នាទីសុខភាពនិងអនាម័យ

ទំហំក្បាល​ពោះ​នឹង​ក្លាយ​ជា​រង្វាស់​ថ្មី​សម្រាប់សុខភាព?


Listen Later

អ្នកស្រាវជ្រាវ​អាមេរិក​ និង​ចិន បាន​ណែនាំ​ឱ្យ​គ្រូពេទ្យ​ជំនួស​ការ​វាស់វែង​មាឌ ដោយ​ប្រើ​ សន្ទទស្សន៍​ម៉ាសរាងកាយ​ (ហៅកាត់​ជា​ភាសា​បារាំង IMC ឬBMI ជា​ភាសា​អង់គ្លេស) ដោយ​ការវាស់​ទំហំក្បាល​ពោះ​វិញ។ ហេតុអ្វី? តើសន្ទទស្សន៍​​ទំហំ​ក្បាលពោះ​ Body Roundness Index ជា​អ្វី ? អាច​បញ្ជាក់​អំពី​​ឥទ្ធិពល​ចំពោះ​សុខភាព​យ៉ាង​ណា?

រង្វាស់សម្រាប់កំណត់​ភាពស្គមឬធាត់តាមបទដ្ឋាន គណនាម៉ាសមាឌ​របស់​រាងកាយ (​កម្ពស់ និង​​ទម្ងន់់) ឬ ​សន្ទទស្សន៍ម៉ាសរាងកាយ​ ជា​ភាសាបច្ចេកទេស កំពុង​មានអ្នក​ប្រកួត​ប្រជែង​ហើយ។

ដើម្បី​កំណត់​អំពី​សុខភាព​រាងកាយ​ទាំង​មូល ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រា​វអាមេរិក​និង​ចិន បាន​ស្នើ​​​សុំ​យក​ការ​វាស់​វែង​ទំហំក្បាល​ពោះ ជំនួស​ការ​ប្រើ​សន្ទទស្សន៍​ម៉ាសរាងកាយ ព្រោះ​​​រង្វាស់ទំហំ​ពោះ​មាន​ភាព​ប្រាកដ​ប្រជាជាង​ ក្នុង​ការវាយតម្លៃ​ហានិភ័យ​ទាំង​ឡាយ​​​​ទាក់ទង​នឹង​ភាពធាត់​ជ្រុល ​ជំងឺ​សរសៃ​ឈាម​បេះដូង និង​ជំងឺ​មេតាបូលិក។​

តើ​សន្ទទស្សន៍​ម៉ាស​រាងកាយ​ជា​អ្វី?

រហូតមកទល់​ពេល​នេះ អ្នក​ជំនាញ​សុខាភិបាល​តែង​ធ្វើការ​វិនិច្ឆ័យថា​អ្នក​ជំងឺ​មាន​សភាព​​លើស​ទម្ងន់ ធាត់ ឬ​ធាត់​ជ្រុល​ចុកខ្លាញ់​ដោយផ្អែក​លើ​សន្ទទស្សន៍​ម៉ាស​រាង​កាយ​។ ដើម្បី​ដឹង​អំពី​សន្ទទស្សន៍ម៉ាសរាងកាយ ត្រូវ​យក​ទម្ងន់​ចែក​និង​កម្ពស់លើក​ជា​ការ៉េ។ ជា​ឧទាហរណ៍ បើ​អ្នក​មាន​កម្ពស់១,៦០ម៉ែត្រ ទម្ងន់​៦០គីឡូក្រាម ត្រូវ​យក ៦០៖២,៥៦ (១,៦០X១,៦០) នឹង​ឃើញ​លទ្ធផល​២៣,៤។

