteurs. Ceux-là sont les fourmis soldats compilant les chiffres à perte de vue, tandis que ceux-ci exploitent les chiffres : les analyser dans tous les sens et en tirer les conclusions. Et les autres ? Ceux qui écoutent les conteurs compter ? Parmi ceux-là il y a quelques un qui ne se laissent pas abuser facilement par les chiffres. De nos jours, on compte le nombre des morts du civid-19. Bientôt, aux Etats-Unis on va compter les voix, les suffrages. Election présidentielle oblige. En somme, nous vivons dans une société dont chaque membre doit des comptes à tous les autres.
បើគេមើលមានចំនួនប៉ុណ្ណេះប៉ុណ្ណោះ គឺថា វាមានតែប៉ុណ្ណឹង គឺថាវាត្រូវឥតខ្ចោះអ៊ីចឹងមែនឬយ៉ាងណា? ក្នុងផ្នែក គណនេយ្យនិងគណិតវិទ្យា លេខគឺលេខ មិនអាចបន្ថែមបន្ថយបានទេ។ ចំណែកខាងអក្សរវិញ ឧទាហរណ៍ បារមីទាំង១០នៃព្រះសមណគោត្តម ប្រៀបធៀបទៅនឹងបារមីទាំង១០ របស់អ្នកដឹកនាំ។ ចំនួន១០នេះ មិនប្រាកដថាគ្រប់គ្រាន់នៅឡើយទេ។ ក្នុងសៀវភៅព្រះបាទធម្មិក និពន្ធដោយ ភិក្ខុ ឥន្ទបញ្ញោ ហេង មណីចិន្តា ត្រង់ទំព័រ១៥០ មានសរសេរថា «សូមឱ្យអ្នកដឹកនាំ... នាំគ្នាបំពេញបារមីទាំង១០នេះ ដើម្បីសេចក្តីសុខរបស់មហាជន...»។ នេះសឱ្យឃើញថា សេចក្តីសុខជាកត្តាសំខាន់ទី១តែប៉ុណ្ណោះ ហើយបារមីទាំង១០ ក៏គ្រាន់តែជាជំហានទី១ ឆ្ពោះទៅរកសមភា វឌ្ឍនភាព និងអ្វីៗដែលសំខាន់ជាងនេះទៅទៀត។
Et le chiffre, le nombre des victimes du génocide khmer rouge oscillant entre 1 million 700 000 et 2 millions de morts est-il un chiffre exact, suffisant, crédible ?
ការពិចារណាលើបញ្ហាសង្គម ដូចរឿងចំនួនជនរងគ្រោះ ក្រោមរបបខ្មែរក្រហមនេះ ម្នាក់អាចយល់ដឹងថា គ្មាននរណា ឬអង្គការណាមួយ បានរាប់ចំនួនពិតប្រាកដនោះឡើយ។ សំខាន់ គឺយើងយល់ឃើញថា មានការសម្លាប់រង្គាលឬទេ ថាមានការកម្ទេចប្រល័យពូជសាសន៍ឯង ទុកតែកូនចៅរបស់អង្គការមែនឬទេ? នេះជាស្នូលនៃការពិចារណា។ រីឯចំនួនរវាង១លាន៧សែននាក់ ឬ២លាននាក់ ឬក៏៣លាននាក់ នៃជនរងគ្រោះដល់ស្លាប់ គឺជាឧបករណ៍ជំនួយការត្រិះរិះពិចារណា ជាអំណះអំណាងមួយប្រៀបបានទៅនឹងអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ ប៉ាន់ប្រមាណអាយុកាលនៃ ផែនដី ឬកំណត់យុគ្គសម័យនីមួយៗនៃមនុស្សជាតិដែលបានឆ្លងកាត់មកដល់បច្ចុប្បន្នកាលនេះអ៊ីចឹង។
En effet, chers auditeurs, retenons ceci en matière de chiffre: est précise la mesure approchée qui diffère peu de la pensée exacte.
មិនចំពោះកាលៈទេសៈទេ សន្តិភាពឬសង្គ្រាមក្តៅត្រជាក់ ប្រទេសនានា មានអធិការដ្ឋានចារកម្មប្រចាំគ្រប់វិស័យ ស៊ីវិលនិងយោធា។ ព្រឹត្តបត្រថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី១៣សីហា បណ្ឌិត ឆាយ ហុកផេង បកស្រាយអំពី«កាំបិតមុខពីរនៃវិធីយកការណ៍សម្ងាត់» ។
ដើម្បីទទួលបានជោគជ័យក្នុងវិស័យណាមួយ គេត្រូវតែមានឯកសារ និងព័ត៌មានរាប់រយពាន់ប្រភេទ គ្រាន់នឹងវិភាគ ស្វែងរកយុទ្ធវិធី។ ក្នុងវិស័យសេដ្ឋកិច្ច សាងសង់រោងចក្រ ឬផលិតរថយន្ត អាវុធយុទ្ធភ័ណ្ឌ ក៏ដូចវិស័យការពារជាតិដែរ ជង្រុកព័ត៌មាន ជាវត្ថុធាតុដើម បានមកដ៏កម្រ ហើយមានតម្លៃជាទីបំផុត។ ព័ត៌មានអំពីបច្ចាមិត្ត អំពីក្រុមហ៊ុនផលិតនានា ដែលប្រកួតប្រជែងដណ្តើមទីផ្សារគ្នា ព័ត៌មានអំពីក្រុមញាត្តិមិត្តគ្រួសារនៃជនណាម្នាក់ដែលគេប៉ុនប៉ងសម្លាប់ ឬចាប់ចង។ល។ ដើម្បីសម្រេចបំណងក្នុងការចងក្រងចង្កោមឯកសារទាំងនេះ ប្រទេសនីមួយៗ បង្កើតក្រុមចារកម្ម ធ្វើការកំបាំងមុខយ៉ាងសស្រាក់សស្រាំ។
Quand bien même la technologie détruit des obstacles jadis infranchissables, la main de l'homme en matière d'espionnage demeure un atout maître pour réussir une opération. A titre d'illustration, dans la traque des criminels de guerre Karadzic et Mladic, les satellites d'observation qui relèvent toutes les tranchées qui se creusent découvre que ces derniers avaient fait installer un réseau enterré de fibre optique reliant Pale à Belgrade. Impossible donc d'obtenir de renseignements sauf à faire installer un système d'interception sur la fibre. Ensuite, après ce constat on passe le relais à l'homme. C'est une tente montée dans une clairière que les hommes de la CIA sont entrés en action.
