សន្និសីទ​កំពូល «សារព័ត៌មាន​អាស៊ី» លើក​ទី១៦ នៅ​ខេត្ត​សៀមរាប ដែល​កម្ពុជា តាម​រយៈ​ក្រសួង​ព័ត៌មាន បាន​ទទួល​ធ្វើ​ជា​ម្ចាស់​ផ្ទះ ត្រូវ​បាន​បញ្ចប់​នៅ​ល្ងាច​ថ្ងៃ​ព្រហស្បតិ៍​នេះ បន្ទាប់​ពី​បើក​ធ្វើ​ឡើង​អស់​រយៈ​ពេល​២ថ្ងៃ​។ លោក មាស សុភ័ណ្ឌ អនុ​រដ្ឋ​លេខាធិការ​និង​ជា​អ្នក​នាំ​ពាក្យ​ក្រសួង​ព័ត៌មាន​ថ្លែង​ថា កិច្ច​ប្រជុំ​ដោយ​មាន​ការ​ចូល​រួម​ពី​អ្នក​សារព័ត៌មាន​ជាង​៥០០​នាក់ មក​ពី​ជាង​៤០​ប្រទេស​នេះ បាន​បញ្ចប់​ទៅ​ដោយ​ជោគ​ជ័យ​គួរ​ជាទី​មោទនៈ សម្រាប់​កម្ពុជា និង​អ្នក​ចូល​រួម​ទាំង​អស់​។

សន្និសីទ​កំពូល​សារព័ត៌មាន​អាស៊ី ដែល​កំពុង​រៀបចំ​ធ្វើ​នៅ​ក្នុង​ខេត្ត​សៀមរាប បាន​រំកិល​ចូល​ដល់​ថ្ងៃ​ទី​៣​ហើយ នៅ​ថ្ងៃ​ពុធ ទី​១២​មិថុនា​នេះ​។ អង្គ​សន្និសីទ​បាន​ជជែក​ពិភាក្សា​លើ​ប្រធានបទ​ជា​ច្រើន ក្នុង​នោះ​ក៏​មាន​ផង​ដែរ ប្រធានបទ​ទាក់ទង​នឹង​បញ្ហា​ថវិកា​សម្រាប់​ទ្រទ្រង់​អង្គភាព​ព័ត៌មាន​ដែល​បាន​ក្លាយ​ជា​ការ​ប្រឈម​ខ្លាំង នៅ​ក្នុង​យុគសម័យ​ឌីជីថល​។ លោក លាង ដឺលុច នាយក​ប្រតិបត្តិសារព័ត៌មាន​អនឡាញ​ថ្មីៗ ដែល​ជា​ភ្ញៀវ​ប្រចាំ​ថ្ងៃ​របស់​យើង លើក​ឡើង​ថា គឺ​មាន​តែ​ការ​ធ្វើ​នវានុវត្តន៍​នៅ​ក្នុង​ការ​ផលិត​ព័ត៌មាន​ទេ ទើប​អាច​ដោះ​ស្រាយ​បញ្ហា​នេះ​បាន​។

នៅ​ក្នុង​ឱកាស​នៃ​ទិវា​ពិភព​លោក​ប្រឆាំង​នឹង​ពលកម្ម​កុមារ​១២មិថុនា​ស្អែក​នេះ អង្គការ​ការពារ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​លីកាដូ នឹង​ធ្វើ​ពិធី​ជួប​ជុំ​ជាមួយ​កុមារ និង​ក្រុម​គ្រួសារ​របស់​គេ​ជាង​១០០​នាក់ នៅ​សិប្បកម្ម​ឡ​ឥដ្ឋ​ចំនួន​២កន្លែង ស្ថិត​ក្នុង​ខេត្ត​កណ្តាល​។ លោក អំ សំអាត នាយក​រង​ទទួល​បន្ទុក​ផ្នែក​ឃ្លាំ​មើល​សិទ្ធិ​មនុស្ស​នៃ​អង្គការ​លីកាដូ ថ្លែងថា​ពិធី​នេះ គឺ​ដើម្បី​ផ្សព្វ​ផ្សាយ ផ្តល់​ការ​យល់​ដឹង​ដល់​កុមារ និង​ក្រុម​គ្រួសារ​របស់​ពួក​គេ​ស្តី​ពី​គ្រោះ​ថ្នាក់ និង​ការ​លុប​បំបាត់​ទំរង់​អាក្រក់​នៃ​ពលកម្ម​កុមារ​។

