មានអារម្មណ៍ថាធ្ងន់ស្រយ៉ុងនៅផ្នែកខាងក្រោមនៃពោះ ... នេះអាចជាអាការៈស្រុតសរីរាង្គណាមួយនៅអាងត្រគៀក។ សម្រាប់ស្ត្រី សរីរាង្គដែលងាយស្រុតនិងលូនចេញមកក្រៅជាងគេ គឺស្បូន។ ហេតុអ្វីសរីរាង្គទាំងនេះស្រុត ? តើមានមធ្យោបាយទប់ស្កាត់ និងព្យាបាលយ៉ាងណា?
ស្រុតសរីរាង្គ ជាអាការៈចុះខ្សោយខុសប្រក្រតីនៃសរីរាង្គណាមួយនៅតំបន់អាងត្រគៀក ដូចជាប្លោកនោម ស្បូន ឬពោះវៀនទ័ល (ថង់លាមក) ដែលតម្រៀបតគ្នាជាថ្នាក់ៗនាំឆ្ពោះទៅទ្វារតូច (រន្ធនោម) រន្ធភេទសម្រាប់រួមរក្សនិងបង្កើតកូន និងរន្ធលាមក (ទ្វារធំ)។ មានទម្ងន់គួរសម តាមធម្មតា សរីរាង្គនៅក្នុងអាងត្រគៀក អាចឈរជាប់ដោយមានសរសៃសាច់ដុំនិងសរសៃពួរខាងក្នុង នៅបាតអាងត្រគៀក ចងប្រទាក់គ្នាជាទម្រ។
ប៉ុន្តែនៅពេល សរសៃចង និងប្រព័ន្ធសាច់ដុំក្នុងអាងត្រគៀកនោះ យារ រលា ឬចុះខ្សោយ សរីរាង្គទាំងនោះ មិនអាចនៅជាប់ត្រង់កន្លែងដើមដ៏ត្រឹមត្រូវទេ ដោយបាតុភូតនៃទំនាញផែនដី វាត្រូវតែធ្លាក់ចុះមកក្រោម។ ដូច្នេះហើយទើបគេប្រើពាក្យថា ស្រុតសរីរាង្គ ឬ prolapsus ជាភាសាបារាំង។ ស្បូន ប្លោកនោម ពោះវៀនទ័ល ជាសរីរាង្គងាយស្រុតជាងគេ។ ផ្នែកវេជ្ជសាស្ត្រ បែងចែងការស្រុតសរីរាង្គជាបួនដំណាក់កាល។ ទីមួយ ជាការស្រុតចុះខុសកន្លែងដើម តែនៅក្នុងអាងត្រគៀកដដែល និងទីបួន ជាករណីធ្ងន់ធ្ងរខ្លាំង សរីរាង្គដូចយ៉ាង ស្បូន អាចស្រុតធ្លាក់ខ្លាំង រហូតរុលចេញមកផ្នែកខាងក្រៅតែម្តងផង ដែលបណ្តាជនខ្មែរមានទម្លាប់ហៅថាស្បូនលូន។
តាមការពិត បុរសក៏អាចជួបករណីស្រុតសរីរាង្គនេះដែរ តែការលូនលៀនចេញមកក្រៅតាមរន្ធគូថ និងជាករណីកម្រខ្លាំងណាស់។ ស្ត្រីទើបជាជនងាយរងគ្រោះខ្លាំងជាងគេ ជាពិសេសស្ត្រីចាប់ពីអាយុ៥០ឆ្នាំឡើងទៅ ព្រោះតែច្រកទ្វារមាសរបស់ស្ត្រីជាតំបន់ខ្សោយ ងាយរងគ្រោះ។ បើតាមការចុះផ្សាយក្នុងទំព័រអ៊ីនធ័រនែតរបស់មន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែត្រ ស្ត្រីខ្មែរប្រមាណ៣០% ជួបបញ្ហាស្រុតស្បូន នៅពេលចូលវ័យចំណាស់និងអស់រដូវ។ អត្រាស្ត្រីមានវិបត្តិស្រុតស្បូន បានឡើងដល់៤៩,៧% នៅអាយុចាប់ពី៨០ឆ្នាំឡើងទៅ និងប្រមាណដល់ទៅ ៩,៧%ដែរ ចំពោះស្ត្រីវ័យក្មេងចន្លោះពី២០ទៅ៣០ឆ្នាំ។ នេះបើតាមតួលេខរបស់មន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែត្រដដែល។
ហេតុអ្វីស្បូនស្រុត?