ការ​វិភាគ​លទ្ធផល BMI 

  • ​ក្រោម​១៨៖ ជា​ករណី​ស្គមជ្រុល
  • ១៨-​២៥៖ ​ជា​ប្រការ​ល្អ
  • ២៥-២៩,៩៖ អ្នក​មាន​សភាព​លើស​ទម្ងន់​
  • ​៣០-៣៤,៩៖ ជា​អាការៈជំងឺធាត់
  • ៣៥-៣៩,៩៖ ធាត់ជ្រុល
  • ចាប់​ពី​៤០ឡើង៖ ​ជា​អាការៈ​ជំងឺ​ធាត់​ជ្រុលចុក​ខ្លាញ់​ធ្ងន់ធ្ងរ។

នេះ​ជា​របៀប​គណនា​សន្ទទស្សន៍​ម៉ាស​រាង​កាយ​ដែល​មាន​ប្រើប្រាស់​ជា​ទូទៅ​ និង​ដែល​អនុម័ត​ដោយ​អង្គការ​សុខភាពពិភពលោក តាំងពី​ឆ្នាំ​១៩៩៧មក ទាំង​សម្រាប់​ស្ត្រី​និង​បុរស គ្រប់​វ័យ​ (១៨ទៅ​៦៥ឆ្នាំ) លើក​លែង​តែ​កុមារ​និង​ស្ត្រីមាន​ផ្ទៃពោះ​ប៉ុណ្ណោះ។ រូបមន្ត​ នេះ ក៏មិន​បាន​គិត​ដល់​ម៉ាសឆ្អឹង ម៉ាស​​សាច់ដុំនិង​ខ្លាញ់​ក្នុង​សរីរាង្គ​កាយ​ឡើយ។ ​ដូច្នេះ​មនុស្ស​ពីរ​នាក់​មាន​សន្ទទស្សន៍​ម៉ាសរាងកាយ​ស្មើ​គ្នា អាច​មាន​មាឌ-ទម្រង់​​រូប​រាង​ខុស​គ្នា​ស្រលះ។ កីឡាករ​អាជីព អាច​មាន​លទ្ធផល​IMCឬBMIខ្ពស់​ខ្លាំង ព្រោះ​មាន​សាច់ដុំ​ច្រើន​​ តែ​ពួក​គេ​គ្មានជំងឺ​លើស​ទម្ងន់ ឬ​​ធាត់​ជ្រុល​ទេ។ អ៊ីចឹង​ហើយ​បាន​ជាអ្នក​ស្រាវជ្រាវ​ចាប់​ផ្តើម​ពិចារណា​ និង​យល់​ថា​របៀប​គណនា​សន្ទទស្សន៍​ម៉ាស​រាងកាយ​ ​មិន​​គ្រប់គ្រាន់ និង​មាន​កំរិត។ ​ អាជ្ញាធរ​សុខាភិបាល​បារាំង​ក៏​បាន​ទទួល​ស្គាល់​ដែរ​ថា ​​ប្រសិន​បើការ​គណនា​សន្ទទស្សន៍​ម៉ាសរាងកាយ​ឃើញ​ថា​​មាន​អាការៈ​ធាត់ ធាត់ជ្រុល ដែលជា​កត្តា​ហានិភ័យ​នាំ​ឱ្យ​មាន​ជំងឺ​សរសៃរ​ឈាម​បេះដូង ជំងឺទឹកនោម​ផ្អែម ជំងឺ​មេតាបូលិក​ហើយ គេ​ត្រូវ​ការវាស់ទំហំក្បាល​ពោះមួយ​ទៀត ព្រោះ​ទំហំ​ក្បាលពោះ​ក៏សំខាន់​ដែរ ដោយ​វា​​អាច​ផ្តល់​ព័ត៌មាន​បន្ថែមទាក់ទង​នឹង​បរិមាណ​ខ្លាញ់​ក្នុង​ពោះ។ សន្ទទស្សន៍​ទំហំ​ពោះ​ជាការ​ផ្តល់​រូបភាពដ៏​សាមញ្ញ​មួយ​ ប្រាប់​ពីចំនួន​ខ្លាញ់​ហួស​បរិមាណ​ កប់​នៅក្នុង​ពោះ។​

រង្វាស់​ទំហំពោះ​ជា​អ្វី?

