▨ نام شعر: زندگی‌نامه‌ی شقایق - شماره ۱

▨ شاعر: محمدرضا شفیعی کدکنی

▨ با صدای: محمدرضا شفیعی کدکنی

▨ پالایش و تنظیم: شهروز

ــــــــــــــــــــــــ

زندگی‌نامه‌ی شقایق

چیست؟

رایت خون به دوش وقت سحر

نغمه‌ای عاشقانه بر لبِ باد

زندگی را سپرده در رهِ عشق

به کفِ باد و

هرچه بادا باد

▨ 

محمدرضا شفیعی کدکنی

متخلص به میم سرشک

از مجموعه شعر از بودن و سرودن

▨ نام شعر: در طراوت و نابودی حادثه

▨ شاعر: احمدرضا احمدی

▨ با صدای: احمدرضا احمدی

▨ پالایش و تنظیم: شهروز

ـــــــــــــ 

با اطمینان می‌فهمیدم چرا رنج، بوسه می‌شد

گفتگوی جهاتِ شمال و جنوب کافی نبود تا عشق را دشنام دهم

شب همان‌قدر پهناور بود، که درخت از شدت سرما، از من لباس بخواهد

که من چشمان را کامل کنم

که خواب را، خفته در یک سطرِ باران، ببینم.

کدام خطر جنگ بود که من هر روز سردتر، در یک لبخند تکرار می‌شدم؟

من، وفادار به سرنوشت میلیون‌ها انسان نبودم

که نه من آن‌ها را در خواب دیده بودم

و نه آن‌ها مرا در بیداری.

در دل می‌گفتم:

لباس نو که پوشیدم، قفل را که با عطر گشودم

میان قلب‌ها فرق نخواهم نهاد

رسوایی را کفن خواهم کرد

و لبخند را آن‌قدر ادامه خواهم داد

تا قلبم سرنوشت همهٔ قلب‌ها باشد.

طبل من کجا بود؟

صدای فرتوتِ من بوسه می‌خواست

بوسه می‌خواست تا شفا را، از بیماری‌های کاملِ بهار بیاورد

و من، حتی در خطرناک‌ترین دروغ‌ها، خویش را باور می‌کردم

حس من متون غم‌انگیزِ خطرناکی بود که از من، تنها، حرفه می‌خواست

من از میان جمعیت، خودم را بدست می‌آورم

خودم را انتخاب می‌کردم

تا شفا یابم.

می‌خواستم مؤدبانه گریبانِ یک عطر، یک پروانه، یک کلید

و یک گاوآهن را بگیرم

تا این وظایفِ هولناکِ صبح و شب را

به آن‌ها

تلقین کنم

و در باران مرخص شوم.

اما عقیده‌ام گمنام بود

آخرین حرفم از تقدیر بیم داشت

و عمرم

-بی‌اغراق-

کفافِ مرا نمی‌داد.

در را آهسته بستم

خود را در درگاه کاشتم

توقعات باکرهٔ من شباهتی به سال‌ها و روزها نداشت.

اکنون قدرت و حکمرانیِ من

فقر لبخندی در طراوت و نابودی حادثه است.

▨

احمدرضا احمدی

از دفتر شعر «وقت خوب مصائب»

▨ شعر: دلتنگی‌ها ۱۶

▨ شاعر: یدالله رویایی

▨ با صدای: یدالله رویایی

▨ پالایش و تنظیم: شهروز

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

در گفتگوی ما

فنجان تو كوهستانی‌ست

وقتی كه به بوسه‌های تو نما می‌بخشد

وقتی كه بوسه‌های ما نما می‌گیرند

چشمان تو روح هندسی‌شان را

در كوهستان پنهان می‌سازند

چشمان تو روح هندسی دارند

وقتی كه فنجان تو كوهستانی‌ست

و بوسه كه از كنار دست چپ تو

می‌افتد

می‌افتد در دهان راست من

در گفتگوی ما

-آن دم كه نگاه صخره در نگاه پَر-

می‌ماند

او ضلع مربع پریدن را

می‌داند

▨

شعر شماره ۱۶ از مجموعه دلتنگی‌ها

شامل شعرهای ۱۳۴۵ و ۱۳۴۶

چاپ اول: ۱۳۴۶

ــــــــــــــــــــ

تذکر اول: در نسخه‌های چاپ بعد از انقلاب، کلمه‌ی «بوسه» در تمام طول شعر، به کلمه‌ی «واژه» سانسور شده است. طبیعتا این نسخه چون خوانش خود شاعر است، نسخه‌ی بدون سانسور است.

