De geschiedenis van suiker is een geschiedenis van een verslaving, zo lijkt het. In The World of Sugar toont historicus Ulbe Bosma dat mensen er al eeuwenlang veel te veel van eten, én bereid zijn om elkaar de meest gruwelijke dingen aan te doen om steeds meer te produceren. Ulbe Bosma is te gast.

Tien jaar nadat de afschaffing van de slavernij helemaal was doorgevoerd in Suriname stond er een opmerkelijke tentoonstelling op het Museumplein in Amsterdam. In de zogenaamde koloniale wereldtentoonstelling van 1883 werden er mensen uit de Nederlandse koloniën gehaald en in gefabriceerde nederzettingen tentoongesteld. De expositie in de hoofdstad was immens populair en trok meer dan één miljoen bezoekers.

28 Surinamers brachten een half jaar door in een circustent; achter de hekken zou Amalia Frijmersum haar echtgenoot Richard Mazer hebben ontmoet. In 1884 werd hun zoon Samuel Frans geboren. Goziëm Frijmersumis een van de nazaten en te gast samen met Mark Ponte, historicus en curator van het Stadsarchief Amsterdam. De bijzondere geschiedenis van de Frijmersums maakt deel uit van de tentoonstelling Famiri Familie, Surinaams-Amsterdamse verhalen vanaf 1611.

Het Spoor Terug: Een Surinaamse schat #2: Missende puzzelstukjes

Waarom wist theatermaker Mathieu Wijdeven tot voor kort niet van het bestaan van zijn betovergrootvader G.G.T. Rustwijk? In de vierdelige podcast Een verborgen Surinaamse schat onderzoekt Mathieu het leven en werk van G.G.T. Rustwijk; schrijver, dichter, theatermaker, schilder en agitator tegen het koloniale bewind in Suriname. Wie was hij? Wat is zijn betekenis in deze tijd?

In deel twee onderzoekt Mathieu hoe het leven van zijn betovergrootvader eruitzag. Over de periode vlak na de afschaffing van de slavernij horen we zelden en waren Zwarte mensen bij lange na niet vrij. Mathieu leert zijn betovergrootvader steeds beter kennen. Maar er zijn nog steeds missende puzzelstukjes. En dus probeert hij hem dichterbij te halen, de 21e eeuw in.

Groot nieuws vanuit Tiel deze week: op de dag van de zonnewende werd een 4000-jaar oud heiligdom onthuld. Er is van alles bijzonder aan die plek: het diende als kalender, er lag een groot aantal schedels en het is zo ontiegelijk oud.

Maar een van de meest bijzondere zaken van de vondst was toch De Kraal. Een glazen groene kraal uit Irak - hoe is die 4000 jaar terug in Tiel beland? En wat leert ons dat over de Bronstijd? Cristian van der Linde, die de opgraving in Tiel leidde, is te gast.

Elke week bespreken we de nieuwste historische boeken met afwisselend Wim Berkelaar, Bart Funnekotter, Nadia Bouras, Sanne Frequin, Annelien de Dijn en Lotfi El Hamidi.

Deze week is de beurt aan historicus Annelien de Dijn. Zij bespreekt:

-Jonathan Eig, KING: Het leven van Martin Luther King

-Julian E. Zelizer en Kevin M. Kruse, Myth America: Historians Take On the Biggest Legends and Lies About Our Past

-Jill Lepore, New York in brand: Vrijheid, slavernij en samenzwering in 18-eeuws Manhattan

Gisteren nam het huurlingenleger de Wagner Groep, onder leiding van Prigozjin, de Russische stad Rostov in. 

Poetin hield een toespraak op TV waarin hij de opstandelingen ‘verraders’ noemde en een vergelijking trok met de situatie in 1917 tijdens de eerste Wereldoorlog. Te gast hierover is Hubert Smeets, Ruslandkenner die de gebeurtenissen op de voet volgt.

Op 1 juli 1863 werd de slavernij bij wet afgeschaft in Suriname en de Antillen. Die dag staat bekend als Keti Koti – oftewel het verbreken van de ketenen – en sinds 1863 wordt op 1 juli de afschaffing van de slavernij gevierd en herdacht. De laatste jaren groeit Keti Koti in Nederland steeds meer uit tot een nationale traditie, waarbij dit jaar ook koning Willem-Alexander en minister-president Rutte aanwezig zullen zijn. 

Maar hoe verliep die eerste Keti Koti eigenlijk, en hoe groeide 1 juli uit tot hét moment van herdenking en viering? Daarover spreken we met jurist en historicus Ellen Neslo, gespecialiseerd in 19e-eeuws Suriname.

Deze week is de column van John Jansen van Galen.

Het is het einde van een tijdperk. Na ruim 30 jaar is het Joegoslaviëtribunaaltot een eind gekomen. Dat was opgericht om misdaden te vervolgen die begaan werden tijdens de Joegoslavië-oorlog, tussen 1992 en 1995. Het was het tribunaal waar de Servische leider Slobodan Milošević in het beklaagdenbankje verscheen en het tribunaal waar Ratko Mladić, die bekend stond als de Slager van Srebrenica, tot levenslang werd veroordeeld. 

Maar het Tribunaal en waar het voor stond mag niet vergeten worden. Dat vinden nazaten van slachtoffers van de oorlog. Srebrenica-overlevende Alma Mustafić pleit er daarom namens de Bosnische gemeenschap voor om van het gebouw waarin het Tribunaal gevestigd was een museum te maken. Ze is te gast.

Waarom wist theatermaker Mathieu Wijdeven tot voor kort niet van het bestaan van zijn betovergrootvader G.G.T. Rustwijk? In de vierdelige podcast Een verborgen Surinaamse schat onderzoekt Mathieu het leven en werk van G.G.T. Rustwijk; schrijver, dichter, theatermaker, schilder en agitator tegen het koloniale bewind in Suriname. Wie was hij? Wat is zijn betekenis in deze tijd?

In deze eerste aflevering ontdekt Mathieu dat hij een betovergrootvader heeft die dichter, kunstenaar en theatermaker was, G.G.T. Rustwijk. De eerste Surinaamse dichter die werk publiceerde: de dichtbundel Matrozenrozen. Maar hij schilderde ook, maakte theater en sprak zich kritisch uit over het koloniale bewind. Mathieu weet weinig over Suriname en heeft zich nooit verdiept in zijn achtergrond. Maar nu hij een voorvader heeft gevonden die zich dapper weerde tegen de zittende macht en die ook nog eens kunstenaar was, net als hij, ontsteekt er een nieuw vuur in hem.