Zelfgebouwd atelier

Waarom wordt Bergen een kunstenaarsdorp genoemd? Omdat er voor de Tweede Wereldoorlog veel kunstenaars woonden en werkten. Zo ook de kunstenaar Jan Ponstijn (1883-1970), die er zijn eigen atelier bouwde. Eerst om er alleen te werken, maar later ging hij er wonen met zijn gezin. Zijn vrienden Leo Gestel en Gerrit van Blaaderen, schilders van de Bergense school, kwamen geregeld over de vloer.

Het Rijksmuseum is de rode draad in Ponstijns leven. Hij kreeg er les op de Rijksnormaalschool voor Teekenonderwijzers in een van de torens, bewonderde er de vele kunstwerken en zijn kleindochter ging er zelfs werken. Jet Baruch (1946) was veertig jaar conservator van de afdeling Nederlandse geschiedenis in het Rijksmuseum. Zij heeft ervoor gezorgd dat een deel van zijn etsen en fotoalbums daar zijn ondergebracht. Zo is de cirkel weer rond.

Oud-collega en geregeld gaste in het tuinhuis, Eveline Sint Nicolaas, neemt Hester Wandel mee naar Bergen. Daar loopt ze met Jet rond in het atelier dat inmiddels een rijksmonument is. Alles is ontworpen door Jan Ponstijn, die vele technieken beheerste en altijd bezig was. Hester en Eveline krijgen allebei een opdracht mee van Jet. U hoort het in deze podcast.

Met dank aan: Jet Baruch en Eveline Sint Nicolaas

Muziek: Paul Glazier

Luister je graag naar deze podcast? Je kunt me een fooi geven via www.fooienpod.com/hetateliervan. Anoniem, eenmalig of maandelijks en elk gewenst bedrag. Alvast hartelijk bedankt!

https://nl.wikipedia.org/wiki/Jan_Ponstijn

Fotoalbum Jan Ponstijn in het Rijksmuseum http://hdl.handle.net/10934/RM0001.COLLECT.498841

Jan Ponstijn in Regionaal Archief Alkmaar https://www.regionaalarchiefalkmaar.nl/collecties/beelden/beelden-2/?mode=gallery&view=horizontal&q=jan%20ponstijn&page=1&reverse=0

Luister op:

Kijk ook op:

Instagram: https://www.instagram.com/hetateliervan

Facebook: https://www.facebook.com/groups/582263436536589/

YouTube: https://www.youtube.com/channel/UCqc40RVkLYJX3PfRXvCo2nQ

Atelier in een school

Negentig jaar is ze en nog altijd is Ingeborg Oderwald (1932) aan het tekenen. In haar atelier in de Jan Ligthartschool in Amstelveen of bij het modeltekenen in de Rozenstraat in Amsterdam. Vóór Corona was ze ‘artist in residence’ bij de lunchconcerten in de Stopera. Helaas zijn die concerten gestopt, want zittend te midden van de musici voelt ze zich op haar gemak. En als ze zich niet prettig voelt dan gaat ze zichzelf tekenen. Honderden zelfportretten heeft ze al gemaakt. Ze gebruikt daarbij een heel speciaal materiaal…

Hester Wandel bekijkt de stapels tekeningen in het atelier en praat na over de bijzondere bijeenkomst ter gelegenheid van Ingeborgs negentigste verjaardag in juni. Toen werd het eerste exemplaar overhandigd van het levensverhaal van Ingeborg Oderwald. Emma van Zalinge tekende het verhaal op en IHLIA (Internationaal Homo/Lesbisch Informatiecentrum en Archief) gaf dit roze levensboek uit. Tegelijkertijd was er een tentoonstelling van Ingeborgs werk in de hal van school. Voor een van de werken maakte fluitiste Caroline Ansink een speciale improvisatie.

Een extra lange uitzending ter gelegenheid van de negentigste verjaardag van Ingeborg Oderwald en het eenjarige bestaan van de podcast HET ATELIER VAN.

Met dank aan: Ingeborg Oderwald, Caroline Ansink, Nico Wandel, Wim Claassen, Emma van Zalinge, Herman Boers, IHLIA

Muziek: Paul Glazier, Caroline Ansink

www.ingeborgoderwald.nl

www.ansink-composer.com

www.ihlia.nl

Kijk ook op:

Instagram: https://www.instagram.com/hetateliervan

Facebook: https://www.facebook.com/groups/582263436536589/

YouTube: https://www.youtube.com/channel/UCqc40RVkLYJX3PfRXvCo2nQ

Atelier in een studio

Normaal gesproken gaat Hester Wandel op bezoek bij kunstenaars in hun atelier en loopt ze daar nieuwsgierig rond. Nu zit ze ’s morgens vroeg aan tafel met een bijzondere kunstenares in het atrium van Beeld en Geluid in Hilversum. In het kader van de Dutch Media Week (van 3 tot 9 oktober 2022) wordt er een recordpoging podcasten gedaan: 200 uur live podcasten.

