Hvað ætluðu út­send­ar­ar Björgólfs Thors að gera með upp­lýs­ing­ar um Vil­hjálm Bjarna­son? Tengd­ist það brenni­víni og kvenna­mál­um? Því svar­ar bíl­stjór­inn á V 279 í Spurs­mál­um í dag.

Með njósn­ara á hæl­un­um 

Vil­hjálm­ur hef­ur verið í kast­ljósi fjöl­miðla í vik­unni eft­ir að upp­lýst var að njósn­ar­ar hefðu verið á hæl­um hans um nokk­urra vikna skeið árið 2012. En hver var for­saga máls­ins og í hvaða ill­deil­um stóð Vil­hjálm­ur sem ollu því að hon­um var veitt eft­ir­för og setið var um heim­ili hans?

Sviðsstjóri og for­setafram­bjóðandi

Í frétt­um vik­unn­ar ber þetta furðumál einnig á góma en gest­ir Spurs­mála að þessu sinni í þeim hluta þátt­ar­ins eru þeir Gylfi Þór Þor­steins­son, sviðsstjóri hjá Rauðakross­in­um og Magnús Ragn­ars­son, formaður Tenn­is­sam­bands­ins og nú fram­bjóðandi til embætt­is for­seta Íþrótta- og ólymp­íu­sam­bands­ins.

Nýja tækni þarf við lík­brennslu

Ber ým­is­legt á góma í þeirri umræðu, meðal ann­ars verk­efni sem Rauðikross­inn fer fyr­ir og teng­ist viðbrögðum al­menn­ings ef til neyðarástands kem­ur. Umræðan um þetta verk­efni tók tals­verðan kipp þegar raf­magns­laust varð um gjörv­all­an Spánn og Portúgal með ófyr­ir­séðum af­leiðing­um.

Í lok þátt­ar­ins  verður rætt við Sig­ríði Bylgju Sig­ur­jóns­dótt­ur sem fer fyr­ir sjálf­seign­ar­stofn­un­inni Tré lífs­ins. Hef­ur hún ásamt sam­starfs­fólki lengi stefnt að því að byggja upp full­komna og nú­tíma­vædda lík­brennslu hér á landi í stað þeirr­ar sem nú er rek­in af Kirkju­görðum Reykja­vík­ur­pró­fasts­dæma.

Búnaður­inn sem þar er not­ast við stenst eng­ar kröf­ur varðandi meng­un og vill Sig­ríður meina að rétt sé að fela einkaaðilum að byggja nýja aðstöðu í þess­um efn­um.

Logi Ein­ars­son, ráðherra fjöl­miðlamála, hyggst standa við þá ákvörðun sína að draga úr styrkj­um til tveggja stærstu einka­reknu fjöl­miðla lands­ins. Þetta staðfest­ir hann í sam­tali á vett­vangi Spurs­mála.

Í viðtal­inu er Logi einnig spurður út í um­mæli sem Sig­ur­jón Þórðar­son, formaður at­vinnu­vega­nefnd­ar Alþing­is lét falla og lúta að því að refsa eigi fjöl­miðlum sem ekki stunda frétta­flutn­ing sem er hon­um að skapi.

Í þætt­in­um verður einnig rætt við Loga um brýn mál sem tengj­ast gervi­greind­arkapp­hlaupi stór­veld­anna, styrki til náms­manna og sitt­hvað fleira.

Í frétt­um vik­unn­ar er rætt við þau Jakob Frí­mann Magnús­son, fyrr­um þing­mann Flokks fólks­ins og Þór­dísi Kol­brúnu R. Gylfa­dótt­ur, fyrr­ver­andi ut­an­rík­is­ráðherra.

Þar ber ým­is­legt á góma, and­lát páfans í Róm, skóla­máltíðir og annað sem til um­fjöll­un­ar hef­ur verið í sneisa­fullri frétta­viku í upp­hafi sum­ars.