​​សម្រាប់​​​អ្នកស្រាវជ្រាវ​អាមេរិក​និង​ចិន ​រង្វាស់​ដ៏​ត្រឹម​ត្រូវ​ប្រាកដប្រជា​ ក្នុង​ការ​គណនា​សុខភាព​ផ្លូវកាយ និង​រូបរាង​កាយ​ គឺ​សន្ទទស្សន៍​ក្បាលពោះ Body Roundness Index (BRI) ដែលវាស់​ទំហំ​ក្បាលពោះ​ជាមូលដ្ឋាន មិនមែន​ការ​គិតអំពី​សមមាត្រ​ទម្ងន់និង​កម្ពស់​ទេ។ អ្នក​វិទ្យាសាស្ត្រ​សង្កេត​​ឃើញ​ថា ខ្លាញ់​ពោះ​ដែល​កក​ផ្តុំ​ជា​ពិសេស​នៅ​ត្រង់​ចង្កេះ​ ជា​ចំណុច​សម្គាល់​ហានិភ័យ​កើត​ជំងឺនិង​ហានិភ័យ​សុខភាព​ ដ៏​ប្រាកដ​ប្រជា។

​​ការសិក្សា​របស់​អ្នក​ស្រាវជ្រាវ​អាមេរិក​ចិនដែល​បាន​ចេញ​ផ្សាយ​ក្នុង​ទស្សនាវដ្តី​Jama Network Open បាន​ផ្ចង់​លើ​សំណុំ​ឯកសារ​សុខភាព​អ្នក​ជំងឺ​ជាង​បីម៉ឺននាក់ នៅ​រវាង​ពី​ឆ្នាំ ១៩៩៩-២០១៨ ដើម្បី​ភ្ជាប់​ចំណង​រវាង​សន្ទទស្សន៍​ក្បាល​ពោះ​និង​ហានិភ័យមរណៈ។ លទ្ធផល​បាន​បង្ហាញ​ថា អ្នក​មានសន្ទទស្សន៍​​ទំហំ​ក្បាលពោះ​ ទាប ច្រើន​តែ​បណ្តាល​​មក​ពី​ខ្វះ​អាហារូបត្ថម្ភ។ ផ្ទុយ​ទៅ​វិញ​អ្នក​មាន​ក្បាលពោះ​ធំ ច្រើន​តែងាយ​មាន​​ជំងឺ​សរសៃ​ឈាម​បេះដូង ជំងឺមេតាបូលិក និង​ជំងឺ​មហារីក។

ដូច្នេះការ​សម្គាល់​ថា “ក្បាលពោះ​ធំ ជា​អ្នក​មាន” បែប​ហួសសម័យ និង​​ មិនមែន​ជា​ពាក្យ​សរសើរ​​ដូចមុន​ទេ។ ទំហំ​ពោះ​ គឺ​ជា​សន្ទទស្សន៍​ដ៏​គួរ​ឱ្យ​ចាប់​អារម្មណ៍​សម្រាប់​វិភាគ​ស្ថានភាព​សុខភាព ​ល្អ​ឬ​អាក្រក់​របស់​មនុស្ស​ម្នាក់ៗ។ សម្រាប់ក្រុម​​អ្នក​វិទ្យាសាស្ត្រ​នេះ សន្ទទស្សន៍ទំហំ​ក្បាលពោះ​ អាច​នឹង​ជួយ​គ្រូពេទ្យឱ្យ​កំណត់​បាន​ថា​អ្នក​ជំងឺ​ណា​មាន​ហានិភ័យ​ប្រឈម​នឹង​គ្រោះ​កើត​ជំងឺ​សរសៃ​ឈាម​បេះ​ដូង ព្រោះ​ការ​គណនា​ ​BRI ផ្អែក​ទៅ​លើ​ចង្កេះ និង​ទំហំ​ចង្កេះ​ (ពោះ) ដោយ​មិន​គិត​អំពី​ទម្ងន់​ទេ។ សន្ទទស្សន៍​ទំហំពោះ​ ផ្តោត​ទាំង​ស្រុង​ទៅ​បរិមាណ​នៃ​ខ្លាញ់​ពោះ ដែល​គេ​ចាត់​ទុក​ជា​គំនូស​បំព្រួញ​សុខភាព​ដ៏ច្បាស់និង​សមហេតុសមផល​។

ខ្លាញ់​ពោះអាក្រក់​យ៉ាងណា?

