นักการเมืองควรจะปฏิบัติตามธรรมะหมวดใด จึงจะช่วยให้บ้านเมืองสงบสุข?

มันไม่มีนักการเมือง มันไม่มี มันมีแต่มนุษย์ คนที่เป็นนักการเมืองในชีวิตของเขา ช่วงหนึ่ง หรือหลายช่วง หลายปี เขาก็ไม่แตกต่างจากคนอื่นเท่าไหร่ เขาก็มีกิเลสเหมือนคนอื่น

ฉะนั้นในทางพุทธธรรม ก็ถือว่า ทาน ศีล ภาวนา หรือว่า ศีล สมาธิ ปัญญา เป็นหลักดำเนินชีวิตที่เหมาะสมกับคนทุกคน เพียงแต่ว่าในอาชีพไหน หรือว่าในบริบทไหนที่ใครมีอำนาจ อำนาจเป็นยาเสพติดที่น่ากลัว แล้วก็ต้องมีการป้องกัน การควบคุมการใช้อำนาจ ไม่ให้เกิดความทุกข์ความเดือดร้อน เพราะว่าเมื่อมีอำนาจผู้ที่ขาดธรรมะอยู่ในใจมักจะหลง พอหลงแล้วก็ทำให้เกิดปัญหาได้มากมายก่ายกอง

ฉะนั้นนักการเมืองก็เป็นคน ก็ไม่ต่างกับคนอื่นเท่าไหร่ เพียงแต่ว่าเขาอยู่ในที่เขาสามารถสร้างประโยชน์ และสร้างสิ่งที่ไม่ใช่ประโยชน์กับคนอื่นมาก เพราะฉะนั้นก็เป็นเรื่องสำคัญอย่างยิ่ง ที่ต้องมีการกลั่นกรอง หรือว่ามีมาตรฐาน ที่จะป้องกันปัญหาที่มักจะเกิดขึ้นให้มากที่สุด

ทั้งๆที่เราก็ต้องยอมรับว่าไม่มีระบบการปกครองที่ไหน ที่จะป้องกันไม่ให้มีคนเอาเปรียบ แต่เราพยายามให้สร้างระบบที่ให้มีปัญหาให้น้อยที่สุด แล้วก็มีการให้เกียรติ ให้กำลังใจ ให้รางวัล กับคนที่ทำงานเพื่อประเทศชาติให้มากที่สุด หรือว่ามันไม่มีดีจริงนี่ก็ทำให้มีความเลวให้น้อยที่สุด

พระอาจารย์ชยสาโร

หากมีงานหรือภาระหน้าที่มาก ไม่สามารถปลีกตัวไปปฏิบัติธรรมในรูปแบบต่อเนื่องนานๆ ได้ หรือถ้ามีโอกาสปฏิบัติก็ฟุ้งซ่าน ไม่สามารถเข้าสมาธิได้ จะมีวิธีให้กำลังใจตัวเองอย่างไรให้ไม่เลิกปฏิบัติไปเสียก่อน?

การปฏิบัติธรรมไม่ได้จำกัดอยู่ที่อิริยาบถหรือสถานที่ การนั่งสมาธิ การเดินจงกรม คือ การปฏิบัติในรูปแบบที่เราสามารถจัดสรรสิ่งแวดล้อมให้เอื้อที่สุดต่อการภาวนา แต่ในชีวิตประจำวันเราต้องฉลาด เราต้องเก่งในการปรับการปฏิบัติให้เหมาะสมกับบริบท กับสิ่งแวดล้อม กับภาระหน้าที่ของเรา โดยถือหลักสัมมาวายามะ ความเพียรชอบ คือ ดูแลกาย ดูแลใจ ในลักษณะที่ไม่ให้หรือว่าป้องกันไม่ให้สิ่งที่เป็นบาปเป็นอกุศลได้ครอบงำจิตใจ หรือว่าถ้าเผลอไปมันครอบงำไปแล้วก็ปฏิบัติในการปล่อยวาง เป็นโอกาสเสริมสร้างคุณงามความดีที่ยังไม่มีหรือมีน้อยให้เจริญงอกงาม อย่างเช่นการถือว่า โอ้นี่... โอกาสนี้มันจะสงบระงับเหมือนนั่งสมาธิไม่ได้แน่นอน แต่เป็นโอกาสฝึกสัมมาวาจา ฝึกสิ่งที่เป็นจริง เป็นประโยชน์ถูกกาลเทศะ พูดด้วยความสุภาพอ่อนน้อมอย่างมีเมตตาหวังดีต่อเขา เป็นต้น

ถือว่าการปฏิบัติธรรมในรูปแบบก็มีโอกาสอยู่บ้าง ทำในรูปแบบอยู่ที่บ้าน แต่ในชีวิตประจำวันเราต้องฝึกในการปรับการปฏิบัติให้เหมาะสม เพื่อจะมีความรู้สึกว่าต่อเนื่อง สมมุติว่าเราได้ทำสมาธิตอนเช้า ตอนเย็น ตอนกลางวัน ต้องมีความรู้สึกว่ามันต่อเนื่อง ไม่ใช่ว่ามานั่งตอนเย็นมันเริ่มต้นจากศูนย์ ก็ควรจะมีสติรู้กาย รู้ใจ ระมัดระวัง ถ้าจิตฟุ้งซ่านวุ่นวายก็เป็นสัญญาณบอกว่า เราไม่ได้ดูแลจิตใจเท่าที่ควร ไม่ได้สำรวม บางทีก็อ่านฟังอะไรที่มันไร้สาระมากเกินไป มันก็ธรรมดา ก็ต้องทำให้จิตใจเราฟุ้งซ่าน

ฉะนั้น ในเรื่องของโซเชียลมีเดียเรื่องการรับข้อมูลต่างๆ นั้น เราก็ต้องมีการกลั่นกรอง อย่าไปรับสิ่งที่เป็นพิษเป็นภัยต่อจิตใจเข้ามาสู่สมองเราจนใช่เหตุ รับผิดชอบสุขภาพจิตใจตัวเองด้วยการตั้งสติรู้ตัวอยู่ในปัจจุบัน

การปฏิบัติธรรมมีการท้าทายอยู่ตลอดเวลาทำยังไงจิตใจของเราก็จะอยู่กับธรรมไม่ว่าสิ่งแวดล้อมเป็นอย่างไร

พระอาจารย์ชยสาโร