ថ្ងៃទី៥វិច្ឆិកា គឺជាថ្ងៃបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីអាមេរិក ខណៈដែលពេលនេះ នៅតាមរដ្ឋខ្លះ គឺគេបានចាប់ផ្តើមបោះឆ្នោតជាបណ្តើរៗហើយ។ ការស្ទាបស្ទង់មតិបង្ហាញថា បេក្ខជនធំៗទាំង២ គឺលោកដូណាល់ ត្រាំ និងលោកស្រី កាម៉ាឡា ហារីស ស្ថិតនៅប្រកៀកប្រកិតគ្នាខ្លាំងណាស់។ បេក្ខជនទាំង២ កំពុងតែប្រឹងប្រែងធ្វើការឃោសនា ទាក់ទាញការគាំទ្ររៀងៗខ្លួន។ តើការសន្យានយោបាយ របស់លោកដូណាល់ ត្រាំ និងរបស់លោកស្រីកាម៉ាឡា ហារីស មានភាពខុសគ្នាអ្វីខ្លះ?
ការឃោសនាបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីអាមេរិក កំពុងប្រព្រឹត្តិទៅយ៉ាងសកម្ម នៅដំណាក់កាលចុងក្រោយ មុននឹងថ្ងៃបោះឆ្នោតធំមកដល់ គឺថ្ងៃទី៥វិច្ឆិកា។ គ្រប់ពាក្យសំដីសន្យាទាំងអស់ រវាងលោកដូណាល់ ត្រាំ និងលោកស្រី កាម៉ាឡា ហារីស គឺវាហាក់ដូចជាផ្ទុយបញ្ច្រាសគ្នាសឹងទាំងស្រុង មិនថាសេដ្ឋកិច្ច សង្គមកិច្ច អន្តោប្រវេសន៍ ឬបរិស្ថាន។ តើបេក្ខជនធំទាំង២នាក់នេះ បានសន្យាអ្វីខ្លះ ហើយថាតើវាមានលក្ខណៈខុសគ្នាបែបណាខ្លះ?
សេដ្ឋកិច្ច
នៅក្នុងសំណុំរឿងសេដ្ឋកិច្ច វាគឺជាអ្វីដែលប្រជាជនអាមេរិកទន្ទឹងតាមដានបំផុត ព្រោះវាជាបន្ទាត់គូសដៅកត្តាជីវិតរបស់ពួកគេ។ ផ្អែកតាមតួលេខចុងក្រោយរបស់ក្រសួងពាណិជ្ជកម្មអាមេរិក ផ្សាយកាលពីថ្ងៃទី៣១តុលា គឺអត្រាផរណា បានធ្លាក់មកត្រឹម២,១% នៅខែកញ្ញា បន្ទាប់ពីបានកើនឡើងខ្ពស់ប្រមាណ៣ឆ្នាំជាប់។ ពោលវាសឹងតែធ្លាក់ទាបដល់កម្មវត្ថុ ដែលរដ្ឋាភិបាលលោកចូ បៃដិនបានកំណត់២%។ តែទោះជាយ៉ាងនេះក្តី បញ្ហាអតិផរណា ទំនិញឡើងថ្លៃ ត្រូវបានលោកដូណាល់ ត្រាំ យកទៅស្រែកបន្លឺ ស្តីបន្ទោសការដឹកនាំរបស់គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យ។
ដើម្បីជួយសេដ្ឋកិច្ច លោកដូណាល់ ត្រាំ បានប្រកាសថា លោកនឹងកាត់បន្ថយអត្រាប្រមូលពន្ធលើប្រាក់ចំណូល របស់ប្រជាជនអាមេរិក និងរបស់សហគ្រាស។ លោកបានសន្យាទៀតថា បើលោកជាប់ឆ្នោត គឺលោកនឹងតំឡើងពន្ធនាំចូល ចន្លោះពី១០ទៅ២០% លើទំនិញបរទេសសឹងគ្រប់មុខ។ ហើយចំពោះទំនិញនាំចូលពីចិនវិញ លោកដូណាល់ ត្រាំ សន្យាដំឡើងពន្ធយ៉ាងអន់បំផុតក៏៦០%ដែរ។ លោកដូណាល់ ត្រាំអួតទៀតថា លោកនឹងធ្វើឲ្យសហរដ្ឋអាមេរិក ក្លាយជាមហាអំណាចធំបំផុតនៃវិស័យលុយឌីជីថល។
