• Η 10η σεζόν είναι αφιερωμένη στις πιο βαθιές ιδέες της κβαντικής φυσικής.
• UNESCO: International Year of Quantum Science and Technology
• Πάμε στην αρχή, εκεί που ξεκίνησαν όλα: στην ιδέα του Planck για την κβάντωση ενέργειας!
• Pre-show: Αστροφωτογράφηση στη Βρετανική Ερημιά 🌌
• Πώς η κλασική φυσική οδήγησε στην αναγκαιότητα της κβάντωσης.
• Herschel & η Υπέρυθρη Ακτινοβολία 🔥
• Πείραμα με πρίσμα και θερμόμετρα από τον William Herschel το 1800, που αποκαλύπτει ακτίνες πέρα από το ερυθρό φάσμα.
• Το Ιδανικό “Μελανό Σώμα” 🖤
• Rayleigh–Jeans & η Υπεριώδης Καταστροφή 🌪️
• Πώς η κλασική στατιστική φυσική μοιράζει την ενέργεια ισόποσα σε κάθε “ταλάντωση” (βαθμό ελευθερίας) εντός ενός κουτιού, οδηγώντας σε υπεριώδη απόκλιση.
• Max Planck: Η Κβάντωση Ενέργειας 🪜
• Millikan vs Einstein: Απόδειξη Φωτονίων ⚡
• Post-show: AI στην Έρευνα 🤖

• Επικοινωνία
  • email: [email protected]
  • Instagram: @notatop10
  • Threads: @notatop10
  • Bluesky: @notatop10.fm
  • Web: notatop10.fm

(00:00:00) Pre-show: Αστροφωτογραφία
(00:07:38) Intro
(00:07:52) Αρχές Κβαντικής Ιδέας
(00:09:42) Υπέρυθρη Ακτινοβολία
(00:12:20) Το Ιδανικό “Μελανό Σώμα”
(00:18:02) Υπεριώδης Καταστροφή
(00:19:48) Ισοκατανομή & Βαθμοί Ελευθερίας
(00:29:25) Max Planck: Η Κβάντωση Ενέργειας
(00:41:27) Millikan vs Einstein: Απόδειξη Φωτονίων
(00:47:05) Outro
(00:47:15) AI στην Έρευνα

• Η 10η σεζόν είναι αφιερωμένη στις πιο βαθιές ιδέες της κβαντικής φυσικής.
• UNESCO: International Year of Quantum Science and Technology
• Ταξιδεύουμε πίσω στην ιστορία της κβαντομηχανικής για να ακολουθήσουμε την πορεία του φωτός: από τον Νεύτωνα και τα “κομματάκια φωτός” έως τον πειραματισμό του Compton που απέδειξε την κυματο–σωματιδιακή του φύση. 🔬 Θα αναφερθούμε σε δύο Νόμπελ (Einstein & Compton) και στην πρωτοποριακή ιδέα του Planck για την κβάντωση ενέργειας!
• Pre-show: Καιρικές μνήμες από Σαντιάγο ☔️
• Νεύτωνας vs. κυματική θεωρία του φωτός 🌈
• Fresnel & Arago: η σκιά με φωτεινό κέντρο 🌓
• Φωτοηλεκτρικό φαινόμενο & η ιδέα του Einstein ⚡️
• Πείραμα Millikan: σταθερά Planck και φωτόνια 🥄
• Compton scattering: μέτρηση φωτονίων 🎯
• Η ζύμωση της κβαντομηχανικής στις αρχές του 20ου αιώνα 🔬
• Post-show: Mission Impossible & Tom Cruz

(00:00:00) Pre-show: Καιρός στο Σαντιάγο & Los Angeles
(00:03:07) Intro
(00:03:22) Νεύτωνας & η σωματιδιακή θεωρία του φωτός
(00:05:40) Fresnel & η κυματική θεωρία του φωτός
(00:10:51) Einstein & το φωτοηλεκτρικό φαινόμενο
(00:21:14) Millikan & η μέτρηση της σταθεράς του Planck
(00:25:01) Compton & ο σκεδασμός των φωτονίων
(00:32:49) Outro
(00:33:01) Post-show: Mission Impossible