تذکر دوم: شماره شعرها ممکن است در چاپ های مختلف، متفاوت باشد. شماره‌گذاری ما بر طبق چاپ اول کتاب است. اما در کتاب ِ «مجموعه آثار یدالله رویایی» انتشارات نگاه، چاپ اول، به دلیل سانسور، این شعر شماره ۱۵ است

▨ نام شعر: ای دیو سپید پای در بند (قصیده‌ی دماوندیه ۲)

▨ شاعر: ملک الشعرا بهار

▨ با صدای: ارژنگ آقاجری https://soundcloud.com/arjanga

▨ عکس پوستر: مجید قهرودی https://x.com/Majidxfuture/status/1956692847094022464/photo/1

▨ پالایش و تنظیم: شهروز

ـــــــــــــــــ

ای دیوِ سپیدِ پای در بند

ای گنبدِ گیتی ای دماوند

از سیم به سر، یکی کله‌خود

ز آهن به میان یکی کمربند

تا چشم بشر نبیندت روی

بنهفته به ابر چهرِ دلبند

تا وارهی از دمِ ستوران

وین مردم نحس دیومانند

با شیرِ سپهر بسته پیمان

با اخترِ سعد کرده پیوند

چون گشت زمین ز جور گردون

سرد و سیه و خموش و آوند

بنواخت ز خشم بر فلک مشت

آن مشت تویی تو، ای دماوند

تو مشتِ درشتِ روزگاری

از گردش قرن‌ها پس‌افکند

ای مشتِ زمین بر آسمان شو

بر ری بنواز ضربتی چند

نی نی تو نه مشت روزگاری

ای کوه، نیَم ز گفته خرسند

تو قلبِ فسرده‌ی زمینی

از درد ورم نموده یک‌ چند

تا درد و ورم فرو نشیند

کافور بر آن ضماد کردند

شو منفجر ای دلِ زمانه

وان آتش خود نهفته مپسند

خامش منشین سخن همی گوی

افسرده مباش خوش همی‌خند

پنهان مکن آتش درون را

زین سوخته‌جان شنو یکی پند

گر آتش دل نهفته داری

سوزد جانَت، به جانْت سوگند

بر ژرف دهانت سخت بندی

بر بسته سپهرِ نیو پُر فَند

من بندِ دهانت برگشایم

ور بگشایند بندم از بند

از آتش دل برون فرستم

برقی که بسوزد آن دهان بند

من این کنم و بود که آید

نزدیک تو این عمل خوشایند

آزاد شوی و بر خروشی

ماننده‌ی دیو جسته از بند

هرّای تو افکَنَد زلازل

از نیشابور تا نهاوند

وز برق تنوره‌ات بتابد

ز البرز اشعه تا به الوند

ای مادرِ سرسپید بشنو

این پندِ سیاه‌بخت فرزند

برکش ز سر این سپید معجر

بنشین به یکی کبود اورند

بگرای چو اژدهای گرزه

‌بخروش چو شرزه شیر ارغند

ترکیبی ساز بی‌مماثل

معجونی ساز بی‌همانند

از نار و سعیر و گاز و گوگرد

از دود و حمیم و بخره و گند

از آتش آه خلق مظلوم

و از شعله‌ی کیفر خداوند

ابری بفرست بر سر ری

بارانش زهول و بیم و آفند

بشکن در دوزخ و برون ریز

بادافرهِ کفرِ کافری چند

زانگونه که بر مدینه‌ی عاد

صرصر شرر عدم پراکند

چونان که بشارسان «‌پُمپی‌»‌

ولکان‌ اجلِ معلق افکند

بفکن ز پی این اساس تزویر

بگسل ز هم این نژاد و پیوند

برکن ز بن این بنا که باید

از ریشه بنای ظلم برکند

زین بی‌خردانِ سفله بستان

دادِ دلِ مردم خردمند

▨ 

ملک‌الشعرا بهار

۱۳۰۱ تهران 

ـــــــــ

توضیح شاعر: این شعر در سال ۱۳۰۱ شمسی گفته شد. در این سال به تحریک بیگانگان هرج‌ومرج قلمی و اجتماعی و هتاکی و آزار وطن‌خواهان و سستی کار دولت مرکزی بروز کرده بود - این قصیده در زیر آن معانی در تهران گفته شده و پایتخت هدف شاعر قرار گرفته است