ចំណែកលោកស្រីកាម៉ាឡា ហារីស វិញ លោកស្រីបានជ្រើសរើសយកផ្លូវកណ្តាល ដើម្បីជួយជីវភាពប្រជាជនអាមេរិកដែលមានជីវភាពមធ្យម។ លោកស្រីកាម៉ាឡា ហារីស សន្យាថានឹងបន្តគោលនយោបាយប្រមូលពន្ធច្រើនពីអ្នកមានធូរធាខ្លាំង ក្នុងអាណត្តិលោកចូ បៃដិន តែដោយបន្ទាបអត្រាប្រមូលពន្ធបន្តិច។ លោកស្រីបានសន្យាដាក់ចុះនូវវិធានការសង្គមកិច្ចមួយចំនួនដែរ ដើម្បីជួយជីវភាព ដូចជាការផ្តល់ឥណទានពន្ធរដ្ឋទៅឲ្យក្រុមគ្រួសារដែលទើបតែមានកូនកើត ការជួយជាហិរញ្ញវត្ថុដើម្បីបានក្លាយជាម្ចាស់កម្មសិទិ្ធផ្ទះ និងការជួយចាប់ផ្តើមបើកក្រុមហ៊ុន ឬមុខរបររកទទួលទានជាដើម។
បើស្តាប់មួយភ្លែត ការសន្យារបស់លោកដូណាល់ ត្រាំ គឺមានភាពទាក់ទាញខ្លាំងណាស់ សម្រាប់ប្រជាជនអាមេរិកទូទៅ។ តែផ្ទុយទៅវិញ ផ្អែកតាមអ្នកជំនាញសេដ្ឋកិច្ច ការសន្យាកាត់បន្ថយការប្រមូលពន្ធក្នុងស្រុករបស់លោកដូណាល់ ត្រាំ នឹងធ្វើឲ្យរដ្ឋអាមេរិក បាត់បង់ប្រាក់ចំណូលច្រើនសន្ធឹក។ វិធានការសន្យាដោយលោកដូណាល់ ត្រាំ និងធ្វើឲ្យថវិការដ្ឋសហព័ន្ធអាមេរិកជួបឱនភាព ចន្លោះពី៣៦០០ពាន់លានដុល្លារ ទៅ៦៦០០ពាន់លានដុល្លារ ក្នុងរយៈពេល១០ឆ្នាំ។ អ្នកជំនាញលើកឡើងទៀតថា តែផ្ទុយទៅវិញ ការសន្យារបស់លោកស្រីកាម៉ាឡា ហារីស គឺវានឹងជួយសន្សំប្រាក់ ជួយកាត់បន្ថយឱនភាពថវិកាជាតិអាមេរិកប្រមាណជា៤០០ពាន់លានដុល្លារ ក្នុងរយៈពេល១០ឆ្នាំ។
អន្តោប្រវេសន៍
សំណុំរឿងគ្រប់គ្រងអន្តោប្រវេសន៍ គ្រប់គ្រងព្រំដែន វាគឺជាស្នូលធំបំផុតនៃការឃោសនារបស់លោក ដូណាល់ ត្រាំ។សម្តីជេរប្រមាថ ចោទប្រកាន់ទៅលើជនអន្តោប្រវេសន៍ តែងតែត្រូវបានលោកដូណាល់ ត្រាំ ស្រែកបន្លឺជាប្រចាំលើវេទិកាឃោសានា។ ជាក់ស្តែង លោកបាននិយាយថា ពួកអន្តោប្រវេសន៍គឺជាអ្នកមកបំពុលឈាមបរិសុទ្ធ របស់ជនជាតិអាមេរិក។ កាលពីអាណត្តិមុន លោកដូណាល់ ត្រាំបានសន្យាធ្វើរបងជញ្ជាំងតាមបណ្តោយព្រំដែនជាមួយប្រទេសមិកស៊ិក។ តែលើកនេះ លោកបានសន្យាធ្វើខ្លាំងជាងមុនទៀត គឺសន្យាបើកប្រតិបត្តិការចាប់បណ្តេញជនអន្តោប្រវេសខុសច្បាប់ ចេញពីទឹកដីសហរដ្ឋអាមេរិក ឲ្យបានចំនួនច្រើនបំផុតក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រ។