Sí­fellt kem­ur bet­ur í ljós að rík­is­stjórn Kristrún­ar Frosta­dótt­ur stefn­ir á stór­felld­ar skatta­hækk­an­ir á fólk og fyr­ir­tæki. Ásdísi Kristjáns­dótt­ur bæj­ar­stjóra í Kópa­vogi líst ekki á stöðuna. Hún er gest­ur Spurs­mála þenn­an föstu­dag­inn ásamt Ernu Björgu Sverr­is­dótt­ur, aðal­hag­fræðingi Ari­on banka.

Ásdís seg­ir að það séu ekki aðeins stór­hækkuð veiðigjöld og „mat­seðill“ af skatta­hækk­un­um á ferðaþjón­ust­una sem stefni í. Þannig bend­ir hún á að stjórn­völd stefni að því að þvinga sveit­ar­fé­lög til þess að full­nýta út­svars­pró­sentu þá sem leggja má á íbú­ana. Sveit­ar­fé­lög­um sem það geri ekki verði ein­fald­lega refsað.

Erna Björg nefn­ir að huga verði að því hvernig staðið er að breyt­ing­um á grunn­atvinnu­vegi þjóðar­inn­ar þegar mik­il óvissa rík­ir á flest­um sviðum, ekki síst vegna þess tolla­stríðs sem Don­ald Trump og stjórn hans í Washingt­on hef­ur efnt til gagn­vart flest­um ríkj­um heims.

Í síðari hluta þátt­ar­ins er rætt við for­svars­menn fyr­ir­tæk­is­ins Intu­ens Seg­ulóm­un­ar sem býður upp á mynd­grein­ing­arþjón­ustu á heil­brigðis­sviði. Fyr­ir­tækið hef­ur lent í kröpp­um dansi í tengsl­um við sam­skipti við Sjúkra­trygg­ing­ar Íslands og Land­lækni.

Sag­an sú er í meira lagi lygi­leg og þess virði að fræðast um það hvernig kerfið get­ur unnið gegn ný­sköp­un og upp­bygg­ingu nýrra fyr­ir­tækja sem efna vilja til sam­keppni við fyr­ir­tæki sem eru á fleti fyr­ir.

Í upp­hafi þátt­ar­ins er einnig kynnt­ur til leiks Bóka­klúbb­ur Spurs­mála þar sem sam­fé­lags­mál­in verða kruf­in á síðum áhuga­verðra bóka. Klúbbur­inn tek­ur til starfa í sam­starfi við öfl­uga bak­hjarla. Lækn­inga­vöru­fyr­ir­tækið Kerec­is, sjáv­ar­út­vegs­fyr­ir­tækið Brim, Sam­sung og Penn­ann/​Ey­munds­son.

Þjóðir heims hafa brugðist ókvæða við þeirri ákvörðun Trumps að leggja vernd­artolla á þjóðir heims. Sveit­ar­fé­lög­in er í sama gír gagn­vart aðgerðum rík­is­stjórn­ar Kristrún­ar Frosta­dótt­ur.

Þetta er meðal þess sem rætt er á vett­vangi Spurs­mála þenn­an föstu­dag­inn. Í frétt­um vik­unn­ar er sann­ar­lega vikið að ákvörðun for­set­ans í Washingt­on og til sam­tals um það mæta fyrr­um ráðherr­ar Fram­sókn­ar­flokks­ins, þau Will­um Þór Þórs­son og Lilja Dögg Al­freðsdótt­ir.

Þau ræða einnig gosið á Sund­hnúkagígaröðinni sem varði stutta stund og gerði minni óskunda en í fyrstu virt­ist stefna.

Þegar yf­ir­ferð á frétt­um vik­unn­ar slepp­ir mæta þeir beint frá Ísaf­irði og Fjarðabyggð þeir Gylfi Ólafs­son, formaður bæj­ar­ráðs Ísa­fjarðar og Ragn­ar Sig­urðsson, formaður bæj­ar­ráðs Fjarðabyggðar.

