จากโอวาทพระมงคลเทพมุนี เรื่องพระของขวัญ

จากโอวาทพระมงคลเทพมุนี กัณฑ์ที่ ๑๑ เรื่อง คารวาธิกถา

เรื่องนี้พระจอมไตรเมื่อมีพระชนม์อยู่ก็สอนอย่างนั้น   ถึงแม้จะเสด็จดับขันธ์

ท่านถึงได้กล่าวเป็นบทไว้ว่า   คำที่เรียกว่าธรรม คือ ทำดี ไม่ใช่ทำชั่ว

       เมื่อท่านเคารพสัทธรรมแน่นหนาอยู่อย่างขนาดนี้แล้ว ไม่คลาด

เคลื่อน ท่านจึงได้เตือนพวกเราว่า

       วิหรึสุ พระพุทธเจ้ามากน้อยเท่าใดที่มีอยู่แล้ว ในอดีต

       วิหาติจ พระพุทธเจ้าที่มีอยู่ในปัจจุบันนี้

       อถาปิ วิหาริสฺสนฺติ อนึ่ง พระพุทธเจ้าที่จะมีในอนาคตกาลภายภาคเบื้องหน้าต่อไป

       เอสา พุทฺธาน ธมฺมตา ข้อนี้เป็นธรรมดาของพระพุทธเจ้าทั้งหลายต้องใจติดอย่างนี้ แบบเดียวกัน

