Zelf spreken de mede-oprichters van Studio RAP van een digitale workflow: de parametrisch opgezette ontwerpen die ze maken zijn direct verbonden met de computergestuurde productie ervan. Bij kleinere projecten faciliteert Studio RAP die productie in zijn eigen werkplaats, bij grotere projecten werkt het samen met leveranciers en bouwers. Met deze digitale workflow is het bureau tot op detail betrokken bij wat er geproduceerd wordt. Zo is Studio RAP feitelijk architect, ingenieur en producent ineen.

Wessel van Beerendonk en Lucas ter Hall zijn beide architect en mede-oprichter van Studio RAP. Het bureau is gevestigd in het RDM Innovation Dock in het Rotterdamse havengebied en heeft daar een werkplaats met een eigen robotarm. Studio RAP zet die robotarm – van het type die je bijvoorbeeld ook in autofabrieken tegenkomt – bijvoorbeeld in om in beton of klei te 3D-printen.

De directe verbinding tussen het ontwerp en de productie ervan stelt Studio RAP in staat om juist in de productie grenzen te verleggen. In de computer kunnen we heel veel ontwerpen, stelt Ter Hal, maar het vervolgens maken is nog een ander verhaal. Door al in een vroege fase prototypes te maken neemt het bureau opdrachtgevers en andere betrokken partijen mee in wat er mogelijk is. Het 3D-printen van keramische tegels – heel goed mogelijk. Het schuin omhoog 3D-printen van beton – ondertussen ook mogelijk. Een wand opbouwen uit 6.000 unieke driehoekige panelen – in het Theater Zuidplein is het resultaat nu te zien.

Het parametrisch opzetten van ontwerpen vraagt wel al in het begin van het ontwerpproces veel tijd, geeft Van Beerendonk aan, maar meestal zijn aanpassingen later veel sneller door te voeren. Kort na de start van de productie en montage van de zaalwand in Theater Zuidplein bleek dat de bordjes van de nooduitgangen in de theaterzaal verplaatst waren, waarop in 48 uur het ontwerp van de panelen daaromheen opnieuw gemaakt is en nieuwe productiedata naar de fabriek gestuurd is. Op het moment dat de montage bij de nooduitgangen aankwam, konden de juiste panelen gemonteerd worden. Het is een voorbeeld die goed de kracht van de digitale workflow laat zien.

De schaal van de projecten waar Studio RAP aan werkt wordt ondertussen groter. Zo werkt het bureau momenteel aan een woning (in CLT), een winkel (3D-geprint keramiek) en een woontoren (Combinatie van CLT en 3D-geprinte beton). Daarbij blijft Studio RAP de kleinere tot middelgrote projecten graag in de eigen werkplaats maken. Maar bij grotere projecten werkt het samen met externe partijen, zoals Bruil (3D-printen van beton) en Aldowa (gevouwen aluminium zaalwand). Om ook bij die externe partijen een computergestuurde productie op te zetten kan het bureau, via zijn zusterbedrijf RAP Technologies, ook de software leveren die de productie aanstuurt.

TechArchitect
In samenwerking met de BNA maakt Architectenweb acht afleveringen van zijn podcast rond technologische innovatie in de architectenbranche. Deze afleveringen zijn te herkennen aan de extra aanduiding TechArchitect in hun titel.

Vragen die centraal staan in deze serie podcasts zijn: welke nieuwe rollen ontstaan er in de architectenbranche, welke nieuwe vaardigheden zijn nodig, wat is de impact van nieuwe technologie op de ontwerppraktijk? In de hierop volgende afleveringen in deze serie staan onder meer koplopers op het vlak van parametrisch ontwerpen centraal.