(01:13) Aanstaande maandag wordt in Nigeria een nieuwe president geïnstalleerd: Bola Ahmed Tinubu. Wie is deze man precies, die in het verleden beschuldigd is van drugshandel, maar ook een voorvechter van democratie was in de tijd van dictatuur? Te gast is Afrika-correspondent Femke van Zeijl.

(14:18) Deze week ging de nieuwe versie van de De kleine zeemeermin in première. Discussie als gevolg; Ariel is zwart. Hoe moeten we nu naar die Disney-films kijken? Zijn ze progressief of bewegen ze juist vertraagd mee met de tijd? Te gast hierover is filmrecensent Dandyano Zentveld.

(27:45) De column van Ellen Ombre.

(31:57) Maakt de penis echt de man? Dat is een van de vragen die wordt gesteld in de tentoonstelling Phallus – norm en vorm. Marjan Doom opende de expositie deze week in Universiteitsmuseum Groningen en is te gast.

(40:03) Historische boeken met Wim Berkelaar. Hij bespreekt:

- Koen Hilberdink, Strijd om de ziel. Het leven van P.C. Kuiper (1919-2002) in de psychiatrie

- Lenneke Berkhout, Hoveniers en tuinbazen. Een cultuurgeschiedenis van het tuinieren door de eeuwen heen

- Virginia Cowles, Op oorlogspad

Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2023/28-05-2023.html#

2e uur: De Europese vlag, historische boeken, Het vergeten verhaal van de gijzelaars, 21-05-2023 

(00:41) Frankrijk is in rep en roer. De Europese vlag wordt namelijk mogelijk verplicht bij de gemeentehuizen. Maar wat is de geschiedenis achter deze vlag eigenlijk? Clara van de Wiel, EU-correspondent van NRC, is te gast.

(09:55) Historische boeken met Bart Funnekotter. Hij bespreekt:

Achter de Muur. Oost- Duitsland 1949-1990 van Katja Hoyer
De transformatie van de aarde. Een nieuwe wereldgeschiedenis van Peter Frankopan
De zelfdenker. Karel van het Reve 1921-1999 van Willem Melching

(20:32) Het Spoor Terug: In 1995 waren ze even groot nieuws: de ongewapende Nederlandse waarnemers die werden gegijzeld tijdens de oorlog in Joegoslavië en door de Bosnische Serviërs als menselijk schild werden gebruikt. Het vergeten verhaal van de gijzelaars is gemaakt door Paul van der Gaag.

Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2023/21-05-2023.html# 

(01:10) Maai mei niet! Omwille van insecten en vogels is er een nationale actie om het gras met rust te laten, zodat nectarbloemen kunnen groeien en bloeien. Matthijs Deen vertelt over de geschiedenis van gras en gazon

(11:14) Uit de Pentagon Leaks zou blijken dat de leider van de Wagner Groep heeft aangeboden om de locatie van Russische troepen te delen met Oekraïne. Hoort een dubieuze loyaliteit altijd bij een huurlingenleger? Militair-historicus Christ Klep vertelt.

(22:15) De column van Micha Wertheim

(25:22) Het boek Sonderbehandlung van Filip Müller - het ooggetuigenverslag uit de gaskamers van Auschwitz- komt voor het eerst uit in het Nederlands. Arnon Grunberg schreef het voorwoord en is samen met Bart Nauta te gast.

 Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2023/21-05-2023.html#

(00:40) Vandaag zijn de Turkse verkiezingen en zullen we weten of het tijdperk van president Erdogan definitief ten einde is. Want er is een serieuze tegenkandidaat: de centrum-linkse Kemal Kilicdaroglu. De man die twee weken geleden dapper uitkwam als ‘Aleviet’. Maar wat betekent dat begrip in Turkije? En waar staat deze kandidaat voor? Turkije-kenner Joost Lagendijk is te gast.
 