ដោយឡែក ស្តីអំពីចារកម្មដែលមិនចាំបាច់ប្រើមធ្យោបាយទំនើប មានផ្កាយរណប ឬយន្តហោះឌ្រូន (Drone) ក៏ការរៀបចំខ្លួនដើម្បីក្លែងបន្លំជាឈ្មួញដើរទិញជ្រូក ក្នុងបំណងចូលលុកដល់តំបន់ខ្មែរក្រហម គេត្រូវការរៀនហ្វឹកហាត់ឱ្យបានច្បាស់លាស់។ ទីមួយ ចារបុរសរៀនកាប់ជ្រូកឱ្យស្ទាត់ ថែមទាំងមានបច្ចេកទេសដេញចាប់សម្លាប់អារកជ្រូកផងទៀត។ នៅក្នុងករណីធ្លាក់ចូលការសង្ស័យអំពីបច្ចាមិត្ត ដោយប្រការណាមួយ គឺត្រូវគេចាប់សួរចម្លើយ ចារបុរសត្រូវចេះដោះខ្លួនទៅតាមបច្ចេកទេស «នាយចុន្ទ»កាប់ជ្រូក ទើបអាចលាក់អត្តសញ្ញាណខ្លួនឯងបាន។
Cependant, trop souvent, le point faible d'un agent est sa famille. C'est ainsi que le service de sécurité intérieure israélienne, le Shin Bet, a pu repérer l'artificier palestinien Yahia Ayache. Son fils et sa femme le rejoignent près de Gaza. Et il téléphone parfois à son père demeurant en Cisjordanie. Finalement, grâce à un agent infiltré qui a réussi à remettre à Ayache un téléphone piégé, que ce dernier fut tué lors d'un appel passé à son père.
ចារកម្មមួយបែបនេះទៀត ប្រៀបបាននឹងដង្កូវពីសាច់ឯង។ Schmidt ដែលត្រូវជាប្អូនបង្កើតនៃឧត្តមសេនីយ៍រថក្រោះអាល្លឺម៉ង់ណាស៊ី បានបញ្ចូនឯកសារសម្ងាត់ជាច្រើនឱ្យបារាំង ស្តីអំពីសោសម្ងាត់នៃម៉ាស៊ីន Enigma សម្រាប់ទាក់ទងគ្នារវាងមេបញ្ជាការកងទ័ពអាល្លឺម៉ង់ ពីព្រោះ Schmidt ចង់មានចង់បានទ្រព្យធនដូចបងប្រុសដែលជាឧត្តមសេនីយ៍។ សម្ភារនិយម មហិច្ឆិតាឃើញលុយដុល្លារជាធំ ជំរុញឱ្យជនខ្លះក្បត់ជាតិឯង ដូចជាគ្រយសារនាយទាហានអាមេរិកាំង John Walker ដែលលក់ព័ត៌មានឱ្យសហព័ន្ធសូវៀតស្តីអំពីសារឆ្លើយឆ្លងរវាងនាវាមុជក្រោមសមុទ្រ និងនាវាចម្បាំងអាមេរិកាំងឯទៀត ឬយន្តហោះទម្លាក់គ្រាប់បែក។ John Walker បបួលបងប្រុស និងកូនប្រុសខ្លួនឱ្យក្បត់មាតុភូមិដូចគាត់ដែរ។ ប្រពន្ធគាត់ក៏បានសាតត្រដាងរឿងនេះប្រាប់អាជ្ញាធរ ដើម្បីបញ្ចប់ចារកម្មក្បត់ជាតិរបស់អ្នកទាំងបី។ នៅគ្រានោះឯង សហព័ន្ធរុស្ស៊ីទទួលបានពី John Walker នូវព័ត៌មានសម្ងាត់អំពីគម្រោងទម្លាក់គ្រាប់បែកលើទ័ពវៀតកុង រៀតណាមខាងជើង។ អ៊ីចឹងហើយ បានជាសង្គ្រាមនៅវៀតណាម អូសបន្លាយរ៉ាំរ៉ៃជាយូរឆ្នាំ។
En effet, "les américains doutaient depuis des années que les Soviétiques avaient eu accès à certains de leurs codes. 'Les Vietnamiens étaient toujours informés d'avance de nos bombardements', raconte l'ancien responsable de la station de la CIA à Saïgon. 'Même quand nos B 52 se rabattaient sur des objectifs secondaires, ils savaient où on allait frapper."
ប្រវត្តិសាស្ត្រប្រាប់យើងថា សូម្បីប្រទេសមហាអំណាច ក៏គេចមិនរួចពីចារកម្មដែលស៊ីរូងផ្ទៃក្នុង មានឧទាហរណ៍កាលអាមេរិកកាំងកំពុងសាកល្បងផលិតគ្រាប់បែកបរមាណូ គូបដិបក្ខ គឺសហព័ន្ធរុស្ស៊ី ដឹងទាំងអស់នូវការពិសោធនានា ព្រមទាំងបច្ចេកទេសបំបែកអាតូម ត្បិតអីមានចារបុរស៦រូប Fuch, Hall, Ponte Corvo ជាអាទិ៍ បានបញ្ចូនសារជាងមួយម៉ឺនសន្លឹកឱ្យទៅរុស្ស៊ី។ លុះបានជោគជ័យហើយ ប្រធានាធិបតីអាមេរិកប្រាប់ទៅ ស្តាលីន (Staline) មេផ្តាច់ការរុស្ស៊ីថា អាមេរិកមានគ្រាប់បរមាណូ ស្តាលីនធ្វើព្រងើយ មិនភ្ជាក់ផ្អើល។
L'espionnage de haut niveau entraîne parfois la démission du chef de gouvernement du pays concerné. La démission du Chancelier allemand Willy Brandt après l'arrestation de son éminence grise, une taupe de l'Union soviétique Günter Guillaume, est significative à cet égard.
ម្យ៉ាងទៀត Golitsyne ដែលមកពីសហព័ន្ធរុស្ស៊ី សុំជ្រកកោននៅអាមេរិក ប៉ុន្តែការពិត គាត់ជាចារបុរសរបស់រុស្ស៊ីមកកកូរកកាយបំពុលបណ្តាញចារកម្មពួកបច្ចិមប្រទេស។ Golitsyne ប្រព្រឹត្តរឿងពុករលួយ រឿងប្រព្រឹត្តខុសសីលធម៌ និងគម្រោងធ្វើរដ្ឋប្រហារ ដាក់បន្ទុកលើនាយករដ្ឋមន្ត្រីអង់គ្លេស Harold Wilson រហូតដល់លោកទ្រាំមិនបាន ក៏សុំលាលែងពីតំណែង នៅថ្ងៃទី១៦ ខែមីនា ឆ្នាំ១៩៧៦ ដោយហេតុថាអធិការដ្ឋានចារកម្មប្រទេសអង់គ្លេសខ្លួនឯងផ្ទាល់ ក៏ស្លុងគំនិតតាម Golitsyne ដែរ។ ដោយឡែករឿងចារកម្មមួយដែលគួរឱ្យអស់សំណើចនៅសម័យសង្គម នាទសវត្សរ៍១៩៦០ ភ្នាក់ងារនគរបាលស៊ីវិលតាមដានលោកសាស្ត្រាចារ្យ កេង វ៉ាន់សាក់ ដោយចូលស្តាប់មេរៀនរបស់គាត់គ្រប់ពេលនៅមហាវិទ្យាល័យអក្សរសាស្ត្រនិងមនុស្សសាស្ត្រ និយាយអំពីវប្បធម៌មនខ្មែរ ឥណ្ឌា អង្គរ មេ បា តា ព្រះ ចៅ យូរៗទៅ ចារបុរសនេះ មកសារភាពចំពោះមុខលោក កេង វ៉ាន់សាក់ ថា ពីរោះណាស់ គ្មានវិទ្ធំស្សនានយោបាយអ្វីទេ ប៉ុន្តែឥឡូវនេះ មេបញ្ឈប់បេសកកម្មគាត់ហើយ គាត់សោកស្តាយមិនបានរៀនសូត្រជាមួយលោកគ្រូតទៅទៀត។
Pour terminer, je dirais que l'espionnage n'est pas comparable à Janus qui a, quant à lui, deux visages. L'espionnage est multifacette et l'espion multifonctions.
