November 04, 2024

ហេតុអ្វី តៃវ៉ាន់បារម្ភខ្លាចលោកដូណាល់ ត្រាំវិលត្រលប់មកដឹកនាំអាមេរិកសាជាថ្មី?

5 minutes

ពិភពលោកកំពុងតាមដានមើលយ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់ ការបោះឆ្នោតនៅសហរដ្ឋអាមេរិកដែលប្រព្រឹត្តទៅនៅថ្ងៃអង្គារទី ៥វិច្ឆិកានេះ។ ជាសម្ព័ន្ធមិត្តដែលត្រូវការពឹងផ្អែកខ្លាំងលើជំនួយយោធារបស់អាមេរិក តៃវ៉ាន់ដឹងច្បាស់ថា អាមេរិកនឹងនៅតែបន្តលក់សព្វាវុធទៅឲ្យតៃវ៉ាន់ មិនថា បេក្ខជនណាមួយ ដូណាល់ ត្រាំ ឬខាម៉ាឡា ហារីសឈ្នះឆ្នោតចូលដឹកនាំអាមេរិក៤ឆ្នាំខាងមុខ។ ប៉ុន្តែ អ្វីដែលធ្វើឲ្យតៃវ៉ាន់មិនច្បាស់ និងបារម្ភនៅត្រង់ថា តើលោកដូណាល់ ត្រាំនឹងចេញមុខជួយការពារតៃវ៉ាន់ ក្នុងករណីចិនចូលឈ្លានពានដែរតៃវ៉ាន់ដែរឬទេ?

អាមេរិកជាសម្ព័ន្ធមិត្តយូរអង្វែង និងជាអ្នកលក់ផ្គត់ផ្គង់សព្វាវុធធំជាងគេរបស់តៃវ៉ាន់។ ប៉ុន្តែ អាមេរិកនៅតែប្រកាន់ជំហរ យុទ្ធសាស្រ្តស្រពិចស្រពិល នៅពេលនិយាយដល់រឿងពង្រាយទ័ពការពារតៃវ៉ាន់។ នៅក្នុងអាណត្តិ៤ឆ្នាំមកនេះ លោកប្រធានាធិបតីចូ បៃដិនធ្លាប់បាននិយាយថា លោកនឹងអាចលូកដៃអន្តរាគមន៍ជួយតៃវ៉ាន់ បើសិនចាំបាច់។ ប៉ុន្តែ រាល់លើក សេតវិមានបានចេញមកបកស្រាយវិញ ដើម្បីបន្ថយភាពតានតឹងជាមួយប្រទេសចិន។

នៅក្នុងករណីរបស់លោកដូណាល់ ត្រាំ និងលោកស្រី ខាម៉ាឡា ហារីស ដែលជាបេក្ខជនប្រកួតប្រជែងនៅក្នុងការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីអាមេរិកលើកនេះ គ្មាននរណាម្នាក់ចេញមកបញ្ជាក់ជំហរច្បាស់លាសពីរឿងតៃវ៉ាន់នោះទេ។ លោកស្រី ខាម៉ាឡា ហារីសផ្ទាល់ហាក់មានជំហរចង្អៀតចង្អល់ច្រើន មិនសូវបើកទូលាយក្នុងសំណុំរឿងអន្តរជាតិ ដូចលោកចូ បៃដិន នោះបើទោះបីជាអ្នកទាំងពីរមកពីគណបក្សតែមួយ បក្សប្រជាធិបតេយ្យ។

នៅក្នុងបទសម្ភាសន៍កាលពីពេលថ្មីៗនេះ បេក្ខនារីរបស់បក្សប្រជាធិបតេយ្យ លោកស្រី ខាម៉ាឡា ហារីសធ្លាប់លើកឡើងថា អាមេរិកមិនគួរបង្កើតជម្លោះជាមួយនឹងចិននោះទេ។ លោកស្រីនៅបានបដិសេធមិនឆ្លើយ នៅពេលគេសួរថា តើអាមេរិកនឹងបញ្ជូនទ័ពទៅជួយគាំទ្រតៃវ៉ាន់ដែរឬទេ?

ជំហរមិនច្បាស់លាស់របស់លោកខាម៉ាឡា ហារីសជាចំណុចមួយដែលធ្វើប្រជាជនតៃវ៉ាន់មិនសូវស្ងប់ក្នុងចិត្តប៉ុន្តែ មិនដល់ថ្នាក់បារម្ភខ្លាំង នៅពេលគិតថា លោកដូណាល់ ត្រាំអាចឈ្នះឆ្នោត ត្រលប់មកដឹកនាំអាមេរិកសាជាថ្មី។ ហេតុអ្វីបានជាដូច្នេះ?

នៅក្នុងអាណត្តិដឹកនាំរបស់លោកដូណាល់ ត្រាំ កាលពី៥ឆ្នាំមុន អាមេរិក និងតៃវ៉ាន់មានទំនាក់ទំនងល្អ មិនអាក្រក់ពេកនោះទេ។ លោកដូណាល់ ត្រាំ ជាប្រធានាធិបតីអាមេរិកលើកដំបូងគេ ដែលទូរស័ព្ទភ្លាមទៅអបអរលោកស្រី ត្សៃ អ៊ីងវេន ដែលទើបឈ្នះឆ្នោតជាប្រធានាធិបតីតៃវ៉ាន់ទៀតផង។ ប៉ុន្តែ ប្រជាជនតៃវ៉ាន់មិនល្ងង់សោះឡើយ ព្រោះគេដឹងថា លោកដូណាល់ ត្រាំ ធ្វើដូច្នេះ គឺដើម្បីបញ្ឈឺចិត្ត ចិនដែលគូជម្លោះពាណិជ្ជកម្មរបស់អាមេរិក។