Met Feriba Sabory (1986), een multitalent uit Afghanistan, praat Hester over schilderijen en sieraden. Ze kennen elkaar nog maar een paar dagen, maar hebben al veel gedeelde interesses, waaronder podcasten, juwelen en Pipi Langkous. Het uur is voorbij zonder dat ze er erg in hebben.

Met dank aan: Feriba Sabory, Sander van Kaam, technicus Ruben, Beeld en Geluid, Dutch Media Week

Muziek: Paul Glazier, Shervin Hajipour

www.feribasabory.nl

www.beeldengeluid.nl

www.dutchmediaweek.nl

Kijk ook op:

Instagram: https://www.instagram.com/hetateliervan

Facebook: https://www.facebook.com/groups/582263436536589/

YouTube: https://www.youtube.com/channel/UCqc40RVkLYJX3PfRXvCo2nQ

Een atelier met toekomstperspectief

De vloer van het atelier van Eugène Brands (1913-2002) ligt nu nog verscholen onder het parket. Dochter Eugénie Brands (1947) groeide op in het atelier van haar vader op de wallen in Amsterdam en heeft grootse plannen voor de toekomst. Ze wil het Eugène Brandshuis oprichten om zijn nalatenschap levend te houden.

Eugène Brands was gedurende zijn leven een bekend kunstenaar en zijn werk is nog altijd geliefd bij verzamelaars. Zijn dochter werkt graag aan tentoonstellingen net als hij dat deed. De Cobra kunstenaars als Appel en Corneille hebben het misschien wel aan hem te danken dat ze als jonge vrije geesten al een tentoonstelling in het Stedelijk Museum kregen in 1949.

Eugénie neemt Hester mee in de wereld van Eugène en vertelt ondertussen over haar nieuwe boek. Na een carrière als kostuumontwerpster schrijft ze nu thrillers. In het volgende boek verwerkt ze haar frustratie over het vervalsen van kunst van onder andere haar vader. Hoe zal het met de vervalsers aflopen?

Met dank aan: Eugénie Brands, Bertie van Keulen, H P van Asselt

Muziek: Paul Glazier

https://eugenebrands.nl/

https://www.stedelijk.nl/nl/collectie/maker/7-eugene-brands

Kijk ook op:

Instagram: https://www.instagram.com/hetateliervan

Facebook: https://www.facebook.com/groups/582263436536589/

YouTube: https://www.youtube.com/channel/UCqc40RVkLYJX3PfRXvCo2nQ

Een atelier vol ateliers

Kunstenaar Berend Strik (1960) verbindt met naald en draad kunstwerken aan elkaar. Iedere kunstenaar is volgens hem schatplichtig aan zijn voorgangers. Hij onderzoekt waaraan zijn eigen werk verwant is. Past zijn werk, waarin hij foto’s bestikt met lapjes fluweel, in de traditie van andere kunstenaars die foto’s bewerken of hebben die kleine stukjes stof verwantschap met verf of misschien wel heel andere vlekken? En wat vond zijn zoon eigenlijk van de zogenaamde “pornootjes”, de met de naaimachine bewerkte foto’s uit seksblaadjes. Ze verkochten goed.

Voor zijn onderzoek naar de ateliers van vakgenoten bezocht Strik 75 ateliers van beroemde kunstenaars over de hele wereld. De foto’s die hij daar maakte, bewerkte hij in zijn eigen techniek tot grote, nieuwe kunstwerken. Dit mondde uit in een lijvig boek “Deciphering the Artist Mind”, vormgegeven door Irma Boom, dat in oktober 2021 uitkwam.

Hester loopt met Berend rond in zijn atelier en herkent de stapels klosjes en strengetjes garens zoals in het atelier van haar moeder. Hoe kun je hun techniek nou het beste omschrijven? Is het borduren, naaien of stikken? En maakt de techniek of hoe hard je werkt uit voor de erkenning als kunstenaar?

Met dank aan: Berend Strik, Jacqueline Grandjean

Muziek: Paul Glazier

https://berendstrik.nl/

https://www.fonswelters.nl/artists/10562/berend-strik/works/

https://www.jacktiltongallery.com/artists/berend-strik/selected-works

Kijk ook op:

Instagram: https://www.instagram.com/hetateliervan

Facebook: https://www.facebook.com/groups/582263436536589/

YouTube: https://www.youtube.com/channel/UCqc40RVkLYJX3PfRXvCo2nQ

Oud atelier in een nieuwbouwwijk

Toen beeldhouwer André Volten (1925-2002) in 1950 zijn atelier kraakte was Amsterdam Noord een ruig gebied waar werd gewerkt in de scheepsbouw. Het Asterdorp was vanwege de beladen geschiedenis, op het poortgebouw na, afgebroken. Hoe anders is dat in 2022 nu er een heel nieuw woongebied uit de grond wordt gestampt. Het atelier staat er nog altijd en wordt beheerd door Stichting André Volten.

