October 16, 2025

លើសជាតិខ្លាញ់កូឡេស្តេរ៉ុល និងទ្រីគ្លីសេរីត មានគ្រោះថ្នាក់យ៉ាងណា?

8 minutes

កាត់បន្ថយជាតិខ្លាញ់ ជាតិស្ករ ជាតិប្រៃនេះជាសារដែលអាជ្ញាធរសុខាភិបាល បាននិងកំពុងប្រឹងប្រែងផ្សព្វផ្សាយដើម្បីណែនាំដល់ប្រជាពលរដ្ឋគ្រប់រូប គ្រប់វ័យ គិតគូរអំពីប្រយោជន៍សុខភាព។ ឧទាហរណ៍ លើសស្ករនឹងធ្វើឱ្យកើតជំងឺទឹកនោមផ្អែម លើសជាតិប្រៃនឹងធ្វើឱ្យមានសម្ពាធឈាមខ្ពស់ ។ល។ និង។ល។ ចុះបើលើសខ្លាញ់នឹងបង្កឱ្យមានផលវិបាកយ៉ាងណាខ្លះ?

ខ្លាញ់ជាសារធាតុមិនអាចខ្វះបានសម្រាប់សរីរាង្គកាយមនុស្ស។ ប៉ុន្តែនៅពេលសារធាតុនេះមានបរិមាណច្រើនជ្រុល លើសសេចក្តីត្រូវការរបស់សពាង្គកាយ ច្បាស់ណាស់ដែលថា ខ្លាញ់អាចនឹងក្លាយទៅជាសត្រូវវិញ។ លើសជាតិខ្លាញ់ គ្មានផ្តល់រោគសញ្ញាអ្វីទាំងអស់ ក្នុងដំណាក់កាលដំបូង។

ដើម្បីបានដឹងអំពីបរិមាណជាតិខ្លាញ់នៅក្នុងខ្លួនថាច្រើន-តិចឬល្មម វិធីមានតែមួយគឺការជួសធ្វើតេស្តវិភាគឈាម ដើម្បីវាល់កំរិតជាតិខ្លាញ់ក្នុងឈាម ដែលមានឈ្មោះ បច្ចេកទេសថា កូឡេស្តេរ៉ុល និងទ្រីគ្លីសេរីត។

តើកូឡេស្តេរ៉ុល និង ទ្រីគ្លីសេរីតជាអ្វី?

នៅក្នុងលទ្ធផលនៃការវិភាគឈាមឆែកមើលសុខភាពជាទូទៅ គេតែងឃើញមានរបាយការណ៍ ស្តីពីកូឡេស្តេរ៉ុល និងទ្រីគ្លីសេរីត នៅត្រសងគ្នា។ កូឡេស្តេរ៉ុល មានអ្នកស្គាល់ច្រើនជាង និងគួរឱ្យខ្លាចជាង។ តែតាមការពិត អត្រាជាតិខ្លាញ់កូឡេស្តេរ៉ុល និងអត្រាជាតិខ្លាញ់ទ្រីគ្លីសេរីត គួរតែទទួលបានការតាមដានដោយប្រុងប្រយ័ត្នដូចគ្នា ព្រោះកូឡេស្តេរ៉ុលនិងទ្រីគ្លីសេរីត អាចបង្កបញ្ហាដូចគ្នាដល់សុខភាព ជាពិសេសដល់សុខភាពសរសៃឈាមបេះដូង ប្រសិនបើយើងជាតិខ្លាញ់ទាំងពីរមានបរិមាណច្រើនជ្រុល ឬឡើងខ្ពស់ពេក នៅក្នុងឈាម។

ផលិតដោយសរីរាង្គកាយ និងតាមរយៈចំណីអាហារ កូឡេស្តេរ៉ុល និងទ្រីគ្លីសេរីត ជាប្រភេទសារធាតុលីពីតដ៏ចាំបាច់ដូចគ្នាសម្រាប់សរីរាង្គកាយ ឬនិយាយឱ្យចំ គឺជាខ្លាញ់ដែលនៅក្នុងឈាម និងដែលមានប្រភពនិងតួនាទីខុសគ្នា។

