Strefa Kultur Uniwersytetu SWPS

Pokaż co masz na talerzu, a powiem ci kim jesteś? Czy taka parafraza znanego powiedzenia ma sens także dziś – w dobie pudełek lunchowych i jedzenia zamawianego na wynos?

Czy Skandynawowie celebrują jedzenie posiłków? Na ile różnią się pod tym względem od południa Europy? Czy ulegają modom na diety? Czym jest słynna „fika” i jaką pełni funkcję społeczną? Co jedzono w Skandynawii na przestrzeni wieków, a czym jest tzw. nowa kuchnia nordycka? Czy można kisić ryby i czym żywiono się w Szwecji, gdy panowała tam bieda?

O ucztach rakowych, czwartkach z goframi i popularnym na północy…taco, czyli o specyfice kuchni skandynawskiej z podziałem na poszczególne kraje rozmawiali: skandynawistka i językoznawczyni dr Magdalena Domaradzka, skandynawistka i filolożka norweska Natalia Mazur-Rodak oraz tłumacz, lektor i, co w tym kontekście szczególnie ważne – pasjonat kuchni, Piotr Wierzbicki. Videocast poprowadził redaktor Radia Nowy Świat, lektor języka szwedzkiego – Jan Janczy.

Strefa Kultur Uniwersytetu SWPS to projekt, w którym wraz z zaproszonymi gośćmi omawiamy różne elementy otaczającej nas kultury, a także przybliżamy realia, zjawiska i obyczaje obecne w innych krajach. Więcej informacji o projekcie: www.kultura.swps.pl

W 1999 roku w kolumbijskiej telewizji wyemitowano pierwszy odcinek telenoweli „Betty, la fea” (polski tytuł: „Brzydula”). Wkrótce telenowela stała się międzynarodowym fenomenem: wyemitowano ją w ponad 180 krajach, a na kanwie historii tytułowej brzyduli stworzono 28 lokalnych wersji serialu (także w Polsce). W 2010 roku kolumbijski tasiemiec został wpisany do Księgi Rekordów Guinnessa jako „telenowela, która odniosła największy sukces w historii telewizji”. Oryginalny scenariusz był satyrą ukazującą społeczne wykluczenie osób, które nie wpisują się w aktualnie obowiązujące, bardzo wyśrubowane w takich krajach jak Kolumbia czy Wenezuela, kanony piękna. Po 25 latach od premiery powstała nowa seria przygód Betty, tym razem jako 10-odcinkowy serial na platformie Amazon Prime.

Jak kolumbijscy widzowie przyjęli telenowelę z przełomu wieków, a jak – serial z 2024 roku? Jak zmieniała się tytułowa brzydula przez 25 lat? W jaką stronę wyewoluowały kanony piękna obowiązujące w latach 90.? Na ile nowe media przyczyniły się do tej zmiany? Jakie elementy oryginalnej telenoweli byłyby dzisiaj kontrowersyjne lub wręcz – nie do przyjęcia? W jaki sposób zmiana formatu z telewizyjnego na streamingowy, wpłynęła na odbiór serialu? Jak zmieniła się Kolumbia przez ostatnie ćwierćwiecze? Na ile zmieniła się sytuacja kolumbijskich kobiet? Czy można uznać nową odsłonę kolumbijskiej „Brzyduli” za manifest feministyczny?

Odpowiedzi poszukają: dziennikarka i reporterka Doma Matejko oraz literaturoznawczyni i tłumaczka dr Paulina Nalewajko (prowadząca podcast).

Strefa Kultur Uniwersytetu SWPS to projekt, w którym wraz z zaproszonymi gośćmi omawiamy różne elementy otaczającej nas kultury, a także przybliżamy realia, zjawiska i obyczaje obecne w innych krajach. Do udziału w tym przedsięwzięciu zaprosiliśmy ekspertów z różnych dziedzin: filologów, językoznawców, kulturoznawców, medioznawców, dziennikarzy, socjologów i politologów. Założeniem projektu jest udostępnienie rzetelnej wiedzy wszystkim zainteresowanym tą tematyką – niezależnie od czasu i miejsca, w jakim się znajdują. Więcej informacji o projekcie: https://web.swps.pl/strefa-kultur/

Sofía Vergara i Salma Hayek to jedne z najbardziej rozpoznawalnych hollywoodzkich aktorek, często sprowadzanych do etykietki latynoskiej seksbomby. Każda z nich na swój sposób radziła sobie z próbami zaszufladkowania, przebijając szklany sufit blokujący Latynosom i Latynoskom dostęp do najciekawszych ról i największych pieniędzy.