Sveit­ar­stjórn­ar­menn í fjöl­mörg­um sveit­ar­fé­lög­um hring­inn í kring­um landið hafa brugðist ókvæða við þeim fyr­ir­ætl­un­um rík­is­stjórn­ar Kristrún­ar Frosta­dótt­ur að tvö­falda veiðigjöld á út­gerðir lands­ins. Ljóst er að sú gríðarlega skatt­lagn­ing mun hafa áhrif á miklu fleiri en fá­menn­an hóp út­gerðarmanna.

Að loknu því spjalli sest Flóki Ásgeirs­son, lögmaður Blaðamanna­fé­lags Íslands niður með Stefáni Ein­ari og ræðir þann mögu­leika sem nú er uppi um að stjórn­skip­un­ar- og eft­ir­lits­nefnd þings­ins setji á lagg­irn­ar rann­sókn­ar­nefnd til þess að fara ofan í saum­ana á aðkomu Rík­is­út­varps­ins að hinu svo­kallaða byrlun­ar­máli.Flóki kem­ur fyr­ir hönd fé­lags­ins í viðtalið þar sem formaður þess, Sig­ríður Dögg Auðuns­dótt­ir, treyst­ir sér ekki á vett­vang til þess að ræða fyrri yf­ir­lýs­ing­ar sín­ar um málið.

Fram­kvæmda­stjóri Sam­taka fyr­ir­tækja í sjáv­ar­út­vegi seg­ir fjár­málaráðherra og at­vinnu­vegaráðherra halda fram ósann­ind­um í fram­setn­ingu sinni á fram­lögðum til­lög­um um hækk­un veiðigjalda.Millj­arðar á millj­arða ofan

Seg­ir hún með ólík­ind­um að ráðherr­arn­ir haldi því fram að út­gerðin muni halda eft­ir óskert­um hlut af hagnaði sín­um eft­ir breyt­ing­arn­ar. Við blasi að það geti ekki verið þegar gjöld eru hækkuð um millj­arða á millj­arða ofan.

Í viðtal­inu fer Heiðrún Lind einnig yfir það hvaða áhrif þess­ar áætlan­ir rík­is­stjórn­ar­inn­ar geta haft á fisk­vinnslu vítt og breitt um landið. Seg­ir hún að verið sé að færa kerfið í átt að því sem gert hef­ur verið í Nor­egi. Þar er fisk­vinnsl­an rík­is­styrkt, hún víða rek­in með tapi og gjaldþrot eru al­geng. Þá er stór hluti afl­ans sem að landi berst send­ur rak­leitt til ríkja á borð við Pól­land og Kína þar sem hann er full­unn­inn.

Ásamt Heiðrúnu var fjölda stjórn­arþing­manna og ráðherra boðið til þátt­töku í umræðunni um vænt­an­leg­ar breyt­ing­ar á auðlinda­gjöld­um í sjáv­ar­út­vegi. Eng­inn þeirra átti hins veg­ar tök á því að mæta til leiks.

Auk Heiðrún­ar Lind­ar mæta í þátt­inn þau Pat­rik Atla­son tón­list­armaður og Tinna Gunn­laugs­dótt­ir, leik­ari, leik­stjóri og fyrr­um þjóðleik­hús­stjóri. Þau ræða frétt­ir vik­unn­ar, Eddu-verðlaun­in þar sem Tinna hlaut heiður­sverðlaun ásamt eig­in­manni sín­um, Agli Ólafs­syni. Þá gaf Pat­rik út nýtt lag í morg­un sem ber hina virðulegu yf­ir­skrift, Syk­urpabbi.

Í lok þátt­ar­ins mæt­ir á svæðið Jón Gunn­ar Jóns­son, fyrr­um for­stjóri Banka­sýslu rík­is­ins. Í liðinni viku voru þrjú ár frá því að ís­lenska ríkið losaði um ríf­lega 50 millj­arða hlut í Íslands­banka í útboði sem átti eft­ir að draga dilk á eft­ir sér. Svo stór­an raun­ar að Bjarni Bene­dikts­son sagði af  sér embætti fjár­mála- og efna­hags­ráðherra.

Jón Gunn­ar vill meina að þarna hafi farið fram far­sæl­asta útboð Íslands­sög­unn­ar. En í þætt­in­um er sag­an að baki því rak­in, einnig rætt um nú­ver­andi fyr­ir­ætlan­ir stjórn­valda um að ljúka sölu á eft­ir­stæðum hlut sín­um í Íslands­banka. Þá er Jón Gunn­ar einnig spurður út í at­b­urðarás­ina sem leiddi til þess að Lands­bank­inn keypti trygg­inga­fé­lagið TM í heilu lagi, í trássi við vilja lang­stærsta eig­anda bank­ans, rík­is­sjóðs Íslands.

Ekk­ert kemst á dag­skrá þenn­an frétta­dag­inn annað en af­sögn barna- og mennta­málaráðherra. En hver verður eft­ir­leik­ur máls­ins? Er rík­is­stjórn­in í hættu? Hef­ur orðspor Íslands skaðast á er­lend­um vett­vangi?

Svara við þess­um spurn­ing­um verður leitað á vett­vangi Spurs­mála þenn­an föstu­dag­inn. Til þess að ræða póli­tík­ina í mál­inu mæta þau til leiks, Diljá Mist Ein­ars­dótt­ir, þingmaður Sjálf­stæðis­flokks­ins og Snorri Más­son, þingmaður Miðflokks­ins.

Lög­menn rýna í stöðuna

Að lok­inni þeirri umræðu eru þeir vænt­an­leg­ir á vett­vang lög­menn­irn­ir Sig­urður G. Guðjóns­son og Árni Helga­son, sem einnig er varaþingmaður.

Þeir ætla að ræða annað stórt mál sem skekið hef­ur ís­lenskt sam­fé­lag síðustu vik­ur og varðar einnig Ásthildi Lóu Þórs­dótt­ur, frá­far­andi ráðherra. Í ljós hef­ur komið að Ari­on banki af­henti henni og eig­in­manni henn­ar fast­eign í Garðabæ árið 2019 langt und­ir markaðsvirði. Hvaða áhrif hafa þær upp­lýs­ing­ar, meðal ann­ars á af­stöðu skatta­yf­ir­valda?

Á Fram­sókn sér viðreisn­ar von?

Í lok þátt­ar mun Guðni Ágústs­son, fyrr­ver­andi formaður Fram­sókn­ar­flokks­ins, mæta á vett­vang en þann 13. mars skrifaði hann grein þar sem hann kall­ar eft­ir end­ur­reisn Fram­sókn­ar­flokks­ins. Miðstjórn hans mun funda á Ak­ur­eyri um helg­ina og í viðtal­inu mun Guðni upp­lýsa hvað hann telji að þurfi að gera til þess að þessi elsti stjórn­mála­flokk­ur nái vopn­um sín­um að nýju.

Á sama tíma og Don­ald Trump legg­ur tolla á ná­granna­ríki Banda­ríkj­anna, Kína og Evr­ópu­sam­bandið reyn­ir hann að toga Úkraínu­menn og Rússa að samn­inga­borðinu. Hann kall­ar eft­ir friði í Evr­ópu.

Er Trump í rugl­inu?

Tryggvi Hjalta­son nam hernaðar- og varn­ar­mála­fræði í Banda­ríkj­un­um og þá lauk hann einnig þriggja ára liðsfor­ingjaþjálf­un hjá Banda­ríkja­her. Hann hef­ur teiknað upp ólík­ar sviðsmynd­ir um það hvað Trump hygg­ist fyr­ir og hvaða ár­angri hann hef­ur í hyggju að ná þegar kem­ur að mál­efn­um Úkraínu, NATO en ekki síst bar­átt­unni um hernaðarlega yf­ir­burði á heims­sviðnu. Þar gera Kín­verj­ar sig sí­fellt lík­legri til þess að skáka Banda­ríkj­un­um.

