'Een rare combinatie van een soort crisissfeer en tegelijkertijd een vorm van hoogconjunctuur, gezien de krappe arbeidsmarkt', zo betitelt macro-economieredacteur Marijn Jongsma van het FD de ramingen van De Nederlandsche Bank en de daar aan gekoppelde beleidsaanbevelingen.

'Wat DNB duidelijk maakte tijdens hun presentatie, is dat het weinig zin heeft om als overheid schade te repareren. Dat betekent dat je de vraag verder aanjaagt en dus ook de inflatie. Dus het is een soort auto die vastzit in de modder, als je gas geeft wordt de motor heter, maar kom je alsnog geen meter vooruit. Dus de mogelijkheden om dit met een soort van stimulerend beleid op te lossen zijn eigenlijk beperkt.'

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Hans Stegeman, hoofd Research and Investment Strategy bij Triodos, sloeg zeker niet stijl achterover bij het rentebesluit van de ECB. 'Het is wel een opmerkelijke dag, omdat we niet eindelijk het perspectief hebben, na jaren, dat de rente weer positief gaat worden.'

Stegeman benadrukt wel dat het niet meten rozengeur en maneschijn is. 'Het gebeurt niet meteen. We gaan eerst het aankoopprogramma van staatsobligaties stopzetten, p[er 1 juli. Vervolgens stijgt de rente met 25 punten. Waar markten wel stijl van achterover sloegen is dat de kans aanwezig is dat we in september 50 basispunten omhoog gaan. Dat markeert een tijdperk van enorm lage rente.'

Toch heeft Stegeman twijfel bij het beleid. 'We hebben zo'n groot monetair experiment uitgevoerd in de afgelopen 15 jaar. Het lijkt me stug dat we dit zonder kleerscheuren kunnen beëindigen.'

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Een historische dag, zo mag 9 juni 2022 met recht genoemd worden. 'De ECB is vandaag bijeen in Amsterdam, waar er vergaderd wordt over de aankondiging van de renteverhoging', aldus beleggingsstrateeg Wim Zwanenburg van Stroeve en Lemberger. 

Het zou een historische beslissing zijn, omdat het een lange periode niet is gebeurd aldus Zwanenburg. 'In reactie op de coronaperikelen werd die rente steeds verder verlaagd, en we zitten eigenlijk met de depositofaciliteitsratio op een negatieve rente van -0,5 procent. Dus nu is de vraag met welk tempo ze de rente gaan verhogen. Wordt het een kwart procent, of met vijftig basispunten en een half procent? Wordt het juli of later, en zeggen ze iets over een verder pad?'

Zwanenburg vervolgt: 'We constateren wereldwijd en in eigen land dat de inflatiecijfers heel erg hoog blijven. Ze vlakken misschien af, maar de inflatie blijft oplopen. En dan is het verwijt aan de centrale banken dat ze achter de feiten aanlopen, terwijl ze de economische groei zouden moeten afremmen en de inflatie afzwakken, door de rente te verhogen.'

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Kleinverdieners komen - onder andere door de gestegen energieprijzen - steeds vaker in financiële problemen terecht. Kan daarop worden ingegrepen, en belangrijker nog: door wie? Volgens hoofdeconoom Wimar Bolhuis van Ecorys zijn er voldoende maatregelen te verzinnen, maar de implementatie daarvan verloopt stroef.

'Je ziet dat overheden in de hele wereld proberen in te grijpen en inkomenspolitiek te voeren, maar wat daarin heel erg opvalt is dat er allereerst ontzettend lompe maatregelen worden genomen', stelt hij. 'Accijnzen worden verlaagd, btw wordt verlaagd, de energiebelasting wordt verlaagd, noem maar op. Dat doen ze om de lagere inkomens te stutten, maar het komt natuurlijk bij iedereen terecht.'

Ook constateert Bolhuis dat het specifieke beleid in Nederland niet heel gemakkelijk geïmplementeerd kan worden. 'In Nederland hebben we bijvoorbeeld bedacht dat we de laagste inkomens energietoeslagen toekennen, die door de gemeentes uitgekeerd moeten worden. Maar dat loopt dus heel erg lastig. Ruim de helft daarvan is nog niet uitgekeerd. Dus de overheden proberen het wel, maar het valt op dat specifieke maatregelen lastig te implementeren zijn.'

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Steeds meer economen en banken spreken van een recessie nog vóór hij is uitgebroken, maar daadwerkelijk iets zeggen over de stand van de economie of hoe erg het gaat worden is knap lastig als je er middenin zit, zo betoogt financieel journalist Martin Visser van de Telegraaf. 

'Dat ervaar ik steeds weer ja', zo stelt hij. 'Nou ben ik geen econoom die voorspelt - ik doe vooral verslag. Ik heb geen afdeling onder me die modellen berekent en dergelijke, maar ik ervaar nu moeite om de heftigheid van wat er gebeurt te zien en te voorspellen. Dat doet me denken aan de cijfers in de coronacrisis en de eurocrisis. Nu lijkt het economisch best prima te gaan in de eerste maanden ná corona, en dat ondanks de oorlog in Oekraïne.