វិធានការណាមួយដែលរលូនពីដើមដល់ចប់ គឺប្រៀបបានទៅនឹងបុណ្យដែលបុគ្គលកសាងបានល្អ នឹងត្រូវទទួលផលល្អពេញបរិបូណ៌។ រីឯអំពើណាមួយដែលខ្ទាស់បុណ្យធ្វើឱ្យកំពប់ គេគប្បីចៀសវាងប្រព្រឹត្តអំពើនោះ។ ព្រឹត្តបត្រ«ខ្ញុំនិយាយពីរភាសា» នាថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី២៣ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២០ បណ្ឌិត ឆាយ ហុកផេង នឹងបរិយាយអំពី«បុណ្យមួយសំពៅ ទោសមួយចូលទៅ រលាយសូន្យសុង»។
ពាក្យថា ធ្វើគុណបានទោស ឬថា ធ្វើបុណ្យមួយសំពៅ ទោសមួយចូលទៅរលាយសូន្យសុង។ ពាក្យស្លោកទាំងនេះ អាចយកមកឆ្លុះបង្ហាញអំពើល្អ ឬមិនសមគួរក្នុងវិធានការទប់ស្កាត់នឹងមេរោគកូវីដ១៩បានដែរឬទេ? ប្រសិនបើយើងយកចំណុចមួយពាក់ព័ន្ធនឹងអ្នកដំណើរតាមយន្តហោះមកចុះចតក្នុងប្រទេសយើង ក្នុងចំណោមអ្នកដំណើរមានលាយឡំគ្នារវាងជនជាតិច្រើនប្រទេសច្រើនទ្វីបតាមរយៈចំណុចប្រមូលផ្តុំអ្នកដំណើរទាំងឡាយដើម្បីឆ្ពោះមកទីដៅចុងក្រោយ គឺរាជធានាភ្នំពេញ។
Les mesures de contrôle sanitaire dans les aéroports sont comparables aux contrôles de sécurité des voyageurs face à la menace du terrorisme. L'on ne peut que saluer le professionnalisme des travailleurs en uniforme et en blouse blanche. Cela d'autant que la prise de conscience du risque de la pandémie n'est plus à démontrer dans des pays concernés. Personnellement, après avoir essuyé le refus d'embarquement à l'aéroport Charles de Gaulle le 29 mars dernier par Thaï Airways qui n'accepte que les voyageurs Thaïs, le 18 juillet écoulé, la situation sanitaire planétaire devenant plus propice aux voyages, je suis donc partis de Paris à Phnom-Penh via Taipei.
នៅក្នុងយន្តហោះ អ្នកដំណើរលែងអង្គុយស្អិតជាប់គ្នាដូចកាលពីមុនទៀតហើយ។ ដើម្បីការពារជំងឺឆ្លងកូវីដ គេទុកចន្លោះកៅអីឱ្យនៅទំនេរ។ ម្យ៉ាងទៀត ខ្ញុំសង្កេតឃើញមានមនុស្សតិចណាស់ក្នុងយន្តហោះ ពោលគឺចំនួន១ភាគ៣នៃចំនួនទេសចរពីកាលមុនកូវីដ ហើយម្នាក់ៗពាក់ម៉ាស់រៀងៗខ្លួន ធ្វើឱ្យមានភាពកក់ក្តៅទៅវិញទៅមក ដោយយល់ឃើញថា ទាំងអស់គ្នារួមសាមគ្គីទប់ស្កាត់កូវីដ១៩ ពិតប្រាកដមែន។
Le transfert effectué à Taipei s'est déroulé avec ordre et méthode. Les voyageurs sont accueillis pour être accompagnés par les gens en uniforme de la Compagnie EVA du point de sortie d'avion jusqu'au point d'embarquement pour Phnom-Penh. Plus question de flâner dans les boutiques duty free afin d'éviter toute sorte d'échange et de contact.
ចុះពីយន្តហោះមកដល់ភ្នំពេញភ្លាម គេឃើញមានសណ្តាប់ធ្នាប់គួរសមដែរ ក្នុងការពិនិត្យទិដ្ឋាការ និង លិខិតឆ្លងដែន ដែលត្រូវដកហូតទុកមួយរយៈ។ រីឯការបំពេញបែបបទពិនិត្យសុខភាពត្បាល់សំឡីក្នុងរន្ធច្រមុះ និងរុកចូលក្នុងបំពង់ក ក៏ត្រូវបានប្រព្រឹត្តទៅដោយរលូន ទោះបីពុំមានការគោរពចន្លោះមួយម៉ែត្ររវាងអ្នកដែលឈរចាំវេនរៀងៗខ្លួនក្តី ក៏នៅទីនេះ មិនមែនក្នុងបន្ទប់តូចមួយឯណា គឺជាសាលនៃព្រលានយន្តហោះ រាប់ពាន់ម៉ែត្រការ៉េ ហើយម្នាក់ៗក៏នៅរក្សាម៉ាស់ជាប់នឹងមុខផងទៀត។
Après les prélèvements aux fins d'analyse PCR notamment, nous sommes invités à monter dans le bus après avoir récupéré nos valises sur le tapis roulant. Première surprise, le chauffeur de bus entasse les valises dans le couloir de circulation au lieu de les laisser dans la soute à bagages. Et pour cause, le bus dans lequel je suis monté est un bus de transport commun, pas le bus de voyage munis d'emplacement de stockage de valises. Première fausse note donc. Cela est d'autant plus grave que certains voyageurs sont complètement encerclés par les grosses valises. En cas de pépin, ils ne peuvent les enjamber ou les déplacer car chaque valise pèse de 15 à 20 kgs chacune.