Dr. Ragn­ar Árna­son, pró­fess­or emer­it­us í hag­fræði við Há­skóla Íslands hef­ur að und­an­förnu fjallað ít­ar­lega um kosti og galla þess að Ísland gengi í Evr­ópu­sam­bandið. Hef­ur hann t.d. bent á að það sé tómt mál að tala um eina til­tekna hús­næðis­vexti á evru­svæðinu. Þar muni miklu milli ólíkra hag­kerfa.

Hef­ur hann tek­ist nokkuð hart á við Dag B. Eggerts­son um þessi mál. Var þeim báðum boðið í þátt­inn, bæði í þess­ari viku og hinni fyrri og þáði Ragn­ar boðið. 

Í frétt­um vik­unn­ar er rætt við tvo alþing­is­menn sem bera sitt­hvorn heiðurstitil­inn. Jón­ína Björk Óskars­dótt­ir er elsti nú­ver­andi þingmaður­inn en hún sit­ur á þingi fyr­ir Flokk fólks­ins. Ingvar Þórodds­son er þingmaður Viðreisn­ar og er hann yngst­ur þing­manna sem nú sitja.

Hvar liggja mörk friðhelgi einka­lífs­ins og hvar tek­ur rétt­ur al­menn­ings til upp­lýs­inga­gjaf­ar við? Eva Hauks­dótt­ir, lögmaður Páls Stein­gríms­son­ar ræðir það í Spurs­mál­um. Og margt fleira er á dag­skrá.

Rósa Guðbjarts­dótt­ir, alþing­ismaður og fyrr­um bæj­ar­stjóri í Hafnar­f­irði ræðir frétt­ir vik­unn­ar ásamt Birni Brynj­úlfi Björns­syni, fram­kvæmda­stjóra Viðskiptaráðs. Rósa hafði aðkomu að gerð kjara­samn­inga við kenn­ara og í þætt­in­um verður hún spurð út í meinta aðkomu Ásthild­ar Lóu Þór­halls­dótt­ur, mennta­málaráðherra að gerð samn­ing­anna og eins fram­göngu Heiðu Bjarg­ar Hilm­is­dótt­ur, for­manns Sam­taka ís­lenskra sveit­ar­fé­laga.

Sú síðast­nefnda ein­angraði sig frá allri stjórn sam­tak­anna þegar hún sagðist reiðubú­in fyr­ir hönd Reykja­vík­ur að ganga til samn­inga við kenn­ara, jafn­vel þótt öll önn­ur sveit­ar­fé­lög lands­ins væru ekki til í að bjóða upp í þann dans. 

Björn Brynj­ólf­ur kynnti fyrr í vik­unni ásamt sam­starfs­fólki sínu skýrslu um fjöl­miðlamarkaðinn og það hvernig Rík­is­út­varpið gín yfir öðrum fyr­ir­tækj­um á þeim markaði.

Þá verður tali einnig vikið að nýj­um hagræðing­ar­til­lög­um sem rík­is­stjórn­in er kom­in með á sitt borð. Þar er stefnt að því að spara 70 millj­arða á næstu fimm árum. Það eru inn­an við 1% aðhaldsaðgerðir á hvert ár.

Í þætt­in­um er einnig rætt við Álf­hildi Leifs­dótt­ur, sveit­ar­stjórn­ar­konu í Skagaf­irði og framá­konu í Vinstri­hreyf­ing­unni grænu fram­boði. Hún er afar ósátt við þær fyr­ir­ætlan­ir meiri­hlut­ans í sveit­ar­fé­lag­inu að selja tvö af tíu fé­lags­heim­il­um héraðsins. Hún ræðir þau mál og stöðu VG sem virðist rúst­ir ein­ar eft­ir það af­hroð sem flokk­ur­inn galt í síðustu alþing­is­kosn­ing­um.

