Donkere dieptes, glorende hoop, en een schitterend feest. Zinnebeelden uit de op 21 november gehouden oratie van Erik Olsman, die sinds enkele maanden Hoogleraar geestelijke verzorging aan Protestants Theologische Universiteit is. Hij gaat het gesprek aan met Marleen Blootens, voormalig gemeente-predikant en sinds twee jaar werkzaam als geestelijk verzorger bij het Erasmus Medisch Centrum. Voor er door Erik en Marleen na de donkere dieptes wordt afgedaald, eerst een gesprek over de praktijk van alledag. Want wat is nu een predikant geestelijk verzorger? En welke rol nemen zij in binnen een klinische omgeving zoals een academisch ziekenhuis, waar de dokters ‘de hoogste kaste zijn’? Een aflevering over lijden en hoop, zien en gezien worden, zaken van het hart, pelgrimages naar het donkere woud en radicale inclusie.  Met alvast 1 conclusie verklapt: ‘Wees maar gewoon je schitterende zelf’.

Links

• Inaugurele rede Erik Olsman
• Master Geestelijk Verzorger - Protestantse Theologische Universiteit
• Schilderij gekruisigde Jezus - Isenheimaltaar

Wat betekent het kruis van Jezus? Gebeurde op Golgota iets dat we nodig hebben? En waarvoor en wanneer dan? Het klassieke protestantse antwoord op die vraag kun je samenvatten als verzoening door voldoening. Arnold Huijgen en Stefan Paas vernieuwen – of verbreden - in hun spreken over resp. de hel en het heil hun antwoord hierop. 

In deze aflevering gaan de twee publieke theologen samen in gesprek: theologie op het scherpst van de snede. Arnold Huijgen is hoogleraar Dogmatiek aan de Protestantse Theologische Universiteit, Stefan Paas hoogleraar Missiologie aan de VU en de Theologische Universiteit Utrecht. 

Luister ook: 

> #35 - Hoe blijft de hel relevant? Met Arnold Huijgen en Guido Derksen 

> #55 - Lijden omwille van Christus. Met Willem van der Deijl en Myriam Klinker-De Klerck

Juxta crucem by The Tudor Consort is licensed under a Attribution 3.0 International License.

Jonathan Haidt heeft het gesprek losgemaakt: de impact van social media op de mentale gezondheid van jongeren is enorm. Maar zijn de schermpjes daadwerkelijk de boosdoeners of is er een ander probleem? En belangrijker, wat kunnen we eraan doen? 

We praten erover door met Maarten van Ooijen, staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport in het kabinet-Rutte IV en Gerdien Bertram-Troost, hoogleraar Onderwijs in levensbeschouwelijk en pedagogisch perspectief aan de VU Amsterdam.  

Een gesprek op het snijvlak van politiek, onderwijs en theologie, dat kerken uitnodigt met het goud dat ze in handen hebben naar voren te stappen. 

Fusie en samenwerking van kerkelijke gemeenten: een kans om de eenheid in Christus te laten zien of vooral een noodzakelijkheid vanwege krimp? In deze aflevering gaat Koos Tamminga in gesprek met Leon van den Broeke, hoogleraar Kerkrecht en veranderkundige; en oud-kerkenraadsvoorzitter Gerrit Leene.

Wat heeft je bardienst bij de sportvereniging te maken met “transcendentie van het Goede?” In dit gesprek gaan Daniël Muller en Merlijn Slothouber in op wegen om polarisatie tegen te gaan, of ten goede te keren. Kan dat, en wat vraagt dat dan? 

Daniel is filosoof en projectmanager voor het Moral Compass Project bij de Protestantse Theologische Universiteit. Merlijn is sociaal regisseur bij Stichting Vreedzaam. Zowel in het Moral Compass Project als in democratisch burgerschapsprogramma De Vreedzame Wijk draait het om de vraag wat ons verbindt, en hoe om te gaan met verschillen en tegenstellingen. Polarisatie ervaren we vaak als bedreigend, maar kan het ook verrijkend zijn? Kun je juist daar waar het knettert ook op het spoor komen van gezamenlijke grond? Iets dat overstijgend is en daardoor zowel relativeert als activeert? Hoe werkt dat dan concreet uit in bijvoorbeeld opvoeding en onderwijs? Een gesprek over concrete goede dingen en het Goede dat daaraan overstijgend is, over opvoeden, ontzelven en onontkoombaarheid.