Maar, zo erkent ook Visser, het worden spannende tijden. 'Ik ben vooral heel erg benieuwd hoe we over een paar maanden terugblikken op deze periode, omdat steeds meer banken spreken over een mogelijke recessie die op komst is. We zitten nu in een soort stilte voor de storm zo lijkt het, maar het zou ook gewoon los kunnen lopen.'

See omnystudio.com/listener for privacy information.

De lange rente was jarenlang zeer laag en zelfs negatief, maar de laatste tijd stijgt de rente, merkt econoom Coen Teulings. 'De oorzaken zijn de oorlog in Oekraïne en de naweeën van Covid-19.'

Sinds de coronacrisis neemt de werkloosheid rap af, verrassend genoeg, vindt Teulings. 'Op de een of andere manier is dat gebeurd. We zijn het werken ontleerd. We zijn allemaal gaan uitgeven en willen allemaal onze spaarcenten uitgeven om uit eten te kunnen gaan. Maar er zijn ook veel mensen die minder willen werken. Er was altijd een ruime voorraad van mensen die willen werken in de horeca, maar die zijn er nu minder', volgens Teulings.

De omvang van de effecten verbaast velen, ziet Teulings. 'We weten ook niet heel precies waarom de arbeidsmarkt zo overspannen is. Maar dat zorgt er wel voor dat er druk is op de rente, omdat er veel vraag is, maar weinig aanbod.'

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Een gemiddelde stijging van de CAO-lonen van 3,8 procent, zoals de AWVN meldt, lijkt goed nieuws, maar de cijfers zijn nog vertekend, stelt ABN Amro-econoom Piet Rietman. 'Op het begin van het jaar waren er lagere loonstijgingen afgesproken.'

Rietman denkt ook dat veel werkgevers wachten met afspraken maken, tot de inflatie minder hoog is dan het nu is. 'Daarnaast moet je onthouden: dit zijn CAO's die nu afgesloten worden, maar er zijn ook best wel CAO's die niet afgesloten worden. Er zullen ook veel CAO's in augustus, september of oktober afgesloten worden. Dan is de inflatie wat lager en kunnen werkgevers en vakbonden het beter verkopen aan hun achterban, dat de loonstijging lager is.'

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Met de tegenvallende Europese inflatiecijfers is er een grote kans dat de ECB in juli de rente verhoogt. Dat zegt macro-econoom en jurist Heleen Mees. 'Iedereen in Europa is gisteren weer geschrokken van het inflatiecijfer van 8,1 procent. Dat is inclusief de prijs van energie en voedsel, die nogal volatiel zijn, maar ook de kerninflatie viel hoger uit dan verwacht'.

Volgens Mees een duidelijk signaal dat de energieprijzen beginnen door te werken in de gewone prijzen die mensen voor andere producten betalen. 'Bovendien zien we ook dat er loondruk komt. In de laagwaardige arbeid beginnen mensen compensatie te willen voor de hogere loonkosten', aldus Mees. 'Dus het is echt heel belangrijk dat de ECB het voorbeeld van de Amerikaanse Federal Reserve volgt.'

See omnystudio.com/listener for privacy information.

De inflatie in de Eurozone bedraagt nu 8,1 procent. 'Van 7,4 procent in april is dat een flinke stap omhoog', zegt Bert Colijn, senior econoom Bert Colijn van ING. Volgens Colijn was de inflatie niet eerder zo hoog sinds. En weer zijn het de voornamelijk energieprijzen die voor die cijfers zorgen, maar niet uitsluitend. 'Alarmerend', zegt Colijn die erop wijst dat de inflatie zich nu uitbreidt naar andere categorieën. 'Het begint breder te worden.' 

Anders dan in Europa als geheel is de inflatie in Nederland wat gedaald. Met dank aan de accijnsverlaging op energie. Wat Colijn opvalt, is dat nu ook de voedselprijzen sterk stijgen. Uit onderzoek blijkt dat de Nederlandse consument niet gelukkig is met de hoge inflatie, het valt Colijn op dat deze onvrede zich niet vertaalt naar het gedrag: 'De horeca doet het goed, de reisbranche gaat sterk, zo duwen we de echte zwaarste recessiedruk even voor ons uit.'

See omnystudio.com/listener for privacy information.

President van de ECB Christina Lagarde heeft een blogpost geschreven, waardoor het lijkt alsof ze een overhoop ligt met de eigen centrale bank. 'Het is opmerkelijk dat ze met een soort primeur kwam, en het verbaast me hoe weinig dat is opgepakt', zegt hoogleraar economie aan de Rijksuniversiteit Groningen Lex Hoogduin.

'Het is een uitgebreide macro-economische analyse ,met als uitgangspunt dat ze de regie bij de ECB een beetje terug probeert te krijgen', aldus Hoogduin. 'Kennelijk was er intern nogal strijd over hoe snel en wanneer precies rentes verhoogd moeten worden, en ze heeft nu heel duidelijk een lijn uitgezet in dat blog. Zonder dat er een vergadering was geweest, dus dat was kennelijk nodig.'

See omnystudio.com/listener for privacy information.