អ្វីដែលគួរឱ្យស្តាយបំផុត គឺគេផ្ញុកអ្នកដំណើរឱ្យអង្គុយត្បៀតប៉ះគ្នាលែងគោរពរបាំងការពារ គឺលែងទុកចន្លោះកៅអីមួយរវាងអ្នកដំណើរពីរនាក់ដូចកាលនៅក្នុងយន្តហោះទៀតហើយ។ ដោយឃើញទិដ្ឋភាពប៉ះពាល់ដល់ប្រសិទ្ធភាពនៃវិធានការដ៏រលូនពីដើមទីដើម្បីទប់ស្កាត់មេរោគ ខ្ញុំក៏ប្រាប់អ្នកបើកឡាន Bus ថាឱ្យឈប់បញ្ចូលមនុស្សមកទៀត ទុកកន្លែងឱ្យនៅទំនេរខ្លះផង ខ្លាចមានការឆ្លងមេរោគក្នុងទីន្លែងហ៊ុំជិតបិទបាំងដោយកញ្ចក់ ដូចនៅក្នុង Bus បែបនេះ។ គាត់ឆ្លើយថា ត្រូវតែដាក់មនុស្សបំពេញគ្រប់កៅអី នេះគឺជាបញ្ជារបស់គ្រូពេទ្យ។ លុះបានបង្ហាញអង្គហេតុចំពោះលោកវេជ្ជបណ្ឌិតរួចហើយ លោកនៅតែចចេសថាត្រូវតែបន្ថែមអ្នកដំណើរឱ្យពេញ Bus កុំឱ្យខាតពេល ត្បិតអីគ្មាន Busច្រើនដឹកជញ្ជូនទេ។ ខ្ញុំក៏ប្រាប់លោកវេជ្ជបណ្ឌិតវិញថា គួរណាស់តែឱ្យអ្នកដំណើរខាតពេលចាំ១ម៉ោង ២ម៉ោង ជាជាងប្រញាប់ញាត់មនុស្សឱ្យឆាប់ឆ្លងរោគ ឱ្យឆាប់ស្លាប់ឬយ៉ាងណា? គាត់បែរជាតបមកវិញ ថាបើខ្ញុំចង់ជិះឡានទូលាយ គ្មានមធ្យោបាយទេ។ ចម្លើយនេះកែច្នៃដើមហេតុនៃការតវ៉ារបស់ខ្ញុំ ដើម្បីរក្សាភាពរលូននៃវិធានការទប់ស្កាត់កូវីដឱ្យក្លាយជាការទាមទារយកស្រណុកផ្ទាល់ខ្លួនទៅវិញ។ អស្ចារ្យមែន! នេះហើយជាឧទាហរណ៍មួយពាក្យស្លោកដែលថា គុណធ្វើមកបានមួយសំពៅ ទោសមួយចូលទៅ ដោយផ្ទុកមនុស្សណែនពេញ Bus ធ្វើឱ្យខូចវិធានការថ្នាក់លើ ដែលល្អសោះនោះឱ្យវាល្អក់កករទៅវិញ។
L'erreur est humaine, certes, mais le fait de la persévérer revient à la diaboliser. En latin: errarre humanum est perseverare diabolique.
ខ្ញុំបានថតវីដេអូមួយចប់រឿងនេះ ទុកជាឯកសាររហូតដល់ការរកសណ្ឋាគារ។ មកដល់សណ្ឋាគារទីមួយដែលមិនអាចទទួលអ្នកដំណើរទាំងបីឡានក្រុងបាន គេក៏បញ្ចូនអ្នកដែលនៅសេសសល់ទៅសណ្ឋាគារទី២ ដោយអត់បាយក្រហាយទឹក ក្រោយពីធ្វើដំណើរខុសម៉ោងពេលតាមយន្តហោះ បាត់ដំណេកពេញមួយយប់ ហើយក៏ត្រូវប្រឈមមុខដល់ម៉ោង៥រសៀល ទើបខ្ញុំបានបន្ទប់មួយជាស្តាពរ ពោលគឺចាប់ពីម៉ោង១២ចូលអង្គុយក្នុង Bus ដល់ម៉ោង៥រសៀល គ្មានទទួលបាននំប៉័ងមួយចំណិត ឬទឹកមួយដប ក៏គ្មានដែរ។ អ៊ីចឹងម្នាក់ៗ ដើររប៉ាត់របាយទិញចំណីទិញទឹកហូប នៅពេលរង់ចាំតកន្ទុយគ្នាមុខសណ្ឋាគារ។ នេះក៏វាខុសនឹងវិធានចត្តាឡីសក្តទាំងស្រុង។ ជាទីបញ្ចប់ គួរតែបញ្ជាក់បន្ថែមថា ទោសមួយចូលទៅ រលាយបុណ្យអស់។
ប្រទេស មានជាតិ ដូចជា ជាតិចិន ចាម ជ្វា ជាអាទិ៍។ មនុស្ស មានសាសន៍ ដូចជាសាសន៍ ខ្មែរ មន ឥណ្ឌូអឺរ៉ូប៉េអៀង (Indo-Européen) និងសាសន៍ កូកាស្ស៊ីយៀង (caucasien) ។ល។ ព្រឹត្តបត្រថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី១៦កក្កដានេះ បណ្ឌិត ឆាយ ហុកផេង ចាប់យកប្រធានបទមួយ ថា «សូមខមាទោស ពីព្រោះ ខ្ញុំជាតិសាសន៍បារាំងនិងខ្មែរ»។
ករណីប្រជាជនដែលភៀសខ្លួនមកនៅឯបរទេសជំនាន់ខ្មែរក្រហមប្រល័យពូជសាសន៍ ត្រូវលើកឡើងជាប្រធានបទមួយថា ពួកគេភ្លេចភាសាខ្មែរអស់ហើយឬនៅ បានជានិយាយលាយឡំនឹងភាសាបរទេស? ម្យ៉ាងទៀត ពួកគាត់ត្រូវកូនចៅគាត់សួរថា តើតា តើពុក តើយាយ តើអ្នកម្តាយសប្បាយឬក៏ស្ងាយក្រោយ នៅពេលដែលអស់លោកអ្នកត្រូវគេបំពាក់សញ្ជាតិថ្មីមួយ ជាបារាំង អាល្លឺម៉ង់ អង់គ្លេស អាមេរិកាំង កាណាដា ស្វីស បន្ថែមលើសញ្ជាតិដើមជាខ្មែរ? ប៉ុន្តែចំពោះខ្លួនខ្ញុំផ្ទាល់ ដែលមានសញ្ញាតិពីរដែរនោះ មានវិប្បដិសារីទ្វេគុណ ក្នុងនាមជាខ្មែរផង និងជាបារាំងផង បើនិយាយតែអំពីឧក្រិដ្ឋកម្មប្រល័យពូសាសន៍ប៉ុណ្ណោះ។ នេះមិនមែនមែនមានន័យថា ខ្ញុំបានប្រព្រឹត្តិកំហុសណាមួយឬក៏ព្រួយបារម្ភដោយខ្លាចបាបកម្មតាមទាន់ក្នុងជាតិនេះ ឬនៅជាតិខាងមុខ ក៏ទេដែរ។
Prenons le cas d'André Froissard académicien français. Il a écrit que "le peuple français qui a commencé parprendre Pétain pour de Gaulle avant de prendre, en 1958, de Gaulle pour Pétain, devra se disculper descharges retenues contre lui… Il est vrai que la peine a déjà été prononcée: douze années de IVème République, soldée par une remise de peine pour mauvaise conduite… Malmenée par le présent, la France s'est réfugiée quelque temps dans son passé. Qui la jugera, étourdie qu'elle était par le malheur ? On ne juge pas le peuple auquel on appartient. Excusez-moi d'être français."