កូឡេស្តេរ៉ុល ប្រៀបដូចប្រេងរំអិល មានតួនាទីសំខាន់ខ្លាំងណាស់សម្រាប់ដំណើរការរបស់កោសិកានៃខ្លួនប្រាណទាំងមូល សម្រាប់ការសំយោគស្រូបទាញវីតាមីន D ពីផ្ទៃស្បែក សម្រាប់ដំណើរការនៃថង់ប្រមាត់ ឬដំណើរការនៃអរមូនមួយចំនួនដូចជា អរមូនករទីហ្សូន និងអរមូនតេស្តេរ៉ូន។ ៦៥%នៃខ្លាញ់កូឡេស្តេរ៉ុល បានមកពីការផលិតរបស់ថ្លើម សល់ប៉ុន្មានបានមកពីចំណីអាហារ។ និយាយជារួម កូឡេស្តេរ៉ុល មានចំណែកចាំបាច់ណាស់សម្រាប់ទ្រទ្រង់ឱ្យមានសុខភាពល្អជាទូទៅ។ ដូច្នេះ បរិមាណជាតិខ្លាញ់កូឡេស្តេរ៉ុលនេះមិនត្រូវឱ្យខ្វះទេ តែក៏មិនត្រូវច្រើនជ្រុលដែរ។

ហេតុអ្វីមិនត្រូវឱ្យខ្វះ និងមិនឱ្យលើស? នៅក្នុងឈាម ខ្លាញ់កូឡេស្តេរ៉ុល ចែកជាពីរទម្រង់ទៀត គឺកូឡេស្តេរ៉ុល LDL ដែលជាប់ឈ្មោះថាជាខ្លាញ់មិនល្អ ព្រោះវាងាយនឹងកកជាប់នៅតាមផ្ទៃនៃជញ្ជាំងសរសៃឈាមអាទែ (សរសៃហូរចេញពីបេះដូង) និងកូឡេស្តេរ៉ុល HDL ឬហៅថាខ្លាញ់កូឡេស្តេរ៉ុលល្អ។ កូឡេស្តេរ៉ុលល្អHDL ជាអ្នកដឹកជញ្ជូនប្រមូលខ្លាញ់កូឡេស្តេរ៉ុលក្នុងឈាមដែលហួសចំណុះ -លើសសេចក្តីត្រូវការ នាំទៅថ្លើម ដើម្បីបំប្លែងចោល។ មានន័យថាកូឡេស្តេរ៉ុលHDLនេះ បានដើរតួនាទីជាអ្នកការពារមិនឱ្យមានបញ្ហាសុខភាពសរសៃឈាមបេះដូង។ ដូច្នេះមិនត្រូវឱ្យខ្វះខ្លាញ់ល្អប្រភេទនេះទេ។ ផ្ទុយទៅវិញ ខ្លាញ់មិនល្អកូឡេស្តេរ៉ុល LDL បើមានច្រើនកាលណាវានឹងសម្រួលឱ្យមានផលវិបាកច្រើន ដូចជាបណ្តាលឱ្យសរសៃឈាមរួមតូច ដោយមានការកកខ្លាញ់នៅតាមជញ្ជាំងសរសៃឈាម។ បើសរសៃឈាមរួមតូច និងមានកាកសំណល់កករាំងចរន្តឈាម គ្រោះហានិភ័យជួបករណីស្ទះឬដាច់សរសៃឈាម នៅបេះដូង (ស្លោកបេះដូង) និងនៅខួរក្បាល (ស្ត្រូប) អាចកើតបានគ្រប់ពេល។

ចំណែកជាតិខ្លាញ់ទ្រីគ្លីសេរីត ក៏ផលិតដោយថ្លើម និងចំណីអាហារដែរ។ ជាតិស្ករ ជាតិម្សៅ និងអាល់កុល ដែលយើងទទួលទានចូលទៅច្រើនជ្រុលនឹងត្រូវបានថ្លើមបំប្លែងទៅជាទ្រីគ្លីសេរីត រួចនាំទៅស្តុកទុកក្នុងជាលិកាស្បែក ក្នុងទម្រង់ជាជាតិខ្លាញ់ និងថាមពលបម្រុង កកនៅក្រោមស្បែក។ នៅពេលអត្រាជាតិទ្រីគ្លីស្តេរីតឡើងខ្ពស់ មានបរិមាណច្រើនជ្រុល វាមិនបង្កផលប៉ះពាល់ដល់សរសៃឈាមអាទែដោយផ្ទាល់ ដូចកូឡេស្តេរ៉ុលទេ តែវាអាចបង្កើនគ្រោះហានិភ័យកើតជំងឺសរសៃឈាមបេះដូងផង និងអាចសម្រួលឱ្យមានបញ្ហានៅសរីរាង្គលំពែង ព្រមទាំងជំងឺរលាកលំពែងដែលជួនកាលជាជំងឺដ៏ធ្ងន់ធ្ងរផង។