▨ نام شعر: رقصِ ایرانی

▨ شاعر: سیاوش کسرایی

▨ با صدای: سیاوش کسرایی

▨ پالایش و تنظیم: شهروز

ـــــــــــــ 

در پوستر، سیاوش کسرایی را می‌بینید به همراه دخترش بی‌بی

______

چو گل‌های سپید صبحگاهی

در آغوش سیاهی

شکوفا شو

به پا برخیز و پیراهن رها کن

گره از گیسوانِ خفته واکن

فریبا شو

گریزا شو

چو عطرِ نغمه کز چنگم تراود

بتاب آرام و در ابرِ هوا شو

به انگشتان سَرِ گیسو نگه دار

نگه در چشم من بگذار و بردار

فروکش کن

نیایش کن

بلورِ بازوان بَربند و واکن

دوپا بر هم بزن، پایی رها کن

بپر، پرواز کن، دیوانگی کن

ز جمع آشنا بیگانگی کن

چو دودِ شمعِ شب از شعله برخیز

گریزِ گیسوان بر بادها ریز

بپرداز

بپرهیز

چو رقصِ سایه‌ها در روشنی شو

چو پایِ روشنی در سایه‌ها رو

گهی زنگی بر انگشتی بیاویز

نوا و نغمه‌ای با هم بیامیز

دلارام

میارام

گهی بردار چنگی

به هر دروازه رو کن

سر هر رهگذاری جستجو کن

به هر راهی، نگاهی

به هر سنگی، درنگی

برقص و شهر را پُر های‌وهو کن

به بَر دامن بگیر و یک سبد کن

ستاره دانه‌چین کن

نیک و بد کن

نظر بر آسمان سوی خدا کن

دعا کن

ندیدی گر خدا را؛ بیا آهنگِ ما کن

من‌ات می‌پویم از پای فتاده

من‌ات می‌پایم اندر جامِ باده

تو برخیز

تو بگریز

برقص آشفته بر تارِ ربابم

شدی چون مست و بی‌تاب

چو گل‌هایی که می‌لغزند بر آب

پریشان شو بر امواجِ شرابم

▨

سیاوش کسرایی

سوم اردیبهشت ۱۳۳۲

از دفتر شعر آوا

ـــــــــــــــــــــــ 

پی‌نوشت: متن فوق از روی صدای شاعر پیاده شده و با نسخهٔ چاپ شدهٔ شعر، کم و بیشی‌هایی دارد.

▨ نام شعر: غم ِ دل

▨ شاعر: مشفق کاشانی

▨ با صدای: مشفق کاشانی

▨ پالایش و تنظیم: شهروز

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

گره خورده چون نی، نوا در گلویم‌

که با جان بنالم که با دل بمویم

نیستانی از ناله در سینه دارم‌

جدا از نیستان، نواخوان ِ اویم

غباری نشسته به هر رهگذارم‌

غریبی پر افشانده بر خاک ِ کویم

حبابی تهی‌مانده از خود، بر آبم‌

غریقی به گرداب ِ حیرت فرویم

نه دستی که از آستینی بر آرم‌

نه پایی که بر آستانی بپویم

نه آهی که بر آسمانی بر آرم‌

نه اشکی که زَنگار از دل بشویم

در این وَرطه از خویشتن ناگزیرم‌

بر این لُجّه، افتاده از های و هویم

گذشت از سرم آب؛ این سرگذشتم‌

شده نقش بر آب این آرزویم

اگر دامنش روزی آید به دستم‌

غم ِ دل بگویم، غم ِدل بگویم

▨

عباس کی‌منش مشهور به مشفق کاشانی 

متخلص به مشفق

▨ نام شعر: وقت باریدن

▨ شاعر: هوشنگ چالنگی

▨ با صدای: هوشنگ چالنگی

▨ پالایش و تنظیم: شهروز

ـــــــــــــــــ

وقت باریدن باران ای دوست

هرکسی تنهاست

توی تنهایی

پسری را باران شاعر کرد

دختری را گریاند.

پشت این پنجره من می‌شنوم

ریزش باران

تنهایی را می‌خوانَد

ریزش باران

تنهایی را می‌گوید

وقت باریدن باران بود

که کسی را از از مرز باد با خود آورد

وقت باریدن باران بود

که جوانی لاغر ظاهر شد در کوچه

و زنی نادم شد

وقت باریدن باران بود.