Σε αυτό το επεισόδιο κοιτάμε τις τελευταίες εξελίξεις στις αποστολές Voyager, εξωπλανήτες, γονιδιακή θεραπεία και… πορτοκαλί γάτες! 🚀🐱

• Pre-show: Andor

• Νέα των Voyager: Επικοινωνίες & Thrusters

  • Η κεραία στην Αυστραλία περνά σε συντήρηση για 6 μήνες, αλλά τα thrusters του Voyager επανενεργοποιήθηκαν μετά από 20 χρόνια! 🛰️🔧
  • NASA’s Voyager 1 Revives Backup Thrusters Before Command Pause | NASA Jet Propulsion Laboratory (JPL)

• Φωσφίνη στον Κάππα 218 B;

  • Η έντονη συζήτηση για την ένδειξη βιολογικής δραστηριότητας σε εξωπλανήτη με βάση παλαιότερα και νέα μοντέλα φασματοσκόπησης. 👽🔬
  • Doubts over signs of alien life on exoplanet K2-18b are rising: 'This is evidence of the scientific process at work' | Space

• Σοβιετικό Probe της δεκαετίας ’70 επανεμφανίζεται

  • Ένα διαστημικό σκάφος που έχασε τροχιά κοντά στη Γη πριν 50 χρόνια ολοκληρώνει… crash-landing στον Ειρηνικό! 🌍🛸
  • Soviet Spacecraft Crash Lands on Earth After a Journey of Half a Century - The New York Times

• Gerard ’t Hooft: «Η Κβαντομηχανική θα αλλάξει»

  • Ο Νομπελίστας θεωρητικός υποστηρίζει πως η πιθανοκρατική προσέγγιση θα αντικατασταθεί κάποια στιγμή από μια βαθύτερη, ντετερμινιστική θεωρία. ⚛️🔮
  • Breakthrough Prize Winner Gerard ’t Hooft Says Quantum Mechanics Is ‘Nonsense’ | Scientific American

• Ένατος Πλανήτης… ή Nibiru;

  • Νέες υπέρυθρες παρατηρήσεις αναζητούν το υποθετικό «Πλανήτη 9» που ανακαλεί μύθους για καταστροφές. 🔭🌌
  • Evidence of controversial Planet 9 uncovered in sky surveys taken 23 years apart | Space

• Παγκόσμιο Πρωτοποριακό Gene-Therapy Baby

  • Η πρώτη επιτυχημένη επιδιόρθωση ενός single-base σφάλματος στο DNA ενός βρέφους σώζει ζωή. 🧬💉
  • Baby Is Healed With World’s First Personalized Gene-Editing Treatment - The New York Times

• Γιατί υπάρχουν πορτοκαλί γάτες;

  • Η γενετική εξήγηση ενός «χρώματος» που οφείλεται σε μετάλλαξη στο X χρωμόσωμα των αρσενικών. 🐈🍊
  • What gene makes orange cats orange? Scientists figured it out

• Gaia: Τρισδιάστατη απεικόνιση του Γαλαξία μας

  • Το τηλεσκόπιο Gaia ολοκλήρωσε 10ετή σκανάρισμα αστέρων και μόλις κυκλοφόρησε την πρώτη 3D μακέτα του Milky Way. 🌌📊
  • APOD: 2025 May 13 – Gaia Reconstructs a Top View of our Galaxy

• Post-show: Σχέδια & Κουρέματα στο NASA Budget

  • Κινδυνεύουν Artemis, Mars sample-return και παρατηρήσεις Γης με προτεινόμερες περικοπές έως 40 %; 💸🔻
  • Trump Budget Calls for Stranding NASA’s Mars Samples on the Red Planet | Scientific American

• Επικοινωνία

  • email: [email protected]
  • Instagram: @notatop10
  • Threads: @notatop10
  • Bluesky: @notatop10.fm
  • Web: notatop10.fm

(00:00:00) Pre-show: Andor
(00:05:07) Intro
(00:05:22) Voyager
(00:10:11) Φωσφίνη στον εξωπλανήτη Κάππα 218 B
(00:17:17) Σοβιετικό probe της δεκαετίας ’70 crash-landing
(00:19:25) Η κβαντομηχανική είναι μπαρούφες
(00:24:39) Πλανήτης 9
(00:29:28) Gene-therapy baby
(00:34:55) Πορτοκαλί γατες
(00:37:24) Gaia: 3D χάρτης του Γαλαξία μας
(00:40:31) Outro
(00:40:43) Post-show: NASA budget cuts