បើចង់និយាយឱ្យដូចលោក André Froissard ខ្ញុំថា សូមអភ័យទោសដែលបានកើតមានជាខ្មែរ ពីព្រោះខ្មែរយើងបានជួបប្រទះរបបខ្មែរក្រហមប្រល័យពូជសាសន៍ដែលធ្វើឱ្យគេស្គាល់ «មុខអាក្រក់» របស់ខ្មែរពេញសកលលោក។ ក្នុងខ្សែភាពយន្ត « Quai d'Orsay » ស្តីអំពីប្រវត្តិជារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសបារាំងលោក Dominique de Villepin ដែលបានកាន់តំណែងនេះ គាត់ហៅឈ្មោះឆ្មារបស់គាត់ថា ប៉ុល ពត។ រីឯ ក្នុងការពិភាក្សាដេញដោលមតិតាមវិទ្យុនិងទូរទស្សន៍វិញ ពេលខ្លះ គេឮបារាំងនិយាយបន្ទោសគ្នាថា «គំនិតរបស់អ្នកមិនខុសអំពីពួកខ្មែរក្រហមទេ» ឬក៏គេរំឮកថា សកលលោកបានជួបប្រទះរបបប្រល័យពូជសាសន៍ជាច្រើនលើកច្រើនគ្រា មានរបបណាស៊ី និងរបបប៉ុល ពត ជាឧទាហរណ៍។ ការពិតមួយនេះ ដែលធ្វើឱ្យយើងឮគេនិយាយពាក្យថា ខ្មែរ ឬពាក្យថា អាល្លឺម៉ង់ មិនមែនបានន័យថា ខ្មែរទាំងអស់ និងអាល្លឺម៉ង់គ្រប់រូប ជាខ្មែរប៉ុល ពត ជាអាល្លឺម៉ង់ណាស៊ី ក្តី ក៏សម្តីបែបនេះ វាចាក់ដោតអារម្មណ៍យើងស្រេចទៅហើយ។ អ៊ីចឹងបានជាខ្ញុំហ៊ាននិយាយថា សូមខមាទោសពីព្រោះខ្ញុំជាខ្មែរ ក្នុងបំណងបញ្ជាក់ប្រាប់ថា ខ្មែរខ្ញុំចេះទទួលខុសត្រូវ មិនដូចខ្មែរប៉ុលពតទេ។ នេះគ្រាន់តែជាភាសានិយាយ ឬក៏ជាមនសិការពិតៗ?
Le langage a une fonction de représentation. Il reflète l'ordre moral de la Société. Quand on dit Allemand nazi ou Khmer rouge, ce langage est prisonnier du passé ne renvoyant pas à des vérités actuelles puisque de nos jours il n'y a pas plus de nazis que de petits Pol Pot chez les peuples allemand et khmer. Bien entendu, des barbaries ont été commises, elles sont ineffaçables et c'est pourquoi je reste attaché à la notion de justice. Rendre justice c'est juger les criminels et respecter les droits des victimes. Excusez-moi d'être Khmer. Mais André Froissard a pris comme titre de son livre de 115 pages publié en 1992 "Excusez d'être Français". On ne saurait saisir pleinement le sens du titre sans connaître l'histoire de la dénaturalisation française prononcée sous Vichy à l'égard du peintre Marc Chagall et les familles Gainsbourg et Montand entre autres. En tout 15 154 dénaturalisations prononcées entre 1940 et 1944 sous Vichy de Pétain.
ក្នុងនាមជាបារាំង ខ្ញុំក៏អាចសុំខមោទោស ដូចលោក André Froissard ដែរ ទោះបីខ្ញុំកើតមិនទាន់ជំនាន់ Vichy ក៏ដោយ ដែលរបបនេះ ចាប់ជ្វីហ្វបារាំងបញ្ជូនឱ្យពួកណាស៊ីដុតចោលក្នុងឡឧស្ម័នតាមបែបប្រល័យពូជសាសន៍។ ខ្មែរយើងខ្លះ សុំសញ្ជាតិបារាំង ពីព្រោះធុញទ្រាន់នឹងបំពេញបែបបទសុំច្បាប់ស្នាក់នៅ ប៉ុន្តែត្រូវដឹងថា នាកាលសម័យប៉ុលពត ជំនាន់នោះ ខ្មែរនៅបរទេសដែលអស់សង្ឃឹមថានឹងបានវិលត្រឡប់ទៅមាតុភូមិវិញ ពួកគាត់សុំសញ្ជាតិគេដើម្បីរស់ មានសិទ្ធិរកការងារ ឬបន្តការសិក្សា ត្បិតអីពួកនេះមិនបានចាញបោកការឃោសនារបស់ អៀង សារី និងបក្ខពួកមួយចំនួន បញ្ចុះបញ្ចូលឱ្យត្រឡប់ទៅបម្រើអង្គការ ប្រៀបដូចគេបោះទន្សាយចូលក្នុងរូបខ្លា គឺស្លាប់រង្គាលស្ទើរតែទាំងអស់។ ក្នុងខ្សែជីវិតមនុស្ស វាមិនដូចបន្ទាត់ត្រង់ភ្លឹងអ៊ីចឹងទេ បើរស់នៅស្រុកគេ គឺចូលយកសញ្ញាតិគេ ហើយក៏ក្លាយទៅជាយក្សមុខពីរ ឬក៏ជាមនុស្សផង ងោះផង ក្នុងរឿងល្ខោន ដូចជាក្នុងប្រវត្តិនៃ Dionysos ខាងក្រោមនេះ។ ពាក្យឬឈ្មោះ Dionysos មានន័យថា មានជីវិតពីរ ដូចខ្ញុំមានសញ្ជាតិពីរអ៊ីចឹងដែរ។
Dionysos, Dieu grec, fils de Zeus et de Perséphone, il fut livré par Héra aux Titans qui le déchirèrent. Un autre Dieu s'appelant Athéna ramassa son cœur pour que Zeus en féconda Sémélé, c’est-à-dire Dionysos qui signifie "né deux fois". Quant aux Titans, ils furent foudroyés par Zeus pour avoir déchiré son fils. Or, d'après la mythologie grecque, les humains que nous sommes sont nés des cendres des Titans. Dès lors, les humains ont donc en eux à la fois un élément bestial et une parcelle de divinité.
ជាទីបញ្ចប់ ពាក្យថា «សូមខមាទោស» មិនហូរចេញមកពីកំហុសណាមួយទេ គឺជាពាក្យដែលដិតជាប់នឹងជីវិត ដោយមិនសំដៅលើជីវិតផ្ទាល់ខ្លួន ឬអំពើរបស់ខ្លួនផ្ទាល់ឡើយ។ បើយើងហើយមានមោទនភាព ជាខ្មែរពូជអង្គរទទួលយកពានរង្វាន់កេរ្តិ៍ឈ្មោះអំពីប្រវត្តិសាស្ត្រ គួរណាស់យើងទទួលយកមរតកដ៏ចង្រៃសម័យប៉ុលពតផងដែរ គឺដើម្បីទុកជាមេរៀនសម្រាប់សាសន៍យើងតែប៉ុណ្ណោះ។
Dans ce cris de cœur "excusez-moi", par métaphore, c'est comme on glisse des fleurs séchés entre les pages d'un livre.
