Kvifor heiter dyr og planter det dei gjer? Me får besøk av ein taksonom, som tidvis har ein festleg jobb. Tore Strømøy kjem ut med språket! Og me lærer om vokalane i Fonetikkskolen. Send dine spørsmål til [email protected]

01.25 Kva skal arten heitta? - Taksonom Tiril Myhre Pedersen gir oss eit gløtt inn i korleis artsnamn på dyr og planter blir bestemt. Der skjer det mykje!

31.00 Ut med språket, Tore Strømøy!

52.00 Fonetikkskolen leksjon 4: Vokalane. Hør episoden i appen NRK Radio

01.20 - Fyrste lærebok i romanes - Språket til romfolket har tidlegare kun vore munnleg. No har det blitt organisert i skrift, og den aller fyrste læreboka er ute.

18.09: Fonetikkskolen leksjon 3: artikulasjonsorgana

35.43: Ut med språket, Marianne Meløy!

01.00.31: Lytterspørsmål: Å båle!

Har du spørsmål eller innspel? Send e-post til [email protected]. Hør episoden i appen NRK Radio

01.29: Kva er afasi? - Actionlegenda Bruce Willis har måtta kasta inn skodespelarhandkledet grunna afasi. Men kva er det?

17.40: Tilbake til varastyret

20.30: Fonetikkskulen, leksjon 2: stemmen!

34.34: Ut med språket, Sigrid Bonde Tusvik!

01.01.17: Korleis var det med denne drukninga..?

Send dine språklege spørsmål og betraktningar til [email protected]! Hør episoden i appen NRK Radio

Dagens panel: Terje Lohndal, Mari Nygård og Anne Dahl.

01.42: Lytterspørsmål: Utskuddet "føles UT" - Ein lyttar ergrer seg over at ein ikkje lenger bare ser ut, men òg kan følast ut.

07.22: Lytterspørsmål: Kan ein vera "dødere"? - Kan ein gradbøya noko ein enten er eller ikkje?

12.15: Lytterspørsmål: Skal me snakka "rundt" eller "om" noko? - Endeleg har ein lyttar funne noko språkforsker Anne Dahl òg irriterer seg over. Me gratulerer!

16.21: Lytterspørsmål: Norsk amerikaner eller norskamerikaner? - Når er ein kva av delane?

19.37: Lytterspørsmål: Kvar står ein, når ein står overfor noko(n)? - Politiet stod fyrst overfor ei potensiell drapssak, men det viste seg at dei stod overfor ei dukke innpakka i plast.

22.57: Lytterspørsmål: Korleis står det til med bymålet? - Står bokmålet som tale- og skriftspråk i fare for ein dialektinvasjon?

36.08: Lytterspørsmål: Kva er det med "litta"? - Nora i Skam brukte det mykje, men er det i ferd med å bli normert?

47.06: Lytterspørsmål: Mista "til" kreft? - Heiter det ikkje at nokon "døyr av kreft"?

51.49: Lytterspørsmål: Kan ein bruka "simpelt" om "enkelt"? - Eller blir det ein simpel anglisisme?

Send dine spørsmål og funderingar til [email protected]. Hør episoden i appen NRK Radio

01.34: Norsk ordbok utvider på nett - Arva etter Ivar Aasen lever i beste velgåande på nett, og no blir også oppføringane frå A - H lagt ut.

18.25: Utanrikskorrespondenten har nyleg vunne enda ein pris for språket sitt, og rapporterer frå dei verste områda i Europa.

38.26: Fonetikkskulen - episode 1 - Språkforsker Olaf Husby lærer oss korleis me snakker! Fyrste episode: luft

54.35: Lytterspørsmål: Valastyre - Lyttaren Ellen lurer på om språkforsker Ellen Andenæs kan forklara dialektordet valastyre.

Send oss dine spørsmål og betraktningar til [email protected]. Hør episoden i appen NRK Radio

Margun Rauset meiner faste uttrykk berre blir betre om me tuller litt med dei, og har skrive PhD-oppgåve om dette.

Hen er på veg inn i ordboka!

Camilla Stoltenberg må ut med språket. Hør episoden i appen NRK Radio

Og til ære for arbeiderdagen, er Raudt-leiar Bjørnar Moxnes gjest i Ut med språket, me fabulerer rundt floss og pjolter, og prøver å klargjera NRK sine retningslinjer for uttale.

01.18: Minoriserte språk - Ei doktorgradavhandling som fekk kongens fortenestemedalje i gull handlar om minoriserte språk. Kan eitt trua språk trua eit anna?

18.56: Tilbakemeldingar på floss og pjolter

21.52: Ut med språket, Bjørnar Moxnes - Raudt-leiaren har fått kjenna på språklege både opp- og nedturar.

40.00: Ukrainsk vs. russisk - Kva er eigentleg eit språk? Professor i russisk Tore Nesset greier ut om den ønska myta at ukrainsk "berre" er ei russisk dialekt.

53.06: Lytterspørsmål: NRK sin uttale av Paludan og Mariopol - Har ansatte i NRK nokre felles retningslinjer, eller er det tilfeldigheitene som rår?

Send oss gjerne spørsmål og tilbakemeldingar til [email protected]. Hør episoden i appen NRK Radio

[Merknad:Kilde]

Velkommen til Lytterspørsmål spesial!

Vårt eminente panel av språkforskarar er denne gonga: Helene Uri, Ellen Andenæs og Terje Londahl.

Besvarte spørsmål:

01.53: Kva betyr "rubbel", "hytt", "pjolter" og "sønder"?

08.53: Å ha - Blir bøygd på svært mange måtar i norske dialektar. Kvifor?

15.01: Kvifor blir namn på historiske personar omsette? Kan ikkje Charles heitta dèt eller Carl eller Karl for alle?

23.40: Flossen i flosshatten - Kva er eigentleg det?

27.19: Overforbruk av bestemt artikkel - Kvifor spesifiserer det no så ofte at nokon er "ein lege, og ho er ein arkeolog"?

33.54: Er ikkje ein fiskar ein fiskar lenger? Er hen no "ein haustar"?

46.23: Den bongeste stilk! Eit utklypp frå ei avis på 40-talet bringer fornøyer.

54.54: Er det ei brud i brudulje?

Send oss dine spørsmål til [email protected]. Hør episoden i appen NRK Radio

Programleiar Klaus Sonstad ser litt tilbake på tidlegare sendte saker, om både heilagdagane og om Zoom-fatigue. Me får nokre hyggelige gjenhør med favoritt-ord, og aldri tidlegare sendte lytterspørsmål!

Send dine språklege funderingar til [email protected]. Hør episoden i appen NRK Radio

01.24: Vårt maritime språk - Forfatter Jon Winge og journalist Rune Nilson dykker ned i sjøfartens terminologi - som er over alt!

18.43: Random i norsk - Kor tilfeldig er bruken vår av "random"? Språkforsker Anne Dahl forklarer

30.42: Ut med språket, Viggo Valle! Det er klart for den 35. utgåva av Påskelabyrinten, og generalen er vår gjest.

55.13: Lytterspørsmål: Norskspråklege born i utlandet

Send oss gjerne dine språklege funderingar til: [email protected]. Hør episoden i appen NRK Radio