• Η 10η σεζόν είναι αφιερωμένη στις πιο βαθιές ιδέες της κβαντικής φυσικής.
• UNESCO: International Year of Quantum Science and Technology
• Στο επεισόδιο αυτό αναλύουμε την καρδιά της κβαντομηχανικής, ανακαλύπτοντας πώς τα σωματίδια συμπεριφέρονται σαν κύματα. Παρουσιάζουμε κλασικά πειράματα διάθλασης ηλεκτρονίων και τη διπλή σχισμή, εξετάζοντας και την εναλλακτική θεωρία Pilot Wave.
• Pre-show: 🧩 Ο κύβος του Ρούμπικ & τα παζλ
• Εισαγωγή στην ιδέα ότι τα σωματίδια (π.χ. ηλεκτρόνια) εμφανίζουν και κυματικές ιδιότητες.
• 👑 Louis de Broglie: Ο πατέρας της ιδέας
• 🔬 Διάθλαση ηλεκτρονίων σε πλέγματα
• Το πείραμα Davisson–Germer & Thomson που απέδειξε ότι τα ηλεκτρόνια διαθλώνται όπως τα κύματα φωτός.
• ✨ Πείραμα διπλής σχισμής με ηλεκτρόνια
• 🌐 Pilot Wave Theory - Εναλλακτική πρόταση όπου το σωματίδιο “καβαλάει” ένα κύμα-οδηγό, όπως μια βαρκούλα στην επιφάνεια της λίμνης.
• 🕳️ Το παράδοξο των τριών σχισμών
• Post-show: 🤖 ChatGPT & AI στην εκπαίδευση
• Επικοινωνία
  • email: [email protected]
  • Instagram: @notatop10
  • Threads: @notatop10
  • Bluesky: @notatop10.fm
  • Web: notatop10.fm

(00:00:00) Pre-show: Κύβος Ρούμπικ
(00:05:18) Intro
(00:05:34) Κυματοσωματιδιακή Διττότητα
(00:07:43) Louis de Broglie
(00:10:52) Διάθλαση ηλεκτρονίων σε κρυσταλλικά πλέγματα
(00:13:52) Πείραμα Davisson–Germer το κύμα ηλεκτρονίων
(00:18:36) Πείραμα διπλής σχισμής
(00:21:56) Pilot Wave vs. Κοπεγχάγη: άλλη οπτική
(00:30:24) Παράδοξο των τριών σχισμών
(00:33:58) Outro
(00:34:09) ChatGPT & AI στην εκπαίδευση

• Η 10η σεζόν είναι αφιερωμένη στις πιο βαθιές ιδέες της κβαντικής φυσικής.
• UNESCO: International Year of Quantum Science and Technology
• Στο σημερινό επεισόδιο: Η εξίσωση του Paul Dirac
• Pre-show: Dubai Chocolate
• Εισαγωγή στην εξίσωση Dirac (1928): γιατί χρειαζόμασταν σχετικιστική κβαντική θεωρία
• Paul Dirac: σπουδές, οικογενειακή τραγωδία και πορεία στην επιστήμη
• Προβλήματα της προϋπάρχουσας κβαντομηχανικής (Heisenberg, Schrödinger) με την ειδική σχετικότητα και το spin
• Καινοτομίες της εξίσωσης Dirac: τετραστοιχεία, spinors, αρνητικές λύσεις
• Πρόβλεψη της αντιύλης
• Post-show: ChatGPT όπως λέγαμε Google στα 2000s
• Επικοινωνία
  • email: [email protected]
  • Instagram: @notatop10
  • Threads: @notatop10
  • Bluesky: @notatop10.fm
  • Web: notatop10.fm

(00:00:00) Pre show: Dubai Chocolate
(00:04:38) Intro
(00:04:52) Εισαγωγή στην εξίσωση Dirac
(00:07:20) Βιογραφία του Paul Dirac
(00:10:17) Προβλήματα QM & ειδικής σχετικότητας
(00:19:00) Τεχνικά χαρακτ ηριστικά (spinors & “αρνητικές” λύσεις)
(00:23:28) Πρόβλεψη αντιύλης & συνέπειες
(00:26:27) Outro
(00:26:39) Post-show: ChatGPT όπως λέγαμε Google

