ថ្ងៃ​​នេះ ជាថ្ងៃទី​១ នៃពិធី​បុណ្យ​​ចូល​ឆ្នាំ​ប្រពៃណី​ចិន-វៀតណាម។ វិទ្យុបារាំង សុំ​អញ្ជើញ​​បណ្ឌិត ជា មុនី​ឫទ្ធិ ដែលជា​​​នាយក​វិទ្យា​ស្ថាន​ខុងជឺ ​នៃរាជ​បណ្ឌិត្យសភា​កម្ពុជា​ ​ ធ្វើ​ភ្ញៀវ​ប្រចាំថ្ងៃ​របស់យើង​​នៅ​យប់​នេះ។

ឆ្លើយ​តប​នឹង​សំណួរ​របស់​វិទ្យុ​បារាំង បណ្ឌិត ជា មុនី​ឫទ្ធិ បាន​បញ្ជាក់ថា នៅ​ពេល​បុណ្យ​ចូលឆ្នាំចិន គឺមាន​គោល​គំនិត​៣ធំៗ​។ ទី១ គឺ​ជាការ​​ជួប​ជុំគ្នា ក្នុង​រង្វង់​ក្រុម​គ្រួសារ​ ឬ​ទៅ​ជួប​ជុំ​គ្នា​នៅ​ស្រុក​កំណើត។ ទី២ ​គឺ​ដឹងគុណ​ អ្នក​ដែល​បាន​ស្លាប់​ទៅ និង​ដឹង​គុណ​ ចាស់ទុំ​ អ្នក​ដែលនៅ​រស់​ ហើយ​និងទី៣ គឺ​ជាការ​​​ចែក​រំលែក​គ្នា។ នោះគឺ​ចែក​រំលែក​នំ​ចំណីនិង​ទ្រព្យ​ធ​ន​ខ្លះ នៅពេល​សែន​ព្រេន​ហើយ។​

ដោយ​ឡែកចំពោះ​ការ​សែន ដូចជា​មាន់​ស្ងោរ ជ្រូក​ខ្វៃ នំចំណីផ្សេងៗ​ គឺគ្មាន​ភស្តុតាង​ណា​ដែល​អះអាង​ថាបាន​ផល​ពិត​នោះទេ។ ហើយ​ចំណែក ការ​ដុត​ក្រដាសសែនវិញ​​ លោក​បណ្ឌិត បញ្ជាក់ថា​គឺជាការ​ខ្ជះខ្ជាយ។

ភ្ញៀវ​ប្រចាំ​ថ្ងៃ​របស់​វិទ្យុ​បារាំង​អន្តរជាតិ​នៅ​យប់​នេះ គឺ​លោក វ៉ា គឹមហុង ទេស​រដ្ឋមន្ត្រី​ទទួល​បន្ទុក​កិច្ច​ការ​ព្រំដែន​និង​ជា​ប្រធាន​គណៈ​កម្មការ​ចម្រុះ​ព្រំដែន​កម្ពុជា។ បន្ទាប់​ពី​បញ្ចប់​កិច្ច​ពិភា​ក្សា​​បញ្ហា​ព្រំដែន​ជា​មួយ​ឡាវ​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​២៥​មករា រួច​មក​ភាគី​ទាំង​ពីរ​ឯកភាព​ធ្វើ​ការងារ​ដែលនៅ​សេសសល់​នឹង​បន្ត​ពិភាក្សា​នៅ​តំបន់​ដែល​ភាគី​ទាំង​ពីរ​មិន​ទាន់​ឯកភាព​គ្នា។ លោក វ៉ា គឹមហុង ក៏​បាន​ធ្វើ​ការ​ប្រៀបធៀប​ការ​ជជែក​បញ្ហា​ព្រំដែន​រវាង​កម្ពុជា​ឡាវ-កម្ពុជា​និង​វៀតណាម គឺ​មាន​ភាព​តាន​តឹង​ដូច​គ្នា​ទាក់​ទង​ទស្សនៈ​និង​គោល​ជំហរ។ ប៉ុន្តែ​យ៉ាង​ណា​ក៏​សម្រេច​សម្រួលទៅ​ការ​បោះ​បង្គោល​ព្រំដែន​ជាមួយ​ឡាវ​និង​វៀតណាម​ទទួល​បាន​លទ្ធផល​ប្រហាក់​ប្រហែលគ្នា។