ខាងលោកស្រី កាម៉ាឡា ហារីសវិញ លោកស្រី បានសន្យាថាអាណត្តិលោកស្រី នឹងសន្យារឹតបន្តឹងការអនុវត្តច្បាប់ ការយាមល្បាត និងការរារាំងការលួចឆ្លងព្រំដែន របស់អន្តោប្រវេសន៍ខុសច្បាប់។ ដោយមិនប្រើភាសាខ្លាំង ដៀលជេរ ចោទប្រកាន់ដូចលោកដូណាល់ ត្រាំ លោកស្រីកាម៉ាឡា ហារីស បានលើកឡើងថា អ្នកដែលចូលមកក្នុងទឹកដីអាមេរិកដោយខុសច្បាប់ ត្រូវដឹងថាខ្លួននឹងត្រូវប្រឈមនឹងផលវិបាក។
សិទ្ធិរំលូតកូន
សំណុំរឿងមួយទៀត ដែលពុះចែកគ្នារវាងបេក្ខជនបក្សសាធារណរដ្ឋនិងបក្សប្រជាធិបតេយ្យ គឺបញ្ហាសិទ្ធិរំលោតកូន។ សំណុំរឿងនេះ បានបង្ហាញឲ្យឃើញអំពីទស្សនវិស័យ២ផ្ទុយគ្នាស្រឡះ រវាងបេក្ខជនទាំង២។ ការបោះឆ្នោតលើកនេះ គឺជាការបោះឆ្នោតលើកទី១ហើយ បន្ទាប់ពីតុលាការកំពូលអាមេរិកបានសម្រេចកាលពីខែមិថុនាឆ្នាំ២០២២ លុបចោលការធានាការពារដោយច្បាប់សហព័ន្ធ នូវសិទ្ធិរំលូតកូនរបស់ស្ត្រី។ តាំងពីពេលនោះមក មានរដ្ឋយ៉ាងហោច២០ហើយ ដែលបានធ្វើច្បាប់ហាមឃាត់មួយផ្នែកឬទាំងស្រុងនូវការរំលូតកូន។
លោកដូណាល់ ត្រាំ បានអះអាងថា លោកមានមោទនភាពណាស់ ដែលបានបើកផ្លូវឲ្យតុលាការកំពូលអាមេរិក អាចប្រគល់សិទ្ធិសម្រេចទៅឲ្យរដ្ឋនីមួយៗ ក្នុងការអនុញ្ញាតថាស្រ្តីអាចមានសិទ្ធិរំលូតកូនឬក៏អត់។ តែទន្ទឹមគ្នានេះ លោកបានទទួលស្គាល់ថា មានរដ្ឋខ្លះធ្វើជ្រុលហួសហេតុពេក។ លោកអះអាងទៀតថា បើលោកឈ្នះឆ្នោត គឺរដ្ឋបាលលោកនឹងការពារស្ត្រី។
ដោយឡែក លោកស្រីកាម៉ាឡា ហារីស បានយកការតស៊ូប្រយុទ្ធដើម្បីឲ្យស្ត្រីមានសិទ្ធិអាចរំលូតកូន ធ្វើជាការតស៊ូនយោបាយ ដែលលោកស្រីត្រូវតែប្រជែងយកឈ្នះលោកដូណាល់ ត្រាំឲ្យបាន។ លោកស្រីកាម៉ាឡា ហារីស បានចោទថាលោកដូណាល់ ត្រាំ នឹងធ្វើច្បាប់ហាមឃាត់មិនឲ្យស្ត្រីអាចទទួលបាននូវឱសថមួយចំនួន ដែលគេប្រើដើម្បីរំលូតកូន។ ដោយលើកឡើងពីសិទ្ធិស្ត្រី ក្នុងការសម្រេចលើរូបរាងកាយខ្លួន លោកស្រីកាម៉ាឡា ហារីស បានសន្យាថាលោកស្រីនឹងស្នើច្បាប់សហព័ន្ធ ដើម្បីធានាការពារឲ្យស្ត្រីអាមេរិក អាចមានសិទ្ធិរំលូតកូន ដោយស្របច្បាប់ និងដោយសុវត្ថិភាពបំផុត។
នយោបាយការបរទេស