 Links:

·      Heilige Grond #38, over polarisatie

·      Publieksconferentie: de polarisatie voorbij? (pthu.nl)

·      Stichting Vreedzaam

·      Moral Compass Project - Over het project (pthu.nl)

Is er nog iets heilig in onze tijd? Is dat belangrijk voor een maatschappij? Wat bedoelen we dan met het h/Heilige? Is het heilige een ordenende kracht, of is de ontmoeting met het/de Heilige eerder ontregelend? En hoe kun je mensen helpen op het spoor van het Heilige te komen? Koos Tamminga gaat erover in gesprek met Jan Martijn Abrahamse, lector Theologie aan de Christelijke Hogeschool Ede, en Rikko Voorberg, ‘theoloog in het wild’ en Amsterdammer van het jaar 2023.

Het geweld tegen christenen groeit explosief. Wereldwijd ervaart 1 op de 7 christenen op zijn minst een hoge mate van vervolging of discriminatie. Wat heeft dat gelovigen in Nederland, voor wie dat heel anders ligt, te zeggen? Kun je je uberhaupt voorstellen wat het is om te lijden vanwege je geloof? En hoe kan het dan dat christenen die in situaties van vervolging tot geloof komen soms zeggen dat geloven ‘het moeilijkste en het mooiste is’ wat ze ooit hebben gedaan? 

In deze aflevering een gesprek met Willem van der Deijl (theoloog bij OpenDoors en auteur van het boek ‘Lijden met Christus) en Myriam Klinker- de Klerck (hoofddocent Nieuwe Testament aan de TUU en betrokken bij een onderzoek naar de betekenis van lijden bij Paulus.) over het lijden, lijden omwille van Christus en de uitdaging waar we als christenen in ‘het comfortabele?’ westen voor staan.

Zit Nederland te wachten op theologie?  En hoe spreek je in onze maatschappij over God? In deze aflevering krijgen we een kijkje in de keuken van onze huidige Theologen des Vaderlands: Kees van Ekris en Thelma Schoon. Wat doen ze, wat brengen ze? En wat brengt de rol hen? 

Een bemoedigend gesprek over publieke theologie dat uitnodigt om zelf in gesprek te gaan met een buurvrouw of collega en te delen van wat je zelf aan bronnen en geloof met je meedraagt.

Kees van Ekris is programmaleider bij IZB Areopagus en bekend van zijn podcasts. Thelma Schoon is in opleiding tot docent levensbeschouwing, diaken en jongerenpastor in de Oud-Katholieke Kerk. Beiden zijn in november 2023 verkozen tot Theoloog, resp. Jonge Theoloog des Vaderlands.

Deze week gaat Europa naar de stembus en de formatie is nog volop aan de gang, politiek staat er veel op het spel. Volgens sommigen ook de toekomst van een christelijk Europa, en dus de oproep om ‘christelijk’ te stemmen. Maar wat is dat eigenlijk, en bestaat er eigenlijk wel iets als een ‘christelijke’ stem?

In deze aflevering praten we over wat christelijke politiek wel en niet is met Ruard Ganzevoort, voormalig Eerste Kamerlid namens GroenLinks en rector van het International Institute of Social Studies in Den Haag en hoogleraar op de leerstoel Geleefde Religie en Ontwikkeling, en Roel Kuiper, voormalig Eerste Kamerlid namens de ChristenUnie en hoogleraar Onderwijs en Identiteit aan de Theologische Universiteit Utrecht. We spreken over waarden, benaderingen en welke rol religie moet spelen in de politiek.

Afgunst, geen emotie waarover je op een verjaardag makkelijk in gesprek gaat. Veel mensen zijn wel eens afgunstig, maar het is ook een emotie waar we ons voor schamen. Interessant om er eens van een afstandje naar te kijken. Wat is het eigenlijk voor emotie? Wat is het verschil tussen jaloezie en afgunst? Is afgunst altijd slecht of kan het ook motiveren om jezelf te ‘verbeteren’? En: hoe kom je er vanaf?

In deze aflevering een gesprek met filosoof Rob Compaijen en theoloog Wilco de Vries. Rob Compaijen is als universitair docent verbonden aan de Protestantse Theologische Universiteit en schreef het boek Afgunst: een filosofie van een pijnlijke emotie dat deze maand verschenen is. Wilco de Vries  is universitair docent ethiek aan de Theologische Universiteit Utrecht, hij schreef onder andere over zelfliefde, geïnspireerd door Augustinus.