ខ្លាញ់​ពោះ​ ខ្លាញ់​នៅក្នុង​ពោះ ជា​ខ្លាញ់ដ៏​​គ្រោះ​ថ្នាក់​សម្រាប់​សុខភាព ជាង​ខ្លាញ់​នៅ​ភ្លៅ ឬ​នៅ​ត្រកៀក​។ ខ្លាញ់​ពោះ​ដ៏​គ្រោះ​ថ្នាក់​នេះ មិនមែន​ជា​ខ្លាញ់​លើ​ស្បែក​ពោះ ដែល​យើង​អាច​ចាប់​បានដោយ​ដៃ និង​ឃើញ​ធ្លាក់​មក​ទ្រយុលៗ​នោះ​ទេ។ តែ​ជា​ខ្លាញ់កប់ជ្រៅនៅ​​ខាង​ផ្នែកខាង​ក្នុង​នៃ​ពោះ ដុះ​​នៅបាត​ពោះ​ ដុះរុំ​ព័ទ្ធ​ និង​ដុះ​ជ្រៀត​ចូល​​សរីរៈ​សំខាន់ៗ ជា​

គ្រឿង​ក្នុង ​ក្រពះ ​ពោះវៀនតូច ពោះវៀនធំ និង​ដល់​សរីរាង្គ​ចាំបាច់​នៃ​ជីវិត​ដូច​ជា ​ថ្លើម ឬបេះ​ដូងផង ហើយដុះ​រុញ​ទល់​ឡើង​ធ្វើ​ឱ្យ​ពោះ​ឡើង​ធំ ​រឹង មូលដូច​ផ្លែប៉ោម។

​ខ្លាញ់​ពោះ​ខ្លាញ់ក្នុង​​ពោះ​ប្រភេទ​នេះ លូតលាស់​ដោយ​ស្ងាត់​ និង​ភាគ​ច្រើន​លើ​មនុស្ស​ប្រុស​ (គ្រប់វ័យ) ព្រោះ​ការ​ផលិត​តេស្តូស្តេរ៉ូន​សម្រួល​ដល់​ការ​លូត​លាស់​នៃកោសិកា​ស្តុក​ខ្លាញ់។​ ស្ត្រី​ចាប់​មាន​ដុះ​ក្បាល​ពោះ​ នៅ​ពេល​ចូល​ដល់​អាយុ​ខ្ទង់​ហាប្លាយ ក្រោយ​ពេល​អស់​រដូវ។ ដំបូង ​ខ្លាញ់​លេច​ឡើង​ក្នុង​ទម្រង់​ជា​ផ្នត់​ពោះ (ខ្លាញ់​នៅ​លើស្បែក​ពោះ) បន្ទាប់​មក​ ប្រសិន​បើ​យើង​បន្ត​ធាត់​ នោះ​​ខ្លាញ់នឹង​ចាប់​​ដុះ​នៅផ្នែក​ខាង​ក្នុង​ ធ្វើ​ឱ្យ​ដុះ​ក្បាលពោះ​ធំឡើងៗ។ គ្រឿង​ក្នុង និង​សរីរៈ​ទ្រទ្រង់​ជីវិត​ក្នុង​ពោះ ​មាន​ខ្លាញ់​ច្រើន វា​នឹង​សម្រួល​ឱ្យ​មាន​អាការៈ​ស៊ាំ​នឹង​អាំងស៊ូលីន ដើម​ហេតុ​ចម្បងនាំ​ឱ្យ​មាន​ជំងឺទឹកនោម​ផ្អែម ព្រមទាំង​ជំងឺ​លើស​ជាតិ​ខ្លាញ់ កូឡេស្តេរ៉ូល និង​ ទ្រីគ្លីសេរីត​ក្នុង​ឈាម។ ខ្លាញ់​ពោះ​ក៏​ជា​​កត្តាហានិភ័យ​​ចូល​រួម​ចំណែក​នាំ​មាន​គ្រោះធ្លាក់​ខ្លួន​ឈឺ​ជំងឺ​សម្ពាធ​ឈាម (លើសឈាម) និងគ្រោះ​មាន​ជំងឺ​សរសៃ​ឈាមបេះ​ដូង។ ការ​សិក្សា​ថ្មី​ចុងក្រោយ​លើ​មនុស្ស​ពេញ​វ័យ​ជាតិ​ចិន​ជាង​១ម៉ឺន​អាយុ​លើស​​៤៥​ឆ្នាំ បាន​បញ្ជាក់​សម្មតិកម្ម​នេះ។