• Η 10η σεζόν είναι αφιερωμένη στις πιο βαθιές ιδέες της κβαντικής φυσικής.
• UNESCO: International Year of Quantum Science and Technology
• Στο σημερινό επεισόδιο: Lamb Shift, και πώς οδήγησε στην μοντέρνα εκδοχή της κβαντικής φυσικής, ενώνοντας κβαντική με ηλεκτρομαγνητισμό.
• Pre-show
  • Dubai Chocolate
  • Εξωπλανήτες & βιοδείκτες στον πλανήτη κάππα 218 b
• Βασικές έννοιες πίσω από το φαινόμενο Lamb shift και η ιστορική του σημασία
• Το πείραμα του Willis Lamb (1947): μέτρηση της διαφοράς ενέργειας 2S–2P με μικροκύματα
• Η πρώτη θεωρητική διόρθωση από Hans Bethe και η γέννηση του renormalization
• Η κβαντική ηλεκτροδυναμική μέσα από τις συνεισφορές των Schwinger, Feynman & Tomonaga
• Σύγχρονες προκλήσεις ακριβείας: σειρές διαγραμμάτων Feynman και υπολογιστικές ανάγκες
• Quantum Electrodynamics is rotten at the core
• Φυσική εξήγηση Lamb shift: αυτοενέργεια σωματιδίου & πόλωση κενού
• Post-show: ChatGPT & AI μοντέλα ως συνεργάτες στην έρευνα
• Επικοινωνία
  • email: [email protected]
  • Instagram: @notatop10
  • Threads: @notatop10
  • Bluesky: @notatop10.fm
  • Web: notatop10.fm

(00:00:00) Pre-show 1: Dubai Chocolate
(00:02:07) Pre-show 2: Εξωπλανήτες
(00:07:09) Intro
(00:07:26) Lamb Shift
(00:15:49) Η λύση του Hans Bethe
(00:20:19) Ακρίβεια & υπολογιστικές προκλήσεις
(00:26:50) Γιατί υπάρχει το Lamb Shift μαμά;
(00:28:05) Outro
(00:28:13) Post-show: AI & ChatGPT

• Η 10η σεζόν είναι αφιερωμένη στις πιο βαθιές ιδέες της κβαντικής φυσικής.
• UNESCO: International Year of Quantum Science and Technology
• Σε αυτό το επεισόδιο συνεχίζουμε το ταξίδι προς τα πίσω στον χρόνο και εξετάζουμε μία από τις πιο θεμελιώδεις ιδέες της κβαντομηχανικής: τις ανισότητες Bell. Ξεκινάμε από τη φιλοσοφική διαφωνία του Αϊνστάιν με την “επίσημη” ερμηνεία της Κοπεγχάγης, φτάνουμε στην πρόταση του Τζον Μπελ για ένα πείραμα που θα ξεκαθάριζε την κατάσταση, και καταλήγουμε στα πειράματα που κέρδισαν το Νόμπελ Φυσικής 2022.
• Special! - Νόμπελ Φυσικής 2022 (Ανισότητες Bell)
• Γιατί ο Αϊνστάιν θεωρούσε ότι η κβαντομηχανική δεν είναι πλήρης;
• Τι είναι το παράδοξο EPR και τι σημαίνει “spooky action at a distance”;
• Ποια είναι η ιδέα των κρυφών μεταβλητών;
• Τι πρότεινε ο John Bell και γιατί η ιδέα του άλλαξε την πορεία της φυσικής;
• Πώς έγιναν τα πειράματα που επιβεβαίωσαν τις προβλέψεις της κβαντικής φυσικής;
• Τι σημαίνει στην πράξη η μη-τοπικότητα και πώς (δεν) παραβιάζει τη σχετικότητα;
• 🧠 Σημείωση: Είναι ένα από τα πιο απαιτητικά επεισόδια της σεζόν, ιδανικό για όσους έχουν παρακολουθήσει τα προηγούμενα για την κβαντική πληροφορία και τηλεμεταφορά.