ការចិញ្ចឹមជីវិត ពិតជាខានមិនបានចំពោះសត្វលោកទាំងឡាយ។ អ្វីដែលខានមិនបានមួយទៀត គឺស្នូលនៃអាជីព ដែលគេត្រូវតែរក្សាការពារឱ្យបានគង់វង្ស។ ព្រឹត្តបត្រថ្ងៃទី២ខែកក្កដានេះ ឆាយ ហុកផេង ធ្វើអត្ថាធិប្បាយអំពី «ស្នូលនៃអាជីព»ជាទូទៅ។
តើអ្វីទៅហៅថាអាជីព? មនុស្សម្នាមហាជនដែលនាំគ្នាដើររត់ជិះកង់ម៉ូតូរថយន្តពពាក់ពពូនពីព្រឹកដល់ល្ងាចសំដៅទៅការិយាល័យ ឬទីផ្សាររៀងៗខ្លួន ពួកគាត់ប្រកបអាជីពនានា ដែលគេមិនអាចធ្វើអ្វីមួយទៀតឱ្យឃ្លាតឆ្ងាយពីដួងចៃនៃអាជីពរបស់គេបានឡើយ។ បើមិនដូច្នោះទេ សកម្មភាពឬបេសកកម្មរបស់គេក្នុងមួយថ្ងៃនេះ ប្រាកដជាមិនបានដល់ទីដៅឡើយ។ ឧទាហរណ៍ អ្នកធ្វើនំ កិនច្របាច់លាយម្សៅ អ្នកបើកនាវាទូកសំពៅសម្លឹងត្រើយនាយ រីឯអ្នកនយោបាយប្រាថ្នាអភិវឌ្ឍសង្គមជាតិ។ ទោះបីនៅពេលខ្លះ គេឃើញមានសកម្មភាពប្លែកៗ ចំណែកនៃការងារទាំងឡាយនេះ វាគ្រាន់តែជាការប្រមូលផ្តុំគ្រឿងគ្រៅ មកបំពេញបន្ថែមគោលដៅចម្បងដែលគេចង់បានតែប៉ុណ្ណោះ។
Le cœur de métier d'un lobbyiste en France est d'intervenir auprès des pouvoirs publics pour faire évoluer la législation en sa faveur. Corinne Moizon qui faisait partie de la cinquantaine de lobbyistes qui ont accès à l'Assemblée et au Sénat a déclaré en 2011 que son travail "consiste à informer le plus en amont possible (ses) employeurs des textes qui sont en préparation, afin qu'ils puissent présenter leurs observations" (Le Parisien, 30/09/2011). Cette profession est définie par des règles strictes. En matière de santé, les lobbyistes sont issus, pour la plupart d'entre eux, des cabinets ministériels. Pour le groupe Janssen, Emilie Berger était auparavant adjointe au chef de cabinet de Philippe Douste Blazy, ministre de la Santé et de la Famille en 2004 et 2005. Quant à la directrice des affaires publiques chez GSK, Cécilia Araujo, fut conseillère de 2005 à 2006 au cabinet de Xavier Bertrand.
តើដួងចៃនៃអាជីពចៅក្រមព្រហ្មទណ្ឌស្ថិននៅត្រង់ណាដែរ? ការវិនិច្ឆ័យសេចក្តី តាមអង្កេតហេតុដែលនៅក្រោមអង្គច្បាប់ គឺជាដួងចៃមួយ ប្រកបទៅដោយមែកធាង ដូចជាការផ្តន្ទាទោសឱ្យជាប់ពន្ធនាគារ នេះគឺជាមែកធាងមួយ។ មួយចំណែកទៀត គឺសំណងជំងឺចិត្តជនរងគ្រោះ។ បទពិសោធរបស់ខ្ញុំនៅប្រទេសបារាំង ខ្ញុំដឹងថា ប្រទេសនេះពុំបានសាងសង់ពន្ធនាគារបន្ថែមឱ្យស្របនឹងចំនួនពិរុទ្ធជនដែលចេះតែកើនឡើងនោះទេ។ អ៊ីចឹង តើសហចៅក្រមពីររូបនិងខ្លួនខ្ញុំផ្ទាល់ដែលជាប្រធាន គប្បីកម្រិតចំនួនទោសជាប់ពន្ធនាគារទៅតាមការខ្វះខាតនេះឬយ៉ាងណា? ឆ្លើយថាប្រសិនបើផ្អៀងទៅលើនិន្នាករនេះ ម្ល៉េះសមយើងឃ្លាតចាកពីដួងចៃនៃអាជីពរបស់យើង ដែលមានខ្លួនទាបត្រឹមតែវិនិច្ឆ័យសេចក្តីនិងផ្តន្ទាទោសបែរជាខំតោងយកបញ្ហាសង្គមខ្វះពន្ធនាគារ មកជាត្រីមុខ ដ្បិតអីដៃយើងខ្លី ក្នុងន័យថា យើងអនុច្បាប់ច្បាប់ កុំឈោងស្រវាឱបភ្នំ។
Quant au cœur de métier chez Family Romance, une agence tokyoïste spécialisée entre autres dans la "location" des petits ou petites amies dits rentaru kanoshi et kanujo, sa mission est de fournir des gens de compagnie, pas de sexe. Une autre agence Support One précise dans son site web que "nos rentaru furando vous accompagnerons et, comme de vrais amis, partageront vos joies, vos rires, vos peines et vos soucis". Ici comme ailleurs, le cœur de métier n'est pas le sexe. Les partenaires du contrat de location n'ont le droit que de se tenir la main dans la rue, l'enlacement n'est pas permis, ils ne peuvent pas non plus se retrouver dans un lieu clos" (Nouvel Obs, 2744, 2017).
នៅក្នុងគិលានសម័យកូវីដ១៩នេះ មុខព្រួញនៃវេជ្ជបណ្ឌិត គឺព្យាបាលជំងឺជាបន្ទាន់ ទោះបីភាពអាសន្នជាក់ស្តែង គឺមិនទាន់រកឃើញវ៉ាក់សាំងនៅឡើយក្តី។ រីឯការឈ្លោះប្រកែកគ្នានៅស្រុកបារាំងរវាងអ្នកដែលប្រឆាំងនិងអ្នកដែលគាំទ្រឱ្យប្រើថ្នាំ Chloroquine ជម្លោះនេះ វាធ្វើឱ្យដើរខុសផ្លូវទាំងអស់គ្នា។ ចម្លែកត្រង់ថា អ្នកកាន់អំណាចចេញបញ្ញត្តិហាមឃាត់វេជ្ជបណ្ឌិតកុំឱ្យប្រើថ្នាំនេះ ទោះបីពេទ្យមួយចំនួនធំ យល់ឃើញព្រមគ្នាថា ពីដំបូងទីដែលកូវីដ១៩ ទើបនឹងចូលក្នុងខ្លួន គេគប្បីប្រើថ្នាំនេះក្តី។ សឱ្យឃើញថា អ្នកនយោបាយបារាំងលូកដៃចូលក្នុងការព្យាបាលរោគសញ្ញាដែលគេធ្លាប់ប្រើថ្នាំនេះ ដើម្បីព្យាបាលគ្រុនចាញ់៤០ឆ្នាំកន្លងមកហើយក៏ដោយ។
Par ailleurs, avant sa fermeture en juillet 2011, News of the world était un journal britannique qui fonctionnait comme une officine d'agent secret: filature, écoute téléphonique, espionnage des messageries des téléphones mobiles des célébrités ou des familles de victimes de crimes abominables. Le dernier coup qui fait chou blanc fut la filature de Charlotte Harris et Mark Lewis, deux avocats des victimes des écoutes téléphoniques illégales. Quand bien même la filature est légale, cette méthode n'est pas le cœur de métier de journaliste. Cependant, les écoutes téléphoniques ordonnées par les juges constituent, quant à elles, un outil de recherche de la vérité, cœur de métier du juge d'instruction quand bien même à la fin des écoutes le résultat est négatif. Dès lors l'on s'interroge sur le bienfondé de la levée de bouclier suite à non révélation du délit de trafic d'influence reproché à l'ex-président Sarkozy.