តើ​ត្រូវ​​គណនា​ទំហំ​ក្បាល​​ពោះ​ធំ ​យ៉ាង​ដូច​ម្តេច?

វិធី​គណនាBRI មាន​លក្ខណៈ​ស្មុគស្មាញ​ខ្លាំង ជាង​ការ​គណនា​សន្ទទស្សន៍​ម៉ាសរាងកាយ​ឆ្ងាយ​ណាស់។ លោក​អ្នក​អាច​ស្វែង​រក​ការ​​​គណនា​ដោយ​ឥត​គិត​ថ្លៃបាន​ នៅ​តាម​បណ្តាញ​អ៊ីនធ័រនែត តែមាន​វិធី​សាស្ត្រ​ដ៏​ងាយ​និង​សាមញ្ញ​បំផុតមួយ​អាច​ផ្តល់​តម្រ៉ុយ​សុខភាព​បាន​ដែរនោះ​ គឺ​ការ​វាស់​ទំហំ​ចង្កេះ (ពោះ)ដោយ​ខ្សែ​ម៉ែត្រ។ ឈរ​ឱ្យ​ត្រង់ ដាក់​ជើង​ទន្ទឹម​គ្នា ដៃ​ទម្លាក់​ស្រប​នឹង​ដង​ខ្លួន​ យក​ខ្សែ​ម៉ែត្រ​វាស់​ព័ទ្ធ​ជុំ​វិញ​ចង្កេះ ត្រង់​ផ្ចិត លើ​ស្បែកពោះ​​ផ្ទាល់ ជា​ការ​ស្រេច។​​​ អង្គការ​សុខភាពពិភពលោក ក៏​បាន​កំណត់​រួច​ហើយ ថា ស្ត្រី​មាន​ទំហំ​ចង្កេះ​លើស​ពី​៨០ និង​បុរស​លើស​ពី​៩៤​សង់ទីម៉ែត្រ​​ ត្រូវ​បាន​ចាត់​ទុក​ថាធំ​ជ្រុល ​​មាន​​ជំងឺ​ធាត់នៅពោះ ជាមួយនឹង​ហានិភ័យ​ជួប​គ្រោះ​កើត​ជំងឺ​សរសៃ​ឈាម​បេះ​ដូងហើយ។ វិធី​គណនា​មួយ​ទៀត ដែល​អាច​ប្រើការ​បាន​ដែរ គឺ​យក​ទំហំ​ចង្កេះ​ចែក​និង​ទំហំ​ត្រកៀក។ ​លទ្ធផលល្អ​ និង​សុខភាព​ល្អ ត្រូវ​ស្ថិត​នៅ​​ក្រោមលេខ​០,៨៥ សម្រាប់​ស្ត្រី និង​០,៩៥ សម្រាប់​បុរស​៕