ភ្ញៀវ​​ប្រចាំ​ថ្ងៃ​​របស់​​វិទ្យុ​​បារាំង​​អន្តរជាតិ ​RFI ​នៅ​​រាត្រី​​នេះ ​លោក ​ព្រាប ​កុល ​នាយក​​ប្រតិបត្តិ​​នៃ​​អង្គការ​​តម្លាភាព​​កម្ពុជា​។​

អង្គការ​​តម្លាភាព​​អន្តរជាតិ​​ដែល​មាន​​មូលដ្ឋាន​​នៅ​​ប្រទេស​​អាឡឺម៉ង់ ​នៅ​​ថ្ងៃទី​២៥ ​មករា​​នេះ ​បាន​ចេញ​​ផ្សាយ​​របាយការណ៍​​ប្រចាំឆ្នាំ​២០១៦ ​ស្តីពី ​ស​ន្ទ​ទស្សន៍​​នៃ​​អំពើពុករលួយ​​នៅ​ក្នុង​​ប្រទេស​​ចំនួន​១៧៦​ក្នុង​នោះ​​ក៏​មាន​​កម្ពុ​ជា​មួយ​​ដែរ​។ ​បើ​​ផ្អែក​​តាម​​របាយការណ៍​​នេះ ​បាន​ផ្តល់​​ពិន្ទុ​​ឲ្យ​​កម្ពុជា​​ក្នុង​ការ​​ប្រយុទ្ធ​​ប្រឆាំង​នឹង​​អំពើ​ពុករលួយ​​ត្រឹម​​ចំនួន​២១​ពិ​ន្ទ ​និង​​ស្ថិត​នៅ​ក្នុង​​លេខ​​រៀង​១៥៦​ក្នុង​ចំណោម​១៧៦​ប្រទេស​។ ​ពិន្ទុ​​នេះ​​មាន​ន័យ​ថា ​ស្ថានភាព​​ប្រយុទ្ធ​ប្រឆាំង​​អំពើ​ពុក​រលួយ​​នៅ​​កម្ពុជា​​រយៈពេល​៣​ឆ្នាំ​​ចុង​​ក្រោយ​នេះ ​មិន​ទាន់​​ល្អ​ប្រសើរ​​នៅ​ឡើយ​​ទេ​។ ​យ៉ាង​ណា​ក៏​ដោយ ​លោក ​ព្រាប កុល ​ដែល​ជា​​ភ្ញៀវ​​ប្រចាំ​ថ្ងៃ​​របស់​​យើង​​នៅ​ថ្ងៃ​នេះ ​ជឿ​ជាក់​ថា ​បើ​​រដ្ឋាភិបាល​​កម្ពុជា​​បាន​បង្ហាញ​​ការ​កែ​ទម្រង់​​ពិត​ប្រាកដ​​មួយ ​នោះ​​ពិន្ទុ​​របស់​​កម្ពុជា​​នឹង​​ល្អ​ប្រសើរ​​ជាង​​នេះ​។

ភ្ញៀវ​ប្រចាំថ្ងៃ​របស់​យើង​នៅ​យប់​នេះ គឺ​លោក ឈាង វណ្ណា​រិ​ទ្ធិ ប្រធាន​នាយកដ្ឋាន​គោល​នយោបាយ​​ម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ច និង​សារពើពន្ធ នៃ​អគ្គនាយកដ្ឋាន​គោលនយោបាយ​សេដ្ឋកិច្ច និង​ហិរញ្ញវត្ថុ​សាធារណៈ នៃ​ក្រសួង​សេដ្ឋកិច្ច និង​ហិរញ្ញវត្ថុ។ ថ្ងៃចន្ទនេះ ក្រសួង​សេដ្ឋកិច្ច និង​ហិរញ្ញវត្ថុ បាន​បើក​វេទិកាសាធារណ​មួយ ស្តីពី ការគ្រប់គ្រង​ម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ច និង​ថវិកា​ឆ្នាំ​២០១៧។ ក្នុងនាម​ជា អ្នកជំនាញ​គោលនយោបាយ​ម្នាក់ លោក ឈាង វណ្ណា​រិ​ទ្ធិ បាន​ព្យាករណ៍​​ថា ក្នុង​ឆ្នាំ២០១៧ ហានិភ័យ​ថ្មី​មួយ របស់​កម្ពុជា​គឺ ទាក់ទង​នឹង​ទំនាក់ទំនង​ពាណិជ្ជ​កម្ម​​មិន​ច្បាស់លាស់​រវាង អាមេរិក និង​ចិន តែ​និន្នាការ នៃ​ការ​ងើបឡើង​វិស័យ​កសិកម្ម​កម្ពុជា កំណើន​នៃ​វិស័យ​មិនមែន​កាត់ដេរ​កម្ពុជា ការ​ងើបឡើង​សេដ្ឋកិច្ច​អាមេរិក សហភាព​អឺរ៉ុប នឹង​គាំ​ពារ សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា ឲ្យ​កើនឡើង ៧% ដដែល។