ថ្មីៗនេះ រដ្ឋអាជ្ញាបារាំងស្រីចូលនិវត្តន៍ថ្មីៗឈ្មោះ Eliane Mouflette បានត្អូញត្អែរចំពោះមុខគណៈកម្មការស៊ើបអង្កេតនៃរដ្ឋសភាថា កាលពីឆ្នាំ២០១៧ ខ្លួនគាត់បានទទួលសម្ពាធពីមហាអយ្យការឱ្យបញ្ចូនសំណុំរឿងទៅចៅក្រមស៊ើបសួរជាបន្ទាន់ ក្នុងករណីបេក្ខជនប្រធានាធិបតី François Fillon ទោះបីការស៊ើបអង្កេតនៃនគរបាលពុំទាន់ដើរដល់ដំណាក់កាលនេះ ពីព្រោះមានចន្លោះប្រហោងក្តី។ ដួងចៃនៃអាជីពរបស់គាត់ គឺស្វែងរកការពិត និងការពារសិទ្ធមនុស្ស មិនមែនស្តាប់បញ្ជាពីរដ្ឋអំណាចនោះទេ។ ខ្ញុំបានអានប្រវត្តិរដ្ឋអាជ្ញាមួយចំនួន នៅប្រទេសបារាំង មានរឿងលោក Dujardin និងលោក Blandin ជាអាទិ៍ ដែលជារដ្ឋអាជ្ញដ៏អង់អាចស៊ូទ្រាំបាត់បង់បុណ្យសក្តិដោយមិនគោរពបញ្ជាខុសបែបបទ ដូចករណីលោកស្រីត្អូញត្អែរនោះទេ។ ដោយសរុប មុននឹងបញ្ចប់ ព្រលឹងនៃអាជីព ជាឱសថទិព្វ ធ្វើកុំឱ្យមានវិប្បដិសារីដល់ថ្ងៃស្លាប់។
Avant de clore ce chapitre, le coeur de métier des juges et procureurs est, me semble-t-il, de renoncer à la voracité et d'abdiquer les désirs avides afin de traiter avec impartialité les causes qui leurs sont soumises.
ការដោះស្រាយបញ្ហាសង្គម តម្រូវឱ្យប្រើមធ្យោបាយសមស្របនឹងគោលដៅ ជាពិសេសក្នុងករណីបទល្មើសជាក់ស្តែង។ ព្រឹត្តបត្រ «នាទីខ្ញុំនិយាយពីរភាសា» ថ្ងៃទី១៨មិថុនានេះ បណ្ឌិត ឆាយ ហុកផេង ធ្វើអត្តាធិប្បាយ ស្តីអំពី «ចាប់ចោរ ឬអញ្ជើញចោរឱ្យចូលពន្ធនាគារ?»
កាលណាគេប្រកបអាជីព គឺគេសំអាងលើអ្វីមួយដែលអាចធ្វើឱ្យគេបានជោគជ័យ មានថ្វីដៃ មានប្រសិទ្ធភាព ប្រៀបដូចព្រះសង្ឃសំអាងធម៌ អ្នករត់ស៊ីក្លូសំអាងសាច់ដុំជើង ទាហានពឹងលើកាំភ្លើង ។ល។ ជាសរុប ពួកយើងទាំងអស់គ្នាដែលជាបថុជ្ជន សំអាងលើពេលវេលាថានឹងរស់បានយូរអង្វែង។ អ៊ីចឹង ប្រសិនបើគេដកហូតយកការសំអាងនេះចោលចេញ គឺប្រៀបបានដូចម្ទេសវាលេងហឹរ ឬដូចអំបិលវាអស់ជាតិប្រៃ។ ដោយឡែក ស្ត្រីដែលចង់អ៊ុតសក់រួញឱ្យត្រង់សរសៃ គាត់រំពឹងលើទឹកថ្នាំ និងជាពិសេសលើកម្តៅភ្លើងនៃដង្កៀបសក់។ រីឯការចាប់ចងចោរដាក់ខ្នោះ ក៏ដូច្នោះដែរ បើមិនប្រើធម៌ក្តៅទេ កុំថាឡើយចោរចិត្តខ្មៅ សូម្បីតែចោរចិត្តជា ក៏វាមិនព្រមហុចដៃឱ្យដាក់ខ្នោះបានងាយៗដែរ។
Pour avoir vu de mes propres yeux les scènes d'interpellation des fauteurs de troubles au sein du tribunal quand j'étais magistrat, j'ose affirmer que la force d'une personne rebellée en vaut trois chez les policiers interpellateurs. Cependant, ces derniers obligés d'utiliser la force strictement nécessaire éprouvent des difficultés pour mener à bien leur mission car l'individu voulant se soustraire dégage une énergie incroyable.