Emma van Proosdij, Volten kenner, neemt Hester Wandel mee naar het atelier, waar van bijna alle beelden die Volten in de buitenruimte maakte een model in het klein aanwezig is. Met René Kops, die met Volten heeft gewerkt, loopt Hester door de voormalige werkruimtes, nu een strakke expositieruimte.

Na een rondje langs enkele beelden in de stad heeft het werk van Volten definitief een plek gekregen in Hesters geheugen. Er zomaar aan voorbij lopen is er niet meer bij. En ze zal er zeker niet meer op klimmen net als vroeger.

Met dank aan: Emma van Proosdij, René Kops, Ellen Wilbrink, Maartje de Roy van Zuydewijn, Stichting André Volten en Max.

Muziek: Paul Glazier

https://www.andrevolten.nl/

https://nl.wikipedia.org/wiki/Andr%C3%A9_Volten

https://www.beeldenaanzee.nl/nl

https://www.stedelijk.nl/nl/collectie/maker/237-andre-volten

Kijk ook op:

Instagram: https://www.instagram.com/hetateliervan

Facebook: https://www.facebook.com/groups/582263436536589/

YouTube: https://www.youtube.com/channel/UCqc40RVkLYJX3PfRXvCo2nQ

Een verdwenen atelier

De natuur als atelier

Beeldhouwer en tekenaar Hedwig Smulders (1962) uit Den Haag wil de verbintenis tussen mens en natuur herstellen. De natuur is haar belangrijkste inspiratiebron. Ze gebruikt het voor haar ontwerpen, als materiaal en ze geeft de natuur ook weer de ruimte. In haar tuin, waar ze buiten hakt in steen, heeft voorheen het atelier van een andere beeldhouwer gestaan.

Maar met dat hakken en schaven moet ze wel oppassen want ze is ook altvioliste. Voor het Mariskwartet, dat ze met haar man Frank de Gee heeft opgericht, is speciale muziek gemaakt die ze tijdens tentoonstellingen laat horen.

Met dank aan: Hedwig Smulders, Frank de Gee, Bertie van Keulen

Muziek: Paul Glazier en Dominy Clements, ‘Memo 3’ (2016), Maris Kwartet

https://hedwigsmulders.nl/

http://www.mariskwartet.nl/

Kijk ook op:

Instagram: https://www.instagram.com/hetateliervan

Facebook: https://www.facebook.com/groups/582263436536589/

YouTube: https://www.youtube.com/channel/UCqc40RVkLYJX3PfRXvCo2nQ

Een digitale grafsteen voor vader

Schilder en graficus Wim Strijbosch (1928-1968) werd slechts 40 jaar oud, maar liet een veelzijdig oeuvre achter. Wat doe je daarmee als kind van een kunstenaar?

Judith Strijbosch (1957), die 11 was toen haar vader overleed, gebruikt de nalatenschap om zijn werk en leven in kaart te brengen op een website. Zo raakt de bekende en veel gevraagde kunstenaar niet in de vergetelheid. En het brengt haar dichterbij de man die ze nauwelijks heeft gekend.

Hester Wandel haalt met Judith herinneringen op aan zijn atelier en ontdekt dat Wim Strijbosch ook een belangrijke rol in haar leven heeft gespeeld.

Met dank aan: Judith Strijbosch, gedicht van K. Schippers “No No Nanette” (1965)

Muziek: Paul Glazier

https://www.wimstrijbosch.nl/

https://nl.wikipedia.org/wiki/Liga_Nieuw_Beelden

Kijk ook op:

Instagram: https://www.instagram.com/hetateliervan

Facebook: https://www.facebook.com/groups/582263436536589/

YouTube: https://www.youtube.com/channel/UCqc40RVkLYJX3PfRXvCo2nQ

Een Koninklijk atelier op wielen

Koningin Wilhelmina (1880 - 1962) schilderde graag naar de natuur. In elk paleis had ze een kamer die diende als atelier. Tijdens vakanties kon ze haar zinnen verzetten door te schilderen. Ze was een echte landschapsschilder en liet zich onderwijzen door kunstenaars. Het liefst schilderde Wilhelmina buiten en daarvoor liet ze een houten atelierwagen bouwen. Een sober atelier met Koninklijke allure.

Met conservator Hanna Klarenbeek neemt Hester Wandel een kijkje achter de deuren van Paleis het Loo in Apeldoorn, dat nog tot 15 april is gesloten voor het publiek.

Met dank aan: Hanna Klarenbeek, Paul Rem, Paleis het Loo en het Koninklijk Staldepartement en de Koninklijke Verzamelingen

Muziek: Paul Glazier

https://paleishetloo.nl/

https://www.koninklijkhuis.nl/onderwerpen/dienst-koninklijk-huis/staldepartement

Kijk ook op:

Instagram: https://www.instagram.com/hetateliervan

Facebook: https://www.facebook.com/groups/582263436536589/

YouTube: https://www.youtube.com/channel/UCqc40RVkLYJX3PfRXvCo2nQ