នៅ​ថ្ងៃ​ចន្ទ​នេះ ក្រសួង​បរិស្ថាន​សហការ​ជាមួយ​អង្គការ​កម្មវិធី​ផ្លាស់​ប្តូរ​បទ​ពិសោធន៍​អនុផល​ព្រៃឈើ(NTFP-EP) និង អង្គ​ការ​ពាក់​ព័ន្ធ​ផ្សេង​ទៀត បាន​រៀប​ចំ​វេទិកា​ជាតិ​លើក​ទីពីរ​ស្តីពី​អនុផល​ព្រៃ​ឈើ​។ ដូច្នេះ ភ្ញៀវ​របស់​យើង​នៅ​រាត្រី​នេះ គឺ​លោក​ស៊ឹម ប៊ុនធឿន ប្រធាន​កម្មវិធី​ប្រចាំ​ប្រទេស​កម្ពុជា​របស់​អង្គការ​កម្មវិធី​ផ្លាស់​ប្តូរ​បទ​ពិសោធន៍​អនុផល​ព្រៃឈើ(NTFP-EP)។ លោក ស៊ឹម ប៊ុនធឿន បាន​អះអាង​ឱ្យ​ដឹង​ថា អនុ​ផល​ព្រៃឈើ​បាន​ផ្តល់​ចំណូល​ខ្ទង់​ម៉ឺន​ដុល្លារ​ជា​រៀង​រាល់​ឆ្នាំ​។ ដូច​នេះ​ហើយ លោក​គូស​បញ្ជាក់​ថា អនុ​ព្រៃឈើ​នេះ​បាន​ជួយ​ដល់​ចរន្ត​សេដ្ឋកិច្ច​របស់​ជាតិ​។

ភ្ញៀវ​ប្រចាំថ្ងៃ​របស់​វិទ្យុ​បារាំង​អន្តរជាតិ ​RFI​ នៅ​រាត្រី​នេះ ​គឺ​លោក ​មាស ​សុភ័ណ្ឌ ​អ្នក​នាំ​ពាក្យ​ក្រសួង​ព័ត៌មាន​។ ​អ្នក​សារព័ត៌មាន​ជាតិ​និង​អន្តរជាតិ​ប្រមាណ​ជា​៥០០​នាក់ ​មក​ពី​ប្រទេស​ជាង​៤០ ​នឹង​មក​ជួប​ជុំគ្នា​នៅ​ក្នុង​ខេត្ត​សៀមរាប​ ចាប់​ពី​ថ្ងៃទី​១០ ​ដល់​ថ្ងៃទី ​១៤​ខែ​មិថុនា ​នៅ​ក្នុង​ «​សន្និសីទ​កំពូល​សារព័ត៌មាន​អាស៊ី​លើក​ទី​១៦​» ​ដែល​នឹង​ជជែក​ពី​បញ្ហា​ប្រឈម​នៃ​ទីផ្សារព័ត៌មាន​ក្នុង​សម័យ​ឌីជី​ថល​។ ​វេទិកានេះ​នឹង​មាន​ការ​ចូលរួម​បើកពី​លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ​ហ៊ុន សែន ​នៅ​ថ្ងៃទី​១២​មិថុនា​។ ​លោក ​មាស ​សុភ័ណ្ឌ ​អ្នក​នាំពា​ក្យ​ក្រសួង​ព័ត៌មាន​បាន​ថ្លែង​ថា ​តាម​រយៈសន្និសីទ​កំពូល​សារព័ត៌មាន​អាស៊ីនេះ ​​ក្រៅ​​ពី​​ជជែក​​ពី​បញ្ហា​ប្រឈម​របស់​សារព័ត៌មាន​ ក្នុង​សម័យ​ឌីជីថល​ហើយ ​ក៏​ជា​ឱកាស​ដែល​កម្ពុជា​ប្រាប់​ការ​ពិត​ទៅ​កាន់​ពិភពលោក ​ទាក់ទង​នឹង​សេរីភាព​សារព័ត៌មាន ​សិទ្ធិ​មនុស្ស ​លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ​ពិសេស​ទាក់ទង​នឹង​វប្បធម៌​ដ៏​ចំណាស់​របស់​ខ្លួន​ផង​ដែរ​។