       บัดนี้เราเป็นมนุษย์ เราจะต้องปฏิบัติแบบนี้ ภิกษุจะต้องปฏิบัติแบบ

นี้ เป็นสามเณรก็จะต้องปฏิบัติแบบนี้ เป็นอุบาสก อุบาสิกาจะต้องปฏิบัติแบบ

นี้ทั้งหมด ก็บัดนี้ใจเราไม่ติด จะทำอย่างไรกัน พร่าเสียหมดแล้ว ไม่ติดอยู่

กลางดวงธรรมที่ทำให้เป็นกายมนุษย์

       เราจะทำอย่างไรกัน นี่แน่ไม่ติดอย่างนี้ เรียกว่าไม่ถูกตามความ

ประสงค์ของพระพุทธเจ้า พระอรหันต์

       ถ้าว่าใจไปติดอยู่ศูนย์กลางดวงธรรมที่ทำให้เป็นกายมนุษย์ เหมือน

อย่างกับท่านติดอย่างนั้นละก็ ก็ถูกเป้าหมายใจดำของพุทธศาสนาทีเดียว

เราจะต้องแก้ไขใจของเราให้ติดอยู่ศูนย์กลางดวงธรรม ที่ทำให้เป็นกายมนุษย์

เห็น จำ คิด รู้ มันแตก ไม่เข้าไปติดอยู่ตรงนั้น

       เราจะแก้ให้ติดมันก็ไม่ติด มันติดเสียข้างอื่น เช่น เราจะฟังธรรมสัก

ครู่หนึ่งให้ติด ให้มันหยุด มันไม่หยุดเที่ยวพร่าไปเสียหมด โน่น นั่งอยู่นี่แหละ

จะเทศน์ก็ดี โน่นแลบไปโน่น จะฟังธรรมก็ดี โน่นแลบไปบ้านไปช่อง ไปห่วงวัว

ห่วงควาย ไปหาอะไรมิอะไรไปโน่น ไปตลาด ไปถนนหนทาง ไปโน่น มันพร่า

ไปเสียอย่างนั้น

       มันไม่ติดอยู่ศูนย์กลางดวงธรรมที่ทำให้เป็นกายมนุษย์ มันก็เป็น

ใหญ่ไม่ได้ มันใหญ่ไม่ได้ มันไม่ถูกเป้าหมายใจดำ ที่จะเป็นใหญ่ได้ใจมัน

ต้องเชื่อง ต้องติดอยู่ศูนย์กลางดวงธรรมที่ทำให้เป็นกายมนุษย์

       ถ้าติดอยู่ได้เช่นนั้นภิกษุหรือสามเณรติดอยู่ได้เช่นนั้นละก็ จะเป็น

ภิกษุที่เป็นใหญ่จะเป็นสามเณรที่เป็นใหญ่ ถ้าเป็นอุบาสก อุบาสิกาเล่า ถ้า

ใจไปติดอยู่ตรงนั้นละก็ จะเป็นอุบาสกอุบาสิกาที่เป็นใหญ่

       แต่ว่าเขาทำกันติดได้มีนะ ในวัดปากน้ำเขาทำติดได้กันมากทีเดียว

แหละ ติดอยู่ศูนย์กลางดวงธรรมที่ทำให้เป็นกายมนุษย์ พอติดอยู่ศูนย์

กลางดวงธรรมที่ทำให้เป็นกายมนุษย์ไม่หลุดแหละ ก็ไม่ช้าเท่าไรหรอก ติดอยู่

กลางนั่นแหละ ติดอยู่ศูนย์กลางดวงธรรมที่ทำให้เป็นกายมนุษย์ละก็ กลาง

ของกลาง กลางของกลาง กลางของกลาง พอหยุดได้ก็ กลางของกลาง

กลางของกลาง กลางของกลาง กลางของกลาง กลางของกลาง อยู่นั่นแหละ

       พอถูกส่วนเข้าถึงดวงธรรมที่ทำให้เป็นกายมนุษย์ละเอียด กลางของ

กลาง กลางของกลาง กลางของกลาง กลางของกลาง กลางของกลาง ก็เข้า

ถึงดวงธรรมที่ทำให้เป็นกายทิพย์

พระสัทธรรมนั้น ธรรมที่ทำให้เป็นให้เป็นกายมนุษย์ ดวงใส

บริสุทธิ์เท่าฟองไข่แดงของไก่ เวลานี้อยู่กลางกายมนุษย์ ธรรมดวงนั้นแหละ

ใส บริสุทธิ์มีอยู่ในกายมนุษย์ กายมนุษย์นั้นก็ได้รับความสุขรุ่งเรือง ผ่องใส

       ถ้าธรรมดวงนั้นซูบซีดเศร้าหมอง กายมนุษย์นั่นก็ไม่รุ่งเรือง ไม่ผ่องใส

นั้นดวงธรรมที่ทำเป็นกายมนุษย์ ดวงหนึ่งเท่าฟองไข่แดงของไก่ นี่ไม่ใช่ธรรม

ที่ทำให้เป็นพระพุทธเจ้า เป็นธรรมที่ทำให้เป็นมนุษย์ แต่ว่าแบบเดียวกัน

       ธรรมที่ทำให้เป็นกายมนุษย์ละเอียด ตั้งอยู่ศูนย์กลางกายมนุษย์

ละเอียดนั้น ๒ เท่าฟองไข่แดงของไก่ ใสดุจเดียวกัน ใสหนักขึ้นไป

       ดวงธรรมที่ทำให้เป็นกายทิพย์ ๓ เท่าฟองไข่แดงของไก่ กลมรอบตัวแบบเดียวกัน 

       ดวงธรรมที่ทำให้เป็นกายทิพย์ละเอียด ๔ เท่าฟองไข่แดงของไก่

ใหญ่ขึ้นไปเป็นลำดับ นี่ดวงธรรมแหละ

       ดวงธรรมที่ทำให้เป็นกายรูปพรหม ๕ เท่าฟองไข่แดงของไก่ ใสกลม

รอบตัว นี่ดวงธรรมแหละ

       ดวงธรรมที่ทำให้เป็นกายรูปพรหมละเอียด ๖ เท่าฟองไข่แดงของไก่

       ดวงธรรมที่ทำให้เป็นกายอรูปพรหม ใสหนักขึ้นไป ๗ เท่าฟองไข่แดงของไก่

       ดวงธรรมที่ทำให้เป็นกายอรูปพรหมละเอียด ๘ เท่าฟองไข่แดงของไก่

นั่นแหละ นี่รู้จักธรรม ดวงธรรมนั่นแหละ ธรรมอื่นจากนี้ไม่มี นี่แหละดวงธรรม

แหละ บอกตรงแหละดวงธรรมนั่นแหละ

คำว่าเคารพสัทธรรมเป็นข้อที่ลึกล้ำนัก   คำว่าเคารพ ทำกันอย่างไร?

การเคารพของพระพุทธเจ้าที่ว่าท่านเป็นผู้เคารพในพระสัทธรรม การ

เคารพทั้งหลายที่ท่านได้ผ่านมาแล้วมากน้อยเท่าใด นอกจากเคารพในธรรม

แล้วไม่ประเสริฐเลิศกว่า นี่ประเสริฐเลิศกว่า ท่านถึงปล่อยความเคารพ วาง

ความเคารพอื่นเสียทั้งหมด เคารพในพระสัทธรรมทีเดียว

       การเคารพในพระสัทธรรม เคารพในพระสัทธรรมท่านก็แนะนำวาง

ตำรับตำราไว้ให้เป็นเนติแบบแผน ของภิกษุ สามเณร อุบาสกอุบาสิกา ในยุค

นี้ และตั้งแต่ครั้งพุทธกาลนั้นมา จนกระทั่งถึงบัดนี้และต่อไปในภายหน้า สมที่บาลีว่า

