Veel kerkgemeenschappen zijn of worden in deze tijd gedwongen om na te denken over het gebruik van hun kerkgebouw. Hoe onderhoud je met een krimpende gemeente een prachtig historisch gebouw? Wat moet er bij een fusie van gemeenten gebeuren met de gebouwen die ‘over’ zijn? Als je het gebouw gaat delen met andere gebruikers of huurders, wat kan er dan wel en wat (liever) niet?

Veelal gaat dat soort nadenken, gaan die gesprekken, gepaard met pijn. Want de opties zijn vaak: meervoudig gebruik, herbestemming of zelfs sloop. Wat doet het met een gemeenschap, als je de ruimte moet ‘delen’? Als je van eigenaar verandert in huurder en ‘gast in eigen huis’ wordt? Wat doet het met een gemeenschap als er afscheid moet worden genomen van een gebouw?

Koos spreekt erover met Henk de Roest en Elza Kuyk. Henk de Roest is hoogleraar praktische theologie aan de PThU. Hij spreekt en publiceert regelmatig over dit onderwerp, en schreef mee aan een handboek voor sluiting en herbestemming van kerkgebouwen. Elza Kuyk promoveerde in 2022 op een onderzoek naar multifunctioneel gebruik van vier monumentale stadskerken. Zij is universitair docent aan de VU en het Remonstrants Seminarium. 

·       Harry Bisseling, Henk de Roest en Peet Valstar (red). Meer dan hout en steen. Handboek voor sluiting en herbestemming van kerkgebouwen. 2011, Boekencentrum (alleen nog tweedehands verkrijgbaar).

·       Elza Kuyk. Tussen erfgoed en eredienst. Meervoudig gebruik van vier monumentale stadskerken. 2023, AUP. Ook open access beschikbaar. https://www.aup.nl/nl/book/9789463726092/tussen-erfgoed-en-eredienst

·       Dieper in dit onderwerp duiken? Zie ook de cursus Gebruik van het kerkgebouw: sacraliteit, multifunctionaliteit en gemeenschap. Cursus voor predikanten, kerkelijk werkers, pioniers, gemeente-adviseurs of iedereen die professioneel met deze vraagstukken bezig is. https://www.pthu.nl/onderwijs/nascholing/cursusaanbod/gebruik-historische-kergebouw/

Heilige Grond is een podcast van de Protestantse Theologische Universiteit en de Theologische Universiteit Utrecht.