ភ្ញៀវ​ប្រចាំ​ថ្ងៃ​របស់​យើង​នៅ​រាត្រី​នេះ​ គឺ​លោក​នេត្រ ភក្ត្រា ​រដ្ឋលេខាធិការ​ និង​ ជា​អ្នក​នាំ​ពាក្យ​ក្រសួង​បរិស្ថាន​។ ជុំវិញ​ចលនា​បំផុស​បំផុល​ប្រជាពលរដ្ឋ​ឱ្យ​ចូល​កាប់​ទន្រ្ទាន​យក​ដី​របស់​រដ្ឋ​ធ្វើ​ជា​កម្មសិទ្ធិ ​លោក​នេត្រ ភក្រ្ដា ​បាន​អះអាង​ថា​ អាជ្ញាធរ​បាន​ចាត់​វិធានការ​ច្បាប់​បាន​មួយ​ចំនួន​ហើយ​។ ​ប៉ុន្តែ​លោក​ក៏គូស​បញ្ជាក់​ដែរ​ថា​ នៅ​ពេល​នេះ ​អាជ្ញាធរ​ក៏​កំពុង​បន្ត​ស្វែង​រក​មុខ​មេខ្លោង​បំផុស​បំផុល​ដទៃ​ទៀត​ ដើម្បី​យក​ទៅ​កាត់​ទោស​តាម​ច្បាប់​។

ប្រទេស​កម្ពុជា​មាន​អណ្តូង​ប្រេង​ដែល​អាច​ធ្វើ​ការ​សិក្សា​ស្រាវ​ជ្រាវ​ចំនួន​២៥​ប្លុក ក្នុង​នោះ​នៅ​លើ​ដីគោក​ចំនួន​១៩​ប្លុក និង​នៅ​ក្នុង​ទឹក​មាន​ចំនួន​៦ប្លុក និង​៤តំបន់​ទៀត​ជា​តំបន់​ត្រួត​គ្នា​ជាមួយ​ប្រទេស​ថៃ​។ លោក ជៀប សួរ អគ្គ​នាយក​នៃ​អគ្គ​នាយក​ដ្ឋាន​ប្រេង​កាត ក្រសួង​រ៉ែ​និង​ថាមពល បាន​ថ្លែង​ថា ក្នុង​ចំណោម​ប្លុក ដែល​កំណត់​ឲ្យ​ធ្វើ​ការ​ស្រាវ​ជ្រាវ​ទាំង​អស់ មាន​តែ​ប្លុក​A មួយ​ទេ ដែល​មាន​កិច្ច​ព្រម​ព្រៀង និង​កំពុង​ប្រតិបត្តិ​ការ​ស្វែង​រុក​រក​ប្រេង​កាត ដោយ​ក្រុម​ហ៊ុន​មក​ពី​ប្រទេស​សិង្ហបុរី​។

នៅ​កម្ពុជា ការ​លួច​ចម្លង​ស្នាដៃ​ រំលោភ​កម្មសិទ្ធិ​បញ្ញា នៅ​តែ​បន្ត​មាន ​បើ​ទោះ​បី​ជា​សមត្ថកិច្ច​បាន​និង​កំពុង​បន្ត​បង្ក្រាប​ជា​រឿយៗ​ក្តី​ និង​បើ​ទោះ​បី​ជា​ប្រទេស​កម្ពុជា​មាន​ច្បាប់​ការពារ​កម្មសិទ្ធិ​បញ្ញា​ក៏ដោយ។ លោក​គឹម ចាន់ណា នាយក​គ្រឹះ​ស្ថាន​បោះ​ពុម្ព​ផ្សាយ ម៉ាញ ប៊ុក្ស ដែល​ជា​ភ្ញៀវ​ប្រចាំ​ថ្ងៃ​របស់​យើង​នា​ថ្ងៃ​នេះ មើល​ឃើញ​ថា ការ​អនុវត្ត​ច្បាប់​កម្មសិទ្ធិ​បញ្ញា​នៅ​កម្ពុជា ដើរ​ក្រោយ​ប្រទេស​ផ្សេង​ៗ​នៅ​ឡើយ និង​​​ស្នើឲ្យ​ស្ថាប័ន​ពាក់ព័ន្ធ​ពង្រឹង​ការ​អនុវត្ត​ច្បាប់​ឲ្យ​បាន​ប្រសើរ​ជាង​នេះ​ទៀត​​។ លោក​ថា កម្មសិទ្ធិ​បញ្ញា មាន​តម្លៃ និង​សារៈ​សំខាន់​ណាស់​ក្នុង​ការ​រួម​ចំណែក​​អភិវឌ្ឍ​ប្រទេស​​។