ភ្ញៀវ​​ប្រចាំ​ថ្ងៃ​​របស់​​វិទ្យុ​​បារាំង​​អន្តរជាតិ ​RFI ​នៅ​​រាត្រី​​នេះ ​គឺ​​លោក ​ជា មុនី ​ទីប្រឹក្សា​​សហជីព​​សេរី​កម្មករ​​នៃ​​ព្រះ​​ជា​​រា​ណា​ចក្រ​​កម្ពុជា ​និង​​ជា​​ប្អូន​ប្រុស​​បង្កើត​​របស់​លោក ជា វិជ្ជា​។​ ឆ្លើយ​តប​​នឹង​​​សំណួរ​​របស់​​វិទ្យុ​​បារាំង​​អន្តរជាតិ ​RFI​ ជុំវិញ​​សំណុំ​រឿង​​ឃាតកម្ម​​កណ្តាល​ទីក្រុង​ភ្នំពេញ​កាល​ពី​​១៣​​ឆ្នាំ​​មុន​​នោះ ​លោក ជា មុនី អះអាង​ថា ​លោក​ហាក់​​អស់​ជំនឿ​​លើ​​រដ្ឋាភិបាល​​បច្ចុប្បន្ន​​​ក្នុង​​ការ​​ស្វែងរក​​ឃាតករ​​និង​​អ្នក​​នៅ​​ពី​​ក្រោយ​ខ្នង​​នៃ​​ឃាតកម្ម​​នេះ​ហើយ​។ ​សូម​បញ្ជាក់​ថា ​ថ្ងៃទី ​២២ ​ខែមករា ​ឆ្នាំ២០១៧នេះ ​គឺ​ជា​​ខួប​១៣​ឆ្នាំ​​គត់ ​នៃ​​ឃាតកម្ម​​បាញ់​សម្លាប់​​លោក ​ជា វិជ្ជា ​ប្រធាន​​សហជីព​​សេរី​កម្មករ​​នៃ​​ព្រះ​រាជាណាចក្រ​​កម្ពុជា​។​ ក្រុម​​អ្នក​​ចូល​រួម​បាន​​​បន្ត​​អំពាវ​នាវ​​​ឲ្យ​​រដ្ឋាភិបាល​​បន្ត​ស្វែង​​រក​​​ឃាតករ​​​យក​មក​ផ្តន្ទាទោស ​ប៉ុន្តែ​​លោក ​ជា មុនី ​បាន​បង្ហាញ​​ការ​​អស់​ជំនឿ​​លើ​​រដ្ឋាភិបាល​ទៅ​ហើយ​។

