Μια σταγόνα μυθολογία, με τον Δημήτρη Καμπουράκη

Οι αρχαίοι ημών πρόγονοι –λένε οι επιστήμονες- γνώριζαν πολύ καλά την αξία των προγονικών παραδόσεων και των συλλογικών δράσεων της φυλής, της κοινότητας ή της πόλης, στην διαμόρφωση της ενότητας του κοινωνικού συνόλου. Ήξεραν την σημασία που είχε η πλήρης αποδοχή από τους πολίτες της κατανομής του ρόλου που είχε έκαστος μέσα στην ιεραρχημένη κοινωνία, για την επιβίωση και την πρόοδο αυτής της κοινωνίας. Αν, λοιπόν, άρχιζαν στις ατομικές πράξεις ή στις μεγάλες συλλογικές δράσεις, να κάνει ο καθένας του κεφαλιού του, διαλύονταν οι αρμοί της μνήμης και της ενότητας τους. Οπότε είχαν βάλει από πάνω μια αυστηρή θεά, που μόλις έβλεπε κανέναν αυτοσχεδιασμό στο τελετουργικό ή τίποτα έμμεσες προσβολές προς τους θεούς και τα ήθη, έβαζε τα πράγματα στη θέση τους. Κι αυτή δεν ήταν άλλη από την Άρτεμη φυσικά.  

Η βιογραφία της θεάς Άρτεμις όμως, δεν ολοκληρώνεται έτσι εύκολα. Θεά των δασών, των βουνών, του κυνηγιού αλλά και του φεγγαριού, με ρίζες από άγριες βόρειες και ανατολικές θρησκείες στις οποίες οι θεοί ήταν κάπως πιο αγριωποί και σκοτεινοί απ’ τους δικούς μας, είχε άμεση εμπλοκή και με τον Τρωικό πόλεμο και τις σκληρές και αδυσώπητες μάχες του. Κι επειδή η εμπλοκή της ξεκινάει πολύ πριν αρχίσει ο Τρωικός πόλεμος, ας πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά.

Έχουν μείνει στην μέση διάφορα συμβάντα που δείχνουν την σχέση της θεάς Άρτεμης με τα ελάφια. Αυτή τη φορά όμως θα πάμε σ΄ αυτό που αφορά τον Ηρακλή.  Και μ’ αυτόν έγινε έξαλλη η Άρτεμη, αλλά στην συγκεκριμένη περίπτωση βρήκε απόλυτη εφαρμογή το «δύο μέτρα και δύο σταθμά». Διότι και θεά να είσαι που δεν δίνεις λογαριασμό σε κανέναν, αλλιώς αντιδράς όταν σε τσαντίσει ένα ανθρωπάκι κι αλλιώς όταν αυτός που θα σε πειράξει είναι ημίθεος, με λεοντή στην κεφάλα!  

Κι αν πιστεύετε ότι με ένα επεισόδιο μπορούμε να ολοκληρώσουμε τις αναφορές μας στη θεά Άρτεμη, είστε γελασμένοι. Η Ελαφηβόλος θεά,  που όταν γεννήθηκε πήρε κάτι παράξενα προνόμια από τον πατέρα της τον Δία και μ’ αυτά πορεύτηκε στον μυθολογικό κόσμο, ήταν η παρηγοριά των τρομαγμένων προγόνων μας που έπρεπε να διασχίσουν δάση, λαγκάδια αλλά και… θάλασσες.  Την σέβονταν αλλά και την έτρεμαν όλοι και όχι αδίκως.

H Άρτεμη ήταν η θεά των βουνών, των δασών, του κυνηγιού, προστάτιδα των αγρίων ζώων και της παρθενίας των κοριτσιών, προστάτιδα των παιδιών και των εφήβων ώσπου να μεγαλώσουν, θεά του τοκετού μαζί με την Ειλείθυια, αλλά κυρίως θεά του φεγγαριού.  Σε όλες τις μυθολογίες της υφηλίου, οι θεοί του φεγγαριού ήταν πανίσχυροι αλλά και ελαφρώς (έως πολύ) φοβιστικοί. Πάμε να δούμε τώρα, ή καλύτερα ν΄ ακούσουμε, για τον μυστηριώδη βίο και την αλλοπρόσαλλη πολιτεία της δικής μας θεάς του φεγγαριού. Της θεάς Άρτεμης.  