(00:00:00) Γεωργακόπουλος meetup
(00:07:28) Intro
(00:07:43) Τι είναι οι ανισότητες Bell;
(00:13:11) Το παράδοξο του Αϊνστάιν και η μη-τοπικότητα
(00:18:21) Το πείραμα του Bell, μια ιδέα που αλλάζει το παιχνίδι
(00:33:01) Το Νόμπελ του 2022 και η πειραματική επιβεβαίωση
(00:35:19) Outro
(00:35:31) Post-show: Severance

Σε αυτό το επεισόδιο ξεκινάμε με Πασχαλινά μυστήρια (γιατί παραλίγο να πέσει 13 Απριλίου!) και καταλήγουμε στις πιο συναρπαστικές εξελίξεις στην κοσμολογία. Μαθαίνουμε γιατί το Voyager συνεχίζει να στέλνει σήμα, πώς το τηλεσκόπιο DESI ίσως αλλάξει το μοντέλο του σύμπαντος, και τι παίζει με τη σκοτεινή ενέργεια που… ίσως και να φρενάρει. Αναφέρουμε επίσης το Vera Rubin, το Nancy Grace Roman και τον νέο «ρεκόρ» νετρίνου από τη Μεσόγειο.

• Pre-show: Το λάθος του Neil deGrasse Tyson για το Πάσχα

  • Σχετικό ποστ
  • 4x08 - Πότε Πέφτει το Πάσχα;

• Voyager & πυρηνικά καύσιμα – NASA Turns Off 2 Voyager Science Instruments to Extend Mission

• DESI και σκοτεινή ενέργεια – The Standard Cosmology Model May Be Breaking

• Τηλεσκόπιο Vera Rubin – NSF–DOE Vera C. Rubin Observatory Installs LSST Camera on Telescope | NOIRLab

• James Webb και περιστρεφόμενοι γαλαξίες – A new puzzling observation by James Webb Space Telescope: Galaxies in the deep universe rotate in the same direction

• Nancy Grace Roman Space Telescope – Το νέο διαστημικό τηλεσκόπιο που έρχεται το 2027 για deep-field χαρτογράφηση γαλαξιών. NASA Successfully Joins Sunshade to Roman Observatory’s ‘Exoskeleton’

• Hubble tension – Το μυστήριο με τις διαφορές στις τιμές της σταθεράς του Hubble ανάλογα με τη μέθοδο μέτρησης. New Distance Measurement Highlights Hubble Tension - Sky & Telescope

• Προσσελήνωση Blue Ghost – Ιδιωτική αποστολή της NASA πετυχαίνει τελικά ασφαλή προσσελήνωση. After Lunar Disappointments, NASA Hits the Jackpot With Blue Ghost Moon Lander - The New York Times

• Mysterious radio pulses traced to dance of stellar dwarfs | Science | AAAS

• Νετρίνα και ρεκόρ ενέργειας – Ανιχνεύθηκε το πιο ενεργητικό νετρίνο στην ιστορία, από τηλεσκόπιο στη Μεσόγειο. An Ultrahigh Neutrino Detection Makes Waves

• Post-show: Θέμος ΠΕΝΤΑΚΑΛΟΣ!

• Επικοινωνία

  • email: [email protected]
  • Instagram: @notatop10
  • Threads: @notatop10
  • Bluesky: @notatop10.fm
  • Web: notatop10.fm

(00:00:00) Pre-show: Το λάθος του Tyson
(00:05:20) Intro
(00:05:38) Voyager
(00:10:38) DESI και σκοτεινή ενέργεια
(00:26:21) Τηλεσκόπιο Vera Rubin
(00:29:27) James Webb και περιστρεφόμενοι γαλαξίες
(00:33:27) Nancy Grace Roman Space Telescope
(00:35:38) Hubble tension
(00:40:02) Προσελήνωση Blue Ghost
(00:41:25) Slow pulsars
(00:43:22) Νετρίνα και ρεκόρ ενέργειας
(00:45:35) Outro
(00:45:45) Θέμος ΠΕΝΤΑΚΑΛΟΣ