Dlaczego to właśnie te aktorki zostały najbardziej wpływowymi Latynoskami w Hollywood? Jak poradziły sobie z łatką latynoskiej seksbomby? Co się dzieje z seksbombami po pięćdziesiątce? Jakie role były poza ich zasięgiem z powodu tej łatki? Jakie projekty filmowe stworzyły same? W jaki sposób wykorzystują swoją rozpoznawalność? Czy faktycznie udało im się zmienić Hollywood?

O tym wszystkim rozmawiały Aleksandra Nowak, Zofia Krawiec i dr Paulina Nalewajko.

Strefa Kultur Uniwersytetu SWPS to projekt, w którym wraz z zaproszonymi gośćmi omawiamy różne elementy otaczającej nas kultury, a także przybliżamy realia, zjawiska i obyczaje obecne w innych krajach. Do udziału w tym przedsięwzięciu zaprosiliśmy ekspertów z różnych dziedzin: filologów, językoznawców, kulturoznawców, medioznawców, dziennikarzy, socjologów i politologów. Założeniem projektu jest udostępnienie rzetelnej wiedzy wszystkim zainteresowanym tą tematyką – niezależnie od czasu i miejsca, w jakim się znajdują. Więcej informacji o projekcie: https://web.swps.pl/strefa-kultur/

W Meksyku panuje jedna z najdotkliwszych susz od początku historii pomiarów. W wielu częściach kraju wody brakuje na co dzień. Kryzys dotyka szczególnie Miasta Meksyk, najbardziej zaludnionego miasta całej Hispanoameryki, w którym nieprzerwany dostęp do wody w kranie ma niewiele ponad połowa mieszkańców. W kwietniu 2024 roku okazało się, że nawet ta niewystarczająca ilość wody jest zanieczyszczona w niektórych częściach stolicy. Choć od afery minęły ponad 3 miesiące, nie podano do publicznej wiadomości wyników analiz próbek wody pobranych z ujęć z zanieczyszczoną wodą, co tylko mnoży domysły i obniża zaufanie do władz. Problem dostępu do wody, a szczególnie jej jakości, stał się jednym z ważniejszych tematów kampanii przed wyborami, które odbyły się 2 czerwca.

Dlaczego w mieście, w którym żyje ponad 20 milionów ludzi, swobodny dostęp do wody z kranu ma zaledwie połowa z nich? Jak sobie radzą gospodarstwa domowe pozbawione bieżącej wody? Jakie są skutki finansowe, społeczne i zawodowe konieczności zdobywania wody z innych źródeł? Co to jest dzień zero i czy dla Miasta Meksyk już nadszedł? Czy i w jaki sposób sytuacja wodna Miasta Meksyk różni się od sytuacji reszty kraju? Kto i na jakie cele zużywa najwięcej wody w Meksyku? Co meksykański kryzys wodny ma wspólnego z USA? Jakie projekty przeciwdziałające “kryzysowi wodnemu” ogłosił ustępujący prezydent Meksyku, AMLO? Czy mają one szansę poprawić sytuację przeciętnej Meksykanki i przeciętnego Meksykanina?

O tym wszystkim rozmawiali nasi eksperci: niezależny reporter Szymon Opryszek i kulturoznawczyni, literaturoznawczyni i tłumaczka, dr Paulina Nalewajko. Spotkanie odbyło się w ramach podcastu Jak żyć bez wody w kranie? Realia dnia codziennego w cieniu meksykańskiego kryzysu wodnego.

