Hoe werd er in de tijd van Michelangelo gekeken naar seksualiteit? In het nieuwe boek Seks in de Renaissance gaat historicus Marlisa den Hartog op onderzoek uit, met brieven van een preutse Italiaanse markiezin die haar neus ophaalt voor een obsceen toneelstuk, en geschriften van een geestelijke die het opneemt voor de overspelige vrouw. Onderwerpen zoals de orgasmekloof, slutshaming en gender passeren allemaal de revue. Hoe modern zijn onze hedendaagse seksuele opvattingen eigenlijk? En wat weten we over de seksuele mores tijdens de beroemde culturele transformaties in de renaissance?

Historicus Marlisa den Hartog promoveerde op de seksuele gedragsregels in het Italië van de Renaissance, en is te gast over haar nieuwe boek Seks in de Renaissance.

Donderdag 25 april is het vijftig jaar geleden sinds in Portugal de Anjerrevolutie plaatsvond. Op deze dag maakte een militaire staatsgreep een einde aan 48 jaar dictatuur onder het bewind van het Estado Novo-regime. Bijzonder genoeg gebeurde dit zonder bloedvergieten.

Vertaalster en literatuurwetenschapper Leonor Raven woonde in Lissabon tijdens deze revolutie, en is te gast.

Afgelopen donderdag is de winnende World Press Photo bekendgemaakt. Op de foto van de Palestijnse fotograaf Mohammed Salem zien we een Palestijnse vrouw die een kind, omwikkeld in witte stof, vasthoudt op haar schoot. Een aangrijpend beeld dat veel mensen deed denken aan de klassieke piëta-scène. Wat is een piëta? En gaat deze vergelijking op?

We spraken met kunsthistoricus Wieteke van Zeil om het te hebben over de aantrekkingskracht van de piëta-scene.

In de oorlog in Oekraïne zijn tenminste 50.000 Russische militairen omgekomen, zo bracht de BBC afgelopen week naar buiten. De dodentallen worden sinds februari 2022 bijgehouden door de Russische tak van de omroep; de Russen zelf publiceren geen cijfers over het aantal slachtoffers. De grote aantallen slachtoffers duiden volgens de BBC op een zogenaamde ‘gehaktmolentactiek’. En die kent een langere geschiedenis.

Historicus en Rusland-kenner Hubert Smeets is te gast over de positie van de Russische soldaat, en het gevaar van clichés over de waarde van een Russisch mensenleven.

Elke week bespreken we historische boeken met afwisselend Nadia Bouras, Wim Berkelaar, Bart Funnekotter, Sanne Frequin, Annelien de Dijn en Fresco Sam-Sin.

Deze week is de beurt aan historicus Sanne Frequin. Zij bespreekt:

Johan op de Beeck - Versailles

Podcast: De vorstinnen van Vlaanderen

Mauritshuis - Roelant Savery's wonderlijke wereld

Waar al dagen voor gevreesd erd, is afgelopen nacht gebeurd. Iran heeft vannacht meer dan 300 drones en raketten op Israël afgevuurd als vergelding voor de eerdere Israëlische aanval op de Iraanse ambassade in Damascus.

Bart Wallet is te gast om historische context te bieden.

Tombaroli -grafrovers- zijn de schrik en vloek van de Italiaanse politie en van archeologen. Overal in de Italiaanse grond zijn antieke schatten te vinden en daar is goud geld mee te verdienen, zo weet ook de Italiaanse maffia. Daarom wijdt de Italiaanse politie honderden agenten aan het bestrijden van kunstroof. Desondanks zijn ontelbare geroofde schatten te vinden in collecties van verzamelaars, kunstliefhebbers en musea.

Dit fenomeen vormt de achtergrond van de nieuwe film La chimera. Archeoloog Rogier Kalkers bekeek voor ons de film, en vertelt meer over dit fenomeen van de tombaroli, waar ook hij bij opgravingen in Italië en als hoofd herkomstonderzoek bij het Allard Pierson Museum, mee te maken heeft.

Je kan het je tegenwoordig moeilijk voorstellen: aparte loonschalen voor vrouwen en mannen, waarbij vrouwen officieel minder verdienen voor hetzelfde werk. Tegenwoordig is er wel een enorme loonkloof die alleen maar groter wordt, maar wettelijk is het goed geregeld sinds de 'Wet gelijk loon voor mannen en vrouwen' in 1975 in werking trad.

Wie vóór die tijd klaagde over verschillen in beloning had het zwaar. Maar er waren vrouwen die voor zichzelf opkwamen. Zoals de vrouwen die in 1969 het werk neerlegden in Sigarenfabriek Champ Clark in Nieuwe Pekela, Oost-Groningen.

In Het Spoor Terug de documentaire van Katinka Baehr.