(06:35) Shell steunde de ‘Politionele Acties’ in Indonesië en hielp de Duitsers tijdens de WO2 met patenten op nieuwe brandstoffen. Een kleine greep uit ontdekkingen die onderzoeksjournalist Marcel Metze die onthult in zijn nieuwe boek Hoog spel. De politieke biografie van Shell. Metze is te gast over zijn decennialange onderzoek en trekt een cynische conclusie over de oliegigant.
 
(21:16) Het familiewapen van de adellijke familie Ostrogski is gevonden op de bodem van de Waddenzee. In het laatste deel van de vierdelige podcastserie De Jurk en het Scheepswrak vertellen Arnold van Bruggen en Tjitske Mussche meer over de bijzondere boekomslagen uit het wrak en de link met de eigenaresse van de jurk.
 
Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2023/14-05-2023.html#

(00:58) De staat Israël bestaat deze zondag precies 75 jaar. Een goed moment om ook eens te kijken naar de rol van Nederland, meent historicus David Wertheim. Want hoe werd Israël van natie-breed knuffeldier tot politieke splijtzwam? En welke consequenties heeft dat voor het huidige Israël? 
 
(13:35) The Lion Sleeps Tonight is een lied met een rollend refrein dat je maar niet uit je hoofd krijgt. Componist en zanger Solomon Linda werkte in 1939 in het magazijn van de enige platenzaak in Johannesburg en ontving twee dollar voor de rechten van het lied. Wat is er bekend over Linda en hoe is het lied de wereld overgegaan? Joep Pelt, gitarist en deel van het muziekcollectief Soweto Soul, werkt nauw samen met Zuid-Afrikaanse artiesten in de townships en vertelt meer.
 
(25:00) De column van Abdelkader Benali.
 
(29:05) Led Zeppelin en the Doors galmen stiekem uit de radiootjes van Roemeense jongeren. De speelfilm Metronom toont de onderdrukking in communistisch Roemenië. Maar wat betekende Metronom, en hoe gevaarlijk was het om ernaar te luisteren in het Roemenië van Ceausescu en de beruchte geheime dienst de Securitate? Te gast is schrijver en dichter Mira Feticu, net als de hoofdpersoon uit de film, een indertijd opgroeiend meisje in een meedogenloze dictatuur.
 
(39:50) Historische boeken met Lotfi el Hamidi. Hij bespreekt: 
 
- De honderdjarige oorlog tegen Palestina. Een geschiedenis van kolonialisme en verzet vanRashid Khalidi
- Ms. Davis: A Graphic Biography van Amazing Ameziane en Sybille Titeux de la Croix
- Alleen door Afrika. De opzienbare reis van Kazimierz Nowak van Tom Ysewijn
 
Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2023/14-05-2023.html#

2e uur: Bende van Nijvel, de Jurk en het Scheepswrak #3, 07-05-2023 

(00:47) De column van John Jansen van Galen. 

(03:34) In de jaren 80 werd België geterroriseerd door een golf van geweld. De daders? De ‘Bende van Nijvel’, die een reeks overvallen en diefstallen pleegde waarbij 29 mensen het leven lieten. Nooit werd een motief duidelijk, nooit werd iemand veroordeeld. Willem Wallyn, scenarioschrijver van de serie 1985 over de Bende, is te gast. 

(19:08) Het Spoor Terug: de Jurk en het Scheepswrak #3. In het derde deel van de vierdelige podcast vinden Tjitske Mussche en Arnold van Bruggen een leren boekomslag, ook afkomstig uit het scheepsrak. Op het omslag staan initialen die wellicht afkomstig zouden kunnen zijn van de ambassadeur in Constantinopel. Is de jurk aan boord van het schip dan van zijn echtgenote geweest? 

Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2023/07-05-2023.html#

(01:20) De Russen claimen dat de drone-aanval van afgelopen week op het Kremlin het werk was van Oekraïne. Waarschijnlijker is dat de actie een ‘false flag’ operatie is: een poging om een zelfgeorkestreerde oorlogsdaad in de schoenen van de tegenstander te schuiven. Het is een tactiek die in bijna elke oorlog wel wordt toegepast, zo weet historicus Ivo van de Wijdeven, maar waarin Rusland is gespecialiseerd.