▨ 

هوشنگ چالنگی

▨ نام شعر: نامه ای به دخترم

▨ شاعر: مهدی حمیدی شیرازی

▨ با صدای: مهدی حمیدی شیرازی

▨ پالایش و تنظیم: شهروز

ــــــــــــــــــ

از تهران به نیویورک

ــــــــــــــــــ

نازنین، ای سپیدیِ روزم

واپسین شادیِ شب‌افروزم

ای ز یک لحظه اشتباهِ پدر

چون پدر، غرق در گناهِ پدر

بی‌گنه‌تفته ز آتشِ هستی

داده کفارّهٔ دمی مستی

از که نالم، که دشمنِ تو منم

اهرمن کیست؟ من خود اهرمنم

ما همه کشتگانِ یک نفسیم

در قفس‌ماندگانِ یک هوسیم

از بنِ خاک تا برِ افلاک

خاک بر فرق هرکه آمد، خاک

خرّما کشورا که آن عدم است

نه در آن شام، نه سپیده‌دم است

چند در بندِ این ریا بودن

که نبودن به است یا بودن؟

گفت دانا که «بود» رنج‌کشی‌ست

کاهشِ رنج، لذّت است و خوشی است

هر که را در بلایِ بود شکی‌ست

خوب‌وبدناشناخته محکی‌ست

گر کسی بنگرد به باریکی 

هست کمبودِ نور، تاریکی

نور و ظلمت چو تار و پود نیَند

ناخوشی و خوشی، دو بود نیَند

ناخوشی‌ها همه ز هستی‌هاست

دردِ هستی خمارِ مستی‌هاست

گر مرا پایِ این خمار نبود

دستِ تو در دهانِ مار نبود

ور گناهی مرا به عالم نیست

گر همین یک گنه بوَد کم نیست

چه گناهی بتر ز کاشتن است؟

زرد کردن ز تشنه‌داشتن است؟

گر نه دانسته‌ای و نه دانی

اینْت گفتارهای یزدانی

خلقِ حوا و آدمِ شیدا

رمزِ پنهان و قصهٔ پیدا

معنیِ آن نکویِ زشت‌شده

چون شده خلق، از بهشت شده

معنیِ گول‌خورده و تفته

چون به خود آمده ز خود رفته

از بلندی خزیده زی پستی

یعنی؛ از نیستی سوی هستی

گندمی داده دردِ کاستنش

یعنی؛ آتش کشیده خواستنش

من تو را میلِ کاستن دادم

هستی و دردِ خواستن دادم

از حریم نهانی‌ات کندم

در ضمیرِ جهانَت افکندم

عینِ شیطان شدم به راه‌بری

راندمت از بهشتِ بی‌خبری

▨

دکتر مهدی حمیدی شیرازی

بیست‌ودوم اسفند ۱۳۴۴ - تهران

ــــــــــ

پی‌نوشت: این شعر بسیار طولانی‌تر است و شاعر تنها ابیاتی از آن را به انتخاب خود دکلمه کرده است.