សរសៃនិងសាច់ដុំនៃតំបន់អាងត្រគៀកដែលមានភារៈទ្រទ្រង់សរីរាង្គក្នុងអាងត្រគៀក ដូចយ៉ាងស្បូនជាដើមនេះ អាចនឹងយារ ឬរលា ហើយចុះខ្សោយ ដោយហេតុ បានជួបបាតុភូត ប្រឹងប្រើកម្លាំងខ្លាំង ដោយបញ្ហាអរម៉ូន ឬដោយការលើកដាក់រុញរបស់ធ្ងន់ ដែលមានសម្ពាធខ្លាំងសង្កត់លើផ្នែកខាងក្រោមនៃពោះ លើប្រព័ន្ធអាងត្រគៀក ញឹកញាប់ពេក។
ក្នុងន័យនេះ ការពរពោះ មានកូនច្រើន ហើយប្រសូតបុត្រតាមផ្លូវធម្មជាតិ (តាមទ្វារមាស) ច្រើនដង ជាមូលហេតុចម្បងទីមួយនៃការស្រុតសរីរាង្គ។ នៅពេលឆ្លងទន្លេ (សម្រាលកូន) ស្ត្រីជាម្តាយត្រូវប្រឹងខ្លាំងណាស់ ដែលជាហេតុធ្វើសរសៃសរសូង ក្នុងតំបន់អាងត្រគៀក ជាអ្នកទ្រទ្រង់សរីរាង្គស្បូន ប្លោកនោម... ត្រូវគ្រាំ ឬរបួសស្នាមតិចតួច ដោយកម្លាំងប្រឹងបង្កើតកូន។ ករណីខ្លះ ទារកក្នុងផ្ទៃធំពេក ការប្រសូតត្រូវជួបការលំបាកខ្លាំង និងត្រូវមានជំនួយពីផ្នែកវេជ្ជសាស្ត្រ ដូចជាការបូម ការគាបទាញទារក ក៏ប៉ះពាល់ខ្លាំងដល់ប្រព័ន្ធអាងត្រគៀករបស់ស្ត្រីដែរ។ ហេតុដូច្នេះហើយបានជានៅស្រុកបារាំង គ្រូពេទ្យតែងណែនាំឱ្យស្ត្រីធ្វើលំហាត់ពង្រឹងសាច់ដុំនិងប្រព័ន្ធអាងត្រគៀកឡើងវិញ នៅក្រោយពេលឆ្លងទន្លេរួច ដើម្បីបញ្ចៀសផលវិបាកនៃការស្រុតសរីរាង្គស្រុតស្បូន នៅជាច្រើនឆ្នាំក្រោយ។
ក្រៅអំពីមូលហេតុឆ្លងទន្លេ ក្អករ៉ាំរ៉ៃ ធាត់ជ្រុលចុកខ្លាញ់ក្នុងពោះ ឧស្សាហ៍ទល់លាមក ធ្លាប់ឆ្លងកាត់ការវះកាត់ធំតូចណាមួយត្រង់តំបន់អាងត្រគៀក ក៏ជាកត្តាដែលអាចសម្រួលឱ្យមានបញ្ហាស្រុតសរីរាង្គដែរ។
ថ្វីបើជំងឺស្រុត មានពាក់ព័ន្ធខ្លាំងនឹងកត្តាអាយុមែន ប៉ុន្តែវិបត្តិស្រុតសរីរាង្គអាចកើតមានលើស្រ្តីវ័យក្មេងបាន ដោយហេតុតែប្រឹងធ្វើកីឡាខ្លាំងជ្រុល បែបអាជីព ឬដោយខុសបច្ចេកទេស ជាពិសេសកីឡា លោតត្រំប៉ូលីន ឬរត់ប្រណាំង លើកដុំដែក និងលក្ខខណ្ឌការងារលំបាក ដោយធ្វើការធ្ងន់លើកដាក់រុញវត្ថុធ្ងន់ៗ ជាប្រចាំ និងពរកូនច្រើន។