ប្រទេស​កូរ៉េ​តាម​រយៈ​ក្រសួង​ការងារ​កម្ពុជា​បាន​ជូន​ដំណឹង​មក​ថា ផ្អាក​បណ្ដោះ​អាសន្ននៃ​ការ​ប្រឡង​តេស្ត​សមត្ថភាព​ភាសា​កូរ៉េ​វគ្គ​ពិសេស​តាម​ប្រព័ន្ធ​កុំព្យូទ័រ។ នេះ​មាន​ន័យថា អ្នក​ធ្លាប់​ចេញ​ទៅ​ធ្វើ​ការ​នៅ​កូរ៉េ​ហើយ​ចង់​ត្រឡប់​ទៅ​វិញ​ត្រូវ​ផ្អាក​បណ្ដោះ​អាសន្ន​សិន។ លោក ហេង សួរ អ្នក​នាំ​ពាក្យ​ក្រសួង​ការងារ​ដែល​ជា​ភ្ញៀវ​ប្រចាំ​របស់​វិទ្យុ​យើង​នៅយប់​នេះ​បាន​គូស​បញ្ជាក់​ថា ការ​ប្រឡង​ទៅ​ធ្វើ​ការ​នៅ​កូរ៉េ​ចែក​ចេញ​ជា​ពីរ​វគ្គ។ វគ្គ​ទី​មួយប្រឡង​ធ្វើ​តេស្ត​តាម​ប្រព័ន្ធ​កុំព្យូ​ទ័រ​សម្រាប់​អ្នក​ដែល​ធ្លាប់​ធ្វើ​ការ​នៅ​កូរ៉េ​ហើយ​ចង់​ត្រឡប់ទៅ​វិញ។ វគ្គ​ទី​ពីរ​គឺ​សសេរ​ដោយ​ដៃ​សម្រាប់​ការ​ប្រឡង​ជា​ទូទៅ​ចំពោះ​អ្នក​មិន​ធ្លាប់​ទៅធ្វើ​ការ​នៅ​ប្រទេស​កូរ៉េ។ ដូច្នេះ​បើ​តាម​លោក ហេង សួរ ថាការ​ផ្អាក​នេះ​មិន​ប៉ះ​ពាល់​ដល់ពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​ដែល​កំពុង​រៀន​ភាសា​កូរ៉េ​និង​មាន​បំណង​ទៅ​ធ្វើ​ការ​នៅ​កូរ៉េ​នោះ​ទេ៕

ភ្ញៀវ​ប្រចាំថ្ងៃ​របស់​វិទ្យុ​បារាំង​អន្តរជាតិ RFI នៅ​រាត្រី​នេះ គឺ​លោក អេង ឆៃអ៊ាង មន្រ្តី​ជាន់​ខ្ពស់​គណបក្ស​សង្រ្គោះ​ជាតិ។ លោក​អេង ឆៃអ៊ាង បាន​អះអាង​ប្រាប់​វិទ្យុ​បារាំង​អន្តរជាតិ​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​២០ មករា​នេះ​ថា អំណឹះ​តទៅ គណបក្ស​ប្រឆាំង​នឹង​មិន​ផ្តោត​ការ​ចាប់​អារម្មណ៍​ទៅ​លើ​ស្ថានភាព​នយោបាយ​នៅ​ថ្នាក់​កំពូល​នោះ​ទេ តែ​គណបក្ស​នឹង​បង្វែរ​ការ​ចាប់​អារម្មណ៍​ទៅ​លើ​ប្រជាពលរដ្ឋ​នៅ​ថ្នាក់​មូលដ្ឋាន​វិញ។ លោក អេង ឆៃអ៊ាង ដែល​បាន​ស្រង់​សំដី​លោក កឹម សុខា ប្រធាន​ស្តីទី​គណបក្ស​សង្រ្គោះជាតិ នៅ​ក្នុង​កិច្ច​ប្រជុំ​ថ្នាក់​ដឹកនាំ​ក្រុម​ការងារ​និង​គណៈកម្មាធិការ​ប្រតិបត្តិ​គណបក្ស​នៅ​រសៀល​ថ្ងៃ​នេះ​ថា "បើ​គណបក្ស​កាន់​អំណាច គេមិ​ន​ត្រូវ​ការ​ជួប​ចរចា​ជាមួយ​យើង យើង​ត្រូវ​នាំ​គ្នា​ទៅ​និយាយ​ជាមួយ​ប្រជាពលរដ្ឋ​នៅ​តាម​មូលដ្ឋាន"។ តើ​ប្រជាពលរដ្ឋ​នៅ​មូលដ្ឋាន អាច​ជួយ​អ្វី​បាន​ខ្លះ ចំពោះ​ស្ថានភាព​នយោបាយ​នៅ​កម្ពុជា?