Svo virðist sem nýir kjara­samn­ing­ar við kenn­ara­stétt­ina muni draga al­var­leg­an dilk á eft­ir sér. Risa­samn­ing­ar sem gerðir voru við 85% vinnu­markaðar­ins í fyrra gætu kom­ist í upp­nám.

Þetta má ráða af viðbrögðum aðila vinnu­markaðar­ins í kjöl­far þess að það spurðist út að kostnaður við kenn­ara­samn­ing­ana fyrr­nefndu væri met­inn á allt að 24% yfir fjög­urra ára tíma­bil. Í fyrra náðist sátt á vinnu­markaði með jafn löng­um samn­ingi sem skila átti ríf­lega 14% hækk­un að meðaltali.

Sól­veig Anna Jóns­dótt­ir, formaður Efl­ing­ar hef­ur sterka skoðun á stöðunni sem kom­in er upp og er hún gest­ur Spurs­mála að þessu sinni. Einnig heyr­ist þungt hljóð í at­vinnu­rek­end­um en full­trúi þeirra, Sig­ríður Mar­grét Odds­dótt­ir, fram­kvæmda­stjóri Sam­taka at­vinnu­lífs­ins mun setj­ast við Spurs­mála­borðið ásamt Sól­veigu Önnu og greina stöðuna sem er í meira lagi viðkvæm.

Að því loknu mun Helgi I. Jóns­son, fyrr­um hæsta­rétt­ar­dóm­ari ræða við Stefán Ein­ar um fram­kvæmd hinn­ar svo­kölluðu sam­fé­lagsþjón­ustu sem verið hef­ur hluti af refsi­vörslu­kerf­inu hér á landi allt frá ár­inu 1995. Seg­ir hann al­var­leg­ar brota­lam­ir á kerf­inu.

Þá mun Al­bert Jóns­son, fyrr­um sendi­herra og alþjóðamálaráðgjafi for­sæt­is­ráðherra mæta til leiks og ræða stöðuna í Úkraínu­deil­unni og hvað Trump hygg­ist fyr­ir í því afar viðkvæma, og eld­fima máli.

Tvær fylk­ing­ar berj­ast um völd­in í Sjálf­stæðis­flokkn­um. Önnur að baki Áslaugu Örnu Sig­ur­björns­dótt­ur og hin að baki Guðrúnu Haf­steins­dótt­ur. Þær til leiks í Spurs­mál­um og svara krefj­andi spurn­ing­um.

Sú stærsta þeirra hlýt­ur að vera hvernig þær telji sig geta aukið fylgi flokks­ins sem er nú áhrifa­laus, bæði á Alþingi Íslend­inga og í borg­ar­stjórn Reykja­vík­ur. Hvað munu þær gera öðru­vísi en Bjarni Bene­dikts­son, nái þær kjöri.

Stefán Ein­ar ræðir við þær stöll­ur í sitt­hvoru lagi í afar áhuga­verðum þætti Spurs­mála þenn­an föstu­dag­inn. Þar eru þær einnig spurðar út í gagn­rýni sem komið hef­ur upp inn­an flokks og utan á störf þeirra á fyrri tíð.

Í frétt­um vik­unn­ar er margt og mikið helst. Frétta­hauk­arn­ir Jakob Bjarn­ar Grét­ars­son og Jón G. Hauks­son fara yfir helstu frétt­ir, sam­ein­ing­ar ­hug­mynd­ir Ari­on banka og Íslands­banka, stöðuna í borg­ar­stjórn og á stjórn­ar­heim­il­inu þar sem Kristrún Frosta­dótt­ir ræður ríkj­um.