Strefa Kultur Uniwersytetu SWPS to projekt, w którym wraz z zaproszonymi gośćmi omawiamy różne elementy otaczającej nas kultury, a także przybliżamy realia, zjawiska i obyczaje obecne w innych krajach. Do udziału w tym przedsięwzięciu zaprosiliśmy ekspertów z różnych dziedzin: filologów, językoznawców, kulturoznawców, medioznawców, dziennikarzy, socjologów i politologów. Założeniem projektu jest udostępnienie rzetelnej wiedzy wszystkim zainteresowanym tą tematyką – niezależnie od czasu i miejsca, w jakim się znajdują. Więcej informacji o projekcie: https://web.swps.pl/strefa-kultur/

Nic nie zastąpi energii i emocji towarzyszących muzyce słuchanej na żywo. Śmiało można postawić taką tezę, skoro festiwale muzyczne od dekad przyciągają tłumy. Zmieniają się uwarunkowania społeczne, mody muzyczne i wzorce kulturowe, ale samo doświadczenie zbiorowego przeżywania muzyki pozostaje ponadczasowe. Najwyraźniej, jedyne w swoim rodzaju poczucie wspólnoty i wszystko co się z nią wiąże, to oferta, której potrzebują ludzie w każdym wieku. Co jednak przyniesie przyszłość? Czy wirtualny świat wchłonie także tego typu wydarzenia?

Ale zacznijmy od początku – Jaka jest historia festiwali muzycznych? Który był pierwszy? Jak rozwijały się na przestrzeni dziesięcioleci? Co dokładnie sprawia, że festiwale to coś więcej niż koncerty i z jakiego powodu wpisały się na dobre w letnie kalendaria na całym świecie? Które wydarzenia związane z festiwalami muzycznymi stały się elementami popkulturowej historii? Gdzie i kiedy festiwale muzyczne stały się ważnym nośnikiem myśli społeczno-politycznej, przekonań czy wartości? Czy festiwale mają także swoją ciemną stronę?

Na te i wiele innych pytań odpowiedzą dziennikarze: Tomasz Czukiewski i Marcin Bąkiewicz w rozmowie z autorką i producentką podcastów Małgorzatą Zmaczyńską, w ramach webinaru Festiwale muzyczne – dlaczego to coś więcej niż koncerty.

Strefa Kultur Uniwersytetu SWPS to projekt, w którym wraz z zaproszonymi gośćmi omawiamy różne elementy otaczającej nas kultury, a także przybliżamy realia, zjawiska i obyczaje obecne w innych krajach. Więcej informacji o projekcie: www.kultura.swps.pl

Według prognoz w 2024 roku Hiszpania ma przyjąć rekordową liczbę turystów. Pod koniec kwietnia tego roku, tysiące mieszkańców Wysp Kanaryjskich wyszły na ulicę w protestach przeciwko masowej turystyce niszczącej ich dom. Na transparentach widniały hasła: „Turysto, szanuj naszą ziemię!”, „To nie wyspy żyją z turystyki, to turystyka żyje z wysp”. Również na Ibizie, Majorce czy w Barcelonie, coraz częściej słychać głosy opowiadające się przeciwko dotychczasowemu kierunkowi rozwoju turystyki i przeciw „złym turystom”.

Kim są źli turyści i jak ich rozpoznać? Jakie problemy stwarza mieszkańcom popularnych hiszpańskich destynacji masowa turystyka? Czy faktycznie korzystają oni z pieniędzy przynoszonych przez turystykę? Kogo mieszkańcy chętnie powitają na swojej ziemi? Co oznacza szacunek do tej ziemi? Czy wystarczy kupić dom w turystycznej miejscowości, by stać się jej mieszkańcem i przestać być turystą? Czego o tych miejscach nie wiedzą turyści, a co wiedzą mieszkańcy? Jakie zmiany w turystyce proponują mieszkańcy hiszpańskich kurortów i innych miejsc popularnych wśród odwiedzających? Co oznacza zrównoważona turystyka? Czy ograniczenie liczby przyjmowanych turystów lub wysoki podatek turystyczny mogą być rozwiązaniem problemu?

O tym wszystkim rozmawiali: kulturoznawczyni Martyna Obarska, pisarz, scenarzysta i reżyser Kasper Bajon oraz literaturoznawczyni i tłumaczka dr Paulina Nalewajko (prowadząca), w ramach podcastu Jak nie być złym turystą w Hiszpanii?