អាជ្ញាធរ​អប្សរា​បាន​នឹង​កំពុង​ចាប់​ផ្តើម​តម្លើង​ស្ពាន​អណ្តែត​ទឹក​ ដើម្បី​ជំនួស​ស្ពាន​ហាល​ ដែល​ចាស់​ទ្រុឌ​ទ្រោម ហើយ​ចាំ​បាច់​ត្រូវ​ការ​ជួស​ជុល ដែល​មាន​រយៈ​ពេល​ ៤​ឆ្នាំ។ ស្ពាន​អណ្តែត​ទឹក​ ដែល​ស្ថិត​នៅ​ក្នុង​កសិណ​ខាង​ត្បូង ស្ពាន​ហាល​ប្រាសាទ​អង្គរ​វត្ត​នឹង​រួច​រាល់​នៅ​អំឡុង​ខែ​ឧសភា​ខាង​មុខ និង​ដាក់​ឲ្យ​ដំណើរ​ការ​ផង​ដែរ។ លោក​ឡុង កុសល អ្នក​នាំ​ពាក្យ​អាជ្ញាធរ​ជាតិ​អប្សរា​លើក​ឡើង​ថា​ស្ពាន​អណ្តែក​ទឹក​នេះ​ត្រូវ​បាន​អាជ្ញាធរ​អប្សរា​សិក្សា​យ៉ាង​ម៉ត់ចត់​ថា​មាន​សុវត្ថិភាព​សម្រាប់​ភ្ញៀវ​ទេសចរ និង​មិន​ប៉ះពាល់​ដល់​តម្លៃ​ទេសភាព វប្បធម៌​ប្រាសាទ និង​ចំនួន​ទេសចរ ចូល​ទស្សនា​ប្រាសាទ​អង្គរ​វត្ត​ឡើយ។

ភ្ញៀវ​ប្រចាំ​ថ្ងៃ​របស់​វិទ្យុ​បារាំង​នា​រាត្រី​នេះ​គឺ​លោក​វេជ្ជបណ្ឌិត លី សូវ៉ាន់ អ្នក​នាំ​ពាក្យ​ក្រសួង​សុខាភិបាល​កម្ពុជា​។ នៅ​ក្នុង​បទ​សម្ភាស​ជាមួយ​វិទ្យុ​បារាំង​អន្ដរជាតិ លោក លី សុវ៉ាន់ បាន​ពន្យល់​អំពី​បញ្ហា​សុវត្ថិភាព​ចំណី​អាហារ​នៅ​កម្ពុជា និង​ហេតុផល​ដែល​ធ្វើ​ឲ្យ​បញ្ហា​នេះ ពិបាក​ដោះ​ស្រាយ​ឲ្យ​ដាច់​ស្រឡះ​។ អ្នក​នាំ​ពាក្យ​ក្រសួង​សុខាភិបាល​រូប​នេះ បញ្ចាក់​ថា ទាល់​តែ​មាន​ច្បាប់​ស្ដី​ពី​ចំណី​អាហារ ទើប​អាច​ដោះ​ស្រាយ​បញ្ហា​នេះ​បាន​ប្រកប​ដោយ​ប្រសិទ្ធភាព​។ លោក លី សូវ៉ាន់ សង្ឃឹម​ថា ច្បាប់​ស្ដី​ពី​ចំណី​អាហារ​ដែល​ឥឡូវ​នេះ​ស្ថិត​ក្រោម​ការ​ដឹក​នាំបង្កើត​ដោយ​ក្រសួង​ពាណិជ្ជកម្ម​ នឹង​លេច​ចេញ​ជា​រូបរាង​ក្នុងពេល​ដ៏​ឆាប់​ខាង​មុខ​។

ភ្ញៀវ​ប្រចាំថ្ងៃ​របស់​យើង​នៅ​យប់​នេះ គឺ​លោក គល់ បញ្ញា ដែល​ជា​នាយកប្រតិបត្តិ​របស់​គណៈ​កម្មាធិការ ដើម្បីការបោះឆ្នោត ដោយសេរី និង​យុត្តិធម៌ នៅកម្ពុជា ឬហៅកាត់​ថា Comfrel ។ ថ្ងៃនេះ អង្គការ​ ខុមហ្វ្រែល បាន​ចេញ​របាយការណ៍​សង្កេត​ ចំនួន ​២ ទាក់ទង​នឹង​ការ​បោះ​ឆ្នោត​​ឃុំ​សង្កាត់។ ក្នុង​នាម​ជាអ្នក​ជំនាញ​កិច្ច​ការបោះឆ្នោត, លោក គល់ បញ្ញា ឲ្យយោបល់ថា ការ​ដោះស្រាយ​លុប​ឈ្មោះ​ជន​បរទេស​ក្នុង​បញ្ជីបោះ​​ឆ្នោត ត្រូ​វតែ​ធ្វើ​ឲ្យ​មាន​តម្លាភាព​បំផុត និង​គួរ​ឲ្យ​ទុក​ចិត្ត​បាន។