ជាច្បាប់ធម្មជាតិ ភាពចាស់ជរានៃរាងកាយ តែងចុះខ្សោយទៅតាមវ័យ។ ដូច្នេះ សរីរាង្គប្រព័ន្ធសាច់ដុំនិងសរសៃនៃតំបន់អាងត្រគៀក ត្រូវតែចុះខ្សោយ ស្រុតទៅតាមវ័យដែរ។ អស់រដូវជាបាតុភូតដែលស្ត្រីមិនអាចគេចបាន បានមកចូលចំណែក បោកច្រានពន្លឿន សរីរាង្គឱ្យចាស់ ហើយអាចធ្លាក់ស្រុតបាន ព្រោះ នៅពេលស្ត្រីអស់រដូវ អរម៉ូនអឺស្ត្រូហ្សែន ដែលមានតួនាទីដ៏សំខាន់ក្នុងការទ្រទ្រង់ភាពយឺតយារនៃជាលិកាខ្លាញ់ ជាលិកាសរសៃនានា បានធ្លាក់ចុះយ៉ាងខ្លាំង ទើបសាច់ដុំនិងសរសៃនៅតំបន់អាងត្រគៀក ក៏នៅតំបន់ផ្សេងទៀត ចាប់យារ រួមស្វិត។
ប៉ុន្តែខុសពីជំនឿដែលផ្តល់ការអៀនខ្មាសរហូតលែងសូវហ៊ាននិយាយអំពីករណីស្រុតស្បូន សកម្មភាពផ្លូវភេទ ការរួមរក្ស គ្មានទាក់ទងនិងបង្កឱ្យមានបញ្ហាស្រុតសរីរាង្គនៅអាងត្រគៀកទេ។
គ្មានផ្តល់រោគសញ្ញានិងការរំខានអ្វីទាំងអស់ នៅដំណាក់កាលដំបូង ស្រុតស្បូនឬស្រុតសរីរាង្គ ចាប់បញ្ចេញអាការៈសញ្ញា នៅពេលសភាពស្រុតសរីរាង្គ ចាប់ធ្ងន់ធ្ងរ។ អាស្រ័យទៅលើសរីរាង្គ ឬជាលិកាដែលស្រុត រោគសញ្ញាអាចខុសប្លែកគ្នា តែនឹងបង្ហាញឱ្យឃើញច្បាស់លាស់ខ្លាំងនៅពេលប្រឹងប្រើកម្លាំងកាយ ធ្វើអ្វីមួយ ឬលើកអ្វីមួយ ឬនៅពេលអង្គុយចោងហោង និងនៅពេលល្ងាច បន្ទាប់ពីស្ថិតក្នុងជំហរដើរឈរអស់ពេញមួយថ្ងៃ។ ស្រុតសរីរាង្គមានអាការៈសញ្ញា សម្គាល់ពិសេស ដោយភាពរំខាននៅផ្នែកខាងក្រោមនៃពោះដូចមានរបស់សំយ៉ុងសង្កត់នៅបាតអាងត្រគៀក មានអារម្មណ៍ធ្ងន់ដក់នៅម្តុំទ្វារមាស ពិបាកបត់ជើងតូច ចេះតែចង់លេចនោម រាគនោម នោមមិនចេញមិនអស់ ឬពិបាកបត់ជើងធំ ទល់លាមក បត់ជើងមិនចេញទល់ៗ និងអាចមានអាការៈឈឺចាប់ឬមានអ្វីមករំខានពេលរួមរក្ស។
មានអារម្មណ៍ថាមានដុំមូលលូនលៀនចេញនៅបឹមៗមាត់ទ្វារ នៅពេលឈរយូរ ឬអង្គុយចោងហោង ឬនៅពេលប្រឹងធ្វើអ្វីមួយ ឬនៅពេលក្អក។
ដល់ដំណាក់កាលដែលស្បូនលូនចេញដល់ក្រៅ អ្នកជំងឺអាចស្ទាបប៉ះ មើលឃើញផ្ទាល់ភ្នែក និងមានការឈឺចាប់នៅប្រដាប់ភេទ ដោយសកម្មភាពកកិត។ សភាពឈឺចាប់កើនឡើងនៅពេលឈរ នៅពេលដើរ និងនៅពេលល្ងាច ហើយបានធូរស្បើយនៅពេលបានសំរាន្ត សំរាក និងនៅពេលព្រឹកទើបភ្ញាក់ពីដំណេក។
ទៅពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យរោគស្ត្រី ឬគ្រូពេទ្យជំនាញផ្នែកតម្រងនោម ទើបអាចទទួលបានការវិភាគរោគវិនិច្ឆ័យច្បាស់លាស់ ថាតើសរីរាង្គមួយណាបានស្រុត និងស្រុតក្នុងកំរិតណា។ វិធីព្យាបាលក៏មានច្រើនយ៉ាង ដែលអាស្រ័យទៅលើស្ថានភាពជាក់ស្តែងនៃការស្រុត អាយុរបស់អ្នកជំងឺ ស្ថានភាពជីវិតគូ ឬស្ថានភាពបត់ជើងតូច។ ប៉ុន្តែការព្យាបាលគោលមានបីដំណាក់កាល ការធ្វើលំហាត់ប្រាណតំបន់អាងត្រគៀក ពាក់កងទ្រទប់សរីរាង្គស្រុត ឬលាបថ្នាំមានអរម៉ូនអឺស្ត្រូហ្សែនបន្តឹងសាច់ដុំនៅតាមទ្វារ និងចុងក្រោយគឺការវះកាត់។ បើសរសៃពួរ សរសៃចង សរសៃសាច់ដុំ នៃប្រព័ន្ធអាងត្រគៀក យារខ្លាំងជ្រុលហើយ ដំណោះស្រាយមានតែមួយចុងក្រោយ គឺការវះកាត់តែ់ចងសរីរាង្គ ឬកាត់ចេញតែម្តងផង សម្រាប់ករណីស្រុតស្បូន។
ទន្ទឹមពេលជាមួយគ្នានេះ ត្រូវគិតគូរលុបបំបាត់កត្តាហានិភ័យ ដូចជាត្រូវសម្រកទម្ងន់ បើធាត់ជ្រុល ប្តូរទម្លាប់និងឥរិយាបថពីការធ្វើអ្វីៗដោយកញ្ឆក់ៗទៅជាសកម្មភាពទន់ភ្លន់ប្រយ័ត្នប្រយែង និងជាពិសេសត្រូវព្យាបាលអាការៈក្អករ៉ាំរ៉ៃ ជំងឺទល់លាមករ៉ាំរ៉ៃ។
ដោយហេតុថាជិតពាក់កណ្តាលនៃស្ត្រីចាប់អាយុ៤៥ឆ្នាំឡើងទៅ ងាយនឹងមានវិបត្តិស្រុតសរីរាង្គ (ប្លោកនោម ស្បូន ផ្នែកខាងចុងពោះវៀនធំដែលនៅជាប់ទ្វារធំ) ការធ្វើលំហាត់ប្រាណពង្រឹងបន្ទះសាច់ដុំនៅបាតអាងត្រគៀក អាចកាត់បន្ថយហានិភ័យបានច្រើន ក្នុងករណីស្រុតសរីរាង្គមួយចំនួនធំ។ ប៉ុន្តែការបង្ហាត់សាច់ដុំក្នុងតំបន់ប្រព័ន្ធអាងត្រគៀកឱ្យចេះរួម-លាៗ ត្រូវប្រព្រឹត្តទៅដោយមានការវាយតម្លៃ និងក្រោមការណែនាំពីសំណាក់គ្រូពេទ្យជំនាញផ្នែកចលនា។
ការហាត់ពង្រឹងសាច់ដុំនៅបាតអាងត្រគៀក ដែលជាតំបន់ច្រកចេញដោយមានរន្ធបី គឺរន្ធនោម រន្ធភេទ និងរន្ធលាមលក មានប្រសិទ្ធភាពខ្លាំង ក្នុងករណីស្រុតដំបូង និងល្មមៗ មិនថាចំពោះអ្នកជំងឺវ័យចំណាស់ឬវ័យក្មេងទេ និងត្រូវធ្វើជារៀងរាល់ថ្ងៃ។ ប៉ុន្តែសូមប្រយ័ត្ន កុំចេះតែធ្វើតាមគេថា ធ្វើតាមវីដេអូក្នុងអ៊ីនធ័រនែត ត្រូវហាត់ជាមួយគ្រូពេទ្យជំនាញហើយ សឹមបន្តហាត់នៅផ្ទះ ដោយខ្លួនឯងនូវលំហាត់ប្រឹងបង្រួមរួច-លាៗ សាច់ដុំនៃអាងត្រគៀក។ ត្រូវចេះបិទខ្ជិបសាច់ដុំនៅបាតអាងត្រគៀកនេះ ពេលក្អក និងកណ្តាស់។ សូមសាកល្បងព្យាបាលខ្លួនកុំមានរោគទល់លាមក ព្រោះការប្រឹងបន្ទោរបង់បញ្ចេញលាមក ធ្វើឱ្យសាច់ដុំបាតអាងត្រគៀកឆាប់ចុះខ្សោយខ្លាំងណាស់។
គួរចៀសវាងធ្វើកីឡាណា ដែលប្រើកម្លាំង បែបស្ទុះខ្លាំង ដូចជាការហក់លោត តែងាកមកហែលទឹក ឬធ្វើលំហាត់កាយសម្បទាបែបហាត់ប្រាណវិញ៕