• Η 10η σεζόν είναι αφιερωμένη στις πιο βαθιές ιδέες της κβαντικής φυσικής.
• UNESCO: International Year of Quantum Science and Technology
• Ξετυλίγουμε την εντυπωσιακή ιστορία της κβαντικής τηλεμεταφοράς: από τις πρώτες αναφορές της στη φαντασία του Star Trek, μέχρι την πραγματική επιστημονική της θεμελίωση και τα σημερινά της επιτεύγματα.
• 🌀 Τι σημαίνει πραγματικά να “τηλεμεταφέρεις” κάτι σε κβαντικό επίπεδο;
• 🧠 Πώς ξεκίνησε όλο αυτό ως νοητικό πείραμα το 1993;
• 🔬 Πώς έγινε το πρώτο επιτυχημένο πείραμα το 1997;
• 🛰️ Πώς φτάσαμε να στέλνουμε κβαντικές καταστάσεις σε… δορυφόρους;
• Μαζί μαθαίνουμε για τα εμπλεκόμενα φυσικά φαινόμενα, τον ρόλο του entanglement, αλλά και για τους διάσημους πλέον Αλίκη και Μπομπ, τα δύο φανταστικά πρόσωπα που χρησιμοποιούνται σχεδόν σε όλα τα κβαντικά νοητικά πειράματα.

(00:00:29) Intro
(00:00:46) Star Trek και τηλεμεταφορά στη φαντασία
(00:02:24) Η πρώτη θεωρητική ιδέα για κβαντική τηλεμεταφορά
(00:04:57) Μετρήσεις σε συστήματα σωματιδίων
(00:10:08) Τι είναι (και τι δεν είναι) η κβαντική τηλεμεταφορά
(00:20:44) Το πρώτο πείραμα κβαντικής τηλεμεταφοράς (1997)
(00:23:54) Τηλεμεταφορά από Γη σε δορυφόρο (2017)
(00:26:20) Outro
(00:26:34) Post-show

• Η 10η σεζόν είναι αφιερωμένη στις πιο βαθιές ιδέες της κβαντικής φυσικής.
• UNESCO: International Year of Quantum Science and Technology
• Φιλοξενούμε τον Γιώργο Κατσάρο, καθηγητή και επικεφαλής ερευνητικής ομάδας νανοηλεκτρονικής στο Institute of Science and Technology Austria (ISTA). Συζητάμε για την έρευνά του πάνω στα spin qubits, τις τεχνολογικές προκλήσεις των κβαντικών επεξεργαστών και τις διαφορές μεταξύ βασικής έρευνας και εταιρικών προσπαθειών (βλέπε Google, IBM, Microsoft).
• Σχετικά επεισόδια για αυτό το θέμα:
  • 2x09 - Claude Shannon, Κρυπτογραφία, Κβαντικοί Υπολογιστές, και μια Τρομπέτα Φλογοβόλο (Guest Αλέξανδρος Δημάκης)
  • 4x12 - Κβαντικοί Υπολογιστές über alles (feat. Δημήτρης Μπαντούνας)
• Πώς κατασκευάζεται και ελέγχεται ένα spin qubit
• Γιατί τα qubits πρέπει να είναι “καλά” για να έχουμε κβαντικό υπολογιστή
• Ποια είναι τα σημερινά τεχνικά όρια στις υπεραγώγιμες και ημιαγώγιμες πλατφόρμες
• Τι κάνει η Microsoft διαφορετικά και γιατί προκαλεί αντιδράσεις
• Τι σημαίνει «λογικό qubit» και γιατί είναι το Άγιο Δισκοπότηρο της κβαντικής υπολογιστικής
• Προβληματισμοί για το hype, τα επιστημονικά άρθρα και τον ρόλο των εταιρειών

(00:00:00) Preview
(00:00:48) Intro
(00:01:03) Παρουσίαση καλεσμένου: Γιώργος Κατσαρός
(00:05:29) Εισαγωγή στα qubits
(00:18:13) Πώς μετράμε τα (spin) qubits
(00:26:01) Οι μεγαλύτερες προκλήσεις
(00:32:42) Εφαρμογές και στόχοι: καλύτερα qubits
(00:37:37) Άλλα είδη qubits
(00:44:00) Τα qubits της Microsoft
(00:49:48) Marketing στις εταιρίες
(01:02:41) Το Μέλλον
(01:07:58) Outro