Η μεγάλη γιορτή προς τιμήν της θεάς Αθηνάς, γινόταν στην πόλη της, την Αθήνα, και ήταν τα διάσημα Παναθήναια. Τα Παναθήναια πραγματοποιούνταν στις 28 του μήνα Εκατομβιώνος, του Ιουλίου δηλαδή, και στην ακμή της Αθήνας κρατούσαν μέχρι και δώδεκα μέρες. Πέρα όμως από τα Παναθήναια, στο συγκεκριμένο επεισόδιο, θα μάθουμε για την βοήθεια που έδωσε η Αθηνά στους Αργοναύτες για να καταφέρουν να φτάσουν ως την Κολχίδα του Εύξεινου Πόντου και να πάρουν το χρυσόμαλλο δέρας.

Με μια μονομαχία υφαντικής, ανάμεσα στη θεά Αθηνά και την Αράχνη, θα ασχοληθούμε στο νέο επεισόδιο του podcast “Μια σταγόνα μυθολογία” με τον Δημήτρη Καμπουράκη. Η Αθηνά λοιπόν ανακάλυψε και την υφαντική, την δίδαξε στους ανθρώπους και ήταν προστάτιδα των γυναικών που ύφαιναν. Η Αράχνη ήταν μια ταπεινή γυναικούλα, που τα χέρια της όμως δημιουργούσαν αριστουργήματα. Όσο ταπεινή όμως ήταν, τόσο θράσος είχε, και τόλμησε να παραβγεί στην υφαντική με την ίδια τη θεά Αθηνά. Ωχ. Δεν θα πάει τόσο καλά αυτό.

Ο αυλός εφευρέθηκε από την Αθηνά και παραδόθηκε στους ανθρώπους για να τον ακούνε και να ευφραίνεται η ψυχούλα τους. Έλα μου ντε όμως που όποτε η Αθηνούλα έπαιζε το υπέροχο αυτό όργανο, η φατσούλα της παραμορφωνόταν. Θύμωσε πολύ και έδωσε ιερή εντολή, κανείς να μην παίζει αυτό το όργανο. Ο Μαρσύας, ο οποίος ήταν Σειληνός, δεν υπάκουσε, άρπαξε τον αυλό και μαγικές μελωδίες πλημμύρισαν την πλάση. Σιγά μην τον άφηνε σε χλωρό κλαρί ο θεός της μουσικής, Απόλλωνας. Τον κάλεσε σε μουσική μονομαχία και… Τα υπόλοιπα θα τα ακούσετε στο podcast.

Η θεά Αθηνά κατά τη διάρκεια του Τρωικού Πολέμου, ήταν με τους Έλληνες και μπερδευόταν στα εσωκομματικά τους συχνά πυκνά. Σ’ αυτό το επεισόδιο θα έρθουμε σε επαφή με δύο από τις φορές που η Αθηνά έχωσε τη μυτούλα της στα τεκταινόμενα στο ελληνικό στρατόπεδο. Μία φορά ήταν τότε που έδωσε μανία, τρέλα δηλαδή, στον Αίαντα και μια ακόμα όταν απαίτησε από τον πατέρα της, να κάνει αθάνατο τον Τυδέα, που εδώ που τα λέμε, μάλλον τον γούσταρε από λίγο εώς πάρα πολύ.

H θεά Αθηνά και ο θεός Άρης ήταν αδέρφια, αλλά δεν τα πηγαίναν πολύ καλά. Η Αθηνά ήταν μυαλωμένη, μεθοδική και ψύχραιμη, ο Άρης ήταν λίγο μπουνταλάς και παρορμητικός. Μόνο μπελάδες μπορούσε να γεννήσει αυτή η κατάσταση. Σ’ αυτό το επεισόδιο, ο Δημήτρης Καμπουράκης αφηγείται με γλαφυρό τρόπο τη μονομαχία μεταξύ θεού Άρη και Διομήδη, την παρέμβαση της πανέξυπνης Αθηνάς, αλλά και τις κλάψες του στον μπαμπά, τον μέγιστο Δία, που καθόλου δεν τον χώνευε εδώ που τα λέμε.