អ្វីជាគ្រោះថ្នាក់បំផុតនៃការលើសជាតិខ្លាញ់ មិនថាខ្លាញ់កូឡេស្តេរ៉ុល ឬទ្រីគ្លីសេរីតទេ សុទ្ធតែប្រព្រឹត្តទៅដោយគ្មានផ្តល់រោគសញ្ញាអ្វីទាំងអស់។ ខ្លាញ់អាចបន្តកកតាមសរសៃឈាម បន្តិចម្តងៗជាលំដាប់ ជារៀងរាល់ថ្ងៃ ហើយនៅថ្ងៃណាមួយសរសៃឈាមនោះក៏ហូរលែងស្រួល ឬក៏ត្រូវស្ទះ។ ដូច្នេះគ្រោះភ័យមានជំងឺសរសៃឈាមបេះដូង ក៏កើនឡើងដោយស្ងាត់ៗ ជាមួយផលវិបាកច្រើនដែលគេពិបាកបរិយាយឱ្យចំ។ នៅប្រទេសបារាំង ជំងឺសរសៃឈាមបេះដូង និងផលវិបាកនៃជំងឺសរសៃឈាមបេះដូង ជាមូលហេតុទីពីរនៃមរណភាព បន្ទាប់ពីជំងឺមហារីក។ ការលើសជាតិខ្លាញ់កូឡេស្តេរ៉ុល មិនមែនជាកត្តាតែមួយជំរុញឱ្យមានគ្រោះថ្នាក់បាត់បង់ជីវិតនេះមែន តែជាកត្តាដាស់ប្រាប់ពីភាពអាសន្ន។

តើត្រូវបញ្ចុះជាតិខ្លាញ់អាក្រក់ក្នុងឈាមយ៉ាងដូចម្តេច?

ភាពមិនប្រក្រតីនៃជាតិខ្លាញ់ក្នុងឈាមកូឡេស្តេរ៉ុល ឬទ្រីគ្លីសេរីត ឬលើសទាំងកូឡេស្តេរ៉ុលទាំងទ្រីគ្លីសេរីតទាំងពីរតែម្តង ដែលអាចជំរុញឱ្យមានជំងឺរឹងរួមសរសៃឈាម ជំងឺសរសៃឈាមបេះដូង ... ច្រើនតែបណ្តាលមកពីទម្លាប់អាក្រក់ប្រចាំថ្ងៃ ដូចជារបៀបរបបរស់នៅ ហូបចុក និងភាពស្រណុកហួសហេតុ។

លទ្ធផលនៃការធ្វើតេស្តវិភាគឈាម រកមើលភាពមិនប្រក្រតីនៃអត្រាជាតិខ្លាញ់ក្នុងឈាមកូឡេស្តេរ៉ុលនិងទ្រីគ្លីសេរីត អាចតម្រង់គ្រូពេទ្យទូទៅ ឬគ្រូពេទ្យឯកទេសបេះដូង ឱ្យសម្រេចផ្តល់ការព្យាបាលដ៏សមស្របមួយ ទៅតាមករណីជាក់ស្តែងរបស់អ្នកជំងឺម្នាក់ៗ។ ប៉ុន្តែជាទូទៅ បើតាមគេហទំព័ររបស់ទីភ្នាក់ងារធានារ៉ាប់រងសុខភាពបារាំង វិធីព្យាបាលបញ្ចុះអត្រាជាតិខ្លាញ់កូឡេស្តេរ៉ុល និងទ្រីគ្លីសេរីត មានតែពីរប៉ុណ្ណោះ គឺ ប្តូរផ្លាស់ទម្លាប់រស់នៅ និងបើចាំបាច់ ទើបត្រូវប្រើថ្នាំ។