នៅក្នុងសំណុំរឿងនយោបាយការបរទេសវិញ សង្គ្រាមធំៗ២ គឺសង្គ្រាមអ៊ុយក្រែន និងសង្គ្រាមនៅដើមបូព៌ា ក៏បានបង្ហាញឲ្យឃើញនូវភាពខុសគ្នាដែរ នៃការសន្យានយោបាយ រវាងលោកដូណាល់ ត្រាំ និងលោកស្រី កាម៉ាឡា ហារីស។ ក្នុងសំណុំរឿងអ៊ុយក្រែន ដូចយើងធ្លាប់បានដឹងកន្លងមកហើយ ថាលោកដូណាល់ ត្រាំ បានរិះគន់រដ្ឋបាលលោកចូ បៃដិន ថាបានយកប្រាក់របស់ប្រជាជនអាមេរិកទៅចាយបង្ហិន ក្នុងការជួយទំនុកបំរុងអ៊ុយក្រែន។ ដោយមិនបញ្ជាក់ថាដោយវិធីណា លោកដូណាល់ ត្រាំ អះអាងថា បើលោកឈ្នះឆ្នោតលោក មិនថាវិបត្តិសង្គ្រាមនៅអ៊ុយក្រែន ឬនៅដើមបូព៌ា គឺលោកដោះស្រាយបានភ្លាមមួយរំពេច។
នៅក្នុងសំណុំរឿងសង្គ្រាមអ៊ុយក្រែន លោកស្រី កាម៉ាឡា ហារីស បានអះអាងថា រដ្ឋបាលលោកស្រីនឹងបន្តប្តេជ្ញាឈរនៅខាងអ៊ុយក្រែន ជួយអ៊ុយក្រែន ដែលរងការវាយប្រហារឈ្លានពានពីរុស្ស៊ី។ ក្នុងន័យមួយផ្លែផ្កាទៅឲ្យលោកត្រាំ លោកស្រីកាម៉ាឡា ហារីស បានលើកឡើងថា លោកស្រីនឹងមិនជោរធ្វើខ្លួនស្និទ្ធស្នាល រាប់អានចាក់ចេកចាក់ស្ករ ជាមួយពួកមេដឹកនាំផ្តាច់ការឡើយ។ ហើយក្នុងសំណុំរឿងអ៊ីស្រាអែលប៉ាឡេស្ទីនវិញ ថ្វីបើលោកស្រីកាម៉ាឡា ហារីស មានជំហរទទួលស្គាល់សិទ្ធិការពារខ្លួនរបស់អ៊ីស្រាអែល តែលោកស្រីបានថ្លែងផងដែរ អំពីសេចក្តីទុក្ខវេទនាដ៏សែនទារុណរបស់ប្រជាជនស្លូតត្រង់ប៉ាឡេស្ទីន។
អាកាសធាតុ
ទាក់ទិននឹងបញ្ហាបរិស្ថានអាកាសធាតុវិញ សហរដ្ឋអាមេរិក គឺជាអ្នកបញ្ចេញឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់ ច្រើនជាងគេលំដាប់ទី២ ទូទាំងពិភពលោក បន្ទាប់ពីចិន។ តែផ្ទុយទៅវិញ ជាការកត់សំគាល់ បេក្ខជនឈរឈ្មោះទាំង២ ហាក់ដូចជាមិនសូវនិយាយឃោសនាអ្វីច្រើនទេ ស្តីពីបញ្ហាអាកាសធាតុ។
យើងបានដឹងរួចមកហើយ ថាលោកដូណាល់ ត្រាំ គឺជាមនុស្សដែលជឿថាមានវិបត្តិអាកាសធាតុ ឬផែនដីឡើងកំដៅអ្វីទេ បើទោះបីមានរបាយការណ៍វិទ្យាសាស្ត្រអះអាងយ៉ាងណាក៏ដោយ។ លោកដូណាល់ ត្រាំ បានសន្យាលោកនឹងលុបចោលនូវជំនួយហិរញ្ញវត្ថុ ក្នុងវិស័យថាមពលកកើតឡើងវិញ និងលើរថយន្តអគ្គិសនី។ លោកត្រាំ សន្យាទៀតថា លោកនឹងដកអាមេរិកចេញពីកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីសស្តីពីអាកាសធាតុសាជាថ្មី ហើយថាលោក នឹងបើកដៃឲ្យក្រុមហ៊ុនអាមេរិកជីកខួងប្រេងមួយអស់ដៃ។
ដោយឡែក លោកស្រីកាម៉ាឡា ហារីស សន្យាថាលោកស្រី នឹងបន្តគោលនយោបាយរបស់លោកចូ បៃដិន ឲ្យសហរដ្ឋអាមេរិកធ្វើជាក្បាលម៉ាស៊ីនអន្តរជាតិ ក្នុងការដោះស្រាយវិបត្តិអាកាសធាតុ តាមរយៈការធ្វើអន្តរកម្មថាមពល កាត់បន្ថយការបញ្ចេញឧស្ម័នកាបូនិក៕