▨ نام شعر: هیچ

▨ شاعر: مظاهر مصفا

▨ با صدای: مهدی نوریان

▨ پالایش و تنظیم: شهروز

ــــــــــــــــ

مردی ز شهرِ هرگزم از روزگارِ هیچ

جان از نتاجِ هرگز و تن از تبارِ هیچ

از شهر بی کرانهٔ هرگز رسیده‌ام

تا رخت خویش باز کنم در دیار هیچ

از کوره راه هرگز و هیچم مسافری

در دست خون هرگز و در پای خار هیچ

در دل امید سرد و به سر آرزوی خام

در دیده اشک شاید و بر دوش بار هیچ

در کام حرف بوک و به لب قصّهٔ مگر

بر جبهه نقش کاش و به چهره‌نگار هیچ

دنبال آب زندگی از چشمه سار مرگ

جویای نخل مردمی از جویبار هیچ

دست از کنار شسته نشسته میان موج

پا بر سر جهان زده سر در کنار هیچ

اصلی گسسته مانده تهی از امید وصل

فرعی شکسته گشته پر از برگ و بار هیچ

خون ریخته ز دیده شب و روز و ماه و سال

در پای شغل هرگز و در راه کار هیچ

دیوانهٔ خردور و فرزانهٔ جهول

عقل آفرین دشت جنون هوشیار هیچ

با عزّ اقتدار و به پا بند ذلّ و ضعف

با حکم اختیار و به دست اختیار هیچ

هم خود کتاب عبرت و هم اعتبارجوی

از دفتر زمانهٔ بی‌اعتبار هیچ

چندی عبث نهاده قدم در ره خیال

یکچند خیره کوفته سر بر جدار هیچ

عمری فشانده اشک هنر زیر پای خلق

یعنی که کرده گوهر خود را نثار هیچ

قاف آرزوی باطلم از دشت پرغراب

سیمرغ جوی غافلم از کوهسار هیچ

ناآمده نتاجی ام از پشت هول و وهم

نابافته نسیجی ام از پود و تار هیچ

گم کرده راه پیکی ام از شهر بی نشان

پیغام پر زپوچ رسانم به یار هیچ

خاموش قصه گویم و گویای اخرسم

بی پای بادپویم در رهگذار هیچ

گویایی سکوتم و بیتابی درنگ

تمکین بیقراری ام و بیقرار هیچ

صرّاف سرنوشتم و سنجم بهای خاک

نقّاد بادسنجم و گیرم عیار هیچ

بیع و شرای خونم و بیّاع داغ و درد

بازارگان مرگم و گوهرشمار هیچ

جنس همه زیانم و سودای هیچ سود

سوداگر خیالم و سرمایه‌دار هیچ

سیم سپید سوخته‌ام در شرار پوچ

زرّ امید باخته‌ام در قمار هیچ

گنجینهٔ دریغم و ویرانهٔ فسوس

اندوهگین بیهده افسوس خوار هیچ

آیای بی جوابم امّای بی‌دلیل

گفتار پوچ گونه و پنداروار هیچ

ناپایدار کوهم و برجای مانده سیل

گردون نورد گردم و گردون سپار هیچ

گردنده روزگارم و چرخنده آسمان

لیل و نهار سازم و لیل ونهار هیچ

پرگار سرنگونم و عمری به پای سر

بر گرد خویش دور زده در مدار هیچ

عزلت نشین خانهٔ بی آسمانه ام

محنت گزین بی در و پیکر حصار هیچ

سرمست هوشیاری و هشیار مستی ام

بر لب شراب هرگز و در سر خمار هیچ

اندیشهٔ محالم و سودای باطلم

معنی تراز صورت و صورت نگار هیچ

در وادی فریبم و لب تشنهٔ سراب

در خانهٔ دروغم و چشم انتظار هیچ

آزادهٔ اسیرم و گریان خنده‌روی

گریان ز چشم خنده بر این روزگار هیچ

بدنامی حیاتم و بر صفحهٔ زمان

با خون خود نگاشته‌ام یادگار هیچ

صلح آزمای جنگم و پیکارجوی صلح 

بی هم نبرد هرگز و چابک‌سوار هیچ

تیر هلاک یافته‌ام از شغاد کید

خطّ امان گرفته از اسفندیار هیچ

بر دوش خویش کشتهٔ خود را کشیده‌ام

تا ظلم گاه معدلت از کارزار هیچ

محکوم بی گناهم و معصوم بی‌پناه

مظلوم بی تظلّم و مصلوب دار هیچ

دردم ازین که تافته‌ام از امید سرد

داغم ازین که سوخته‌ام در شرار هیچ

کس خواستار هرگز، هرگز شنیده‌اید؟

یا هیچ دیده‌اید کسی دوستار هیچ

آن هیچ‌کس که هرگز نشنیده‌ای منم

هم دوستار هرگز و هم خواستار هیچ

▨ 

مظاهر مصفا

─────♬ ─────

شعر با صدای شاعر | @schahrouzk

▨ نام شعر: روز ناگزیر

▨ شاعر: قیصر امین‌پور

▨ با صدای: شاعر

♬ پالایش و تنظیم: شهروز

♬ این شعر طولانی‌تر است اما فقط همین مقدار از آن با صدای شاعر در دسترس بود.

────────♬────────

روز طلوع خورشید

از جیب کودکان دبستانی

روزی که باغ سبز البفا

روزی که مشق آب، عمومی است

دریا و آفتاب

در انحصار چشم کسی نیست

روزی که آسمان

در حسرت ستاره نباشد

روزی که آرزوی چنین روزی نباشد

محتاج استعاره نباشد

ای روز‌های خوب که در راهید

ای جاده‌های گمشده در مه

ای روز‌های سخت ادامه

ای پُشت لحظه‌ها به در آیید

ای روز آفتاب

ای مثل چشم‌های خدا آبی

ای روز آمدن

ای مثلِ روز، آمدنت روشن

این روز‌ها که می‌گذرد، هر روز

در انتظار آمدنت هستم

اما

با من بگو که آیا، من نیز

در روزگار آمدنت هستم ؟