Strefa Kultur Uniwersytetu SWPS to projekt, w którym wraz z zaproszonymi gośćmi omawiamy różne elementy otaczającej nas kultury, a także przybliżamy realia, zjawiska i obyczaje obecne w innych krajach. Do udziału w tym przedsięwzięciu zaprosiliśmy ekspertów z różnych dziedzin: filologów, językoznawców, kulturoznawców, medioznawców, dziennikarzy, socjologów i politologów. Założeniem projektu jest udostępnienie rzetelnej wiedzy wszystkim zainteresowanym tą tematyką – niezależnie od czasu i miejsca, w jakim się znajdują. Więcej informacji o projekcie: https://web.swps.pl/strefa-kultur/

2 czerwca 2024 roku w Meksyku odbędą się wybory na wszystkie najważniejsze stanowiska w kraju, w tym na urząd prezydenta. Po raz pierwszy w historii, według wszelkiego prawdopodobieństwa, urząd ten obejmie kobieta.

Dlaczego dotąd w Meksyku nie było prezydentki, skoro w tak wielu innych krajach regionu były? Dlaczego teraz prawie na pewno wygra kobieta? Czy na podstawie dwóch głównych kandydatur można wyciągnąć jakieś szersze wnioski na temat zmian obyczajowych, “genderowych” w Meksyku?

Kim są Claudia Sheinbaum i Xóchitl Gálvez? Jakie dwie wizje Meksyku uosabiają? Kogo reprezentują? Kogo mają szansę przyciągnąć, a kogo zniechęcić? Kto nie zagłosuje na żadną z nich i dlaczego? Jaki jest ich program wyborczy? W czym się zgadzają, a w czym zdecydowanie różnią? W jakim stopniu i kierunku zapowiadane działania mają szansę zmienić Meksyk? Co by się musiało stać, żeby nie wygrała żadna z nich?

Na te i wiele innych pytań odpowiadają: latynoamerykanistka i dziennikarka Ola Synowiec oraz dziennikarz, reporter, twórca podcastu “Dział Zagraniczny” Maciej Okraszewski. Rozmowę prowadzi dr Paulina Nalewajko z Zakładu Iberystyki i Italianistyki na Uniwersytecie SWPS.

Strefa Kultur Uniwersytetu SWPS to projekt, w którym wraz z zaproszonymi gośćmi omawiamy różne elementy otaczającej nas kultury, a także przybliżamy realia, zjawiska i obyczaje obecne w innych krajach. Do udziału w tym przedsięwzięciu zaprosiliśmy ekspertów z różnych dziedzin: filologów, językoznawców, kulturoznawców, medioznawców, dziennikarzy, socjologów i politologów. Założeniem projektu jest udostępnienie rzetelnej wiedzy wszystkim zainteresowanym tą tematyką – niezależnie od czasu i miejsca, w jakim się znajdują. Więcej informacji o projekcie: https://web.swps.pl/strefa-kultur/

Obecność wina w południowoeuropejskiej kulturze ma znacznie dłuższą tradycję niż włoska państwowość. Już Etruskowie uprawiali winne pędy, starożytni Grecy sadzili winorośle na południu Półwyspu Apenińskiego, a Rzymianie nie wyobrażali sobie uczty bez zacnego wina. I tak mijały wieki, aż do 1986 roku, kiedy to włoskim winiarstwem wstrząsnął kryzys związany z aferą metanolową – po spożyciu włoskiego wina stołowego zmarło wtedy 19 osób, a ponad 100 doznało uszczerbku na zdrowiu. Włoskie wina zniknęły wówczas z europejskich półek. Na szczęście, to już historia. Włosi wyciągnęli wnioski z tych dramatycznych wydarzeń, stawiając na jakość swojej produkcji. Dziś włoskie wina cieszą się renomą w wielu miejscach na świecie.

Jakie znaczenie mają apelacje wina dla włoskiej gospodarki? Czy szczepy endemiczne to przejściowa moda czy trwały trend? Dlaczego Włosi piją coraz mniej wina? Kim są producenci najbardziej znanych włoskich win? O tym wszystkim porozmawiają: Marta Ręgowska – od 15 lat związana zawodowo z branżą winiarską i Karolina Iskierka, absolwentka Uniwersytetu SWPS – w ramach podcastu Włoskie wino – jakie ma znaczenie dla gospodarki i kultury i dlaczego warto się nim interesować?

