Dat de Tweede Kamer spreekt over de toekomst van de euro is 'juist nu, op een rustig moment' een goed idee. 'De huidige geopolitieke situatie maakt het ontstaan van rumoer heel kostbaar', zegt macro-econoom Arnoud Boot. Er is ook genoeg te bespreken, denkt hij.

In aanloop naar het gesprek in de Kamer hebben De Nederlandse Bank en het Centraal Bureau voor de Statistiek gezegd dat de euro niet in alle gevallen ervoor heeft gezorgd dat landen dichter bij elkaar zijn gekomen. De munt heeft ook voor divergentie in de Europese Unie heeft gezorgd.

Lees ook | 'Euro doet het redelijk goed'

Dat de Tweede Kamer spreekt over de toekomst van de euro is 'juist nu, op een rustig moment' een goed idee. (Unsplash)

'De euro als puur economisch element heeft niet voor convergentie gezorgd, dat is wel een noodzaak voor een unie als de EU', zegt Boot. 'De euro is om politieke redenen ingevoerd.'

De eenwording van Duitsland (1990) stond volgens Boot aan de basis van de invoer, naast de wens van Frankrijk om een einde te maken aan de dominantie van de Duitse Mark. 'Frankrijk wilde een versnelde invoer van de euro en wilde daarnaast niet het zwakste lid van de eurozone worden. Daarom moesten Zuid-Europese landen meteen aansluiten.' Met de euro moesten landen binnen de Europese Unie vanzelf dichter bij elkaar komen. 'IJdele hoop', denkt Boot.

De hoofdoorzaak daarvoor ligt primair bij de nationale overheden, denkt hij. 'Onderdeel zijn van de eurozone brengt morele verantwoordelijkheden met zich mee. Je moet structurele hervormingen doorvoeren die je sterker maken.' Daar is veel te weinig van terecht gekomen, zegt Boot.

Luister ook | Macro met Boot en Mujagić

'Je kan discussiëren over Spanje en Portugal. Die landen hebben zeker stappen gemaakt, maar niet voldoende.' De vraag is volgens Boot dan ook of 'Brussel' de juiste rol heeft gespeeld. 'Als monetaire unie moet je eigenlijk ook een politieke en een begrotingsunie hebben.' En dat vraagt om meer macht voor de Europese Commissie.

Boot maakt een vergelijking met de Verenigde Staten. 'De staat Californië kan niet uit de dollar stappen en zal dat ook niet in zijn hoofd halen. Als dat zou gebeuren, wordt elke staat meegetrokken.' Maar EU-landen zijn niet klaar voor een Europese politieke unie. 'De constante vraag binnen de EU gaat over het machtsoverwicht tussen de nationale overheden, de Europese Commissie in Brussel met een gebrek aan draagvlak en de Europese Centrale Bank die genoodzaakt is het 'hele zaakje bij elkaar te houden.'

Lees ook | Staatsschulddaling eurolanden is niet per se goed nieuws

Roerei

Volgens Boot is dat cultureel en emotioneel gestuurd. 'Je moet Europa zien als iets waar je bij wil behoren', zegt hij. 'Een Amerikaan die na een lange gijzeling terugkeert naar zijn land zal ongeacht de staat waar in hij landt zeggen: 'I'm happy to be back in the greatest country on earth. Een Europeaan zou dat nooit zeggen.'

De euro is er nu eenmaal en kan niet meer weg. 'Het is een scrambled egg, daar kan je geen omelet van maken. Dit is het'. Daarom moet meer worden gekeken naar dat wat ons bindt, denkt Boot. En dan gaat het vooral om pan-Europese zaken zoals bijvoorbeeld de spoorwegen en het bankverkeer. 'We zitten nog steeds met een financieel systeem waar nationale banken grote invloed hebben op nationale overheden. Dat is vragen om moeilijkheden. Waar blijft die pan-Europese kapitaalmarkt?'

 

See omnystudio.com/listener for privacy information.