ភ្ញៀវ​ប្រចាំ​ថ្ងៃ​របស់​វិទ្យុ​បារាំង​អន្ដរជាតិ RFI នា​ថ្ងៃ​នេះ គឺ​កញ្ញា អាំង សិរីរតន៍ អ្នកសម្របសម្រួលគម្រោងអេកូយុវទូត។ នៅ​ថ្ងៃ​ទី​១៥​មិថុនា​ខាង​មុខ​នេះ ក្រុម​​​អេកូ​យុវទូត នឹងរៀបចំ​កម្មវិធី​​ដំណើរ​ផ្សង​ព្រេង​របស់​មេគង្គ​យុវទូត ស្ដី​ពី​អច្ឆរិយភាព​នៃ​ទន្លេ​មេគង្គ​។ សម្រាប់​កញ្ញា អាំង សិរីរតន៍ ទន្លេ​មេគង្គ គឺ​ជា​អ្នក​មាន​គុណ​ ដែល​បាន​ផ្ដល់​ស្បៀង​អាហារ​ដល់​មនុស្ស និង​ផ្ដល់​ជម្រក​សម្រាប់​សត្វ​រាប់​ពាន់​ប្រភេទ​។ ទន្ទឹម​គ្នា​នេះ កញ្ញា អាំង សិរីរតន៍ ក៏​បានសម្ដែង​ក្ដីព្រួយ​បារម្ភ​ចំពោះ​ការ​​សាងសង់​ទំនប់​វារី​អគ្គិសនី​លើ​ដង​ទន្លេ​មេគង្គដែល​បង្ក​ផល​ប៉ះ​ពាល់​ដល់​ធនធាន​ធម្មជាតិ​និង​សន្តិសុខ​ស្បៀង​របស់​មនុស្ស​រាប់​រយ​លាន​នាក់​។

នៅ​ថ្ងៃ​ទី៥​ខែមិថុនា​ស្អែក​នេះ ប្រទេស​កម្ពុជា ក៏​ដូច​ជា​ពិភព​លោក ​ត្រៀម​ប្រារព្ធ​ទិវា​បរិស្ថាន ក្រោម​ប្រធាន​បទ​រួម​គឺ«ការ​ចូល​រួម​ទប់​ស្កាត់​ការ​បំពុល​ខ្យល់»។ លោក នេត្រ ភក្ត្រា រដ្ឋ​លេខា​ធិការ និង​ជា​អ្នក​នាំ​ពាក្យ​ក្រសួង​បរិស្ថាន បាន​ថ្លែង​ថា ការ​ជ្រើស​រើស​យក​ប្រធាន​បទ នេះ​មក​និយាយ​នៅ​ក្នុង​ឱកាស​ទិវា​បរិស្ថាន​ជាតិ និង​អន្តរជាតិ ឆ្នាំ​២០១៩​នេះ គឺ​ដោយសារ​មាន​មនុស្ស​ចំនួន​៧លាន​នាក់​នៅ​ជុំវិញ​ពិភព​លោក បាន​ស្លាប់​ដោយ​សារ​ការ​បំពុល​ខ្យល់​។ ដោយ​ឡែក​កម្ពុជា មិន​មាន​ការ​ប្រឈម​បញ្ហា​នៃ​ការ​បំពុល​ខ្យល់​នេះ​ទេ​។