Strefa Kultur Uniwersytetu SWPS to projekt, w którym wraz z zaproszonymi gośćmi omawiamy różne elementy otaczającej nas kultury, a także przybliżamy realia, zjawiska i obyczaje obecne w innych krajach. Do udziału w tym przedsięwzięciu zaprosiliśmy ekspertów z różnych dziedzin: filologów, językoznawców, kulturoznawców, medioznawców, dziennikarzy, socjologów i politologów. Założeniem projektu jest udostępnienie rzetelnej wiedzy wszystkim zainteresowanym tą tematyką – niezależnie od czasu i miejsca, w jakim się znajdują. Więcej informacji o projekcie: https://web.swps.pl/strefa-kultur/

Literatura dziecięca stanowi często jeden z pierwszych elementów rozwijających wyobraźnię dziecka i kształtujących jego obraz świata. To także źródło wiedzy o relacjach dobra ze złem, o kodach kulturowych i o wartościach. Na skandynawskiej literaturze dziecięcej wychowały się w Polsce pokolenia; wystarczy wspomnieć baśnie Hansa Christiana Andersena czy książki Astrid Lindgren, autorki „Dzieci z Bullerbyn” i „Pippi Langstrumpf”.

Kiedy literatura dziecięca zaczęła powstawać w Skandynawii, a kiedy zaczęła przybywać do Polski? Jakie książki zapisały się najlepiej w pamięci młodych czytelników? Jak przedstawiane były dzieci, a jak dorośli w skandynawskiej literaturze dziecięcej? Jaką tematykę porusza literatura skandynawska dziś i w jaki sposób traktuje tematy tabu? To tylko wybrane wątki rozmowy Jana Janczego z Agnieszką Stróżyk i Natalią Mazur-Rodak. Podczas webinaru Skandynawia czyta dzieciom – o literaturze dla najmłodszych nie zabraknie także najnowszych rekomendacji literackich.

Strefa Kultur Uniwersytetu SWPS to projekt, w którym wraz z zaproszonymi gośćmi omawiamy różne elementy otaczającej nas kultury, a także przybliżamy realia, zjawiska i obyczaje obecne w innych krajach. Więcej informacji o projekcie: www.kultura.swps.pl

W naszych podcastach w Strefie Kultur Uniwersytetu SWPS już wiele razy rozmawialiśmy o kobietach w różnych częściach świata. Dziś rozmawiamy o tym, jak wygląda ich sytuacja na rynku pracy we Włoszech, Skandynawii, krajach anglojęzycznych i hiszpańskojęzycznych.

W jakich rolach i sektorach kobiety pracowały praktycznie od zawsze? Od kiedy kobiety pracują masowo poza domem i jakie wydarzenia się do tego przyczyniły? Czy są raczej wykonawczyniami poleceń, pracowniczkami czy przedsiębiorczyniami, twórczyniami własnych biznesów? Czy w omawianych krajach istnieje prawodawstwo zmierzające do zapewnienia parytetu w firmach, także na wysokich szczeblach decyzyjnych? Czy luka płacowa między kobietami a mężczyznami się zmniejsza? Czy urlopy ojcowskie istnieją w omawianych krajach i czy pomagają w powrocie kobiet na rynek pracy?

Na te i inne pytania odpowiedziały nasze wykładowczynie: filolożka angielska prof. Lucyna Aleksandrowicz-Pędich, filolożka szwedzka dr Magdalena Domeradzka oraz italianistka Katarzyna Święcicka. Rozmowę poprowadziła dr Paulina Nalewajko, kulturoznawczyni, literaturoznawczyni i tłumaczka.

Strefa Kultur Uniwersytetu SWPS to projekt, w którym wraz z zaproszonymi gośćmi omawiamy różne elementy otaczającej nas kultury, a także przybliżamy realia, zjawiska i obyczaje obecne w innych krajach. Do udziału w tym przedsięwzięciu zaprosiliśmy ekspertów z różnych dziedzin: filologów, językoznawców, kulturoznawców, medioznawców, dziennikarzy, socjologów i politologów. Założeniem projektu jest udostępnienie rzetelnej wiedzy wszystkim zainteresowanym tą tematyką – niezależnie od czasu i miejsca, w jakim się znajdują. Więcej informacji o projekcie: https://web.swps.pl/strefa-kultur/