បើតាមលោក Fang Yu Chen អ្នកជំនាញវិទ្យាសាស្រ្តនយោបាយនៃសកលវិទ្យាល័យ Soochow University នៅទីក្រុងតៃប៉ិ នៅចំពោះមុខការគំរាមកំហែង សមយុទ្ធយោធាឡោមព័ទ្ធរបស់ចិន ជាពិសេសនៅក្រោយ លោកស៊ី ជីនពីងបញ្ជាឲ្យកងទ័ពត្រៀមខ្លួនដើម្បីធ្វើសង្រ្គាម អនាគតរបស់តៃវ៉ាន់កាន់តែមិនច្បាស់លាស់ថែមទៀត បើសិនលោកដូណាល់ ត្រាំ ត្រលប់មកកាន់តំណែងជាប្រធានាធិបតីអាមេរិកសាជាថ្មី។ អ្នកជំនាញខាងលើបានរំលឹកថា នៅក្នុងបទសម្ភាសន៍ជាច្រើន នៅក្នុងយុទ្ធនាការឃោសនាបោះឆ្នោតកន្លងមក លោកដូណាល់ ត្រាំបានអះអាងថា អាមេរិកមិនអាចការពារតៃវ៉ាន់បានទេ ព្រោះថា អាមេរិកចង់ចរចា តថ្លៃជាមួយចិន។

ពាក្យប៉ុន្មានម៉ាត់នេះអាចឲ្យតៃវ៉ាន់ដឹងច្បាស់ថា ខ្លួននឹងក្លាយជាកូនអុកដែលលោកដូណាល់ ត្រាំយកទៅប្រើដើម្បីទាញយកផលប្រយោជន៍ នៅពេលចរចាជាមួយចិន។ តៃវ៉ាន់កាន់តែបារម្ភ នៅមិនស្រណុកក្នុងចិត្ត បន្ទាប់ពីលឺលោកដូណាល់ ត្រាំនិយាយគំរាមឲ្យបង់ប្រាក់ឲ្យអាមេរិកដែលបានការពារតៃវ៉ាន់។ នៅក្នុងយុទ្ធនាការឃោសនាបោះឆ្នោត ដែលផ្តោតលើខ្លឹមសារ ផលប្រយោជន៍អាមេរិកដំបូងគេ លោកដូណាល់ នៅបានចោទប្រកាន់តៃវ៉ាន់ ដែលជាសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់អាមេរិក ថា បានលួចឧស្សាហកម្មសឺមីកុងឌុចទ័រពីអាមេរិក។ លោកដូណាល់ ត្រាំនិយាយដូច្នេះ ក៏ដោយសារតែក្រុមហ៊ុនតៃវ៉ាន់ជាអ្នកផ្គត់ផ្គង់សឺមីកុងឌុចទ័រធំជាងគេបង្អស់ក្នុងពិភពលោក។

ជារួម គេអាចនិយាយបានថា ទោះអាមេរិកមានដឹកនាំដោយលោកដូណាល់ ត្រាំ ឬលោកស្រី ខាម៉ាឡា ហារីស ផ្លូវធ្វើដំណើររបស់តៃវ៉ាន់ដើម្បីការពារខ្លួន នៅចំពោះមុខការគំរាមកំហែងរបស់ចិន នឹងមិនរលូនដូចក្នុងអាណត្តិរបស់លោកចូ បៃដិននោះទេ ប៉ុន្តែ វានឹងរដិបរដុបខ្លាំងតែម្តង បើសិនលោកដូណាល់ ត្រាំ ត្រលប់មកគ្រប់គ្រងសេតវិមាន។

លោកដូណាល់ ត្រាំ ជាអនាគតប្រធានាធិបតីអាមេរិក នឹងទៅដាក់បន្ទុកបន្ថែមលើតៃវ៉ាន់ដែលកំពុងជួបបញ្ហាក្នុងការធ្វើទំនើបកម្មកងទ័ព ដើម្បីប្រឈមតទល់នឹងចិនដីគោក។ នៅឆ្នាំ ២០២៤ តៃវ៉ាន់បានចំណាយថវិកា បំបែកកំណត់ត្រា ដល់ទៅ ១៩ពាន់លានដុល្លារដើម្បីទិញ យន្តហោះចម្បាំង មីស៊ីលរបស់ក្រុមហ៊ុនអាមេរិក ទៅបំពាក់ឲ្យកងទ័ពរបស់ខ្លួន។ ប៉ុន្តែ នៅការពិតជាក់ស្តែង តៃវ៉ាន់មិនបានទទួលអាវុធពីអាមេរិកគ្រប់ចំនួន តាមកាលកំណត់ក្នុងនៅកិច្ចសន្យានោះទេ។ យឺតយ៉ាវ ដោយសារវិបត្តិកូវីដ ១៩ ការបញ្ជូនអាវុធអាមេរិកទៅឲ្យតៃវ៉ាន់ ត្រូវបានពន្យារពេល ដោយសារតែអាមេរិករវល់បញ្ជូនបន្ទាន់ទៅឲ្យអ៊ុយក្រែន និងអ៊ីស្រាអែលដែលជាអាទិភាពចំបងរបស់អាមេរិក។ បើតាមក្រុមអ្នកវិភាគរបស់វិទ្យាស្ថាន Cato Institut សម្ភារៈយោធា សព្វាវុធ ដែលអាមេរិកនៅជំពាក់មិនទាន់បញ្ជូនទៅឲ្យតៃវ៉ាន់ មានតម្លៃជាង ២០ពាន់លានដុល្លារ៕

...more