       เย จ สมฺพุทฺธา อตีตา เย จ พุทฺธา อนาคตา โย

       เจตรหิ สมฺพุทฺโธ พาหุนฺนํ โสกนาสโน

       สพฺเพ สทฺธมฺมครุโน วหรึสุ วิหาติ จ

       อถาปิ วหริสนฺติ เอสา พุทฺธาน ธมฺมตา

       ดังนี้ พระคาถาหนึ่ง แปลเนื้อความเป็นสยามภาษาว่า พระสัมมาสัมพุทธเจ้า

ทั้งหลายเหล่าใดที่ล่วงไปแล้ว ที่ล่วงไปแล้วด้วย พระพุทธเจ้าทั้ง

หลายเหล่าใดที่จะมาในอนาคตกาลภายภาคเบื้องหน้าด้วย

       พระสัมพุทธเจ้าพระองค์ใด ซึ่งยังความโศกของชนเป็นอันมากให้

พินาศไป ซึ่งปรากฏอยู่ในบัดนี้ด้วย 

       สพฺเพสทฺธมฺมครุโน ล้วนเคารพสัทธรรมทั้งสิ้น

       วหรึสุ วิหาติ จ มีอยู่แล้วด้วย มีอยู่ในบัดนี้ด้วย แม้อันหนึ่งจะมีต่อไป

ในอนาคตกาลภายภาคเบื้องหน้าด้วย ข้อนี้เป็นธรรมดาของพระพุทธเจ้าทั้งหลาย

       เอสา พุทฺธาน ธมฺมตา ข้อนี้เป็นธรรมดาของพระพุทธเจ้าทั้งหลาย

       ตสฺมาหิ อตฺตกาเมน มหตฺตม พิกํ คตา

       สทฺธมฺโม ครุกาตพฺโพ สรํ พุทฺธานสาสนํ

       บุคคลผู้อยากเป็นใหญ่ บุคคลผู้หวังประโยชน์แก่ตน จำนงความเป็น

ใหญ่ ควรเคารพพระสัทธรรม คำนี้เป็นศาสนาของพระพุทธเจ้าทั้งหลาย ทุก ๆ

พระองค์สืบมาเป็นดังนี้ ให้เคารพพระสัทธรรมอันเดียวเท่านั้น

 เรื่องนี้เป็นคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้าทั้งหลาย ทุก ๆ พระองค์ ย่อม

เป็นแบบเดียวกันหมด ปรากฏว่าพระพุทธเจ้าที่จะเคารพสิ่งอื่นไม่มี นอกจาก

พระธรรมแล้ว พระพุทธเจ้าเคารพพระธรรมอย่างเดียว คือเมื่อได้ตรัสรู้แก่

พระปรมาภิเษกสัมโพธิญาณแล้ว พระองค์ตั้งพระทัยแน่แน่ว สิ่งอื่นนอกจาก

พระธรรมที่ตถาคตจะเคารพนั้นไม่มี

       ประเพณีพระพุทธเจ้าแต่ก่อน ๆ ก็แบบเดียวกัน เมื่อได้ตรัสรู้แก่

พระปรมาภิเษกสัมโพธิญาณแล้ว ก็เคารพพระธรรมอย่างเดียวเท่านั้น การเคารพ

ต่อพระธรรมเราต้องเข้าใจเสียให้ชัด

       วันนี้จะชี้แจงแสดงให้แจ่มแจ้งว่า การเคารพทำท่าไหนอย่างไรกัน

ความเคารพของเราท่านทั้งหลายในบัดนี้ ซึ่งปรากฏอยู่เมื่อเด็ก ๆ เล็ก ๆ ก็

เคารพต่อพ่อแม่ เพราะได้นมจากพ่อแม่ เลี้ยงอัตภาพให้เป็นไปหายหิว

เคารพต่อพ่อแม่ก็เพื่อจะกินนมเท่านั้นเอง ยังไม่รู้เรื่องเดียงสาอันใด เคารพแม่

จะรับนมเท่านั้น

       ครั้นเจริญวัยวัฒนาเป็นลำดับ อยากได้ผ้าเครื่องนุ่งห่ม พ่อแม่ให้ ก็

เคารพพ่อแม่อีก

       เมื่อพ่อแม่ให้ผ้า เครื่องนุ่งห่มก็เคารพ เพราะอยากได้ผ้าเครื่องนุ่งห่ม

เท่านั้นจึงได้เคารพ

       ครั้นเจริญวัยวัฒนาเป็นลำดับไป การอยากได้มันก็มากออกไป 

              พระธรรมเทศนา พระมงคลเทพมุนี (สด จนฺทสโร) กัณฑ์ที่ 11

อาหารเครื่องเลี้ยงท้องอีก อยากได้อาหารเครื่องเลี้ยงท้องหิวได้จากพ่อแม่ หิว

เวลาใด ก็เคารพพ่อแม่อีก เคารพเพื่อจะกินอาหารเท่านั้น ไม่ได้เคารพเรื่องอื่น

แล้วก็ต่อมาจะต้องการสิ่งใด

       เจริญวัยวัฒนาเป็นลำดับ ต่างว่าเด็กหญิงเด็กชายมีนิสัยดีอยากจะ

เล่าเรียนศึกษา ก็ต้องอ้อนวอนพ่อแม่ เคารพพ่อแม่อีก เพื่อจะได้ทุนค่าเล่า

เรียนศึกษา เคารพเท่านั้นไม่ได้เคารพเรื่องอื่น

จากโอวาทพระมงคลเทพมุนี กัณฑ์ที่ ๑๐ เรื่อง ขันธ์ ๕ เป็นภาระอันหนัก