Deze week is de column van Nelleke Noordervliet.

Aankomend president Trump belooft snel een einde aan te maken aan de oorlog in Oekraïne. Auteur Lisa Weeda is daar niet gerust op. Zij verwerkte haar Oekraïense familie-achtergrond in twee romans over de geschiedenis en de actualiteit van de oorlog in Oekraïne.

Het Writers Unlimited Festival start volgende week in Den Haag en daar spreekt Weeda met collega’s en publiek over schrijven in tijden van oorlog. Ze is te gast.

Met slechts 40 dollar op zak vertrok de vierentwintigjarige James Baldwin naar Parijs. Hij werd verliefd op de stad, niet alleen vanwege de schoonheid en cultuur, maar ook vanwege de afstand die de Franse hoofdstad bood tot de discriminatie die hij in de Verenigde Staten had ervaren. De stad vormt de achtergrond voor zijn tweede roman Giovanni’s Room (1956), nu bewerkt tot een muzikale voorstelling en te zien in het Internationaal Theater Amsterdam (ITA).

Wat vertelt het toneelstuk over de rol van Parijs in Baldwins leven? En wat zegt het over wat het betekende om queer te zijn in die tijd? Schrijver Raoul de Jong bezocht de voorstelling en is te gast.

Elke week bespreken we historische boeken met afwisselend Nadia Bouras, Wim Berkelaar, Bart Funnekotter, Sanne Frequin, Annelien de Dijn en Fresco Sam-Sin.

Deze week is de beurt aan Wim Berkelaar. Hij bespreekt drie historische boeken:

-Vrijheid- Angela Merkel en Beate Baumann (vert. Anne Folkertsma en Jantsje Post)

-Leven voor een leer, Anna Terruwe (1911-2004)- Marit Monteiro

-De cultuur van het narcisme- Christopher Lasch (vert. Elise Marijns)

Een vis met een hertengewei en een volk dat leeft van de geur van appels. Het zijn verschijnselen die voorkomen in de Middeleeuwse encyclopedie Der Naturen Bloeme. Dit boek vol kleurrijke illustraties van natuurfenomenen en wonderlijke wezens staat centraal in het nieuwe spel MedievalMe. Het spel laat scholieren de soms bizarre Middeleeuwse wereld ontdekken door samen puzzels en mysteries op te lossen.

Kunsthistoricus Sanne Frequin, gespecialiseerd in de Middeleeuwen, ontwikkelde het spel in samenwerking met ontwerpbureau Doyle Studio en conservatoren van de Koninklijke Bibliotheek. Ze is te gast.

Woensdag kondigde de Qatarese premier een staakt-het-vurenbestand aan tussen Israël en Hamas, dat een einde zou betekenen van de Gaza-oorlog die al vijftien maanden woedt. Het bestand moet zondag ingaan.

Wat betekent dit precaire akkoord en hoe ver zijn we verwijderd van vrede, als we naar de geschiedenis kijken? Te gast is Derk Walters, voormalig NRC-correspondent in Israël.

Het was verrassend nieuws een paar weken geleden: onze gevangenissen zitten zo vol dat gedetineerden een paar dagen eerder naar huis mogen. Er is sprake van code zwart. Er staat geen cel meer leeg.

Dat deed ons denken aan hoe er in de jaren zeventig werd gedacht over gevangenissen. Een tijd waarin er vragen werden gesteld bij het hele concept van gevangenissen en Huizen van Bewaring.

In 1978 werd in Amsterdam de Bijlmerbajes geopend. De bedoeling van Justitie was dat de Bijlmerbajes beter, menselijker en moderner zou worden dan de bestaande Huizen van Bewaring. Maar critici geloofden daar niet in. Ze vonden het gebouw te groot, te ver weg en inhumaan. Programmamaker Katinka Baehr maakte in 2003 een tweeluik over de Bijlmerbajes bij het 25-jarige bestaan.

Elke week bespreken we historische boeken met afwisselend Nadia Bouras, Wim Berkelaar, Bart Funnekotter, Sanne Frequin, Annelien de Dijn en Fresco Sam-Sin.

Deze week is de beurt aan Fresco Sam-Sin. Hij bespreekt drie historische boeken:

Sprekende juwelen - Martijn Akkerman

De schatkist van Rome - Gareth Harney

Levende stenen - Albrecht de Preter en Guido Vanheeswijck (red.)

Wie op zoek is naar het oorlogsverleden van een familielid kan sinds begin januari online grasduinen in meer dan 400.000 namen op de site van het Nationale Archief. Maar verder dan een mogelijke naamsvermelding en summiere beschrijving kom je voorlopig niet. Ook zijn er inmiddels alweer 25.000 namen geschrapt, vanwege onterechte vermeldingen.

De digitale openbaarmaking van het collaboratie-archief (Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging) is ontaard in chaos. Komt het nog goed? Historicus Ewoud Kieft is te gast.