ជាញឹកញាប់ ការប្តូរផ្លាស់ទម្លាប់រស់នៅ និងអនាម័យជីវិត អាចមានប្រសិទ្ធភាពគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងការឡើងជាតិខ្លាញ់ក្នុងឈាម ដូចជាត្រូវកាត់បន្ថយការទទួលអាហារមានជាតិខ្លាញ់សត្វ-ខ្លាញ់ប្រភេទកូឡេស្តេរ៉ុល កាត់បន្ថយការទទួលទានអាហារមានជាតិផ្អែម-ស្ករ ខ្ពស់ ព្រមទាំងត្រូវប្រឹងបញ្ចេញកម្លាំងកាយសម្បទា ធ្វើចលនា ហាត់ប្រាណ ធ្វើខ្លួនឱ្យសកម្ម និងដើរចេញពីភាពស្រណុករកស្រួលខ្លាចហត់។ ដោយមូលហេតុពូជ ឬដោយហេតុមានជំងឺរ៉ាំរ៉ៃផ្សេងទៀតជាប់នឹងខ្លួន ការប្តូរផ្លាស់ទម្លាប់រស់នៅអាចមិនគ្រប់គ្រាន់ ទើបគ្រូពេទ្យជំនាញនឹងចេញវេជ្ជបញ្ជាឱ្យលេបថ្នាំដែលមានសមត្ថភាពទៅបញ្ចុះជាតិខ្លាញ់ក្នុងខ្លួន។

ជំងឺលើសខ្លាញ់ គ្មានរោគសញ្ញា គ្មានអ្វីអាចសម្គាល់បានជាមុនទេ។ ទាល់តែទៅជួសឈាមយកទៅវិភាគទើបអាចដឹងអំពីភាពមិនប្រក្រតីនៃអត្រាជាតិខ្លាញ់បាន។

ត្រូវចាប់ធ្វើតេស្តវិភាគជាតិខ្លាញ់នៅពេលណា? នៅវ័យណា?

ក្នុងវ័យដូចគ្នាមនុស្សប្រុសងាយជួបគ្រោះលើសជាតិខ្លាញ់ជាងស្ត្រី លើកលែងតែស្ត្រីចាប់ពីវ័យ៦៥ឆ្នាំឡើងទៅ និងស្ត្រីមានប្រើថ្នាំពន្យារកំណើត។ ចំពោះអ្នកមានសុខភាពល្អធម្មតា គ្មានកត្តាហានិភ័យនៃជំងឺសរសៃឈាមបេះដូងជាប់នឹងខ្លួនទេ អាជ្ញាធរសុខភាពបារាំងណែនៃឱ្យទៅឆែកសុខភាពមើលឈាម ចាប់ពីអាយុ៤០ឆ្នាំឡើងទៅសម្រាប់បុរស ជារៀងរាល់បីឆ្នាំម្តង និងស្ត្រីចាប់ពីអាយុ៥០ ជារៀងរាល់៥ឆ្នាំម្តង។ ស្ត្រីមុនផ្តើមប្រើមធ្យោបាយពន្យារកំណើតមានជាតិអរមូន ក៏គួរតែធ្វើតេស្តវិភាគឈាមរកមើលអត្រាជាតិខ្លាញ់កូឡេស្តេរ៉ុលនិងទ្រីគ្លីសេរីតដែរ។

ការឆែកសុខភាពរកមើលភាពមិនប្រក្រតីនៃជាតិខ្លាញ់ក្នុងឈាម ត្រូវឆាប់និងឧស្សាហ៍ធ្វើដោយមិនគិតចាំដល់អាយុដូចការណែនាំខាងលើ សម្រាប់អ្នកមានកត្តាហានិភ័យជាប់ខ្លួន ដូចជា មានជំងឺរ៉ាំរ៉ៃ មានជំងឺសរសៃឈាមបេះដូង រលាកសន្លាក់ ចុកទ្រូង លើសឈាម ទឹកនោមផ្អែម ខ្សោយតម្រងនោម និងជំងឺធាត់ជ្រុលចុកខ្លាញ់ ធាត់ដុះក្បាលពោះធំ (ប្រុសលើស៩០ស.ម- ស្រីលើស៨០ស.ម.) និងមានឪពុកឬម្តាយ ឆាប់កើតជំងឺសរសៃឈាមបេះដូង (ឪពុកមុនអាយុ៥៥ឆ្នាំម្តាយមុន៦៥ឆ្នាំ) ឬជំងឺលើសជាតិខ្លាញ់៕

...more