...more
View all episodesView all episodes
Download on the App Store

នាទីសុខភាពនិងអនាម័យBy RFI ខេមរភាសា / Khmer


More shows like នាទីសុខភាពនិងអនាម័យ

View all
ឯកសារប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែរ by សេរីភាពខ្មែរ

ឯកសារប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែរ

14 Listeners

Kou Sopheap's Podcast by Kou Sopheap

Kou Sopheap's Podcast

106 Listeners

វិភាគរឿងសាមកុក by Hout Sengkea

វិភាគរឿងសាមកុក

3 Listeners

ទស្សនៈខ្ញុំគេ by ហួត សេងគៀ

ទស្សនៈខ្ញុំគេ

9 Listeners

បទយកការណ៍ by RFI ខេមរភាសា / Khmer

បទយកការណ៍

1 Listeners

ទស្សនៈព្រឹត្តិការណ៍ពិភពលោក by RFI ខេមរភាសា / Khmer

ទស្សនៈព្រឹត្តិការណ៍ពិភពលោក

1 Listeners

ទស្សនៈសារព័ត៌មានខ្មែរ by RFI ខេមរភាសា / Khmer

ទស្សនៈសារព័ត៌មានខ្មែរ

0 Listeners

ព្រឹត្តិការណ៍អន្តរជាតិប្រចាំថ្ងៃ by RFI ខេមរភាសា / Khmer

ព្រឹត្តិការណ៍អន្តរជាតិប្រចាំថ្ងៃ

1 Listeners

ព្រឹត្តិការណ៍​កម្ពុជា​ប្រចាំថ្ងៃ by RFI ខេមរភាសា / Khmer

ព្រឹត្តិការណ៍​កម្ពុជា​ប្រចាំថ្ងៃ

0 Listeners

បទសម្ភាស by RFI ខេមរភាសា / Khmer

បទសម្ភាស

2 Listeners

ប្រវត្តិសាស្រ្តពិភពលោក by RFI ខេមរភាសា / Khmer

ប្រវត្តិសាស្រ្តពិភពលោក

3 Listeners

នាទី​ខ្ញុំ​និយាយ​ពីរ​ភាសា (Chronique bilingue) by RFI ខេមរភាសា / Khmer

នាទី​ខ្ញុំ​និយាយ​ពីរ​ភាសា (Chronique bilingue)

0 Listeners

ភូមិសាស្រ្តនយោបាយ by RFI ខេមរភាសា / Khmer

ភូមិសាស្រ្តនយោបាយ

1 Listeners

មេរៀនភាសាបារាំង៖ Parlez-vous Paris? by RFI ខេមរភាសា / Khmer

មេរៀនភាសាបារាំង៖ Parlez-vous Paris?

0 Listeners

Rean Ruos Podcast by Monyputhy Ly

Rean Ruos Podcast

9 Listeners

កម្មវិធីព័ត៌មាន by RFI ខេមរភាសា / Khmer

កម្មវិធីព័ត៌មាន

4 Listeners

ទស្សនៈព្រឹត្តិការណ៍ខ្មែរ by RFI ខេមរភាសា / Khmer

ទស្សនៈព្រឹត្តិការណ៍ខ្មែរ

0 Listeners

គំនិតប្រសើរ by Pu_Kim

គំនិតប្រសើរ

0 Listeners

总有那么一首歌|可以触动你的心 by _叶蓁蓁

总有那么一首歌|可以触动你的心

11 Listeners

San Sochea Official by San Sochea

San Sochea Official

1 Listeners

ព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃ - ឌឹ ខេមបូឌា ដេលី by The Cambodia Daily Khmer

ព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃ - ឌឹ ខេមបូឌា ដេលី

0 Listeners

មួយពាន់គំនិតសាមកុក by ហួត សេងគៀ

មួយពាន់គំនិតសាមកុក

1 Listeners

Learning English For Work by BBC News

Learning English For Work

30 Listeners