ពីដើមឡើយគេវាយខ្នោះដៃ នៅគ្រប់ករណីដែលភ្នាក់ងារនគរបាល ចាប់បានជនជាប់ចោទណាម្នាក់។ ក្រោយមកទៀត គេយល់ឃើញថា ការដាក់ខ្នោះដៃបន្ថោកតម្លៃមនុស្ស ទើបគេបង្កើតច្បាប់ ដាក់បញ្ញត្តិថា អាចវាយខ្នោះបានតែក្នុងករណីដែលជនពាលបម្រុងនឹងរត់គេចខ្លួន ឬក៏ជាជនសាហាវយង់ឃ្នង ដែលមិនត្រូវបណ្តោយឱ្យបង្ករបានជាគ្រោះថ្នាក់របួសដល់នគរបាល។
ជារឿយៗ មុនដល់ដំណាក់កាលវិនិច្ឆ័យសេចក្តី ខ្ញុំត្រូវឆ្លងកាត់ករណីវាយខ្នោះដៃនេះ ដោយថ្លឹងថ្លែងថា ជាការរំលោភសិទ្ធជនជាប់ចោទឬទេ ជាមុនសិន។ បើនិយាយតែអំពីការចាប់ចងជនប្រព្រឹត្តបទល្មើសជាក់ស្តែង គឺថា ស្ទើរតែ៨០ភាគរយទៅហើយ ដែលគេជួបប្រទះឃើញនូវភាពលំបាកតស៊ូនៃភ្នាក់ងារនគរបាល ដែលខំប្រវាយប្រតប់ បោកចម្បាប់ ដួលប៉ផាប់ពភីង របួសស្លាកស្នាម ឈាមប្រឡាក់ឯកសណ្ឋាន។ ភ្នាក់ងារទាំងឡាយនេះ មានគ្រួសារកូនប្រពន្ធដែលស្រពោនចិត្ត ត្បិតប្តី ដ្បិតឪពុក នាំស្នាមរបួសចូលផ្ទះ ទោះបីគេដឹងជាមុនថា អាជីពរបស់គាត់ត្រូវតែប្រឈមនឹងគ្រោះថ្នាក់ទាំងអស់នេះក៏ដោយ។
ចំណែកឯជនពាលដែលបំពានច្បាប់ លួចប្លន់កាប់សម្លាប់រំលោភ ក៏បានដឹងដែរថា ច្បាស់ជាប្រឈមនឹងការចាប់ចងឃុំខ្លួន ម្តេចឡើងក៏វារើបម្រះប្រវាយប្រតប់អស់ទំហឹងអ៊ីចឹងទៅវិញ។ គឺថា មួយដឹងខ្លួនថានឹងត្រូវគេចាប់ចង មួយទៀតដឹងខ្លួនថាត្រូវតែចាប់ឱ្យទាល់តែបាន។ ចោរដែលបំពានលើច្បាប់ នៅតែប្រើហិង្សាដើម្បីរំដោះខ្លួន ប៉ុន្តែអ្នកដែលចាប់ចោរត្រូវបានច្បាប់ថ្មីហាមឃាត់ កុំឱ្យប្រើមធ្យោបាយ រឹតបំពង់ក ដើម្បីបន្ថយការរើបម្រះ។ នៅរដ្ឋខ្លះ ស្រុកអាមេរិក គេហាមប្រើមធ្យោបាយផ្តួលចោរផ្កាប់មុខលើដី ដើម្បីដាក់ខ្នោះវា។ ការដកហូតមធ្យោបាយពិសេសទាំងពីរនេះ ធ្វើឱ្យបេសកម្មនៃភ្នាក់ងារនគរបាលត្រូវបរាជ័យ ឬក៏ប្រឈមនឹងការលំបាកទ្វេគុណ។
En effet, le plaquage ventral est interdit aux Etats-Unis, dans certaines villes. En France, après l'interdiction de la "clé d'étranglement" ce serait au tour de la technique d'immobilisation par plaquage ventral qui serait bannie de l'usage policier. Elle est d'ailleurs mise en cause dans l'affaire Adama Traoré.
Au Cambodge, les voleurs et les cambrioleurs arrêtés par les gens dans la rue sont passés à tabac avant d'être conduits manu militari au poste de police. Quant à la technique d'interpellation, elle n'est pas différente des autres pays. Même but, même moyen.
ប៉ុន្តែ កុំភ្លេចថា បន្តិចម្តងៗ អាជ្ញាធរបារាំងដែលមិននឹងជំហរ ហាក់ដូចជាបើកដៃឱ្យក្រុមចោរនិងពួកបនភៀនជួញដូរគ្រឿងញៀន ធ្វើភ្លៀងធ្វើផ្គរ នៅក្នុងភូមិឃុំក្លាយជាទៅជាសង្គមអាណាធិបតេយ្យ សូម្បីតែរថយន្តនគរបាលជាតិ ក៏បើកបរចូលមិនបានងាយៗដែរ។ ថ្ងៃនេះ គេហាមឃាត់ កុំឱ្យប្រើក្បាច់ចាប់រឹតបំពង់ក បន្ទាប់ពីមានភាពវឹកវរនៅសហរដ្ឋអាមេរិកក្នុងរឿង George Floyd និងរឿង Adama Traoré ដែលស្លាប់ក្រោមការចាប់ចងខ្លួនក្នុងបរិវេណទីស្នាក់ការជាប់ក្រុងប៉ារីស។ ថ្ងៃទី១១, ១២, ១៣ មិថុនាកន្លងមកនេះ ភ្នាក់ងារនគរបាលបារាំងរាប់រយនាក់ ពិសេសនៅប៉ារីស ចេញមកតម្រៀបជួរ ហើយបោះខ្នោះដៃលើដី ជាសញ្ញាថា ពីថ្ងៃនេះទៅមុខ ពួកគាត់លំបាកនឹងបំពេញបេសកម្មចាប់ចងជនពាល។ រីឯ ដូណាល់ ត្រាំ នៅអាមេរិកឯណោះវិញ ទាំងរូបភាពទាំងវាចា គាត់ធ្វើឱ្យគេយល់ថា «មិនចូលចិត្តសាសន៍ខ្មៅ»។ ជាសរុប គោលជំហរជ្រុលនិយមណាមួយក៏ដោយ វាមិនមែនជាជំនួយក្នុងដំណោះស្រាយបញ្ហាសង្គម មានការរើសអើងពូជសាសន៍ ជាអាទិ៍បានទេ។
Force est de constater que le racisme, problème de société, certes, mais c'est avant tout un tabou qu'il convient de considérer avec respect comme il se doit de respecter le travail des policiers alors que les fonctionnaires fautifs doivent être sanctionnés. Placé sur le terrain de la responsabilité de l'Etat, l'affaire Floyd et Traoré requièrent l'appréciation sur le degré de responsabilité de l'agent concerné. A la lumière de la jurisprudence administrative résultant des arrêts époux Domenech (1956) et Petit (1960), l'emploi des grenades lacrymogènes et des matraques ne comportent pas de "dangers exceptionnels"; a contrario, dans l'affaire Georges Floyd, à supposer que le simple geste de poser le genou sur le cou d'un individu allongé par terre ne constitue pas en soi un danger vital, le vrai danger se trouve dès lors dans l'usage de la force d'appui susceptible de causer la mort. Logiquement cette affaire devrait s'arrêter là si les autorités américaines avaient réagi dans ce sens en plaçant le policier blanc suspect devant sa propre responsabilité à savoir la faute lourde commise dans l'exercice de sa fonction. L'apathie et l'inertie des autorités de tutelle ont fait flamber la colère communautaire. Pas de surprise donc !
ជាទូទៅ បុគ្គលរមែងសង្កេតឃើញនូវភាពនៃបុគ្គលដេលមានចិត្តអាក្រក់ទៅតាមប្រយោគសម្តី និងអាស្រ័យលើទង្វើរបស់អ្នកនោះ។ យ៉ាងណាមិញ ប្រសិនបើភ្នាក់ងារនគរបាលប្រាថ្នាចាប់ចងជនសង្ស័យ កាលណាជននេះដេកក្រាបលើដីទៅហើយ ហើយបែរជាត្រូវបាត់បង់ជីវិតទៅវិញ បំណងក្នុងចិត្តអ្នកចាប់ គឺថា ឬមួយគេចង់សម្លាប់ពិតប្រាកដមែន ឬមួយគេខ្វះទស្សនញាណ គឺមិនស្គាល់ហេតុនិងផល បានជាសង្កត់កគេឱ្យស្លាប់។
L'un dans l'autre, la faute est caractérisée, me semble-t-il.
The podcast currently has 44 episodes available.
101 Listeners
0 Listeners
1 Listeners
0 Listeners
0 Listeners
1 Listeners
0 Listeners
1 Listeners
2 Listeners
1 Listeners
0 Listeners
0 Listeners
0 Listeners