(15:13) Snelle praatjes en sinistere geruchten over het verminken en vermoorden van vrouwen. Hendrik de Jong werd eind 19 eeuw ervan verdacht een seriemoordenaar te zijn, een soort Nederlandse Jack the Ripper. Journalist en historicus Steffie van den Oord schreef de historische roman over de slachtoffers, getiteld: De vrouwen van Hendrik de Jong. De auteur is te gast.

(28:12) Cleopatra verbeeld als Zwarte vrouw in een nieuwe Netflix-documentaire? Onbestaanbaar volgens een Egyptische advocaat. Hij startte een rechtszaak om de streamingsdienst plat te leggen. Waarom is de discussie rondom de iconische koningin zo explosief? En hoe worden de gelaatstrekken van Egyptenaren in de oudheid wetenschappelijk onderzocht? Daniel Soliman, Egyptoloog en conservator van het Rijksmuseum van Oudheden, bekeek Queen Cleopatra en is te gast.

(42:30) Historische boeken met Sanne Frequin. Zij bespreekt: 

- De geuren van de kathedraal van Wendy Wauters
- Wij Habsburgers: Een geschiedenis van onze globalisering, 1500-1700 van Johan Verberckmoes
- Bloed, zweet en tranen van Ruben Verwaal

Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2023/07-05-2023.html#

(00:52) De vader van Lalla Weiss stopte toen ze klein was handgranaten en landmijnen in de banden van hun woonwagen. Het was ter verdediging, maar tegen wie of wat? Dat wist Lalla niet. Pas later, toen ze woordvoerder van de Sinti en Roma in Nederland werd, kwam ze achter zijn verzwegen oorlogstrauma’s. Ze besloot dat er binnen en buiten de gemeenschap gesproken moest worden over de genocide op de Roma en Sinti, maar ondervond veel weerstand.

Nu heeft ze op 4 mei een theatersolo Eens waren we vogels. Ook te gast is theatermaker Giovanni Brand, die pas recentelijk zijn Roma-familiegeschiedenis ontdekte en vorig jaar een theaterstuk op 4 mei maakte.

(22:28) In het tweede deel van de vierdelige podcast De Jurk en het Scheepswrak krijgt historicus Arnold van Bruggen een nieuwe tip van een van de wetenschappers uit het onderzoek rondom de jurk. Het zou heel goed een jurk uit een theatergarderobe kunnen zijn. Gemaakt door Van Bruggen en Tjitske Mussche.

Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2023/30-04-2023.html#

(01:03) In Italië werd deze week een beer voor de rechter gedaagd, vroeger was dat heel normaal, vertelt dierenfilosoof Erno Eskens

(08:40) Wat is er met de winkels van de joodse familie Menko gebeurd? Dat zoekt kleindochter Rose Heijnen uit in de podcast ‘Verdwenen winkels’. Ze is te gast, samen met naar oma Emmy Menko.

(25:55) De column van Nelleke Noordervliet

(29:45) Het vergeten strafkamp Erika daarover schreef Hester den Boer: Kamp Erika, het oorlogsverhaal van mijn opa en het Nederlandse kamp dat verzwegen werd.

(42:26) Recensierubriek met Nadia Bouras. Zij bespreekt:

Links ≠ woke van Susan Neiman
Tegen dekolonisatie. Een pleidooi voor Afrika’s eigen competentie van Olúfẹ́mi Táíwò
De 6-delige podcast 'De verdwenen SS'er'

Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2023/30-04-2023.html#

(00:47) Historische boeken met Wim Berkelaar. Hij bespreekt:

(14:25) Het Spoor Terug: de Jurk en het Scheepswrak #1. Een 17e-eeuwse jurk, gevonden op de bodem van de Waddenzee. Maar van wie is die geweest? Dit is de eerste aflevering van een vierdelige serie. Makers: historicus en Texelaar Arnold van Bruggen en podcastmaker Tjitske Mussche.

Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2023/23-04-2023.html#