In deze dertigste aflevering van PiL in de Praktijk gaan Daan en Nancy in gesprek over geneesmiddelengebruik tijdens zwangerschap, borstvoeding en de preconceptieperiode. Aan tafel zitten Annerose van der Mijle, apotheker bij Moeders van Morgen (onderdeel van Lareb), en Lisette Kuijken, verloskundige. Ze bespreken de rol van betrouwbare informatievoorziening voor zorgverleners én patiënten, de uitdagingen in samenwerking tussen huisarts, verloskundige en apotheker. Wordt de MediMama-app al een beetje gepromoot in de spreekkamers? En hoe verloopt de gegevensuitwisseling tussen deze drie eerstelijnszorgverleners? 

Ook bespreken Daan en Nancy de opkomst van AI in de spreekkamer en apotheek: is het al praktisch bruikbaar anno 2025?

Apothekers en huisartsen hebben het druk. We zoeken elkaar op om de efficiëntie en de kwaliteit van zorg te optimaliseren. Echter, we worden samen aan steeds meer vergadertafels verwacht om onze samenwerking vorm te geven. De meest traditionele vorm van samenwerking tussen huisarts en apotheker is het FarmacoTherapeutisch Overleg (FTO). Maar: hoe toekomstbestendig is het FTO nog in zijn huidige vorm? En wat willen en belonen de zorgverzekeraars eigenlijk? Daan en Nancy gaan hierover in gesprek met Marjorie Nelissen van het IVM, expert op het gebied van het FTO. Ook bespreken Daan en Nancy de snelle opkomst van de SGLT2-remmers in de eerste lijn. Kennen we deze middelen al goed genoeg?

Daan en Nancy gaan in deze eerste aflevering van 2024 in gesprek met Lisette de Boer, tandarts in Amersfoort. Zij bespreken het artikel ´Invloed van geneesmiddelen op mondgezondheid´ waarin de diverse bijwerkingen van geneesmiddelen op de mond worden beschreven. Droge mond, tandverkleuring, smaakstoornissen, het komt allemaal voorbij. In dit driegesprek onderzoeken ze daarnaast de samenwerking onderling, hoe is die vormgegeven en kan daar nog wat verbeterd worden? En wat weten ze eigenlijk van elkaar, kloppen de verwachtingen die ze van elkaars professie hebben?

Daarnaast wordt een andere vorm van interprofessioneel samenwerken besproken: de Studentenpoli. De studentenpoli Amsterdam bestaat nu 10 jaar en is inmiddels uitgegroeid tot meerdere poli’s waar studenten diverse zorgtaken uitvoeren. Daan en Nancy zijn enthousiast: dit blijkt vele voordelen te hebben en verbetert naast de zorg ook het onderwijs.

In deze aflevering wordt aandacht besteed aan het doseren van geneesmiddelen bij mensen met obesitas. Voorspellingen blijken moeilijk te maken, maar er zijn wel betrouwbare bronnen om je keuzes op te baseren. 

Samen met leefstijlapotheker Elly Zon van apotheek Zuiderhaaks en Bernhardplein in Den Helder bespreken Daan en Nancy welke rol de leefstijlapotheker heeft in de preventie van obesitas. Inmiddels zijn er 300 leefstijlapothekers opgeleid, wat doen zij precies en hoe ziet de toekomst er op dat gebied uit?  

Preventie zou ook in de politiek een van de belangrijkste speerpunten moeten zijn om de zorg(kosten) in de toekomst in de hand te houden. Maar waar ligt de focus van de diverse politieke partijen? Met de verkiezingen op komst wagen Daan en Nancy zich heel even aan politieke beschouwingen en hopen daarmee tot een stemadvies te komen. 

Daan en Nancy spreken met Marieke van den Berk-Bulsink van het Instituut voor Verantwoord Medicijngebruik over hoe normaal het is geworden dat studenten zonder ADHD de medicatie wel regelmatig gebruiken. Bijna één op de twintig studenten doet dit. Zij gebruiken de medicatie omdat ze denken zich hiermee beter te concentreren tijdens het studeren. Klopt dit wel? Is het gevaarlijk? En wat kunnen apothekers en huisartsen doen om oneigenlijk gebruik te voorkomen? Ook bespreken Daan en Nancy in deze aflevering de frustrerende privacyregels rondom het delen van patiëntgegevens: gaat de Tweede Kamer ons helpen met het voorstellen een Opt-out systeem?

Recent is de nieuwe richtlijn Osteoporose en fractuurpreventie verschenen. Een belangrijke verandering is nog meer aandacht voor fractuurpreventie die na elke fractuur dient plaats te vinden. Twee onderzoeken van Nederlandse bodem hebben aangetoond dat patiënten ouder dan 50 jaar met een recente fractuur in een groot aantal gevallen een nieuwe onderliggende aandoening hebben.

In deze laatste aflevering van het jaar hebben Daan en Nancy twee gasten aan tafel: Miriam Stoks, apotheker en bestuurslid bij VvAA en Daisy Pors, huisarts en initiatiefnemer van ‘Help de huisarts verzuipt’. Met z’n vieren spreken ze over de regeldruk in zowel huisartsenpraktijk als apotheek, hoe ze daarmee omgaan, hoe ze daarin misschien beter samen kunnen optrekken en hoe zien zij de toekomst voor zich? Zo spreken ze over fijne initiatieven als verwijsafspraken.nl, die de huisarts kan ontzien. Er blijken wel meerdere stippen op de horizon, maar het belangrijkste is toch: hoofd omhoog en mét elkaar denken in oplossingen, dus tussen zorgverzekeraar en degenen die daadwerkelijk werkzaam zijn in de zorg. Een mooie in het kader ‘goede voornemens’… Tot volgend jaar!

Bewegingsstoornissen door medicijnen, en dan vooral antipsychotica, komen veel voor. Acute door psychofarmaca geïnduceerde bewegingsstoornissen zijn vrij goed te behandelen en vaak ook te voorkomen. Bij tardieve bewegingsstoornissen is dit een ander verhaal; die vergen vaak een specialistische behandeling. Hoe kun je psychofarmaca-geïnduceerde bewegingsstoornissen herkennen en behandelen? Daan en Nancy praten hierover met Peter van Harten en Lianne Tammenga, auteurs van het artikel Behandeling van psychofarmaca-geïnduceerde bewegingsstoornissen uit PiL 2022-2. Beiden zijn werkzaam binnen dit specialisme bij GGZ Centraal, Peter als psychiater, Lianne als verpleegkundig specialist. Zij bevestigen dat huisarts en apotheker een grote rol kunnen spelen in zowel het behandelen als voorkomen van bewegingsstoornissen die met medicijngebruik te maken hebben, bijvoorbeeld door na een periode van bepaald middelgebruik eerst te evalueren en eventueel een nieuw middel voor te schrijven, in plaats van hetzelfde middel gewoonweg te verlengen. Evalueren deden Daan en Nancy ook tijdens deze aflevering, maar dan van het huisartsenprotest dat in juli plaatsvond. De sfeer zat erin, maar teleurstelling was er ook.